Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Pangram, bir alfabedeki tüm harflerin en az bir kez kullanılmak suretiyle yapılan anlamlı cümlelerdir. Harf sayısı ne kadar az olursa cümle o ölçüde başarılı sayılır. Pangram cümleler ile yazılan şiirlere ise 'pangram şiir' denir. Haiku ise 5-7-5 hece ölçüsünde yani toplam 17 heceli üç dize olarak yazılan aslı Japon edebiyatına dayalı bir şiir türüdür. Pangram haiku terimini ortaya atarak, buraya bu terimi ekleyip pangram haikunun da ilk çalışmasını yapıp buraya ekledim.

Pangram haiku, adeta işkence gibi bir çalışmayı gerektirir. Kişiyi, matematik hesaplamayı ve edebiyatı birlikte kullanmaya zorlar. Pangram bir cümle kurmak çok zor bir çalışma iken bir de bu cümlenin şiir haline getirilmesi, şiirin bir haikuya dönüştürülmesi, yani şiirde tamı tamına 17 hece olmasının sağlanması, 1. dizede 5 hece, 2. dizede 7 hece ve 3. dizede 5 hece kullanma zorunluluğu olması ve ortaya çıkan eserin şiirsel bir estetik taşıması gerekir.

‘Feci açgöz, prestije bağımlı ve öyküde hoştun.’ cümlesi tarafımca oluşturulmuş pangram bir cümledir. Bu cümlede alfabemizdeki 29 harf en az bir kere kullanılmıştır. Kullanılan toplam harf sayısı ise 38’dir.

Bu cümleyle 5-7-5 ölçüsünde haiku tarzında bir şiir kaleme aldım. Bu şiirin Türk edebiyatının ilk pangram şiiri ve ilk pangram haikusu olduğunu tahmin ediyorum. Daha önce yazılmış bir şiir varsa paylaşılırsa bundan da memnun olurum.

PANGRAM

Ve feci açgöz
Prestije bağımlı
Öyküde hoştun

Pangram, bir alfabedeki tüm harflerin en az bir kez kullanılmak suretiyle yapılan anlamlı cümlelerdir. Harf sayısı ne kadar az olursa cümle o ölçüde başarılı sayılır. Pangram cümleler ile yazılan şiirlere ise pangram şiir denir.

‘Feci açgöz, prestije bağımlı ve öyküde hoştun.’ cümlesi tarafımca oluşturulmuş pangram bir cümledir. Bu cümlede alfabemizdeki 29 harf en az bir kere kullanılmıştır. Kullanılan toplam harf sayısı ise 38’dir.

Bu cümleyle 5-7-5 ölçüsünde haiku tarzında bir şiir haline getirdim. Bu şiirin Türk edebiyatının ilk pangram şiiri olduğunu tahmin ediyorum. Daha önce yazılmış bir şiir varsa paylaşılırsa bundan da memnun olurum.

PANGRAM

Ve feci açgöz
Prestije bağımlı
Öyküde hoştun

Pangram, bir alfabedeki tüm harflerin en az bir kez kullanılmak suretiyle yapılan anlamlı cümlelerdir. Harf sayısı ne kadar az olursa cümle o ölçüde başarılı sayılır.

'Feci açgöz, prestije bağımlı ve öyküde hoştun' pangram bir cümledir.

Tarafımca oluşturulmuş cümlede alfabemizdeki 29 harf en az bir kere kullanılmıştır. Kullanılan toplam harf sayısı ise 38’dir.

Bu pangram cümleyi 5-7-5 ölçüsüne getirerek bir haiku şiir haline getirdim. Bu şiirin Türk edebiyatının ilk pangram şiiri olduğunu tahmin ediyorum. Daha önce yazılmış bir şiir varsa paylaşılırsa bundan da memnun olurum.

PANGRAM

Ve feci açgöz
Prestije bağımlı
Öyküde hoştun

Bir Japon şiir tarzıdır. Haikularda 3 dize varken tankalar 3 yerine 5 dizeden oluşur. İlk 3 dize haikular gibi 5+7+5 heceye sahiptir ve “üst cümlecik” olarak isimlendirilir. Bu 3 dizeyi yedişer hecelik 2 dize takip eder. Bu ikili dizeye “alt cümlecik” denir. Tankalarda metaforlardan, benzeşimlerden ve kişiselleştirilmelerden yararlanılır. Uyak kullanılmaz. Bu dizelerde doğa, mevsimler ve aşk gibi güçlü duygular işlenir. Aşağıdaki tanka örneği büyük Japon tanka şairi Akiko Yosano’ya aittir:

banyomdan sonra
giyinirim gülümseyerek
uzun aynada

dünün bir portresi
kimse yadsıyamaz

Aşağıdaki tanka şiir ise ülkemizden Dr. Osman Akçay'a aitir.

Soğuk manzara
Pencerenin ardında
Boş arazide

Sevinç dolu çocuklar
Güzelce oynasınlar

Hakkında haiku tarzı (5-7-5 hece) şiir yazdığım muhteşem meyve.

KAYISI (haiku)

Adım mişmiştir
Malatya’dır vatanım
Pek de tatlıyım

Bahar olunca
Kökümü uzatırım
Nemli toprağa

Nisan başında
Pelerini pembedir
Çiçeklerimin

Rüzgârlar eser
Çiçeklerim dökülür
Bembeyaz yerler

Daha ufakken
Çağla der kopartırlar
Taptaze yerler

Yaz sıcağında
Sapsarı altınlarım
Sanki tablodur

Örtü serilir
Dallarımı silkeler
Nasırlı eller

Kurutulurum
Gün kurusu, patik, çir,
İslim olurum

Çekirdek çıkar
Pıtlatıldığı zaman
Şişman yerimden

Çekirdeklerim
Afiyetle yenilir
Çok lezzetlidir

28 Ağustos 2018

Hakkında haiku tarzı (5-7-5 hece) şiir yazdığım şehir.

Erzurum (haiku)

Kayarken çocuk
Mutluluktan uçuyor
Oltu taşında

Bir huş ağacı
Tek başına bekliyor
Koca bahçeyi

Kayıp morgeven
Hemen ayrılmam diyor
Fani dünyadan

Tortum Şelalesi
Yukarıdan düşüyor
Kayalıklara

Karayazı’nın
Kalbe hüzün veriyor
Ters laleleri

Aras Nehriyle
Çobandede Köprüsü
Sohbet ediyor

Elinde bayrak
Aziziye Tabyası
Selam veriyor

Nene Hatunum
Aziz milletim sana
Şükran duyuyor

Palandöken’de
Dadaşlar bar oyuyor
Davul çalıyor

Kınalı eller
Kadayıftan dolmalar
İkram ediyor

Zaman akıyor
Kıtlama şekeriyle
Çay içiliyor

Ankara treni
Yolunda ilerliyor
Kars’a gidiyor

19 Kasım 2018

Kızılcahamamlılara Çıtak denir. Çıtak, Oğuz Türklerinin bir koludur. Ben de bir Çıtak'ım.

Dünyanın en güzel yeri

Haiku Japonya’ya ait geleneksel bir şiir formudur. Şair küçücük bir anı yakalayıp o anı resmeder. Haiku’da ele alınan konular genelde mevsimler, doğa, renkler ve çelişkilerdir. Şiirde bir mevsimi anımsatacak söz geçmesi gerekir. Dünyanın en kısa şiir türüdür. Sadece üç dizeden oluşur ve 5-7-5 hece ölçüsü ile yazılır. Toplamda 17 hecelidir. Kafiye gerektirmez. Herkes haiku yazabilir. Haiku’da ‘ben’ zamiri ve fiilimsi kullanılmaz, geniş zaman kullanılır. İmgeler somut olmalıdır.

Ben şiirlerimde haiku’nun biçimsel yanına yani 5-7-5 hece ölçüsüne genelde sıkı sıkıya sadık kalırım. Ancak konu itibariyle bazı şiirlerim geleneksel haiku’ya uygun olsa bile çoğunluğu aşka ve sevgiye dairdir. Çünkü aşk varsa mevsimler dâhil her şey varken, aşk yoksa yaşam anlamsızdır. Zaten şiir, yaşadığımız anı yaşamanın tadına varabilmemizi sağlayan bir araç değil midir? Şiirlerim geleneksel haiku’nun aksine çok kıtalıdır, soyut imgelerle doludur ve şiirlerimin birer başlığı vardır. Şiirlerimde ‘ben’ zamiri ve fiilimsi de kullanılmıştır. Şiirsel anlatımda basitliği yakalayıp şiiri Z kuşağına sevdirmek, klavyedeki sanal aşk ve sevgi yerine gerçeğini onlara hatırlatmak en büyük arzumdur.

Kızılcahamam ilçseine bağlı bir yerleşim yeridir. Yukarıkese, Sipahiler ve Seyhamamı'ndan oluşur. Çok güzel bir yaylası var. Meşhur Seyhamamı Kaplıcaları bu köye bağlıdır. Tarihi bir çam olan Tekne Çamı, bir mesire yeri olan Çıkrık Göleti bu köydedir. Gökyüzünde karaakbabaları her an görebilirsiniz. Işık Dağı'na çok yakındır. Muhteşem bir doğası ve çok sıcak insanları vardır. Köyde eskiden hafız yetiştirilen bir medrese varmış. O medresede yetişmiş ülkemizin çok önemli kurra hafızları vardır. Radyoda ilk Kuran tilaveti yapan Ali Osman Atakul bu köydendir. Köyden yetişmiş çok önemli bilim, düşünce insanları vardır. Köyün tarihi çok eskilere dayanır. Bu köyden onlarca İstiklal gazisi vardır.