Haram simsiyah eder sütten beyaz yüreği,
Vicdan budur erenler, haram mala dokunma.
Gözleri kamaştırır bilekte halhal gibi,
Bileğe dahi dokun, o halhala dokunma.
Habbe kadar alırsan verirsin kubbe kadar,
İlk Uslamlama
Tortum İlçesi, bağlı bulunduğu Erzurum İli ‘ne 57 kilometre uzaklıktaki bir yerleşim birimiydi. 1876 Yılında ilçe yapılmıştı. İsa ‘dan önceki 15. ve 14. yüzyıllarda, bu topraklarda Hayaşa Krallığı ‘nın hüküm sürdüğü söyleniyordu. Yörenin, İsa ‘dan önceki 9. yüzyılda Muşki ‘lerin, 8. yüzyılda Urartu ‘ların, 7. yüzyılda da İskitler ‘in eline geçtiği bilinmekteydi. Urartu krallığı yıkılınca yerini Ermeni ‘ler almıştı. Bunu Med ‘lerin, Pers ‘lerin, Selevkos ‘ların, Part ‘ların, Romalı ‘ların, Bizanslı ‘ların ve Sasani ‘lerin egemenlikleri izlemişti. İsa ‘dan sonraki 7. yüzyılda Arap ‘ların ele geçirdiği yöre, bunlardan Bizanslı ‘larca geri alınmış, 10 ve 11. yüzyıllarda Gürcü ‘lere yurt olmuş, 1045 yılında da Türkmen egemenliğine girmişti. 1071 Yılındaki Malazgirt Savaşı ‘nı izleyerek aynı topraklarda Saltuklu Beyliği kurulmuştu. Bu beyliğin yerine 13. yüzyılda Anadolu Selçukluları, sonra İlhanlı ‘lar, Moğollar, Karakoyunlu ‘lar Akkoyunlu ‘lar ve Safevi ‘ler geçmişti. 1514 Yılında Yavuz Sultan Selim eliyle Osmanlı topraklarına katılan yöre, 1828-1829, 1877-1878 ve 1916-1917 yıllarında olmak üzere üç ayrı kere Rus boyunduruğuna girmek zorunda bırakılmıştı.
İlçe bir kaleler ülkesiydi: Tortumkale, Dikkale, Cevizlikale, Kirazlıkale ve Ekşiderekalesi ‘nin görkemli kalıntıları geçmişten günümüzü selamlamaktaydı. Bunlardan Tortumkale ‘ye, şırıl şırıl akan alabalık meşheri bir derenin tehlikeli yamaçlarından çıkabilmekteydi. Ancak, bu tehlikeli çıkışın herhangi bir ödülü yoktu. Zira; kale içinde ayak basıp soluk alınabilecek tek bir düzlük mevcut değildi. Çıktıktan sonra, bu derece yüksek bir kaleden nasıl inebileceğini insan kestiremez, ister istemez iniş korkusuna kapılırdı. Oysa; korku gereksizdi. Çünkü; iç kalenin öte yanındaki adam boyu bir yükseklikten atlayanlar, kendilerini, köye inen geniş ve güvenlikli bir toprak yolda bulurlardı. O nedenle, öylesi zorlu ve tehlikeli bir tırmanıştan sonraki böylesi bir iniş, düşte gökten yere düşerken uyanarak kurtulmaya benzerdi.
Şelalesiyle ünlü olan Tortum, sebzesi-meyvesi, yağı-balı, eti-sütü, yoğurdu-kaymağı bol olan ve yağmuru hiç eksik olmayan bir ilçeydi. Bu ilçede yağmur, bardaktan boşanırcasına değil, kovalardan boşalırcasına yağmakta, derelerden seller gitmekte, duru çaylar ve kaynaklar her yağışta bulanmakta ve göğün teri taştan-topraktan yapılma evlerin içine içine işlemekteydi.
O gün de, Tortum öylesi bir yağmurun pençesindeydi.
Kerpiçten yapılma, tek odalı evin biricik penceresinin camında zorlu bir yağmurun pıtırtıları vardı. Yağmura direnemeyen toprak dam su geçirmekteydi.
Sokak lambaları yeniden yandı,
Evlerde perdeler kapatılıyor.
Bedenim yeniden sokakta kaldı,
Kalbim ateşlerde kaynatılıyor.
Sokaklar ıpıssız, dar ve karanlık,
Karanlıkta beliren bir ışık topu gibisin, elkızı,
Kestiremiyorum yakında mı, uzakta mı olduğunu,
Karanlığı öğütüyorum sabırtaşlarım arasında,
Beyaz tülbentlerden süzüyorum sabahlara kadar,
Bir durgun gölde bir cam parçası ararcasına,
Minicik bir pırıltı olarak senidir arıyorum,
Ara beni; dardayım,
Alevlerde, nardayım,
Bir ücra diyardayım,
Çevrem surla içinde.
Yüreğimde bir hazsın,
Kalbim bana isyan etti;
Sevda mevda istemiyor.
Bugün bana hep tan etti;
Çile mile çekemiyor.
Ömür boyu yaralandı,
Sensizlikten yine iki elim iki böğrümde,
Yine bir pabuçta iki ayağım,
Yine karman-çorman aklım-fikrim,
Gözlerim yine yollarda,
Yüreğim yine darda
Ve yine gözlerim ağlayıp duruyor yastıklara,
Bir harap değirmene döndüm senin peşinde;
Taşlarım arasında ömrümü öğütüyorum,
Bitmeyen uğultular içinde başım,
Habire hayallerini istifliyorum
Çuval çuval,
Var olduğum, olmadığım
37*
Baksı ‘da bir güzel gördüm,
Nazlı Sultanlar ‘a benzer.
Aslını-neslini sordum,
Dilbilmez lallara benzer.
Bırak beni acılarımla baş başa, zalim,
Bırak çilelerimle baş başa,
Girme artık sen dolu düşlerime,
Dolaşma yanımda-yöremde hayalin olup,
Halıda desen, kilimde nakış olup görünme gözlerime,
Sana gelen yol olup çıkma yoluma,
Bu şaire henüz hiç kimse yorum yapmadı. İlk yorum yapan sen ol!