Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Yaşı ileri seviyelerde olan bakire dişi mahlukatı aşşağılamak için söylenen söz.

Lepekoj

sıgaşen dake sıgaşen dake hey dıssey dıssey kabardey miiiii! ! ! O dissey dissey hey ha hey ha olmasın...

Çerkes düğünü Çerkeslerin folklerik eğlence tarzını anlatan en güzel aktivitekeridir. Efendim bir düğün nasıl olur anlatayım. (Anlatılan köy düğünüdür, salon düğünlerinde böyle şeyler olmaz ki salon düğünlerinden bir çok Çerkes nefret eder buna bende dahilim.)

Evlenecek bir adet kız ve oğlan buluntuktan ve onların resmi nikah işlemlerini halletmelerini bekleyen gençlerin davetiyelerini almaları üzerine way abim yada arkadaşım evleniyor hemen düğününü yapalım heyecanı ile yörede yaşayan gençlerin ortak buluşma noktaları neresi ise (Kafkas derneği yada köy, lokal vs vs) orada toplanıp düğünde yapılacakları düğün sahibine en yakın kişi tarafından, düğünü yapmak isteyen gençlere oturup şöyledir böyledir diye düğün yerini ve olucak olan organisazyonu anlatması sonrası düğüne bir gün önceden düğün meydanına çıkan gençler şunları yapar.

1- Düğün meydanında diken ot vs vs oyun oynamaya engel teşkil edecek her türlü nesne yada bitki ortadan kaldırılır alan düzleştirilir.

2- Düğünde yaşlıların, gençlerin ve kadınların oturacakları yerler belirlenir ve tahta, kızların dikileceği sıra ona göre ayarlanır.

3 - Kızların dikileceği yer açıklıksa arkalarına bıranda gerilir kızları sabaha kadar sürecek düğünde rüzgardan üşümesinler diye.

4 - Tahta (Çerkeslerin ellerinle sopalarla mızıka yada akardiona düz bir ince kalasa vurarak ritim tuttukları şeydir) sağlam şekilde yerleştilir.

5 - Oturma yerleri hazırlanır, tahtalar yada sandalyerlerden artık düğün sahibi bunun için ne ayarladıysa.

6 - Işıklandırma ayarlanır. Projektörler düğün alanında oynanıcak yeri tam aydınlatacak ama kimsenin gözünü almayacak şekilde pek tabi.

7 - Düğün sahibinin gelen misafirlere yemek vereceği yer neresi ise oradaki masa ve sandalyeler dizilir.

8 - Ertesi gün sabırsızlıkla beklenir.

Gençler gidip hazırlanmaya başlarlar.Kızlara kaşhenlik teklifi için güzel sözler, güzel hediyeler hazırlar delikanlılar. Kızlarda süslenir pek tabi ve olası kashenlik tekliflerine karşı nasıl sözler söyleyeceklerini düşünürler.

Düğün sahipleride bu sırada.

Düğüne gelcek misafir kişilerle ilgilenecek bireyleri belirler. Bunlar genellikle birinci dereceden akrabadır eğer olmassa sülale içinden diğer akrabalara verilir bu görevler.

* Yaşlılar için yaşlı kişi (kadın ve erkek olarak)
* Orta yaşlılar için orta yaşlı bir kişi (kadın ve erkek olarak)
* Gençler için gen. kişi (kız ve erkek olarak)
* Hatiyakolar belirlenir. (Erkek olarak, akraba genç erkekler yada düğünün yapıldığı köyün gençleri olurlar.)

Düğün sahipleri hazırlıklarını tamamlamıştır. Düğünde akardion çalacak kişilere havlu, usta oyuncuların hünerlerini tam sergilemeleri için ayakkabılarını çıkartırlarsa diye çorap, misafirlere en kısa sürede yemek hizmeti yapılabilmesi için sağlam bir organisazyon ve gençlere düğünden sonra toplantı yapacakları için ev hazırlanır vs vs işte bir çok şey var bunlar bir kaç örnek.

Çerkes düğünlerinde damat evinde kalmaz ve düğüne katılmaz. Damad arkadaşlarından belirlediği birsinin evinde kalır bunada sadıç denir. 1 hafta önceden sadıçın evine gizlenir. Damadın ortalıklarda görünmesi ayıptır lakin gelen misafirler damadı görmeye giderler sadıçın evine. Orda damata şakalar yapılır, eğlenilir vs vs.

Düğün gecesi geldiğinde görevli kişiler misafirleri ağırlarlar. Her gelene hoş geldin demek ve yemek yedirtmek adetin içindedir, bu yapılmassa çok büyük ayıptır. Düğün zamanı gelip düğünün başlatılması tahamate (o toplumun içinde en büyük ve bilge olan kişi) tarafından istendiğinde hatiyakolukla görevli gençler köyde ki misafirleri düğün meydanına çıkarırlar, bu sırada diğer gençlerde köyde o anda bulunan bu fark etmez Türk, Kürt, Laz, Çerkes yada Çerkes değil düğüne katılmak üzere gelen Çerkes adeti olduğu üzerine evli olmayan her kızı düğünde kızların dikileceği sıraya çıkarmak için toplamaya başlarlar.

Gençler kızları toplamaya gidince ailelerinden müsade isterler. Bu müsadeye kimse hayır diyemez adet olduğu üzere kız emanet alınır düğün için ve geri getirilme sözü vardır. Bunun anlamı kızınızı canım pahasına korurum demektir ve kız pek tabi evinden emanet alınan kişiler tarafından korunur, bil hassa kızların sırasının hatiyakosu (meydancı, düğünde düğünle ile ilgili herşeyden sorumlu kişi) tarafından. Bu işin şakası yoktur, düğün sahipleri tarafından verilen silahlar hatiyakoların belinde mevcuttur. Bu çok büyük bir sorumluluktur. Çünkü Çerkeslerde kız kaçırma adeti vardır. Düğünde bir kız kaçırıldığını ve sizinde hatiyako olduğunuzu düşünürseniz işi daha iyi anlayabilirsiniz.

Neyse efendim Tahtanın hatiyakosu, kızların hatiyakosu ve oturan erkekleri oyuna çıkaracak olan hatiyakodan birisi düğünü açmak için bir kızı oyunu çıkarır. Düğüne başlanır. Çerkes düğünlerinde en çok Gafe,
Leperuj,Apsuwa, Apsini Apsuwa,Sheshen oyunları oynanır.

Mızıka çalar, tahta çalar deju çekilir (deju tahtayı çalan kişilerin çalan müziğe eşlik eden kelimelerin ve sözlerin söylenişdir)

Örnek:

qafqas mezijhım, a marje mığue
wesışxuer k'eroseri
a khıcebz daxer, a marje mığue
si guş'em qınosıri.

sıqefenu sıqek'uaşh, 'a hayre hayre hayre
sıceğunu sıqek'uaşh, 'a hayre hayre hayre
sıpselhıkhu sıqek'uaşh, 'a hayre voreyda
qesşenu sıqek'uaşh wéy.

Neyse efendim işte böyle gider düğün herkes oynatılmaya çalışılır hatiyakolar tarafından, düğünde gençler bir birine kashenlik teklifi yollar (erkekten kıza) ve bu teklifleri hatiyakolar hediyeleri ile beraber iletirler kızlar isterse hediyeyi kabul eder ve tanışma teklifini kabul etmiş anlamına gelir, etmesse hayır demektir ama hediyeyi kabul edip üstüne başkasınında hediyesini kabuledebilir buda işi şakaya vurduğunu gösterir o yüzden bir kıza hediye yolladınız mı teklifte bulundunuz demektir ve düğün boyunca başkasından hediye alıp almadığını kontrol etmeniz gerekir. Bunlar işin zahmetli ama çok güzel kısımlarıdır. Kızlar ise bir erkekten hoşlanırsa ve bunu belli etmek istiyorsa hoşlandığı çocuk oyuna çıkıp başka bir kızla oynursa, kızımız ortaya yavaşça yürür ve diğer kızdan müsade ister yada hatiyakoya ben şu kişi ile oynamak istiyorum diyede ufak bir sinyal yolluyabilir. Düğün gecesi biterse ki sabah ezanına doğru oluyor bu genellikle gençler hala kalabalıksa ki genelde kalabalık olur bir zexes (gençlerin toplantısı) düzenlenir. Düğün yine hatiyako tarafından oyuna çıkar, sonlandırılır ve thamate meydana davet edilir tüm gelenlere teşekkür eder düğünün bittiğini haber verir.

Zexes'e kalmayacak olan kızlar emaneti ki aldıysa onun tarafından evlerine teslim edilir.

Gençler kendilerine hazırlanan eve gidip muhabbete devam ederler, yemekler yerler, oyunlar oynarlar, şakalar yapılır vs vs. Zexes bitirildikten sonra ise diğer emanet alınan kızlar emanet alan kişi tarafından ailelerine teslim edilir.

Daha bir çok şey var güzel düğünlerdir gerçekten eğlenirsiniz. Oyun bilmeniz yeterli Çerkes olun yada olmayın düğünün tadına varırsınız.

Gelin alıcı olayları arkası yarın oldu... Ve Çerkes düğünlerinde bugün daha ılımlı yaklaşılan ama eskiden bu kuralların hiç çiğnenmediği çok sert bir kaç adeti daha yaztıktan sonra Çerkes düğünü nedir'in tam cevabı olucaktır.

Avlanmak kimi zaman zevk için kimi zaman ise ihtiyaç için doğada ki hayvan türlerinden herhangi bir tanesini ilkel yada ateşli silahlarla hakkın rahmetine kavuşturmakdır. Avlanmanın bir çok çeşidi vardır.Geyik, tavşan, bıldırcın, yabani domuz, ayı, ceylan vb gibi hayvanlar avcılık adı verilen bir spora kurban gider. Ama bu eskidenmiş artık günümüzde en yaygın olanı ise hatun avlamakdır.

Bu üç boyutlu üçgene insanoğlu zamanında kafayı çok taksada günümüzde ne amaçla yapıldıkları, nasıl inşa edildiklerinden tutunda o taşların nereden çıkarıldıklarına kadar herşey bilinmektedir. Discovery seyredin biraz cahal herifler.

Ben sanatçıyım, ben konservatuar mezunuyum desede sanat adına bir halt işlememiş demek ki sanat manat işlerinin okumakla alakasının olmadığını ispatlamış labarotuar faresi gibi bu deneysel yöntemde rolünü alarak bizlerin sanatın illa ki okumakla alakası olmadığını gösteren kıl yumağı şahıs, özü anadolu bağrı yanık delikanlı.

Dünyanın en eski mesleklerinden birisini icra eden dişi insan türünün elemanı olduğu meslek adı.

Sinek vızıltısı yada kalp sızı olarak insanlar tarafından farklı yorumlanabilen cumburulop.

Pink Floyd'un efsanevi parçası. Saygı duyulur zevkle dinlenir.

Lolitalar için yakılan ağıt.