Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Kitle: Kendisinden başka derdi olmayan insanlardan oluşan yığına kitle denir. Kitlelerin toplumsal duyarlılığı yok denecek kadar azdır. Kitleler kendilerinden başka oluşumları düşünmezler. Ahlaki kaidelerini yeterli bulur, geliştirmeye gerek duymazlar. Kitleler kısa vadede belli bir standardı yakalayan kendini muhafaza eden ancak uzun vadede patlayan bir balon gibidir. Kendisinden başka şeyleri de kafasına takan, dert edinen, toplumsal gelişime destek vermek isteyen, ihtiyaçlar piramidinin tepesine çıkıp artık başkaları için de bir şeyler yapma çabasına giren kişilere ise seçkin denir.

İnsan öyle karışıktır ki insanlar, insanı kendi oluşturdukları insan tasarımlarına indirgeyememektedir.

Çevrenize şöyle bir bakıverin. Kan nehir gibi akıyor. Hem de neşe ile! Şampanya gibi. En zarif kan dökücülerin hemen hepsi en uygar beyefendiler deniyor. İsimlerinin bilinmemesi çokça olmalarındandır. (Fyodor Dostoyevsky)

Vezir Bey, Cumhuriyet devrimi yapılırken halk Osmanlı idi. Bunu kabul ediyorum lakin Osmanlı imparatorluğunun bir şeylerin yanlış gittiğini anlaması ve silkelenmesi aslında 1700'lerin ortalarında başlıyor. 3.Selim, 2.Mahmut döneminde birtakım yenilik çabaları var. Batıdan mühendis, asker, öğretmen falan getirtiyorlar bir şeyleri düzeltmek için. Sonrası malum, tanzimat fermanı, islahat fermanı, 1.meşrutiyet, 2.meşruyiet, ilk anayasa 1876 kanuni esasi imparatora ufak ufak sınırlamalar getirme çalışmaları var yani bu değişim süreci belli ve sonra Atatürk devrimleri ile müthiş bir hızlanma oluyor lakin sonrasında yani 1940'larda tekrar sönümleniyor. Demem o ki sanırım daha asırlar var pişmek için. Avrupaya yeniden bir bakalım. Cumhuriyet 2500 yıl, üniversite geleneği 800 yıl, sekülerleşme çabaları ise 400 yıllık bir maziye sahip. bizde ise yenilik çabalarının mazisi 300 yıl. Cumhuriyetle tanışmamız 100 yıl, üniversiteler 100 yıl (Darül fünunu saymazsak) sekülerleşme de keza 100 yıl. Vezir Bey düşünceleriniz, temennileriniz güzel lakin bence daha çok zamana ihtiyaç var. Saygılar dilerim efendim. İyi geceler.

1.Osmanlı imparatorluğu cumhuriyet değil monarşi idi ve Anadolu toprakları zaten monarşinin çok daha önceden olgunlaştığı bir coğrafya idi. 2.Fransa'nın o burjuva devrimi mazisi olmayan, ha deyince vuku bulmuş bir olay değildir. Sosyoloji süreç analizidir. Bir olay vuku bulmadan önce o olayı doğuracak sebepler birikmeye başlar. Reform ya da devrim artık topun ateşlenmesidir sadece. Şartlar oluşmadan, ortam kıvama gelmeden vuku bulmaz. Tarihte bir tek örneği yoktur.

Bir düşünür; ‘’Ölüme bu korkunç görünümü getiren hekimlerle papazlardır!’’ der. Onu hayalimizin korkunçlaştırdığı dehşetlerden soyarak incelemeliyiz. Kendisinden önce can çekişme acılarından ölüm sorumlu değildir. Bütün hastalıklar gibi bu son işkenceler de hayata aittir. Ölüme yenilmemek için sırnaşıp duruverir. Bizi dehşete düşüren işte bu didişmenin seyredilmesidir. Can çekilince acılar birden kesiliverir. Ondan ötede bir şey yok. Bazı çaresiz olaylarda acı çekenleri kurtarmak için öldürmek istemiyorlar mı? Ölümün gerektiğinde kurtarıcı bir kuvvet olarak başvurulduğunu görüyoruz. (Hüseyin Rahmi Gürpınar-Hayat ve ölüm)

Belirsizlik insanın en doğal durumudur. Ama insan bu belirsizliğin içinde alan yaratmak yerine başkalarına sığınır. Bu bir tür kaçıştır. (Soren Kierkegaard-Ya ya da)

Her ülke Cumhuriyete layıktır ama Cumhuriyeti içselleştirmek bir süreç meselesidir. Hem de geniş zamana yayılan bir süreç meselesidir. Avrupa'ya baktığımızda krallık, oligarşi ve Cumhuriyet arasında bir gidip gelme görüyoruz. Cumhuriyet, demokrasi, eşitlik ve özgürlük gibi kavramlar Avrupa'da 2000 yıldır tartışılmış, fikirler olgunlaşmış ve bugünkü haline ulaşılmıştır. Dünyanın geri kalanının ise cumhurityetle pek de köklü bir geçmişi yoktur. Nasıl ki bir çocuğun doğumu için 9 ay beklemek lüzumu varsa makro düzeydeki beklentilerin vücut bulması için de binlerce yıla ihtiyaç olabilmektedir. Anadolu ve Ortadoğu'da cumhuriyetin içselleştirlmesi için ne yazık ki daha asırlar var belli ki.

Rahatlamanın birinci şartı, hiçbir şeyi kişisel algılamamaktır. Herkes kendi zihninde olup bitenlere göre eyler, kendi savaşını verir, kendini suçlar, cezalandırır ya da ödüllendirir. Etraftakiler o an sadece sahneyi renklendiren görüntülerden ibarettir.

‘’Bu iskemle üzerine oturanı aptala çevirir.’’ şeklinde bir inanış ortaya atılsa ve bu inanışı ortaya atanlar hakikaten o iskemleye hiç oturmasa, sonraki nesiller o iskemlenin oturanı aptala çevireceğine yönelik bir inanış geliştirirler. Kısa süre sonra o iskemle ile ilgili kabuslar görenler bile olur. Kimisi o lanetli iskemleyi yok etmek isteyecek, kimisi de o iskemleye dokunmanın çok daha büyük bir lanet getireceğine inanacaktır. İşte insanlık tarihi bu tarz inançlarla gelmiştir günümüzde. Yalana inanırsak, yalancılar tarafından felaketlere sürükleniriz. Büyük savaşlar bile bu yalanlalarla, bu kötülemelerle başlar. (Don Miguel Ruiz)