Narmanlı Sümmani veya Aşık Sümmani. Sümmani'nin gerçek adı Hüseyin olup, babası Kasımoğulları'ndan Hasan'dır. 1861 yılında Erzurum ili, Narman ilçesi, Samikale Köyü'nde doğmuştur. Kendileri bu köye Kafkaslar' dan gelmişlerdir. Babası köyde çobanlıkla geçimini sağlayan Kasımoğulları'ndan Hasan’dır. Sümmani (Hüseyin) 10-11 yaşlarına geldiğinde, babasıyla birlikte çobanlık yapmaya başladı. Hüseyin'in genellikle danalarını otlattığı yer Ablaktaş'tır. Bir cuma günü Sümmani tek başına ablaktaşı mevkiine gitti.
Babası ise Cuma namazını kılmak içi ...
Ervah-ı ezelde levh-i kalemde,
Bu benim bahtımı kara yazdılar,
Gönül perişandır devri alemde,
Bir günümü yüz bin zara yazdılar
Bulmadım şadlığın iradesini,
Deli gönül ile düştük bir cenge,
Hikmeti sorulmaz iştir bu gönül.
Günden güne girer her türlü renge,
Bazı solar gah kumaştır bu gönül.
Bazı yelkenini derin yürütür,
Ervahı ezelde taksim babında
Herkese bir türlü ihsan ederler,
Kimi gam çeker de hayal habında,
Kimini tahtında sultan ederler.
Adamın bağrın muştayla ezerler,
Kamil kelamına bend olan insan,
Gûş verir bu söze kulak doyurur.
Her adû güzelden dileme buse,
Sanma ki lezzeti dudak doyurur.
Hevâ imiş bu dünyanın ziyneti,
İşitme her sözü ol guş-u sağır
Beladan sakınmak noksanlık mıdır
İmkansız bir işe bağır ha bağır
Barbarlık eylemek irfanlık mıdır
Söz söyle gönlünün iktidarınca
Ben razı değilem hicrana gama
Garip gönlüm haldan hala salan var
Sabavetten beri bir yol gözlerim (sebavet = çocukluk dönemi)
El zanneder uzaklarda kalan var
Didemden akıttım kanlı yaşımı
Çekme şu dünyanın endişesini
Tamir eyle kalbin her köşesini
Kemlik ile kırma kalp şişesini
Dönüp ona derman olsan fayda ne?
Arabi, Farisi dilin olmazsa
Aramızı karlı dağlar alınca,
Gayrı dost eline gidip gelinmez,
Yahşi himmet gerek ahbap yolunda,
Kuru dava ile menzil alınmaz.
Geçti bu devranın demi bozuldu,
Ta ezel teslim olmuşum râhına dilber senin
Açaydım cemâlin için âyine dilber senin
Kondu adalet mülküne nice hükm-i Süleymân
Yetişmedi asla kimse pâyına dilber senin
Metheylemiş âyet ile cemâlin izzetini
Ta ezel hayal şemine yandırır dünya bizi,
Ben sana meftunum deyu kandırır dünya bizi,
Havayı hevesle çeker,kıyl-ü kal sinesine,
Ahir salar pençesini sindirir dünya bizi.
Meyl-i muhabbet ettirir fısk ile fenalara,
Anadolu'nun pirlerinden.. Allah rahmet eylesin...