Kültür Sanat Edebiyat Şiir

İfade siparişe uygunsa ifade vasfı kazanır, herkesin siparişi de kendi anlayışına göre olacağından, aslında ifade diye bir şey yoktur, bir yanılsama olarak yaşamımıza eşlik eder, aslında olmayan bir ütopyadır, yani, başkasıyla sınırlanan ifade kendini iptal etmiştir, biz varmış gibi görmek isteriz.

Ten, ölüm, aşk, dünyanın dışında bu dünyada olmayı oluşturur, kendini bizzat bu yaşamda ve bu dünyada, bu dünyadan olmayan şeyin yakınında tutandır, mezarın boşluğu ve tanrının boşluğu olan, tanrının içinde ya da insanın dünyaya getirilişiyle - Tanrının kendisiyle açılan boşluk olan - dünyanın, bu dışının yakınında.

Jean Luc NANCY, Fransız Filozof, 2021

Bilinç olayı başladığında insanın öğrendiği en önemli gerçek ölümlü olduğudur, bir gün mutlaka öleceğidir - Bir korku düştü canıma, acep ne ola benim halim, derman olmaz ise bana, - . Dinin, bilimin, sanatın, insanı insan yapan bütün etkinliklerin, kısacası, kültür dünyasının kaynağı ölümlülük bilincidir. Bu bilincin baskısı altında yok olmak da, insanın kendine bağlıdır, onu sıçrama tahtası yapıp tanrısallığa ağmak da. Bilinçle birlikte varlık ikiye bölünür, Ben ve Ben olmayanların tümü. Kişi artık gurbettedir, çünkü bütünden kopmuş, sıladan ayrı kalmıştır. Buysa, sınırlanmak, engellerle çevrilmek, eksiklerle donanmaktır. İnsan kendini içinde bulduğu bu yetersizlikler ortamından nasıl kurtaracak, çetin durumunu nasıl aşacaktır. Kendini tamamlamaya çalışarak. Derman bu yoldaki çabadadır. - Bana seni gerek seni - . Hava engeli olmasa kim bilir ne güzez uçacağım sanan kuş, uçmanın ancak havayla mümkün olacağını anlar. Eksik olmayan, bütünlenemez, ölümlü olmayan, ölümsüzleşemez. ve sonlu olduğunu en yoğun duyan, sonsuzlaşma şansı en yüksek olandır. Yunus imdi var tek otur - Yüzün Hazrete götür - Özün gibi bir er getir - Hiç cihana gelmez ola. Ona giderken kendine gelir - Hem bunda olan hem anda - Bunda anda varı gelem. - Hem seven hem sevilen olmanın sırrına eren artık ölümden korkmaz yokluktan çekinmez. - Nice ki ben seni sevem - Ecel eli ermez bana - Nasıl sunsun azrail el - Ben seni canlanır isem. - Kutlu yol açılmıştır, en derin kaygılarımızdan, en sarp umutsuzluklarımızdan, en görkemli zaferimiz doğmuştur. Onun ete kemiğe bürünüp bir Türk olarak yeryüzünü onurlandırması, ruh serüvenini Türkçe anlatarak dilimizi büyük şiir yapması, biz Türkler için elbette ayrıcalıktır, ancak yetmiş iki millete bir göz ile bakarak ufkumuzu alabildiğine genişletenin başarısı, bütün insanlığın ortak mülküdür.. - Yunus Emre senin sözün, - Alemlere destan ola. -

Düşük madenden altına varanın sesidir o,
İçinde Tanrıyı barındıranın sesidir o,
Yunus şiirlerini hangi dilde söylediyse.
Diller dilidir, bütün dillerin ecesidir, O.


Turan OFLAZOĞLU, 1932

Doğru, yeryüzündeki bedeli ödenmesi en pahalı mücevherdir, ama, tacı bir kez taktın mı da, o bedeli hatırlamazsın bile.

Dağılmışın merkezleşerek yoğunluk kazanmasıyla yaşamın yükselişi, aksi suların çekilmeye başlaması ve geminin karaya oturması.

Güzeli etikle yaşatan bir değer toplamının cisimleşerek görünür olması. - gökhan.

Varlığın açıklık alanındaki yalnızlığını yeryüzüne temellendirir, yaşam ancak öyle mümkün olur, çekilip alınsa elinden yola devam etmenin bir yolu artık bulunamaz, kesintiler, kesiklikler başlar ki yaşam demekte zorlanılır, dünyanın vazgeçilmezi olarak kodlanmıştır, ve ihlaleri de cezalandırma kapsamında yer alir.

O Dağ, yeryüzü zorlasa da dinlendiğin derin köklerin tutar seni,
gökyüzüne uzanan doruklarda, O Zihin, dünyanın en yüksek yeri,
bacı zihin, çağırır seni gökyüzü, cehennem arası, sınırlara. Burdan
aşağı, hakların kaybolmaz ve dokunurken karasularına Acheron¹un
en dibe vurmuş ve tutsak. Dahası araştır yüce ara¹sını doğanın eğer
Tanrı hadi derse coşkun ateş olacağın.


Giordano BRUNO, İtalyan Mistik ŞAİR, ve AKADEMİSYEN, Papaz. 1600


Biliyorsunuz Bruno yu Akademi yaktı, halk falan değil, neymiş sonsuzluk diye bir şey var demiş, dünyadan ibaret değiliz, ve Mistik sezgisiyle görüp - Değersiz bir çağa devretsen de - dediği de Modern evrenin gelmekte oluşu, yani silkeleyecek, ruhun azalışı ve kimliksizleşme yani, insanın ölüm çanları, şu Rönesans diyerek meseleyi çözdük zannettikleri, o sadece bir restorasyondu, asıl darbe yeni geliyordu. Benzerini bu sefer Fransı ve İngiliz Akademik yobazları DERRİDA ya yaptı, oylamalar da ne söylüyor bu herif diyorlardı, bağışlama kitabı ona ithafdır biraz, ölmeden önce de 2004, dünyanın sonu seminerleri veriyor Amerika da, ancak 2015 de kitaplaşıyor. Bizim yobazlar daha yetişme seviyesinde, şimdilik taciz falan, ille maymunuz kabulleri, ki itiraz eden yok, islam filozofları İnsan da olabilirsin diyor, bu bir süreç. İşte - Panenteizm - olgusu, ki Kazım Arıcan hocanın çalışması nefisdir, ve Spinoza yorumlarına katkı da yapmıştır, Platon, Plotinus, Hallac, Mevlana, Bruno, Spinoza, Whithead, Hartshorn, çizgisini takıp ederek şimdiki aşamasına gelir, yani sonsuzun dışı düşüncesi, yani sonsuz dan sonsuzun dışından hakimiyete gelinir, bu kitaplardan epey çalışma var, kimsenin aklına çevirelim de gelmiyor, çünkü plak takılmış, aynı yerde dönüyor, ama, artık başka bir yerdeyiz, yeriniz olsun istiyorsanız da, elini taşın altına koymayana ekmek yok, ayetleri verdim, isteyen yapar, isteyen bakar.

Ondan zamansızdır, ve ona ihtiyaç duymaz, yani kendini varlığınıza katmadan bir dolaşımı havayla beraber nefes almanızı sağlayan bir alanda kendinize getirir, yaklaşım değil, daima, bir uzaklaşmadır, ama, hep yarınızda hissedersiniz. İşte çağları oyalayan bugüne kalan miras yansız bir görünün, taşlar ya da tuvaller üzerinde, veya müziğe yedirilmiş, açıklığı hep karanlıkta hareket ediyormuşcasına kan dolaşımını arttıran bir katkıyla önünüze gelir, ona akılla değil, anlamadığınız bir sezişin dokunuşlarıyla ulaşırsınız, dahası istemeden o size ulaşır, estetik bir kendini anlatmayan, ama, her şeyi anladığınız bir yakınsama, ve teslim etmeyen, teslim oluştur.

Sevgi ve hakikat iterek dokunurlar, eriştikleri kişiyi geri çekilmeye zorlarlar, zira onların erişmesi, bizatihi dokunmada, kendilerinin erişim dışında olduğunu açığa vurur, Erişilmez oluşunda bize dokunur hatta el koyarlar. Bize yaklaştırdıkları şey, uzaklıklarıdır. Bunu bize duyumsatırlar ve bu duygu onların duyusunun ta kendisidir. Dokunmamayı buyuran dokunma duyusudur. Bir şeyi ne tutabilirsin, ne alıkoyabilirsin, sevgiye ilişkin bilmen gereken bu, gitmesini sev.


Jean Luc NANCY, Fransız Filozof, 2021

Çev. Murat ERŞEN.


Bir derviş söze başladığında ona itiraz etmemek gerekir, okulda öğrenilen her söz, bir konuya değinir, ve onda büyük fayda olur. Ama, dervişin, manevi gözlemle söylediği söz, o faydadan ve bahisten uzaktır.

Şemsi TEBRİZİ.

Hikmet üç şekildedir, Birincisi söz, ikincisi amel, üçüncüsü, hakkın güzelliğini manevi alemde seyretmek.

TEBRİZİ.

Çev. Mehmet ÇELİK.