Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Osman Aslan 26.04.2020 - 03:26

Alman siyasetçi, iktisatçı ve filozof (1818-1883 ), Birinci Enternasyonal' in (Uluslararası İşçi Birliği) kurucularından, Engels ile birlikte Komünist Manifesto'nun yazarı. Dünya'da en çok dile çevrilmiş eserlerden biri olan "Kapital"in yazarı.

Sui Generis 02.02.2012 - 03:43

Sermayenin en kapsamli teorik acilim ve tanimini yapan ekonimist
Das Kapital

Diyalektik ve tarihsel materyalizm anlayisi ile felsefeyi ayaklari üzerine oturtan ve bugünkü sosyloji ve diger toplumsal ve siyasal bilimlerin acilim perspektifini olusturan büyük teorisyen ve felsefe adami...
Kadinlari da felsefe ve iktisat / ekonimi kadar sevdi.

Hala bir heybetli dag.

Düşler Şatosu 30.01.2011 - 18:06

Karl Marx; Lenin ve Engels ile birlikte düşünüldüğünde Sosyalist- Komünist fikrin babası sayılır. Proleterya diktatörlüğünden kaynağını alan Sosyalizm zamanla yerini sınıfsızlık kavramıyla eş anlamlı olan komünizme bırakır...

Nazende Ten 06.07.2010 - 06:31

emek-değer kuramına bağlı olarak tarihin sınıf mücadelelerinin özeti olduğunu söylemiştir...
maddecilik ve diyalektiğin senteziyle insanlığa yaraşır bir yol açmıştır..
mutlu insandan
mutlu topluma ulaşılabileceği fikrinin geçersizliği paranın
lanet gücüne dayanmaktadır...
fikirlerinin gücü ne ölçüdeyse,yanlış anlaşılması o ölçüdedir...

Emma Libertarian 13.12.2009 - 17:01

Sefalet Derecesindeki yoksulluğu yeryüzünDen silmek gerek.Chünkü bu insanların tam insan olmasına engel bir olay.'

Karl Marx

Yeşil Hazretleri `` 11.12.2009 - 12:22

Maddeyi şuurdan evvelce alan düşüncesi hiçbir realitiye ve ilme dayanmayan yanlış bir faraziyeden ibarettir...

Marx'ın iddialarının bir çoğunda yalan ve hata vardır...

...

Erdem Ülkün 25.08.2009 - 11:52

Bir kutupta servet birikimi,diğer kutupta yani kendi emeğinin ürününü sermaya şeklinde üreten sınıfın tarafında,sefalatin,yorgunluk ve bezginliğin, cahilliğin,zalimliğin,akli yozlaşmanın birikimi aynı anda olur.

Yeşil Hazretleri `` 23.06.2009 - 14:59

Alman filan değil, Yahudi'dir...

Engels de, Marx da, Hegel'den geçinen, onu taklit etmeye çalışan zavallılardır...

Din ve Allah düşmanıdır.

...

Ulvi Koçu 21.08.2008 - 00:23

BİR CEBİNDE DAS KAPİTAL
BİR CEBİNDE KENEVİR TOHUMU...

Selahattin Aykurt 16.04.2008 - 16:41

K O M Ü N Y S T M A N Y F E S T O


Komünist Birlik,[2] o zamanyn ko?ullary altynda elbette ancak gizli olabilen uluslararasy bir i?çi derne?i, Kasym 1847'de Londra'da yapylan kongrede, a?a?yda imzalary bulunanlary, yayynlanmak üzere, ayryntyly bir teorik ve pratik parti programy hazyrlamakla görevlendirdi. ?ubat Devriminden[3] birkaç hafta önce müsveddesi basylmak üzere Londra'ya gelen a?a?ydaki Manifesto, i?te böyle ortaya çykty. Ylk kez Almanca yayynlanmy? olarak Almanya'da, Yngiltere'de ve Amerika'da gene bu dilden en az oniki yeni farkly baskysy yapyldy. Yngilizce olarak, ilk kez, Miss Helen Maefarlane'in çevirisiyle, 1850'de, Red Republican'da,[4] ve 1871'de, en az üç farkly çevirisiyle, Amerika'da yayynlandy. Fransyzcasy, ilk kez, 1848 Haziran ayaklanmasyndan[5] önce Paris'te, ve yakynlarda da New-York'un Le Socialiste'inde[6] çykty. Yeni bir çevirisi halen hazyrlanmaktadyr. Lehçesi, Almanca olarak ilk yayynlany?yndan kysa bir süre sonra Londra'da çykty. Bir Rusça çevirisi, altmy?larda, Cenevre'de yayynlandy.[7] Ylk çyky?yndan hemen sonra, Danimarka diline de çevrildi.
Son yirmibe? yyl içerisinde durum ne denli de?i?mi? olursa olsun, bu Manifesto'da geli?tirilmi? bulunan genel ilkeler, ana çizgileriyle, bugün de her zamanki kadar do?rudur. ?urada ya da burada bazy ayryntylar daha iyi hale getirilebilir. Ylkelerin pratikteki uygulany?y, Manifesto'nun kendisinin de belirtti?i gibi, her yerde ve her zaman o günün ko?ullaryna ba?ly olacaktyr ve, bu nedenle, Ykinci Bölümün sonunda önerilen devrimci önlemlere hiç bir özel a?yrlyk verilmemi?tir. Bu pasaj, bugün, birçok bakymdan, çok farkly bir biçimde ifade edilebilirdi. Modern sanayiin son yirmibe? yyl içerisinde gösterdi?i büyük geli?me ve i?çi synyfynyn bununla beraber ilerleyen parti örgütlenmesi kar?ysynda, ilk kez ?ubat Devriminde ve, daha önemlisi, proletaryanyn ilk kez iktidary iki ay boyunca elinde tuttu?u Paris Komününde edinilen pratik deney kar?ysynda, bu program, bazy ayryntylary bakymyndan, bugün eskimi? bulunuyor. Komün özellikle bir ?eyi, 'i?çi synyfynyn mevcut devlet mekanizmasyny salt elinde tutmakla onu kendi amaçlary için kullanamayaca?y'ny tanytlamy?tyr. (Bkz: bu noktanyn daha da geli?tirildi?i Fransa'da Yç Sava?; Uluslararasy Y?çi Birli?i Genel Konseyinin Ça?rysy, London, Truelove 1871, s. 15.) Ayryca, apaçyk ortadadyr ki, sosyalist yazynyn ele?tirisi, bugün için yetersiz kalyyor, çünkü bu ancak 1847'ye kadar uzanyyor; ayny zamanda, komünistlerin çe?itli muhalefet partileriyle olan ili?kileri konusundaki sözler (Bölüm IV) , ilke olarak hâlâ do?ru olmakla birlikte, pratik olarak eskimi?lerdir, çünkü siyasal durum tamamyyla de?i?mi?tir ve tarihsel geli?im orada sayylan siyasal partilerin büyük bir kysmyny yeryüzünden silip götürmü?tür.
Bununla birlikte, Manifesto, üzerinde artyk hiç bir de?i?iklik yapma hakkymyz olmayan tarihsel bir belge haline gelmi?tir. Belki de ileride, 1847'den günümüze dek olan bo?lu?u dolduran bir giri? ile birlikte, bir ba?ka basky çykabilir; bu yeniden basym, bize bunu yapma zamany byrakmayacak kadar ani oldu.


Londra, 24 Haziran 1872 KARL MARX FRYEDRYCH ENGELS

1872'de Leipzig'de çykan
Almanca basky için
Marx ve Engels tarafyndan
yazylmy?tyr





1882 RUSÇA BASKIYA ÖNSÖZ



Komünist Parti Manifestosu'nun Bakunin’in çevirisiyle yapylan ilk Rusça baskysy, Kolokol[8] basymevi tarafyndan altmy?laryn[7] ba?larynda yayynlandy. O syralar Baty, buna (Manifesto'nun Rusça baskysyna) , yalnyzca yazynsal bir ilgi gösterdi. Böyle bir görü? bugün olanaksyzdyr.
Proleter hareketin o syralar (Aralyk 1847) hâlâ ne denli synyrly bir alany kapsady?yny, Manifesto'nun son kesimi -komünistlerin çe?itli ülkelerdeki çe?itli muhalefet partileri kar?ysyndaki konumu- en açyk bir biçimde gösteriyor. Burada özellikle yer almayanlar Rusya ve Birle?ik Devletler'dir. Bu, Rusya'nyn tüm Avrupa gericili?inin son büyük yede?ini olu?turdu?u, Birle?ik Devletler'in göç yoluyla Avrupa'nyn proleter güç fazlasyny emdi?i syralardy. Her iki ülke de, Avrupa'ya hammaddeler sa?lyyor ve, ayny zamanda da, onun synai ürünleri için bir pazar olu?turuyorlardy. O syralar, her ikisi de, bu nedenle, ?u ya da bu ?ekilde, mevcut Avrupa düzeninin temel dayanaklaryydylar.
Ama durum bugün ne kadar da farkly! Rekabeti ile Avrupa'daki -büyüklü küçüklü- toprak mülkiyetinin temellerini sarsan devasa bir tarymsal üretim için Avrupa göçü, Kuzey Amerika için pek uygundu. Buna ek olarak, bu, Birle?ik Devletler'e, muazzam synai kaynaklaryny, Baty Avrupa'nyn ve özellikle Yngiltere'nin bugüne dek varolan synai tekelini kysa zamanda kyracak bir enerjiyle ve ölçekte kullanma olana?yny da verdi. Her iki durum da, bizzat Amerika üzerinde, devrimci bir tepki yaratyyor. Tüm siyasal yapynyn temelini olu?turan çiftçilerin küçük ve orta boy toprak mülkiyetleri, dev çiftliklerin rekabeti kar?ysynda adym adym çöküyor; ayny anda, sanayi kesimlerinde ilk kez bir proletarya kitlesi ve müthi? bir sermaye yo?unla?masy geli?iyor.
Ya Rusya! 1848-49 Devrimi syrasynda, yalnyzca Avrupaly hükümdarlar (prensler) de?il, Avrupa burjuvazisi de, henüz uyanmaya ba?layan proletarya kar?ysynda tek kurtulu?laryny Rus müdahalesinde buldular. Çar, Avrupa gericili?inin ba?y ilân edildi. Bugün ise, Gaçina'da,[9] devrimin sava? tutsa?ydyr, ve Rusya ise, Avrupa'daki devrimci eylemin öncüsü durumundadyr.
Komünist Manifesto'nun amacy, modern burjuva mülkiyetinin yakla?makta olan kaçynylmaz çözülü?ünü ilân etmekti. Ama Rusya'da, hyzla geli?en kapitalist vurguna ve henüz geli?mekte olan burjuva toprak mülkiyetine kar?ylyk, topra?yn yarysyndan fazlasyna köylülerin ortakla?a sahip olduklaryny görüyoruz. ?imdi sorun ?udur: Büyük çapta zayyflamy? olsa bile, gene de, ilkel bir ortak toprak sahipli?i biçimi olan Rus ob?ina'sy,[1*] do?rudan do?ruya komünist ortak mülkiyetin üst biçimine geçebilir mi? Ya da, tersine, ilkönce, Batynyn tarihsel evrimini olu?turan ayny çözülme sürecinden mi geçmelidir?
Buna bugün verilebilecek tek yanyt ?udur: E?er Rus Devrimi, Batydaki bir proleter devriminin habercisi olur, ve bunlar, böylelikle, birbirlerini tamamlarlarsa, Rusya'daki mevcut ortak toprak sahipli?i, komünist bir geli?menin ba?langyç noktasy olabilir.


Londra, 21 Ocak 1882 KARL MARX FRYEDRYCH ENGELS

1882'de Cenevre'de çykan
Manifesto'nun
Ykinci Rusça baskysynda
yayynlanmy?tyr





1883 ALMANCA BASKIYA ÖNSÖZ



Bu baskynyn önsözünü, ne yazyk ki, tek ba?yma imzalamak zorundayym. Marx, Avrupa'nyn ve Amerika'nyn tüm i?çi synyfynyn herhangi bir ba?ka ki?iye oldu?undan çok daha fazla ?ey borçlu oldu?u bu adam, Highgate Mezarly?ynda yatyyor ve mezarynyn üstünde ilk çimler büyümeye ba?lady bile. Manifesto'yu gözden geçirmek ya da eksikliklerini gidermek, onun ölümünden sonra, hele hiç dü?ünülemez. Bu yüzden, burada, ?u, noktalary vurgulayarak belirtmeyi daha da gerekli buluyorum:
Manifesto'ya egemen olan temel dü?ünce —iktisadi üretimin ve her tarihsel dönemin buradan çykan toplumsal yapysynyn, o dönemin siyasal ve fikir tarihinin temellerini olu?turdu?u; bunun sonucu olarak, (ilkel komünal toprak mülkiyetinin çözülü?ünden bu yana) tüm tarihin bir synyf sava?ymlary tarihi, sömürülen ile sömüren arasyndaki, toplumsal geli?menin çe?itli a?amalarynda egemen olunan ile egemen olan synyflar arasyndaki sava?ymlaryn tarihi oldu?u; ne var ki, bu sava?ymyn, ?imdi, sömürülen ve ezilen synyfyn (proletaryanyn) , ayny zamanda toplumun tümünü sömürüden, ezilmekten ve synyf sava?ymlaryndan sonsuza dek kurtarmaksyzyn, onu sömüren ve ezen synyftan (burjuvaziden) kendisini artyk kurtaramayaca?y bir a?amaya ula?ty?y dü?üncesi— bu temel dü?ünce, yalnyzca ve tamamyyla Marx'a aittir.[2*]
Bunu, daha önce de, birçok kez belirttim; ne var ki, bunun bizzat Manifesto'nun önünde de yer almasy ?imdi özellikle zorunludur.


Londra, 28 Haziran 1883 FRYEDRYCH ENGELS

Manifesto'nun 1883'te
Hottingen-Zurich'te çykan
Almanca baskysynda yayynlanmy?tyr.





1890 ALMANCA BASKIYA ÖNSÖZ



Yukardakilerin[3*] yazyly?yndan bu yana Manifesto'nun yeni bir Almanca baskysy zorunlu hale geldi ve Manifesto'ya ili?kin olarak burada sözü edilmesi gereken pek çok ?ey de oldu.
Ykinci bir —Vera Zasuliç'in yapty?y— Rusça çeviri, 1882'de Cenevre'de çykty; bu baskynyn önsözü Marx ve benim tarafymdan yazylmy?ty. Ne yazyk ki, özgün Almanca elyazmasy kaybolmu?tur, bu yüzden Rusçasyndan tekrar çevirmem gerekiyor, ki bununla metin bir ?ey kazanacak de?ildir. Orada ?öyle deniliyor: [... ][4*]
Hemen hemen ayny syrada, Cenevre'de, bir yeni Lehçe çevirisi çykty: Manifest Komunistyczny.
Ayryca, Danimarka dilinde bir yeni çevirisi de, 1885'te Kopenhag'da, 'Sozial-Demokratisk Bibliotek'te çykty. Ne yazyk ki, çeviri tam de?ildir; çevirene güçlük çykardy?y anla?ylan bazy önemli pasajlar atlanmy?tyr ve ayryca, ?urada burada, dikkatsizlik belirtileri görülmektedir ki, bunlar çok daha rahatsyz edicidir, çünkü e?er çevirmen biraz daha çaba gösterseydi kusursuz bir i? çykartabilirdi.
Bir yeni Fransyzca çevirisi 1886'da Paris'te Le Socialiste'de çykty; bu, o güne kadar çykmy? olanlaryn en iyisidir.
Bu çeviriye dayanylarak, ayny yyl Yspanyolca bir çevirisi ilkin Madrid'de, El Socialista'da çykty, sonra da bro?ür olarak yayymlandy: Manifesto del Partido Comunista por Carlos Marx y F. Engels, Madrid, Administracinón de El Socialista, Hernán Cortéas 8.
Ylgi çekici bir olay olarak da, 1887'de, bir Ermeni çevirmenin elyazmalarynyn Ystanbullu bir yayyncyya sunulmu? oldu?unu belirteyim; ama adamca?yzyn üzerinde Marx'yn ady bulunan bir ?eyi basacak yüre?i yoktu ve yazar olarak çevirmenin kendi adyny koymasyny önerdi, ama çevirmen bunu reddetti.
Aslyndan azçok farkly Amerikan çevirilerinden birinin, ve derken bir ba?kasynyn Yngiltere'de birçok kez basylmasyndan sonra, nihayet aslyna uygun bir çeviri 1888 yylynda çykty. Bu çeviri dostum Samuel Moore tarafyndan yapylmy?ty ve baskyya gönderilmeden önce üzerinden birlikte bir kez daha geçtik. Ba?ly?y ?öyledir: Manifesto of the Communist Party, by Karl Marx and Frederick Engels. Authorized English Translation, edited and annotated by Frederick Engels, 1888. London, William Reeves, 185 Fleet St. E. C.. Oradaky bazy notlary bu baskyya da aldym.
Manifesto'nun kendisine ait bir ya?am öyküsü vardyr. Çykty?ynda bilimsel sosyalizmin (ilk önsözde[5*] sözü edilen çevirilerin de tanytlady?y gibi) o syralar hâlâ sayyca hiç de fazla olmayan öncüsü tarafyndan co?kuyla kar?ylanan Manifesto, Haziran 1848'de Paris i?çilerinin yenilgileriyle birlikte ba?layan gericilik tarafyndan, çok geçmeden, arka plana itildi ve nihayet Kasym 1852'de,[10] Köln Komünistlerinin mahküm edilmeleriyle, 'yasa uyarynca', aforoz edildi. ?ubat Devrimi ile ba?lamy? olan i?çi hareketinin sahneden çekilmesiyle, Manifesto da arka plana geçti.
Avrupa i?çi synyfy, egemen synyflaryn gücüne kar?y yeni bir saldyry için yeniden yeterli güç toplady?ynda, ortaya Uluslararasy Y?çi Birli?i çykty. Amacy, Avrupa'nyn ve Amerika'nyn tüm militan i?çi synyfyny tek bir büyük ordu içinde kayna?tyrmakty. Bu yüzden, Manifesto'da ortaya konmu? bulunan ilkelerden hareket edemezdi. Yngiliz sendikalaryna, Fransyz, Belçika, Ytalyan ve Yspanyol prudoncularyna ve Alman lasalcylaryna[6*] kapylary kapamayacak bir programa sahip olmak zorundaydy. Bu program —Enternasyonalin Tüzü?ünün giri?i— Bakunin'in ve anar?istlerin bile teslim ettikleri bir ustalykla Marx tarafyndan hazyrlanmy?ty. Manifesto'da ortaya konmu? bulunan dü?üncelerin nihai zaferi için Marx, yalnyzca ve tamamyyla i?çi synyfynyn eylem birli?i ve tarty?ma sonucu zorunlu olarak gösterece?i fikri geli?meye güveniyordu. Sermayeye kar?y sava?ymdaki olaylar ve ini?-çyky?lar, ba?arylardan çok yenilgiler, sava?çylara, o güne kadarki her derde deva dü?üncelerinin yetersizli?ini göstermemezlik ve zihinlerini de, i?çilerin kurtulu?u için gerekli gerçek ko?ullaryn adamakylly kavranmasyna daha açyk hale getirmemezlik edemezdi. Ve Marx haklyydy. Enternasyonalin da?ytyldy?y 1847'deki i?çi synyfy, kuruldu?u 1864'tekinden tamamyyla farklyydy. Latin ülkelerindeki prudonculuk ile Almanya'daki özgül lasalcylyk ölmekteydi, ve zamanyn katmerli tutucu Yngiliz sendikalary, 1887'de, yaptyklary Swansea Kongresi'nin ba?kanynyn,[7*] onlar adyna, 'Kyta sosyalizmi bizim için korkunçlu?unu yitirmi?tir' diyebilece?i noktaya giderek yakla?yyorlardy. Oysa 1887'de, Kyta sosyalizmi, hemen tamamyyla, Manifesto'da sunulan teoriden ibaretti. Böylece, Manifesto'nun tarihi, bir ölçüde, 1848'den bu yanaki modern i?çi synyfy hareketinin tarihini yansytmaktadyr. ?u anda Manifesto, ku?kusuz ki, tüm sosyalist yazynyn en yaygyn, en uluslararasy ürünüdür, Sibirya'dan Kaliforniya'ya dek tüm ülkelerin milyonlarca i?çisinin ortak programydyr.
Ama, çykty?ynda, gene de, ona sosyalist Manifesto diyemezdik. 1847'de, sosyalist denilince, iki tür insan anla?ylyyordu. Bir yanda çe?itli ütopik sistemlerin yanda?lary vardy, özellikle, o tarihte her ikisi de salt mezhep durumuna dü?üp giderek ölmekte olan Yngiltere'deki ovyncylar ile Fransa'daki furiyeciler. Öte yanda ise, toplumsal bozukluklary çe?itli her derde deva yollarla, her türden bölük-pürçük çaly?malaryyla, sermayeye ve kâra hiç bir zarar vermeksizin gidermek isteyen çok çe?itli türden toplumsal ?arlatanlar. Her iki durumda da, i?çi hareketinin dy?ynda duran ve daha çok 'e?itim görmü?' synyflardan destek arayanlar. Ama, i?çi synyfynyn salt siyasal devrimlerin yeterli olmady?yna inanan, toplumun köklü bir biçimde yeniden in?aasyny isteyen kesimi, kendisine o syra komünist diyordu. Bu henüz yontulmamy?, yalnyzca içgüdüsel ve ço?u kez de biraz kaba bir komünizmdi. Ama, gene de, ortaya iki ütopyacy komünizm sistemini, Fransa'da Cabet'nin 'Ykaryan' komünizmini, ve Almanya'da da Weitling'inkini çykartacak kadar güçlüydü. 1847'de, sosyalizm bir burjuva hareketi, komünizm ise bir i?çi synyfy hareketi anlamyna geliyordu. Sosyalizm, hiç de?ilse Kytada, çok saygyde?erdi, komünizm için ise, durum bunun tam tersiydi. Ve 'i?çilerin kurtulu?u i?çi synyfynyn kendi eseri olmalydyr'[11] kanysyny daha o syralar kesinlikle ta?yyor oldu?umuzdan, bu iki addan hangisini seçmemiz gerekti?i konusunda hiç bir duraksama gösteremezdik. O günden beri bunu yadsymak da aklymyzdan geçmi? de?ildir.
'Bütün ülkelerin i?çileri, birle?iniz! ' Ama, kyrkiki yyl önce proletaryanyn kendi istemleriyle ortaya çykty?y ilk Paris Devriminin arifesinde bu sözleri dünyaya duyurdu?umuzda, buna çok az ses kar?ylyk verdi. Bununla birlikte, 28 Eylül 1864'te Baty Avrupa ülkelerinin ço?unun proleterleri, ?anly anylara sahip Uluslararasy Y?çi Birli?ini kurmak üzere birle?tiler. Entemasyonalin kendisinin ancak dokuz yyl ya?ady?y do?rudur. Ama onun yaratty?y bütün ülkelerin proleterlerinin ölümsüz birli?inin hâlâ ya?amakta oldu?unun ve her zamankinden daha güçlü ya?amakta oldu?unun en iyi tanyty günümüzdür. Çünkü ?u satyrlary yazmakta oldu?um bugün,[12] Avrupa ve Amerika proletaryasy, ilk kez seferber edilmi? olan, tek bir ordu olarak, tek bir bayrak altynda, tek bir ivedi amaç için —1866'da Enternasyonalin Cenevre Kongresi, ve gene 1889'da Paris Y?çi Kongresi tarafyndan ilân edildi?i gibi, sekiz saatlik normal i?gününün yasala?masy için— seferber edilmi? olan sava? kuvvetlerini gözden geçiriyor. Ve bugünkü görkemli gösteri, bütün ülkelerin kapitalistlerine ve toprakbeylerine, bütün ülkelerin i?çilerinin bugün gerçekten de birle?mi? olduklary gerçe?ini gösterecektir.
Bir de Marx bunu kendi gözleriyle görebilmek için hâlâ yanymda olsaydy!


Londra, 1 Mayys 1890 FRYEDRYCH ENGELS

Manifesto'nun
1890'da Londra'da çykan
Almanca baskysynda
yayynlanmy?tyr





1892 LEHÇE BASKIYA ÖNSÖZ



Komünist Manifesto'nun yeni bir Lehçe baskysynyn zorunlu hale gelmi? olmasy, çe?itli dü?üncelere yolaçmaktadyr.
Birincisi, Manifesto'nun, son zamanlarda, Avrupa kytasynda büyük sanayiin geli?mesinin bir göstergesi haline gelmi? olmasy dikkate de?erdir. Belirli bir ülkede büyük sanayiin geni?lemesi oranynda o ülkenin i?çileri arasynda, i?çi synyfy olarak, mülk sahibi synyflar kar?ysyndaki konumlary konusunda aydynlanma özlemi de büyümekte, sosyalist hareket bunlar arasynda yaygynla?makta ve Manifesto'ya olan talep artmaktadyr. Böylece, yalnyzca i?çi hareketinin durumu de?il, büyük sanayiin geli?me derecesi de, her ülkede, Manifesto'nun o ülke dilinde da?ytylan nüsha sayysyyla oldukça do?ru bir biçimde ölçülebilir.
Buna göre, bu yeni Lehçe basky, Polonya sanayiinde kesin bir ilerlemeyi göstermektedir. Ve on yyl önce yayynlanmy? baskysyndan bu yana bu ilerleme gerçekten de olmu?tur, bu konuda hiç bir ku?kuya yer olamaz. Rus Polonyasy, Kongre Polonyasy,[13] Rus imparatorlu?unun büyük sanayi bölgesi haline gelmi?tir. Rusya'nyn büyük sanayiinin geli?igüzel da?ylmy? olmasyna kar?ylyk —bir kysmy Finlandiya Körfezi civaryna, di?eri merkeze (Moskova ve Vladimir) , bir üçüncüsü Karadeniz ve Hazer denizi kyyylaryna, ve di?erleri de ba?ka yerlere da?ylmy?tyr—, Polonya sanayii, nispeten küçük bir alan içerisine syky?my?tyr ve böylesine bir yo?unla?madan ileri gelen üstünlüklere ve sakyncalara sahiptir. Rakip Rus fabrikatörleri, Polonyalylary rusla?tyrma arzusuyla yanyp tutu?uyor olmalaryna kar?yn, Polonya'ya kar?y koruyucu gümrükler isteminde bulunmakla, bu üstünlükleri kabullenmi? oldular. Sakyncalar —Polonyaly fabrikatörler ve Rus hükümeti açysyndan— kendilerini, sosyalist dü?üncelerin Polonyaly i?çiler arasynda hyzla yayyly?ynda ve Manifesto'ya olan talebin büyümesinde de göstermektedir.
Ama Polonya sanayiinin Rusya'nynkini geride byrakan hyzly geli?imi, kendi payyna, Polonya halkynyn tükenmez ya?am gücünün yeni bir kanyty ve yakla?makta olan ulusal kurtulu?unun yeni bir güvencesidir. Ve ba?ymsyz güçlü bir Polonya'nyn yeniden kurulmasy yalnyzca Polonyalylary de?il, hepimizi ilgilendiren bir sorundur. Avrupa uluslary arasynda içtenlikli bir uluslararasy i?birli?i, ancak e?er bu uluslaryn herbiri kendi ülkelerinde tamamyyla özerkseler olanaklydyr.
Sonuç olarak, burjuvazinin i?inin proletarya bayra?y altynda proleter sava?çylara yaptyrmakla kalmy? olan 1848 Devrimi, vasiyetnamesinin icracylary Louis Bonaparte ve Bismarck'yn aracyly?yyla, Ytalya'nyn, Almanya'nyn ve Macaristan'yn da ba?ymsyzly?yny sa?lamy?tyr; ama 1792'den bu yana devrim için bu üçünün birarada yaptyklaryndan daha ço?unu yapmy? olan Polonya, 1863'te on kat daha büyük Rus kuvveti kar?ysynda boyun e?di?inde, tek ba?yna byrakylmy?ty. Soyluluk, Polonya'nyn ba?ymsyzly?yny ne koruyabilir ne de tekrar elde edebilirdi; bugün ise bu ba?ymsyzlyk, burjuvazi için en azyndan önemsizdir. Ama bu Avrupa uluslarynyn uyumlu i?birli?i için gene de bir zorunluluktur.[8*] Bu, ancak genç Polonya proletaryasy tarafyndan elde edilebilir, ve ancak bu ellerde güvenlik içinde bulunur. Çünkü Polonya'nyn ba?ymsyzly?yna Avrupa'nyn geriye kalan i?çileri de, bizzat Polonyaly i?çiler kadar gerek duyuyorlar.


Londra, 10 ?ubat 1892 FRYEDRYCH ENGELS

Przedswit, 27 ?ubat 1892,
n° 35, ve K. Marx i F. Engels,
Manifest Komunistyczny,
Londyn, 1892'de yayynlanmy?tyr





1893 YTALYANCA BASKIYA ÖNSÖZ


Ytalyan Okura


Komünist Parti Manifestosu'nun yayynlany?ynyn, 18 Mart 1848 ile, o güne dek bölünmelerle ve iç çeli?melerle zayyflamy? ve böylece yabancy egemenlik altyna dü?mü?, biri Avrupa kytasynyn, ötekisi Akdeniz'in merkezinde yer alan iki ulusun silahly ayaklanmalary olan Milano ve Berlin devrimleri ile çaky?ty?y söylenebilir. Ytalya'nyn Avusturya Ymparatoruna ba?ymly olmasyna kar?ylyk, Almanya Rus çarynyn, daha dolayly olsa bile daha az etkin olmayan boyunduru?u altyna girdi. 18 Mart 1848'in sonuçlary, hem Ytalya'yy ve hem de Almanya'yy bu yüzkarasyndan kurtardy; bu iki büyük ulus, 1848'den 1871'e kadar geçen zaman içerisinde yeniden kurulabilmi?ler ve her nasylsa kendi ba?laryna kalabilmi?lerse, bu, Karl Marx'in dedi?i gibi, 1848 Devrimini bastyranlaryn, kendilerine kar?yn gene de bu devrimin vasiyetnamesinin icracylary olmalary sayesindedir.
Bu devrim her yerde i?çi synyfynyn eseri olmu?tur; barikatlary kuran ve bunu hayatyyla ödeyen i?çi synyfyydy. Hükümeti devirmekteki niyeti, açykça, burjuva rejimini devirmek olanlar yalnyzca Paris i?çileriydi. Ama, kendi synyflary ile burjuvazi arasyndaki onmaz uzla?maz kar?ytly?yn bilincinde olsalar bile, gene de, ne ülkenin ekonomik geli?mesi, ne de Fransyz i?çi kitlesinin zihinsel geli?mesi, henüz toplumsal bir yeniden kurulu?u olanakly kylacak a?amaya ula?my? de?ildi. Bu nedenle, devrimin meyvelerini toplayan, son tahlilde, kapitalist synyf oldu. Öteki ülkelerde, Ytalya'da, Almanya'da, Avusturya'da, i?çiler, daha ba?tan, burjuvaziyi iktidara getirmekten ba?ka bir ?ey yapmadylar. Ama herhangi bir ülkede ulusal ba?ymsyzlyk olmadykça, burjuvazinin egemenli?i olanaksyzdyr. Bu yüzden, 1848 Devrimi, o zamana dek birlik ve özerklikten yoksun bulunan uluslara, kendisiyle birlikte, birlik ve özerklik getirmek zorunda kaldy: Ytalya'ya, Almanya'ya, Macaristan'a. Syra Polonya'ya da gelecektir.
Böylece, 1848 Devrimi bir sosyalist devrim olmamy?sa da, bunun için yol açmy?, ortam hazyrlamy?tyr. Büyük sanayiin bütün ülkelerde geli?mesiyle birlikte, burjuva rejimi, son kirkbe? yyl içerisinde, ortaya, her yerde, kalabalyk, yo?un ve güçlü bir proletarya çykardy. Böylece, Manifesto'nun dilini kullanacak olursak, kendi mezar kazycylaryny yaratty. Her ülkenin özerkli?i ve birli?i sa?lanmadykça, proletaryanyn uluslararasy birli?ini ya da bu uluslaryn ortak amaçlara do?ru bary?çy ve akylcy bir i?birli?ini gerçekle?tirmek olanaksyz olacaktyr. Ytalyan, Macar, Alman, Polonyaly ve Rus i?çilerin 1848 öncesi siyasal ko?ullar altynda uluslararasy eylem ortakly?y yaptyklaryny dü?ünün bir!
Böylece, 1848'de verilen sava?lar bo?una verilmemi?lerdir. Bizi o devrimci dönemden ayyran kyrkbe? yyl da bo?a gitmemi?tir. Meyveler olgunla?yyor, ve benim bütün dile?im, Manifesto'nun ilk yayynlany?y nasyl uluslararasy devrimin habercisi olduysa, bu Ytalyanca çevirinin yayynlany?ynyn da Ytalyan proletaryasynyn zaferinin habercisi olabilmesidir.
Manifesto, kapitalizmin geçmi?te oynady?y devrimci rolün tam hakkyny vermektedir. Ylk kapitalist ulus Ytalya idi. Feodal ortaça?yn sonuna ve modern kapitalist ça?yn ba?langycyna, dev bir ki?i damgasyny vurdu: hem ortaça?yn son ?airi ve hem de modern zamanlaryn ilk ?airi bir Ytalyan, Dante. 1300'de oldu?u gibi, bugün de, yeni bir tarihsel ça? yakla?yyor. Ytalya, bize, bu yeni, proleter ça?yn do?u? anyna damgasyny vuracak yeni Dante'yi verecek mi?


Londra, 1 ?ubat 1893 FRYEDRYCH ENGELS

Karlo Marx e Federico Engels,
Il Manifesto del Partito Comunista,
Milano 1893'te yayynlamy?tyr



----------



KOMÜNYST PARTY
M A N Y F E S T O S U[1]



Avrupa'da bir hayalet dola?yyor — Komünizm hayaleti. Eski Avrupa'nyn bütün güçleri bu hayaleti defetmek üzere kutsal bir ittifak içine girdiler: Papa ile çar, Metternich ile Guizot, Fransyz radikalleri ile Alman polis ajanlary.
Muhalifleri tarafyndan komünist olmakla suçlanmamy? muhalefet partisi nerede vardyr? Bu lekeleyici komünizm suçlamasyny, daha ilerici muhalefet partilerine oldu?u kadar, gerici hasymlaryna kar?y da gerisin geriye fyrlatmamy? muhalefet nerede vardyr?
Bu olgudan iki ?ey çykyyor:
I. Komünizmin kendisi, daha ?imdiden, bütün Avrupa güçleri tarafyndan bir güç olarak tanynmy?tyr.
II. Komünistlerin açykça, tüm dünyanyn kar?ysynda, görü?lerini, amaçlaryny, e?ilimlerini yayynlamalarynyn ve bu Komünizm Hayaleti masalyna partinin kendi Manifestosu ile kar?ylyk vermelerinin zamany çoktan gelmi?tir.
Bu amaçla, çe?itli milliyetlerden komünistler, Londra'da toplanmy?lar ve Yngiliz, Fransyz, Alman, Ytalyan, Flemenk ve Danimarka dillerinde yayynlanmak üzere, a?a?ydaki Manifestoyu kaleme almy?lardyr.



I. BURJUVALAR VE PROLETERLER [1*]


?imdiye kadarki bütün toplumlaryn tarihi,[2*] synyf sava?ymlary tarihidir.
Özgür insan ile köle, patrisyen ile pleb, bey ile serf, lonca ustasy[3*] ile kalfa, tek sözcükle, ezen ile ezilen birbirleriyle sürekli kar?y-kar?yya gelmi?ler, kesintisiz, kimi zaman üstü örtülü, kimi zaman açyk bir sava?, her keresinde ya toplumun tümüyle devrimci bir yeniden kurulu?uyla, ya da çaty?an synyflaryn birlikte mahvolmalaryyla sonuçlanan bir sava? sürdürmü?lerdir.
Tarihin daha önceki ça?larynda, hemen her yerde, çe?itli zümreler halinde karma?yk bir toplum düzeni, çok çe?itli bir toplumsal mevki derecelenmesi buluyoruz. Eski Roma'da patrisyenleri, ?övalyeleri, plebleri, köleleri; ortaça?da feodal beyleri, vasallary, lonca ustalaryny, kalfalary, çyraklary,[4*] serfleri; bu synyflaryn hemen hepsinde, gene, alt derecelenmeleri görüyoruz.
Feodal toplumun yykyntylary arasyndan uç vermi? olan modern burjuva toplumu, synyf kar?ytlyklaryny ortadan kaldyrmady. Yeni synyflar, yeni basky ko?ullary, eskilerin yerine yeni sava?ym biçimleri getirmekle kaldy.
Ne var ki, bizim ça?ymyzyn, burjuvazinin ça?ynyn ayyrycy özelli?i, synyf kar?ytlyklaryny basitle?tirmi? olmasydyr. Tüm toplum, giderek daha çok iki büyük dü?man kampa, do?rudan birbirlerinin kar?ysyna dikilen iki büyük synyfa bölünüyor: Burjuvazi ve Proletarya.
Ortaça?yn serflerinden, ortaya, ilk kentlerin ayrycalykly kentlileri çykty. Bu kentlilerden de burjuvazinin ilk ö?eleri geli?ti.
Amerika'nyn ke?fi, Ümit Burnu'nun dola?ylmasy, ortaya çykmakta olan burjuvazi için yeni alanlar açty. Do?u Hindistan ve Çin pazarlary, Amerika'nyn sömürgele?tirilmesi, sömürgelerle ticaret, de?i?im araçlaryndaki ve genel olarak metalardaki arty?, ticarete, gemicili?e, sanayie o güne dek görülmemi? bir atylym, ve böylelikle, çökü? halindeki feodal toplumunun devrimci ö?esine de hyzly bir geli?im getirdi.
Synai üretimin kapaly loncalar tarafyndan tekelle?tirildi?i feodal sanayi sistemi,[5*] yeni pazarlaryn büyüyen gereksinmelerine artyk yetmiyordu. Onun yerini manüfaktür sistemi aldy. Lonca ustalary imalâtçy orta synyf[6*] tarafyndan bir kenara itildiler; farkly lonca birlikleri arasyndaki i?bölümü, tek tek her atölye içindeki i?bölümü kar?ysynda yok oldu.
Bu arada, pazarlar durmaksyzyn büyümeye, talep durmaksyzyn yükselmeye devam etti. Manüfaktür bile artyk yeterli de?ildi. Bunun üzerine, buhar ve makine, synai üretimi devrimcile?tirdi. Manüfaktürün yerini dev modern sanayi, sanayici orta synyfyn yerini, sanayici milyonerler, tüm sanayi ordularynyn önderleri, modern burjuvazi aldy.
Modern sanayi,[7*] Amerika'nyn ke?finin temellerini atty?y dünya pazaryny kurdu. Bu pazar, ticarete, gemicili?e, kara ula?tyrmacyly?yna büyük bir geli?me kazandyrdy. Bu geli?me de, sanayiin yayylmasyny etkiledi; ve sanayiin, ticaretin, gemicili?in, demiryollarynyn geni?lemesine orantyly olarak, burjuvazi de ayny oranda geli?ti, sermayesini artyrdy ve ortaça?dan kalma bütün synyflary geri plana itti.
Böylece, modern burjuvazinin kendisinin, nasyl uzun bir geli?im yolunun, üretim ve de?i?im biçimlerindeki bir dizi devrimlerin ürünü oldu?unu görüyoruz.
Burjuvazinin gösterdi?i her geli?meye, bu synyfyn[8*] buna denk dü?en bir siyasal ilerlemesi e?lik etti. Feodal soylulu?un egemenli?i altynda ezilen bir synyf,[9*] ortaça? komününde[10*] silahly ve kendi kendini yöneten bir topluluk olan; ?urada ba?ymsyz kentsel cumhuriyet (Ytalya ve Almanya'da oldu?u gibi) , burada monar?inin vergi mükellefi 'üçüncü katman' olan (Fransa'da oldu?u gibi) ,[11*] daha sonralary, asyl manüfaktür döneminde, soylulu?a kar?y bir denge unsuru olarak ya yary-feodallere[12*] ya da mutlak monar?iye hizmet eden ve, aslynda, genel olarak büyük monar?ilerin temel ta?y olan burjuvazi, en sonunda, modern sanayiin ve dünya pazarynyn kurulmasyndan bu yana, modern temsili devlette siyasal egemenli?i tamamyyla ele geçirdi.
Modern devletin yönetimi, tüm burjuvazinin ortak i?lerini yöneten bir komiteden ba?ka bir ?ey de?ildir.
Burjuvazi tarihte son derece devrimci bir rol oynady.
Burjuvazi, üstünlü?ü ele geçirdi?i[13*] her yerde, bütün feodal, ataerkil, romantik ili?kilere son verdi. Ynsany 'do?al efendiler'ine ba?layan çok çe?itli feodal ba?lary acymasyzca kopardy, ve insan ile insan arasynda, çyplak öz-çykardan, katy 'nakit ödeme'den ba?ka hiç bir ba? byrakmady. Dinsel tutkularyn, ?övalyece co?kunun, darkafaly duygusally?yn en ilâhi vecde gelmelerini, bencil hesaplaryn buzlu sularynda bo?du. Ki?isel de?eri, de?i?im-de?erine indirgedi, ve sayysyz yokedilemez ayrycalykly özgürlüklerin yerine, o tek insafsyz özgürlü?ü, ticaret özgürlü?ünü koydu. Tek sözcükle, dinsel ve siyasal yanylsamalarla perdelenmi? sömürünün yerine, açyk, utanmaz, dolaysyz, kaba sömürüyü koydu.
Burjuvazi, ?imdiye dek saygy duyulan ve saygyly bir korkuyla bakylan bütün mesleklerin halelerini söküp atty. Doktoru, avukaty, rahibi, ?airi, bilim adamyny kendi ücretli emekçisi durumuna getirdi.
Burjuvazi, aile ili?kisindeki duygusal peçeyi yyrtyp atty ve bunu salt bir para ili?kisine indirgedi.
Burjuvazi, gericilerin o çok hayran olduklary ortaça?yn kaba kuvvet gösterisinin nasyl en hareketsiz tembelli?in bir tamamlayycysy oldu?unu açy?a çykardy. Ynsan faaliyetinin neler yaratabilece?ini ilk gösteren o oldu. Mysyr piramitlerini, Roma'nyn su kemerlerini ve Gotik katedralleri kat be kat a?an ?aheserler yaratty; daha önceki bütün tarihsel göçleri ve haçly seferlerini gölgede byrakan seferler düzenledi.
Burjuvazi, üretim araçlaryny, ve böylelikle üretim ili?kilerini ve, onlarla birlikte, toplumsal ili?kilerin tümünü sürekli devrimcile?tirmeksizin varolamaz. Daha önceki bütün sanayici synyflaryn ilk varlyk ko?ulu, bunun tersine, eski üretim biçimlerinin de?i?meksizin korunmasyydy. Üretimin sürekli altüst olu?u, bütün toplumsal ko?ullardaki düzenin kesintisiz bozulu?u, sonu gelmez belirsizlik ve hareketlilik, burjuva ça?yny bütün daha öncekilerden ayyrdeder. Bütün sabit, donmu? ili?kiler, beraberlerinde getirdikleri eski ve saygyde?er önyargylar ve görü?ler ile birlikte tasfiye oluyorlar, bütün yeni olu?mu? olanlar kemikle?emeden eskiyorlar. Yerle?mi? olan ne varsa eriyip gidiyor, kutsal olan ne varsa lânetleniyor, ve insan, kendi gerçek ya?am ko?ullaryna ve hemcinsiyle olan ili?kilerine nihayet ayyk kafa ile bakmak zorunda kalyyor.
Ürünleri için sürekli geni?leyen bir pazar gereksinmesi, burjuvaziyi, yeryüzünün dörtbir yanyna kovalyyor. Her yerde barynmak, her yere yerle?mek, her yerde ba?lantylar kurmak zorundadyr.
Burjuvazi, dünya pazaryny sömürmekle, her ülkenin üretimine ve tüketimine kozmopolit bir nitelik verdi. Gericileri derin kedere bo?arak, sanayiin ayaklan altyndan üzerinde durmakta oldu?u ulusal temeli çekip aldy. Eskiden kurulmu? bütün ulusal sanayiler yykyldylar ve hâlâ da her gün yykylyyorlar. Bunlar, kurulmalary bütün uygar uluslar için bir ölüm-kalym sorunu haline gelen yeni sanayiler tarafyndan, artyk yerli hammaddeleri de?il, en ücra bölgelerden getirilen hammaddeleri i?leyen sanayiler, ürünleri yalnyzca ülke içinde de?il, yeryüzünün her kesiminde tüketilen sanayiler tarafyndan yerlerinden ediliyorlar. O ülkenin üretimiyle kar?ylanan eski gereksinmelerin yerini, kar?ylanmalary uzak ülkelerin ve iklimlerin ürünlerini gerektiren yeni gereksinmeler alyyor. Eski yerel ve ulusal kapalyly?yn ve kendi kendine yeterlili?in yerini, uluslaryn çok yönlü ili?kilerinin, çok yönlü kar?ylykly ba?ymlyly?ynyn aldy?yny görüyoruz. Ve maddi üretimde olan, zihinsel üretimde de oluyor. Tek tek uluslaryn zihinsel yaratymlary, ortak mülk haline geliyor. Ulusal tek yanlylyk ve darkafalylyk giderek olanaksyzla?yyor ve sayysyz ulusal ve yerel yazynlardan ortaya bir dünya yazyny çykyyor.
Burjuvazi, bütün üretim araçlaryndaki hyzly iyile?me ile, son derece kolayla?my? haberle?me araçlary ile, bütün uluslary, hatta en barbar olanlary bile, uygarly?yn içine çekiyor. Ucuz meta fiyatlary, bütün Çin setlerini yerlebir etti?i, barbarlaryn inatçy yabancy dü?manly?yny teslim olmaya zorlady?y a?yr toplar oluyor. Bütün uluslary, yoketme tehdidiyle, burjuva üretim biçimini benimsemeye zorluyor; onlary uygarlyk dedi?i ?eyi benimsemeye, yani bizzat burjuva olmaya zorluyor. Tek sözcükle, kendi hayalindekine benzer bir dünya yaratyyor.
Burjuvazi, kyry kentlerin egemenli?ine soktu. Çok büyük kentler yaratty, kentsel nüfusu, kyra kyyasla, büyük ölçüde artyrdy, ve böylece, nüfusun oldukça büyük bir kysmyny kyrsal ya?amyn bönlü?ünden kurtardy. Kyry nasyl kentlere ba?ymly kyldyysa, barbar ve yary-barbar ülkeleri de uygar olanlara, köylü uluslary burjuva uluslara, Do?uyu Batyya ba?ymly kyldy.
Burjuvazi, nüfusun, üretim araçlarynyn ve mülkiyetin da?ynyk durumuna giderek daha çok son veriyor. Nüfusu biraraya toplamy?, üretim araçlaryny merkezile?tirmi?, ve mülkiyeti birkaç elde yo?unla?tyrmy?tyr. Bunun zorunlu sonucu, siyasal merkezile?me oldu. Ayry çykarlara, yasalara, hükümetlere ve vergi sistemlerine sahip ba?ymsyz ya da birbirleriyle gev?ek ba?lara sahip eyaletler, tek bir hükümete, tek bir hukuk düzenine, tek bir ulusal synyf çykaryna, tek bir synyra ve tek bir gümrük tarifesine sahip tek bir ulus içinde biraraya geldiler.
Burjuvazi, ancak yüzyyly bulan egemenli?i syrasynda, daha önceki ku?aklaryn tümünün yaratmy? olduklaryndan daha yo?un ve çok daha büyük üretici güç yaratty. Do?a güçlerine egemen olunmasy, makine, kimyanyn sanayie ve taryma uygulanmasy, buharly gemiler, demiryollary, elektrik telgrafy, koskoca kytalaryn taryma açylmasy, nehirlerin suyollary haline getirilmesi, yerden bitercesine nüfus ço?almasy toplumsal eme?in ba?rynda böylesine üretici güçlerin yatmakta oldu?unu daha önceki hangi yüzyyl sezebilmi?tir?
?u halde görüyoruz ki: burjuvazinin kendisini onlara dayanarak güçlendirdi?i üretim ve de?i?im araçlary, feodal toplum içerisinde yaratylmy?lardyr. Bu üretim ve de?i?im araçlarynyn geli?iminin belirli bir a?amasynda, feodal toplumun üretimde ve de?i?imde bulundu?u ko?ullar, tarymyn ve imalât sanayiinin feodal örgütlenmesi, tek sözcükle, feodal mülkiyet ili?kileri, geli?mi? bulunan üretici güçlere artyk ayak uyduramaz hale geldiler; [14*] bir o kadar ayakba?y oldular. Bunlar kyrylmalyydylar; kyryldylar.
Bunlaryn yerini, kendisine uygun dü?en bir toplumsal ve siyasal yapy ile, ve burjuva synyfynyn iktisadi ve siyasal egemenli?i ile birlikte, serbest rekabet aldy.
Gözlerimizin önünde buna benzer bir hareket yer alyyor. Kendi üretim, de?i?im ve mülkiyet ili?kileri ile modern burjuva toplumu, böylesine devasa üretim ve de?i?im araçlary yaratmy? bulunan bu toplum, ölüler diyarynyn büyüleriyle harekete geçirdi?i güçleri artyk kontrol edemeyen büyücüye benziyor. Sanayiin ve ticaretin tarihi, on yyllardan beri, modern üretici güçlerin, modern üretim ko?ullaryna kar?y, burjuvazinin ve onun egemenli?inin varlyk ko?ulu mülkiyet ili?kilerine kar?y isyanynyn tarihinden ba?ka bir ?ey de?ildir. Bu konuda, tüm burjuva toplumunun varly?yny dönemsel yinelenmeleriyle her keresinde daha tehdit edici bir biçimde sorguya çeken ticari bunalymlaryn sözünü etmek yeterlidir. Bu bunalymlar syrasynda yalnyzca mevcut ürünlerin de?il, daha önceleri yaratylmy? üretici güçlerin de büyük bir kysmy dönemsel olarak tahrip ediliyor. Bu bunalymlar syrasynda, daha önceki bütün ça?larda anlamsyz görülecek bir salgyn[15*] ba?gösteriyor —a?yry üretim salgyny. Toplum kendisini birdenbire, gerisin geriye, geçici bir barbarlyk durumuna sokulmu? buluyor; sanki bir kytlyk, genel bir yykym sava?y, bütün geçim araçlary ikmalini kesmi?tir; sanki sanayi ve ticaret yok edilmi?tir; peki ama, neden? Çünkü çok fazla uygarlyk, çok fazla geçim aracy, çok fazla sanayi, çok fazla ticaret vardyr da ondan. Toplumun elindeki üretici güçler, burjuva mülkiyet ili?kilerinin[16*] ilerlemesine artyk hizmet etmiyor; tersine, bunlar, kendilerine ayakba?y olan bu ili?kiler için çok güçlü hale gelmi?lerdir, ve bu ayakba?laryndan kurtulduklary anda, burjuva toplumunun tamamyna düzensizlik getiriyor, burjuva mülkiyetinin varly?yny tehlikeye sokuyorlar. Burjuva toplum ko?ullary, bunlaryn yaratty?y zenginli?i kucaklayamayacak denli dardyr. Peki, burjuvazi bu bunalymlary nasyl atlatyyor? Bir yandan üretici güçlerin büyük bir kysmyny zorla yokederek; öte yandan yeni pazarlar ele geçirerek, ve eskilerini de daha kapsamly bir biçimde sömürerek. Yani, daha yaygyn ve daha yykycy bunalymlar hazyrlayarak, ve bunalymlary önleyen araçlary azaltarak.
Burjuvazinin feodalizmi yerlebir etti?i silahlar, ?imdi, burjuvazinin kendisine kar?y çevrilmi?tir.
Ama burjuvazi kendisine ölüm getiren silahlary yaratmakla kalmamy?; bu silahlary kullanacak insanlary da varetmi?tir, —modern i?çi synyfyny— proleterleri.[17*]
Burjuvazi, yani sermaye, hangi oranda geli?iyorsa, proletarya da, modern i?çi synyfy da ayny oranda geli?iyor —i? bulduklary sürece ya?ayan ve emekleri sermayeyi artyrdy?y sürece i? bulan bir emekçiler synyfy. Kendilerini parça parça satmak zorunda olan bu emekçiler, bütün öteki ticaret nesneleri gibi, bir metadyrlar, ve bunun sonucu olarak, rekabetin bütün ini? çyky?laryna, pazaryn bütün dalgalanmalaryna açyktyrlar.
Yaygyn makine kullanymy ve i?bölümü yüzünden, proleterin i?i, tüm bireysel niteli?ini, ve bunun sonucu olarak da, çaly?an insan için tüm çekicili?ini yitirmi?tir. Kendisi makinenin bir eklentisi haline geliyor, ve ondan beklenen yalnyzca en basit, en tekdüze ve en kolay edinilen hüner oluyor. Dolayysyyla, bir i?çinin üretim maliyeti, hemen tamamyyla, kendi bakymy ve neslinin ço?almasy için gerek duydu?u geçim araçlaryndan ibaret oluyor. Ama bir metayn, ve dolayysyyla eme?in de fiyaty, [14] kendi üretim maliyetine e?ittir. Dolayysyyla, i?in i?rençli?i artty?y oranda ücret azalyyor. Dahasy, makine kullanymy ve i?bölümü hangi oranda artyyorsa, ister çaly?ma saatlerinin uzatylmasy ile, ister belli bir zamanda çykarylmasy gereken i?in artyrylmasy ile, ya da ister makinelerin hyzynyn artyrylmasy, vb. ile olsun, i?in a?yrly?y[18*] da ayny oranda artyyor.
Modern sanayi, ataerkil ustanyn küçük atölyesini sanayi kapitalistinin büyük fabrikasy haline getirmi?tir. Fabrikaya dolu?mu? emekçi yy?ynlary, askerler gibi örgütlenmi?lerdir. Sanayi ordusunun erleri olarak mükemmel bir subaylar ve çavu?lar hiyerar?isinin komutasy altyna sokulmu?lardyr. Yalnyzca burjuva synyfynyn ve burjuva devletin kölesi olmakla kalmyyorlar, makine tarafyndan, denetleyici tarafyndan ve, hepsinden çok, tek tek burjuva imalâtçylarynyn kendileri tarafyndan gün be gün, saat be saat kölele?tiriliyorlar. Bu despotluk, amaç ve hedefinin kazanç oldu?unu ne denli açykça ilân ederse, o denli baya?y, o denli nefret uyandyrycy, o denli öfke yaratycy oluyor.
El eme?inin içerdi?i hüner ve güç harcamasy ne denli az olursa, bir ba?ka deyi?le, modern sanayi ne denli geli?irse, erke?in eme?inin yerini o denli kadynynki[19*] alyr. Ya? ve cinsiyet farklylyklarynyn i?çi synyfy için artyk herhangi bir ayyrycy toplumsal geçerlili?i yoktur. Bunlaryn hepsi de, kullanylmalary, ya?laryna ve cinsiyetlerine ba?ly olarak, az ya da çok pahaly i? araçlarydyrlar.
Fabrikatör tarafyndan sömürülmesi son bulup ücretini nakit olarak alyr almaz, emekçinin üzerine burjuvazinin öteki kesimleri, ev sahibi, dükkâncy, tefeci, vb. çullanyr.
Orta synyfyn alt tabakalary[20*] —küçük çapta ticaretle u?ra?anlar, dükkâncylar, ve genellikle emekli olmu? esnaflar,[21*] zanaatçylar ve köylüler— bütün bunlar, kysmen kendi küçük sermayelerinin modern sanayiin i?letildi?i ölçek bakymyndan yetersiz kalmasy ve büyük kapitalistlerle rekabette yenik dü?meleri yüzünden, ve kysmen de bunlaryn özel hünerlerinin yeni üretim yöntemleri kar?ysynda de?erini yitirmesi yüzünden, giderek proletaryaya kary?yyorlar.
Proletarya çe?itli geli?me a?amalaryndan geçer. Do?masyyla birlikte, burjuvaziye kar?y mücadelesi de ba?lar.[22*] Sava?ym ba?langyçta tek tek i?çiler tarafyndan, sonra bir fabrikadaki i?çiler tarafyndan, sonra da bir i?kolunun bir yöredeki i?çileri tarafyndan, onlary do?rudan sömüren tek tek burjuvalara kar?y yürütülür. Saldyrylaryny burjuva üretim ko?ullaryna kar?y de?il, bizzat üretim araçlaryna kar?y yöneltirler; [23*] kendi emekleriyle rekabet eden yabancy mallary imha ederler, makineleri parçalarlar, fabrikalary ate?e verirler, ortaça? i?çilerinin ortadan kalkmy? statüsünü zor yoluyla geri getirmeye çaly?yrlar.
Bu a?amada emekçiler hâlâ tüm ülkeye da?ylmy? ve kar?ylykly rekabet yüzünden parçalanmy? düzensiz[24*] bir yy?yn olu?tururlar. Herhangi bir yerde daha toplu organlar olu?turmak üzere biraraya gelseler de, bu henüz kendi etkin birliklerinin sonucu de?il, kendi siyasal amaçlaryna varmak için tüm proletaryayy harekete geçirmek zorunda kalan ve, dahasy, bir süre için bunu ba?aran burjuvazinin kendi birli?inin. Bu a?amada, demek ki, proleterler kendi dü?manlary ile de?il, dü?manlarynyn dü?manlary ile, mutlak monar?i kalyntylary, toprak sahipleri, sanayici olmayan burjuvazi, küçük-burjuvazi ile sava?yrlar. Böylece, tüm tarihsel hareket burjuvazinin ellerinde yo?unla?yr; bu biçimde elde edilen her zafer, burjuvazinin zaferidir.
Ama, sanayiin geli?mesiyle, proletarya, yalnyz sayyca artmakla kalmaz, daha büyük yy?ynlar halinde yo?unla?yr, gücü büyür ve bu gücü daha çok hisseder. Proletarya saflaryndaki farkly çykarlar ve ya?am ko?ullary, makinenin tüm emek ayrylyklaryny silmesi ve hemen her yerde ücretleri ayny dü?ük düzeye indirmesi oranynda giderek daha çok e?itlenirler. Burjuvazi arasyndaki büyüyen rekabet ve bunun sonucu ortaya çykan ticari bunalymlar, i?çi ücretlerini durmadan dalgalandyryr. Makinelerdeki sonu gelmez iyile?me, durmadan daha hyzly geli?erek, bunlaryn geçimlerini giderek daha çok güvensiz yapar; tek tek i?çiler ile tek tek burjuvalar arasyndaki çaty?malar, giderek daha çok iki synyf arasyndaki çaty?ma niteli?ini alyr. Bunun üzerine, i?çiler, burjuvalara kar?y birlikler (sendikalar) [25*] olu?turmaya ba?larlar; ücret hadlerini yüksek tutmak için biraraya gelirler; zaman zaman çykan isyanlar için önceden hazyrlyk yapmak üzere kalycy dernekler kurarlar. ?urada burada, sava?ym, ayaklanma halini alyr.
Zaman zaman i?çiler galip gelirler, ama ancak bir süre için. Sava?larynyn gerçek meyveleri o andaki sonuçlarda de?il, i?çilerin durmadan geni?leyen birli?inde yatar. Modern, sanayi tarafyndan yaratylan geli?kin haberle?me araçlary bu birli?e yardymcy olur ve bu, ayry ayry yerlerdeki i?çileri birbirleriyle ili?ki içine sokar. Hepsi de ayny nitelikteki sayysyz yerel sava?ymlary, synyflar arasyndaki tek bir ulusal sava?ym halinde merkezile?tirmek için gerekli olan da i?te bu ili?kidir. Ama her synyf sava?ymy bir siyasal sava?ymdyr. Ve ortaça? kentlilerinin, peri?an karayollary ile ula?mak için yüzyyllara gerek duyduklary bu birli?i, modern proleterler, demiryollary sayesinde, birkaç yyl içinde gerçekle?tirirler.
Proleterlerin bir synyf olarak ve, bunun sonucu, bir siyasal parti olarak bu örgütlenmeleri, gene i?çilerin kendi aralaryndaki rekabet yüzünden sürekli bozulur. Ama daha güçlü, daha sa?lam, daha kuvvetli olarak durmadan yeniden do?ar. Burjuvazinin kendi arasyndaki bölünmelerden yararlanarak, i?çilerin özel çykarlarynyn yasal olarak tanynmasyny zorlar. Yngiltere'deki on-saat tasarysy böyle yasala?my?tyr. [15]
Eski toplumun synyflary arasyndaki çaty?malaryn tümü, proletaryanyn geli?im çizgisine birçok bakymdan yardymcy olur. Burjuvazi kendisini sürekli bir sava? içerisinde bulur. Ba?langyçta aristokrasi ile; daha sonralary bizzat burjuvazinin, çykarlary sanayiin ilerlemesine ters dü?en kesimleri ile; her zaman da, yabancy ülkelerin burjuvazisi ile. Bütün bu sava?larda, proletaryaya ba?vurmak, onun yardymyny istemek, ve böylece, onu siyaset arenasyna sürüklemek zorunda kaldy?yny görür. Demek ki, proletaryaya kendi siyasal ve genel[26*] e?itim ö?elerini sa?layan bizzat burjuvazidir, bir ba?ka deyi?le, burjuvaziye kar?y sava?aca?y silahlary proletaryaya sa?layan kendisidir.
Ayryca, daha önce de görmü? oldu?umuz gibi, egemen synyflaryn bütün kesimleri, sanayiin ilerlemesiyle birlikte, proletaryaya do?ru itilirler, ya da, bunlaryn varlyk ko?ullary, en azyndan, tehlikeye girer. Bunlar ayny zamanda proletaryaya yeni aydynlanma ve ilerleme ö?eleri[27*] sa?larlar.
Nihayet, synyf sava?ymynyn karar saatine yakla?ty?y anlarda, egemen synyf içerisinde, aslynda boydanboya tüm eski toplum içerisinde, sürüp giden çözü?me süreci öylesine sert, apaçyk bir nitelik alyr ki, egemen synyfyn küçük bir kesimi kendisini koparyr ve devrimci synyfa, gelece?i ellerinde tutan synyfa katylyr. Demek ki, typky daha önceleri soylulu?un bir kesiminin burjuvaziden yana geçmi? olmasy gibi, ?imdi de burjuvazinin bir kesimi proletaryadan yana geçmektedir, ve özellikle de burjuva ideologlarynyn kendilerini tüm tarihsel hareketi teorik olarak kavrama düzeyine ula?tyrmy? olan kesimi.
Bugün burjuvazi ile kar?y kar?yya gelen bütün synyflar içerisinde yalnyzca proletarya gerçekten devrimci bir synyftyr. Öteki synyflar modern sanayi kar?ysynda erirler ve nihayet yok olurlar; proletarya ise onun özel ve temel ürünüdür.
Alt orta synyf,[28*] küçük imalâtçy, dükkâncy, zanaatçy, köylü, bütün bunlar, orta synyfyn parçalary olarak varlyklaryny yokolmaktan kurtarmak için, burjuvaziye kar?y sava?yrlar. Bunlar, ?u halde, devrimci de?il, tutucudurlar. Hatta gericidirler, çünkü tarihin tekerle?ini gerisin geriye döndürmeye çaly?yrlar. Kazara devrimci olsalar bile, proletaryaya katylmak üzere olduklaryndan ötürü böyledirler; ?u halde, o andaki çykarlaryny de?il, gelecekteki çykarlaryny korumakta, proletaryanyn baky? açysyny edinmek için kendilerininkini terketmektedirler.
'Tehlikeli synyf', toplumsal tortu,[29*] eski toplumun en alt tabakalary tarafyndan fyrlatylyp atylmy? oldu?u yerde çürüyen bu yy?yn, ?urada burada, bir proleter devrimi ile, hareketin içine sürüklenebilir; ne var ki, kendi ya?am ko?ullary onu daha çok gerici entrikalaryn paraly aleti olmaya hazyrlar.
Eski toplumun ko?ullary zaten, büyük ölçüde, proletaryanyn ko?ullan içinde fiilen eriyip gitmi?tir. Proleter mülksüzdür; karysyyla ve çocuklaryyla olan ili?kisinin burjuva aile ili?kileriyle artyk ortak bir yany kalmamy?tyr; Yngiltere'deki ile Fransa'dakinin, Amerika'daki ile Almanya'dakinin ayny olan modern sanayi eme?i, modern sermaye boyunduru?u, kendisini bütün ulusal karakter izlerinden aryndyrmy?tyr. Onun gözünde hukuk, ahlâk, din, ardynda bir o kadar burjuva çykaryny pusuda bekleten bir yy?yn burjuva önyargylarydyr. Üstünlü?ü ele geçirmi? bundan önceki bütün synyflar, toplumu büyük ölçüde kendi mülk edinme ko?ullaryna boyun e?direrek, zaten edinmi? olduklary konumlaryny peki?tirmeye bakmy?lardyr. Proleterler ise, daha önceki kendi mülk edinme biçimlerini ve, böylelikle, daha önceki bütün öteki mülk edinme biçimlerini de ortadan kaldyrmadykça, toplumsal üretici güçleri ele geçiremezler. Kendilerine ait korunacak ya da peki?tirilecek hiç bir ?eyleri yoktur; görevleri, özel mülkiyetin o güne kadarki bütün güvencelerini ve korunaklaryny yoketmektir.
Daha önceki bütün tarihsel[30*] hareketler, azynlyk hareketleri, ya da azynlyklaryn çykaryna olan hareketlerdi. Proleter hareket, büyük ço?unlu?un, büyük ço?unlu?un çykaryna olan bilinçli,[30*] ba?ymsyz hareketidir. Proletarya, bugünkü toplumumuzun en alt tabakasy, resmi toplumun tüm üstyapy tabakalary havaya uçurulmadykça, davranamaz, do?rulamaz.
Öz olarak olmasa bile, biçim olarak, proletaryanyn burjuvaziyle sava?ymy ilkin ulusal bir sava?ymdyr. Her ülkenin proletaryasy, elbette, her ?eyden önce kendi burjuvazisiyle hesapla?malydyr.
Proletaryanyn geli?iminin en genel evrelerini betimlerken, mevcut toplum içerisinde azçok üstü örtülü bir biçimde sürüp giden iç sava?y, sava?yn açyk bir ihtilâl olarak patlak verdi?i ve burjuvazinin zor yoluyla devrilmesinin proletaryanyn egemenli?inin temellerini atty?y noktaya dek izledik.
Bugüne kadarki bütün toplum biçimleri, görmü? oldu?umuz gibi, ezen ve ezilen synyflaryn kar?ytly?y üzerine dayandyrylmy?tyr. Ama bir synyfy ezebilmek için, ona hiç de?ilse kendi kölece varly?yny sürdürebilece?i birtakym ko?ullaryn sa?lanmasy gerekir. Serflik döneminde serf, kendisini komün üyeli?ine yükseltmi?tir, typky küçük-burjuvanyn, feodal mutlakyyetçili?in boyunduru?u altynda bir burjuva haline gelmeyi becerdi?i gibi. Modern emekçi ise, tersine, sanayiin geli?mesiyle yükselece?i yerde, gittikçe daha çok kendi synyfynyn varlyk ko?ullarynyn altyna dü?üyor. Sadakaya muhtaç bir kimse oluyor, ve sadakaya muhtaçlyk, nüfustan ve servetten daha hyzly geli?iyor. Ve burjuvazinin artyk toplumda egemen synyf olarak kalacak ve kendi varlyk ko?ullaryny topluma belirleyici yasa olarak dayatacak durumda olmady?y burada açykça ortaya çykyyor. Egemen olacak durumda de?ildir, çünkü kölesine köleli?i çerçevesinde bir varlyk sa?layacak durumda de?ildir, çünkü kölesini, onun tarafyndan beslenece?i yerde, onu beslemek zorunda kaldy?y bir duruma dü?ürmeden edemiyor. Toplum bu burjuvazinin egemenli?i altynda artyk ya?ayamaz, bir ba?ka deyi?le, onun varly?y toplumla artyk ba?da?myyor.
Burjuva synyfyn varly?ynyn ve egemenli?inin esas ko?ulu,[31*] sermayenin olu?masy ve ço?almasydyr; sermayenin ko?ulu, ücretli emektir. Ücretli emek, bütünüyle, emekçiler arasyndaki rekabete dayanyr. Sanayiin, burjuvazinin elde olmayarak te?vik etti?i ilerleyi?i, emekçilerin rekabetten ileri gelen yalytylmy?lyklarynyn yerine, birlikteliklerinden ileri gelen devrimci dayany?malaryny kor. Demek ki, modern sanayiin geli?mesi, burjuvazinin ayaklarynyn altyndan bizzat ürünleri ona dayanarak üretti?i ve mülk edindi?i temeli çeker alyr. ?u halde, burjuvazinin üretti?i, her ?eyden önce, kendi mezar kazycylarydyr. Kendisinin devrilmesi ve proletaryanyn zaferi ayny ölçüde kaçynylmazdyr.



II. PROLETERLER VE KOMÜNYSTLER


Komünistlerin bir tüm olarak proleterler kar?ysyndaki tavry nedir?
Komünistler, öteki i?çi synyfy partilerine kar?y ayry bir parti olu?turmazlar.
Tüm proletaryanyn çykarlarynyn dy?ynda ayry çykarlara sahip de?illerdir.
Proleter hareketi biçimlendirmek ve kalyba sokmak üzere kendilerine özgü hiç bir sekter[32*] ilke getirmezler.
Komünistler, öteki i?çi synyfy partilerinden yalnyzca ?unlarla ayrylyrlar: 1. Farkly ülke proleterlerinin ulusal sava?ymlarynda, her türlü milliyetten ba?ymsyz olarak, tüm proletaryanyn ortak çykarlaryna i?aret eder ve bunlary öne sürerler. 2. Y?çi synyfynyn burjuvaziye kar?y sava?ymynyn geçmek zorunda oldu?u çe?itli geli?me a?amalarynda, her zaman ve her yerde. tüm hareketin çykarlaryny temsil ederler.
Komünistler, demek ki, bir yandan, pratik olarak, bütün ülkelerin i?çi synyfy partilerinin en ileri ve[33*] en kararly kesimi, bütün ötekileri ileri iten kesimidirler; öte yandan ise, teorik olarak, proletaryanyn büyük yy?yny üzerinde, hareket hattyny, ko?ullary, ve proleter hareketin nihai genel sonuçlaryny açykça anlama üstünlü?üne sahiptirler.
Komünistlerin acil hedefleri, bütün öteki proleter partilerininkiyle aynydyr: proletaryanyn bir synyf olarak olu?masy, burjuva egemenli?inin yykylmasy, siyasal gücün proletarya tarafyndan ele geçirilmesi.
Komünistlerin vardyklary teorik sonuçlar, hiç bir biçimde, ?u ya da bu sözde dünya reformcusu tarafyndan icat olunmu? ya da ke?fedilmi? dü?üncelere ya da ilkelere dayandyrylmamy?tyr.
Bunlar, yalnyzca, varolan bir synyf sava?yndan, gözlerimizin önünde cereyan eden tarihsel bir hareketten do?an ili?kilerin genel ifadeleridir. Mevcut mülkiyet ili?kilerine son verilmesi, hiç de komünizmin ayyrycy bir özelli?i de?ildir.
Geçmi?teki bütün mülkiyet ili?kileri, tarihsel ko?ullardaki de?i?meler sonucu, durmadan tarihsel de?i?melere ugramy?lardyr.[34*]
Örne?in Fransyz Devrimi, burjuva mülkiyetinin lehine, feodal mülkiyeti kaldyrmy?tyr.
Komünizmin ayyrycy özelli?i, genel olarak mülkiyetin kaldyrylmasy de?il, burjuva mülkiyetinin kaldyrylmasydyr. Ama modern burjuva özel mülkiyet, ürünlerin üretilmesinin ve mülk edinilmesinin synyf kar?ytly?yna, ço?unlu?un azynlyk tarafyndan sömürülmesine[35*] dayanan sisteminin nihai ve en tam ifadesidir.
Bu anlamda, komünistlerin teorisi tek bir tümcede özetlenebilir: Özel mülkiyetin kaldynlmasy.
Biz komünistler, insanyn kendi eme?inin meyvesi olarak, ki?isel mülk edinme hakkyny kaldyrmayy istemekle suçlandyk; o mülkiyet ki, her türlü ki?isel özgürlü?ün, eylemin ve ba?ymsyzly?yn temeli oldu?u iddia edilir.
Güçlükle elde edilmi?, bizzat edinilmi?, bizzat kazanylmy? mülkiyet! Burjuva biçimden önceki bir mülkiyet biçimi olan küçük zanaatçy ve küçük köylü mülkiyetinden mi[36*] sözediyorsunuz? Bunu kaldyrmaya gerek yok; sanayideki geli?me bunu zaten büyük ölçü de yoketmi?tir ve hâlâ da gün be gün yokediyor.
Yoksa modern burjuva özel mülkiyetten mi sözediyorsunuz?
Yyi ama, ücretli emek, emekçi için herhangi bir mülkiyet yaratyr my? Asla. Bu, sermaye, yani ücretli eme?i sömüren ve yeni sömürü için yeni bir ücretli emek arzy do?uran ko?ullar dy?ynda ço?alamayan türden mülkiyet yaratyr. Mülkiyet, mevcut biçimi içerisinde, sermaye ile ücretli emek kar?ytly?yna dayanyr. Bu kar?ytly?yn iki yanyny inceleyelim.
Kapitalist olmak, üretimde yalnyzca salt ki?isel de?il, toplumsal bir konuma da sahip olmaktyr. Sermaye kolektif bir üründür, ve ancak birçok üyenin birle?ik eylemiyle, hatta son tahlilde, ancak toplumun tüm üyelerinin birle?ik eylemiyle harekete geçirilebilir.
Demek ki, sermaye ki?isel de?il, toplumsal bir güçtür.
?u halde, sermayeyi ortak mülkiyete, toplumun tüm üyelerinin mülkiyetine dönü?türmekle, ki?isel mülkiyet toplumsal mülkiyete dönü?türülmü? olmaz. De?i?en, yalnyzca mülkiyetin toplumsal karakteridir. Mülkiyet, synyf karakterini yitirir.
?imdi de ücretli eme?i alalym:
Ücretli eme?in ortalama fiyaty, asgari ücret, yani emekçiyi bir emekçi olarak ya?atmak için mutlaka gerekli geçim araçlary miktarydyr. Demek ki, ücretli emekçinin kendi eme?i aracyly?y ile mülk edindi?i ?ey, yalnyzca salt kendi varly?yny sürdürmeye ve yeniden üretmeye yeter. Biz emek ürünlerinin bu ki?isel mülk edinilmesini, insan ya?amynyn devamy ve yeniden-üretimi için yapylan ve geriye ba?kalarynyn eme?ine komuta edecek hiç bir fazlalyk byrakmayan bu mülk edinmeyi hiç bir biçimde kaldyrmak niyetinde de?iliz. Bizim ortadan kaldyrmak istedi?imiz tek ?ey, içerisinde emekçinin salt sermayeyi artyrmak için ya?ady?y ve ya?amasyna ancak egemen synyfyn çykarynyn gerektirdi?i ölçüde izin verilen bu mülk edinmenin sefil karakteridir.
Burjuva toplumda, canly emek, birikmi? eme?i artyrma aracyndan ba?ka bir ?ey de?ildir. Komünist toplumda ise, birikmi? emek, emekçinin varly?yny geni?letme, zenginle?tirme, geli?tirme aracyndan ba?ka bir ?ey de?ildir.
Demek ki, burjuva toplumda, geçmi?, bugüne egemendir; komünist toplumda ise, bugün, geçmi?e egemendir. Burjuva toplumda, sermaye, ba?ymsyz ve ki?iseldir, oysa ya?ayan birey ba?ymlydyr ve ki?isel de?ildir.
Ve bu durumun kaldyrylmasyna, burjuvazi, ki?iselli?in ve özgürlü?ün kaldyrylmasy diyor! Ve hakly da. Burjuva ki?iselli?i, burjuva ba?ymsyzly?y ve burjuva özgürlü?ü ku?kusuz hedefleniyor.
Özgürlük ile, mevcut burjuva üretim ko?ullary altynda, serbest ticaret, serbest alym ve satym kastediliyor.
Ama e?er alym ve satym yok olursa, serbest alym ve satym da yok olur. Serbest alym ve satym konusundaki bu sözlerin, ve burjuvazimizin genel olarak, özgürlük konusundaki bütün öteki 'cesur sözcükleri'nin e?er bir anlamy varsa, ancak kysytlanmy? alym ve satym kar?ysynda ortaça?yn kösteklenen tüccarlary kar?ysynda bir anlamy vardyr; yoksa, alym ve satym, burjuva üretim ko?ullarynyn komünistçe kaldyrylmasy kar?ysynda hiç bir anlam ta?ymaz.
Özel mülkiyeti ortadan kaldyrma niyetimiz kar?ysynda deh?ete kapylyyorsunuz, oysa özel mülkiyet sizin mevcut toplumunuzda nüfusun onda-dokuzu için zaten ortadan kalkmy?tyr; birkaç ki?i için[37*] varolu?u, tamamyyla, bu ondadokuzun ellerinde varolmayy?yndan ötürüdür. Demek ki, siz bizi, varly?ynyn zorunlu ko?ulu toplumun büyük bir ço?unlu?unun mülksüzlü?ü olan bir mülkiyet biçimini ortadan kaldyrmaya niyetlenmekle suçluyorsunuz.
Tek sözcükle, bizi, mülkiyetinizi ortadan kaldyrmaya niyetlenmekle suçluyorsunuz. Elbette; bizim niyetimiz de zaten budur.
Eme?in artyk sermayeye, paraya, ya da ranta, tekelle?tirilebilecek toplumsal bir güce dönü?türülemeyece?i andan itibaren, yani ki?isel mülkiyetin artyk burjuva mülkiyete, sermayeye[38*] dönü?türülemeyece?i andan itibaren, o andan itibaren, ki?iselli?in yokoldu?unu söylüyorsunuz.
Öyleyse, itiraf etmelisiniz ki, 'ki?isel' demekle, burjuvadan, orta synyf mülk sahibinden[39*] ba?kasyny kastetmiyorsunuz. Bu ki?i, gerçekten de, ortadan kaldyrylmaly, ve olanaksyzla?tyrylmalydyr.[40*]
Komünizm kimseyi toplumun ürünlerini mülk edinme gücünden yoksun byrakmaz; yapty?y tek ?ey, onu, böyle bir mülk edinme aracyly?yyla, ba?kalarynyn eme?ini boyunduruk altyna alma gücünden yoksun byrakmaktyr.
Özel mülkiyetin kaldyrylmasyyla her türlü çaly?manyn duraca?y ve genel bir tembelli?in kök salaca?y itirazy öne sürülmü?tür.
Ona bakylyrsa, burjuva toplumun aylaklyk yüzünden çoktan yerlebir olmasy gerekirdi; çünkü çaly?anlar hiç bir ?ey edinemiyorlar, bir ?eyler edinenler ise çaly?myyorlar. Bu itiraz bütünüyle, sermaye olmayynca artyk ücretli eme?in de olamayaca?y safsatasynyn bir ba?ka ifadesinden ibarettir.
Maddi ürünlerin komünistçe üretilme ve mülk edinilme biçimine yöneltilen tüm itirazlar, ayny ?ekilde, zihinsel ürünlerin komünistçe üretilme ve mülk edinilme biçimine de yöneltilmi?tir. Burjuva için synyf mülkiyetinin yok olmasy, nasyl bizzat üretimin yok olmasy demekse, synyf kültürünün[41*] yok olmasy da, kendisi için, her türlü kültürün yok olmasyyla ayny ?eydir.
Yitmesinin onu yasa büründürdü?ü bu kültür, büyük ço?unluk için, bir makine gibi hareket etme e?itiminden ibarettir.
Ama bizim burjuva mülkiyeti kaldyrma niyetimizi[42*] kendi burjuva özgürlük, kültür, hukuk, vb. anlayy?larynyzyn kystasyna vurdu?unuz sürece, bizimle dala?mayy byrakynyz. Bizzat kendi dü?ünceleriniz, kendi burjuva üretim ve burjuva mülkiyet ko?ullarynyzyn ürününden ba?ka bir ?ey de?ildir, nasyl ki, hukukunuz, synyfynyzyn herkes için bir yasa haline getirilmi? iradesinden, esas karakteri ve do?rultusu synyfynyzyn varly?ynyn iktisadi ko?ullary tarafyndan belirlenen bir iradesinden[43*] ba?ka bir ?ey de?ilse.
Sizi, mevcut üretim biçiminden ve mülkiyet biçiminden —üretimin ilerlemesi syrasynda ortaya çykan ve yok olan tarihsel ili?kilerden— çykan toplumsal biçimleri, do?anyn ve usun ölümsüz yasalaryna dönü?türmeye götüren bencil yanylgynyz —bu yanylgyyy sizden önceki bütün egemen synyflarla payla?yyorsunuz.[44*] Antik mülkiyette açykça gördü?ünüz ?eyi, feodal mülkiyet için kabul etti?iniz ?eyi, kendi burjuva mülkiyet biçiminiz için elbette kabul edemezsiniz.
Ailenin kaldyrylmasy! En radikal ki?iler bile, komünistlerin bu menfur amacy kar?ysynda parlayyveriyorlar.
Bugünün ailesi, burjuva aile, hangi temele dayanyyor? Sermayeye, özel kazanca. Bu aile tam geli?mi? biçimiyle, yalnyzca burjuvazi arasynda vardyr. Ama bu durum, tayda?yny, proleterler arasynda ailenin fiilen varolmayy?ynda, ve açyk fuhu?ta bulmaktadyr.
Tayda?y yok olunca, burjuva ailesi de do?al olarak yok olacaktyr, ve sermayenin yok olmasyyla her ikisi de yok olacaktyr.
Bizi, çocuklaryn ana-babalary tarafyndan sömürülmesine son vermeyi istemekle mi suçluyorsunuz? Bu suçu kabulleniyoruz.
Ama, ev e?itiminin yerine toplumsal e?itimi koymakla, ili?kilerin en kutsalyny yok etti?imizi söylüyorsunuz.
Ya sizin e?itiminiz! O da toplumsal de?il mi? O da, içerisinde e?itim yaptyrdy?ynyz toplumsal ko?ullarla, toplumun dolaysyz ya da dolayly müdahalesiyle, okullar aracyly?yyla belirlenmiyor mu? E?itime toplumun müdahalesini komünistler icat etmedi. Yaptyklary ?ey, bu müdahalenin karakterini de?i?tirmeye ve e?itimi egemen synyfyn etkisinden kurtarmaya çaly?maktan ibarettir.
Aile ve e?itim konusundaki, ana-baba ile çocuk arasyndaki kutsal ili?ki konusundaki burjuva safsatalary, proleterler arasyndaki tüm aile ba?lary modern sanayiin etkisiyle parçalandykça, ve bunlaryn çocuklary basit ticaret nesneleri ve i? araçlary haline geldikçe daha da i?rençle?iyor.
Ama siz komünistler, kadynlaryn ortakly?yny getirmek istiyorsunuz, diye ba?yryyor tüm burjuvazi bir a?yzdan.
Burjuva, karysyny, salt bir üretim aracy olarak görüyor. Üretim araçlarynyn ortakla?a kullanylaca?yny duyuyor ve, do?al olarak, ortakla?a olma yazgysyndan kadynlaryn da ayny ?ekilde paylaryna dü?eni alacaklaryndan ba?ka bir sonuça varamyyor.
Hedeflenen gerçek noktanyn, kadynlaryn salt üretim araçlary olma durumuna son vermek oldu?unu aklyna bile getirmiyor.
Kaldy ki, burjuvalarymyzyn sözümona komünistler tarafyndan açykça ve resmen yerle?tirilecek olan kadynlaryn ortakla?aly?y kar?ysynda gösterdikleri erdemli öfkeden daha gülünç hiç bir ?ey olamaz. Komünistlerin kadynlaryn ortakla?aly?yny getirmelerine gerek yoktur; bu, çok eski zamanlardan beri zaten var.
Burjuvalarymyz, kendi proleterlerinin karylaryny ve kyzlaryny ellerinin altynda bulundurmakla yetinmiyorlar ve resmi fuh?u bir yana byrakyrsak, birbirlerinin karylaryny ba?tan çykarmaktan büyük zevk duyuyorlar.
Burjuva evlili?i, gerçekte, evli kadynlarda ortaklyk sistemidir, ve dolayysyyla komünistler, olsa olsa, kadynlaryn ikiyüzlüce gizlenmi? ortakla?aly?y yerine açykça yasala?tyrylmy? olanyny getirmeyi istemekle suçlanabilirler. Zaten, apaçyktyr ki, bugünkü üretim biçiminin kalkmasyyla birlikte, bu sistemden çykan kadynlaryn ortakla?aly?y da, yani resmi ve özel fuhu? da kalkacaktyr.
Komünistler, ayryca, vatan ve milliyeti kaldyrmayy istemekle de suçlanyyorlar.
Y?çilerin vatany yoktur. Onlardan sahip olmadyklary bir ?eyi alamayyz. Proletarya, her?eyden önce, siyasal gücü ele geçirmek, ulusun önder synyfy[45*] durumuna gelmek, bizzat ulusu olu?turmak zorunda oldu?una göre, kendisi, bu ölçüde, ulusaldyr, ama sözcü?ün burjuva anlamynda de?il.
Halklar arasyndaki ulusal farklylyklar ve kar?ytlyklar, burjuvazinin geli?mesi ile, ticaret özgürlü?ü ile, dünya pazary ile, üretim biçimindeki ve buna tekabül eden ya?am ko?ullaryndaki tekdüzelik ile her geçen gün biraz daha yok oluyor.
Proletaryanyn egemenli?i, bunlary daha da çabuk yokedecektir. Eylem birli?i, en azyndan önde gelen uygar ülkelerinki, proletaryanyn kurtulu?unun ilk ko?ullaryndan biridir.
Ki?inin bir ba?kasy tarafyndan sömürülmesine son verildi?i ölçüde, bir ulusun bir ba?kasy tarafyndan sömürülmesine de son verilmi? olacaktyr.[46*] Ulus içindeki synyflar arasy kar?ytly?yn kalkmasy ölçüsünde bir ulusun bir ba?kasyna dü?manly?y da son bulacaktyr.
Komünizme kar?y dinsel, felsefi ve genel olarak ideolojik açydan yöneltilen suçlamalar, ciddiye alynyp incelenmeye de?mez.
Ynsanyn dü?üncelerinin, görü?lerinin ve kavramlarynyn, tek sözcükle, insanyn bilincinin, maddi[47*] varly?ynyn ko?ullaryndaki, toplumsal ili?kilerindeki ve toplumsal ya?amyndaki her de?i?meyle birlikte de?i?ti?ini kavramak için derin bir sezgiye gerek var mydyr?
Fikir tarihi, zihinsel üretimin, maddi üretimin de?i?mesiyle birlikte de?i?ti?inden ba?ka neyi tanytlar ki? Her yüzyyldaki egemen dü?ünceler hep o yüzyylyn egemen synyfynyn dü?ünceleri olmu?tur.
Toplumu devrimcile?tiren dü?üncelerden sözedildi?inde, eski toplum içerisinde yeni toplum üyelerinin yaratylmy? oldu?undan, ve eski dü?üncelerdeki çözülmenin eski ya?am ko?ullaryndaki çözülmeyle atba?y gitti?inden ba?ka bir ?ey ifade edilmi? olmaz.
Antik dünya cançeki?irken, antik dinler de hyristiyanlyk kar?ysynda boyun e?diler. Hyristiyan dü?ünceler 18. yüzyylda usçu dü?ünceler[48*] kar?ysynda yenik dü?tüklerinde, feodal toplum da o günlerin devrimci burjuvazisiyle ölüm-kalym sava?yna tutu?mu?tu. Din ve vicdan özgürlü?ü dü?ünceleri, serbest rekabetin bilgi alanyndaki egemenli?inin ifadesinden ba?ka bir ?ey de?ildir.
'Ku?kusuz ki', denecek, 'dinsel, ahlâki, felsefi ve hukuksal dü?ünceler[49*] tarihsel geli?imin aky?y içerisinde de?i?mi?lerdir. Ama din, ahlâk, felsefe, siyasal bilim ve hukuk, bu de?i?meler içerisinde hep ayakta kalmy?lardyr.
'Ayryca, bir de, bütün toplum durumlarynda ortak olan Özgürlük, Adalet, vb. gibi ölümsüz hakikatler vardyr. Ama komünizm, ölümsüz hakikatleri kaldyryyor, bunlary yeni bir temel üzerine oturtaca?y yerde, her türlü dini ve her türlü ahlâky kaldyryyor; dolayysyyla da, tüm geçmi? tarihsel deneyime ters dü?üyor.'
Bu suçlama kendisini neye indirgiyor? Tüm geçmi? toplumlaryn tarihi, synyf kar?ytlyklarynyn, farkly dönemlerde farkly biçimler almy? kar?ytlyklaryn geli?iminden ibarettir.
Ama hangi biçimi almy? olurlarsa olsunlar, bir olgu bütün geçmi? ça?larda ortaktyr, ki o da, toplumun bir bölümünün ötekisi tarafyndan sömürülmesidir. ?u halde gösterdi?i bütün çe?itlili?e ve farklyly?a kar?yn, geçmi? ça?laryn toplumsal bilincinin, synyf kar?ytlyklarynyn tümüyle yokolmalary dy?ynda tamamyyla ortadan kalkamayacak belli ortak biçimler ya da genel dü?ünceler[50*] içerisinde hareket etmesinde ?a?ylacak bir ?ey yoktur.
Komünist devrim, geleneksel mülkiyet ili?kilerinden en köklü kopu?tur; geli?mesinin, geleneksel dü?üncelerden en köklü kopu?u getirmesinde ?a?ylacak bir ?ey yoktur.
Ama artyk komünizme ka?y yöneltilen burjuva itirazlary byrakalym.
Yukaryda gördük ki, i?çi synyfynyn devrimde ataca?y ilk adym, proletaryayy egemen synyf durumuna getirmek, demokrasi sava?yny kazanmaktyr.
Proletarya, siyasal egemenli?ini, tüm sermayeyi burjuvaziden derece derece koparyp almak, bütün üretim araçlaryny devletin, yani egemen synyf olarak örgütlenmi? proletaryanyn elinde merkezile?tirmek için, ve üretici güçlerin tamamyny olabildi?ince çabuk artyrmak için kullanacaktyr.
Ba?langyçta bu, elbette, mülkiyet hakkyna ve burjuva üretim ko?ullaryna despotça saldyrma dy?ynda; dolayysyyla iktisadi bakymdan yetersiz ve savunulamaz gibi görünen, ama hareketin aky?y içerisinde kendisini a?an, eski toplum düzenine daha ba?ka saldyrylary zorunlu kylan[51*] ve üretim biçimini tamamyyla devrimcile?tirmenin bir aracy olmasy bakymyndan kaçynylmaz olan önlemler dy?ynda gerçekle?tirilemez.
Bu önlemler elbette farkly ülkelerde farkly olacaktyr.
Bununla birlikte, ?u a?a?ydakiler en ileri ülkelerde oldukça genel bir uygulanabilirli?e sahip olacaklardyr:
1. Toprak mülkiyetinin kaldyrylmasy[52*] ve bütün toprak rantlarynyn kamu yararyna kullanylmasy.
2. A?yr bir müterakki ya da kademeli gelir vergisi.[53*]
3. Bütün miras haklarynyn kaldyrylmasy.
4. Bütün mültecilerin ve asilerin mülklerine elkonulmasy.
5. Sermayesi devletin olan ve tam bir tekele sahip bulunan bir ulusal banka aracyly?y ile kredinin devlet elinde merkezile?tirilmesi.
6. Haberle?me ve ula?ym araçlarynyn[54*] Devlet elinde merkezile?tirilmesi.
7. Devlet tarafyndan sahip olunan fabrikalaryn ve üretim araçlarynyn artyrylmasy; bo? topraklaryn ekime açylmasy, ve genel olarak topra?yn, ortak bir plan uyarynca iyile?tirilmesi.
8. Herkes için e?it çaly?ma yükümlülü?ü. Sanayi ordulary kurulmasy, özellikle tarym için.
9. Tarymyn imalât sanayileri ile birle?tirilmesi; kent ile kyr arasyndaki ayrymyn, nüfusun ülke yüzeyine daha e?it bir biçimde da?ylmasyyla yava? yava? kaldyrylmasy.[55*]
10. Bütün çocuklar için devlet okullarynda parasyz e?itim. Bugünkü biçimi içerisinde çocuklaryn fabrikalarda çaly?tyrylmalaryna son verilmesi. Egitimin synai[56*] üretimle birle?tirilmesi vb., vb..
Geli?imin aky?y içerisinde synyf ayrymlary kalkty?ynda ve üretim tüm ulusun geni? bir birli?inin ellerinde[57*] yo?unla?ty?ynda, kamu gücü siyasal niteli?ini yitirecektir. Gerçek anlamynda siyasal güç, bir synyfyn bir ba?ka synyfy ezmek amacyyla örgütlenmi? gücüdür. E?er proletarya, burjuvaziyle sava?ymynda, ko?ullaryn zorlamasyyla, kendisini bir synyf olarak örgütlemek zorunda kalacak, bir devrim yoluyla kendisini egemen synyf durumuna getirecek, ve egemen synyf olarak eski üretim ko?ullaryny zor kullanarak ortadan kaldyracak olursa, o zaman, bu ko?ullarla birlikte, synyf kar?ytlyklaryny ve genel olarak synyflaryn varlyk ko?ullaryny da ortadan kaldyrmy? ve, böylelikle, bir synyf olarak kendi egemenli?ini ortadan kaldyrmy? olacaktyr.
Synyflaryyla ve synyf kar?ytlyklaryyla birlikte eski burjuva toplumun yerini, ki?inin özgür geli?iminin, herkesin özgür geli?iminin ko?ulu oldu?u bir birlik alacaktyr.



III. SOSYALYST VE KOMÜNYST YAZIN


1. GERYCY SOSYALYZM

A. FEODAL SOSYALYZM


Tarihsel konumlan yüzünden, modern burjuva toplumuna kar?y kitapçyklar yazmak, Fransyz ve Yngiliz aristokrasisinin mesle?i haline geldi. Haziran 1830 Fransyz devriminde ve Yngiliz reform hareketinde,[16] nefret ettikleri sonradan görmeler kar?ysynda bir kez daha yenik dü?tüler. O günden sonra, ciddi bir siyasal sava?ym, tamamyyla, sözkonusu olmaktan çykty. Geriye yalnyzca yazynsal bir sava? olana?y kaldy. Ama yazyn alanynda bile restorasyon döneminin[58*] eski çy?lyklaryny atmak artyk olanaksyzdy.
Sempati uyandyrmak için, aristokrasi, görünü?te kendi çykarlaryny unutmak ve burjuvaziye kar?y yalnyzca sömürülen i?çi synyfynyn çykaryna olan iddianameler hazyrlamak zorunda kaldy. Böylece aristokrasi, öcünü, yeni efendisine hicivler düzerek ve kula?yna da yakla?makta olan felâket konusunda u?ursuz kehanetler fysyldayarak aldy.[59*]
Feodal sosyalizm ortaya i?te böyle çykty; yary yakynma, yary hiciv; yary geçmi?in yankysy; yary gelece?in tehdidi; bazan acy, nükteli ve keskin ele?tirisiyle burjuvaziyi tam yüre?inden vurarak; ama modern tarihin gidi?ini kavramakta tam bir beceriksizlik gösterdi?inden etkisi bakymyndan hep gülünç dü?erek.
Halky kendi ardyna toplayabilmek için, aristokrasi, bayrak niyetine, önde, proleter sadaka torbasyny dalgalandyrdy. Ama halk, onun pe?ine her takyly?ynda kyçyndaki eski feodal hanedan armasyny görüp yüksek perdeden a?a?ylayycy kahkahalarla onu terketti.
Fransyz Me?ruiyetçilerin[17] ve 'Genç Yngiltere'nin[18] bir kesimi bu sahneleri pek güzel oynadylar.
Kendi sömürü biçimlerinin burjuvazininkinden farkly oldu?una i?aret ederken, feodaller, çok farkly ve artyk eskimi? durum ve ko?ullar altynda sömürüde bulunduklaryny unutuyorlar. Kendi iktidarlary syrasynda modern proletaryanyn hiç bir zaman varolmady?yny gösterirken, modern burjuvazinin kendi toplum biçimlerinin zorunlu ürünü oldu?unu unutuyorlar.
Kaldy ki, ele?tirilerinin gerici niteli?ini o denli az gizliyorlar ki, burjuvaziye kar?y yönelttikleri ba?lyca suçlama, burjuva rejim altynda eski toplum düzenini yerlebir edecek bir synyfyn geli?mekte oldu?undan ibaret kalyyor.
Burjuvaziyi, bir proletarya yaratmaktan çok, devrimci bir proletarya yaratmakla suçluyorlar.
Dolayysyyla, siyasal uygulamada, i?çi synyfyna kar?y alynan bütün zor önlemlerine katylyyorlar; ve günlük ya?amda da, bütün tumturakly sözlerine kar?yn, sanayi a?acyndan dü?en[60*] altyn elmalary toplamak ve do?rulu?u, sevgiyi ve onuru, yün, ?eker pancary ve içki ticareti ile trampa etmek için her ?eye boyun e?iyorlar.[61*]
Papaz nasyl hep toprakbeyi[62*] ile elele olmu?sa, kilise sosyalizmi de feodal sosyalizm ile hep elele olmu?tur.
Hyristiyan zahitli?ine sosyalist bir renk vermekten daha kolay ?ey yoktur. Hyristiyanlyk özel mülkiyete kar?y, evlili?e kar?y, devlete kar?y çykmamy? mydyr? Bunlaryn yerine yardym severli?i ve yoksullu?u, evlenmemeyi ve nefse eza etmeyi, manastyr ya?amyny ve kiliseyi vaazetmemi? midir? Hyristiyan[63*] sosyalizmi, rahibin aristokratyn kin dolu kyskançly?yny takdis etti?i kutsal sudan ba?ka bir ?ey de?ildir.


B. KÜÇÜK-BURJUVA SOSYALYZMY

Feodal aristokrasi, burjuvazi tarafyndan yykylan, modern burjuva toplumu ortamynda varlyk ko?ullary synyrlanan ve yokedilen tek synyf de?ildi. Ortaça? kentlileri ve küçük mülk sahibi köylüler,[64*] modern burjuvazinin habercileriydiler. Synai ve ticari bakymdan çok az geli?mi? ülkelerde, bu iki synyf, do?makta olan burjuvaziyle yanyana bitkisel ya?amlaryny hâlâ sürdürüyorlar.[65*]
Modern uygarly?yn tam olarak geli?mi? oldu?u ülkelerde, proletarya ile burjuvazi arasynda durmadan yalpalayan ve burjuva toplumunun tamamlayycy bir parçasy olarak kendisini durmadan yenile?en yeni bir küçük-burjuva synyfy olu?mu?tur. Ne var ki, bu synyfyn tek tek üyeleri, rekabet yüzünden, durmadan proletaryanyn arasyna fyrlatylyp atylyyorlar, ve modern sanayi geli?tikçe, bunlar, modern toplumun ba?ymsyz bir kesimi olarak tamamyyla yok olacaklary ve manüfaktürdeki, tarymdaki ve ticaretteki yerlerinin denetçiler, kâhyalar ve tezgâhtarlar tarafyndan alynaca?y anyn yakla?makta oldu?unu da görüyorlar.
Nüfusun yarysyndan çok daha fazlasyny köylülerin olu?turdu?u Fransa gibi ülkelerde, burjuvaziye kar?y proletaryanyn yanynda yer alan yazarlaryn, burjuva rejimini ele?tirirken köylünün ve küçük-burjuvanyn ölçütlerini kullanmalary ve i?çi synyfyny bu ara synyflaryn[66*] baky? açysyndan savunmalary do?aldy. Küçük-burjuva sosyalizmi böyle do?du. Sismondi, yalnyzca Fransa'da de?il, Yngiltere'de de bu okulun ba?yydy.
Sosyalizmin bu okulu, modern üretim ko?ullary içerisindeki çeli?kileri derin bir kavrayy?la en küçük ayryntylaryna dek tahlil etti. Yktisatçylaryn ikiyüzlü mazeretlerini apaçyk ortaya serdi. Makinelerin ve i?bölümünün, sermayenin ve topra?yn birkaç elde yo?unla?masynyn, a?yry üretimin ve bunalymlaryn yykycy etkilerini yadsynamaz bir biçimde tanytlady; küçük-burjuvanyn ve köylünün kaçynylmaz yykyly?yna, proletaryanyn yoksullu?una, üretimdeki anar?iye, servet da?ylymyndaki a?ikâr e?itsizliklere, uluslar arasyndaki synai yoketme sava?yna, eski ahlâki ba?laryn, eski aile ili?kilerinin, eski milliyetlerin çözülü?üne i?aret etti.
Bununla birlikte, sosyalizmin bu biçimi, kesin amaçlary bakymyndan, ya eski üretim ve de?i?im araçlaryny, ve bunlarla birlikte eski mülkiyet ili?kilerini ve eski toplumu geri getirmeyi, ya da modern üretim ve de?i?im araçlaryny, bu araçlar tarafyndan parçalanmy? bulunan ve parçalanmalary kaçynylmaz olan eski mülkiyet ili?kileri çerçevesi içerisinde tutmayy arzular. Her iki durumda da, hem gerici ve hem de ütopyacydyr.
Son sözleri ?unlardyr: manüfaktürde loncalar; tarymda ataerkil ili?kiler.
Sonunda sosyalizmin bu biçimi, inatçy tarihsel olgular kendi kendini aldatmanyn tüm uyu?turucu etkilerini da?ytty?ynda pek kötü bir melankoli nöbeti içerisinde son buldu.[67*]


C. ALMAN SOSYALYZMY YA DA 'HAKYKY' SOSYALYZM

Yktidardaki bir burjuvazinin baskysy altynda ortaya çykmy? bulunan ve bu iktidara kar?y sava?ymyn yazynsal ifadesi olan Fransa'daki sosyalist ve komünist yazyn, Almanya'ya, bu ülkedeki burjuvazinin feodal mutlakiyete kar?y sava?ymyna henüz ba?lamy? oldu?u bir syrada girdi.
Alman filozoflary, sözde-filozoflar ve beaux esprits[68*], bu yazyna dört elle saryldylar,[69*] ne var ki, bu yazylaryn Fransa'dan Almanya'ya göçmeleri syrasynda, Fransa'daki toplumsal ko?ullaryn da bunlarla birlikte göçmedi?ini unuttular. Bu Fransyz yazyny, Almanya'nyn toplumsal ko?ullaryyla temasa geldi?inde bütün o anki pratik önemini yitirdi, ve salt yazynsal bir yön aldy.[70*] Böylece, 18. yüzyyl Alman filozoflary için, birinci Fransyz Devriminin istemleri, genel olarak 'Pratik Us'un[19] istemlerinin ötesinde bir ?ey de?illerdi, ve devrimci Fransyz burjuvazisinin iradesinin dile getirili?i, onlaryn gözüne, Saf Yrade'nin, olmasy gereken Yrade'nin, hakiki Ynsan Yradesi'nin yasalary olarak gözüktü.
Alman literati'synyn i?i, yeni Fransyz dü?üncelerini kendi eski felsefi bilinçlerine uyumlu hale getirmekten ya da daha do?rusu, Fransyz dü?üncelerini, kendi felsefi baky? açylaryny terketmeksizin kendilerine maletmekten ibaretti.
Bu maledi?, bir yabancy dil nasyl edinilirse öyle oldu, yani çeviri ile.
Eski putatapycyly?yn klâsik yapytlarynyn yazyly oldu?u elyazmalarynyn üzerine ke?i?lerin nasyl katolik azizlerin aptalca ya?amlaryny yazdyklary bilinir. Alman literati'si, laik Fransyz yazynyna bunun tersini yapty. Bunlar, Fransyzca asyllarynyn altyna kendi felsefi saçmalyklaryny yazdylar. Örne?in paranyn iktisadi i?levleri konusundaki Fransyz ele?tirisinin altyna, 'Ynsanly?yn Yabancyla?masy'ny yazdylar, ve burjuva devleti konusundaki Fransyz ele?tirisinin altyna da, 'Genel Kategorisinin Tahtyndan Yndirili?i'ni yazdylar, vb..[71*] Fransyz tarihsel ele?tirilerinin[72*] altyna bu felsefi sözleri koymayy, 'Eylem Felsefesi', 'Hakiki Sosyalizm', 'Alman Sosyalizminin Bilimi', 'Sosyalizmin Felsefi Temeli', vb., olarak kutsadylar.
Fransyz sosyalist ve komünist yazyny, böylece, tamamyyla i?di? edilmi? oldu. Ve Alman'yn ellerinde bu bir synyfyn bir ba?ka synyfla sava?ymyny ifade etmekten çykty?y için, Alman, 'Fransyz tek-yanlyly?y'nyn üstesinden geldi?inin ve hakiki gereksinmeleri de?il, Hakikatin gereksinmelerini, proletaryanyn çykarlaryny de?il, Ynsan Do?asy'nyn, hiç bir synyfa ait olmayan, hiç bir gerçekli?i bulunmayan, yalnyzca felsefi fantezinin puslu dünyasynda varolan genel olarak insanyn çykarlaryny temsil etti?inin bilincindeydi.
Beceriksizce hazyrlanmy? okul ödevini böyle gösteri?le ciddiye alan ve kötü malyny böylesine ?arlatanca göklere çykartan bu Alman sosyalizmi, bu arada, bilgiççe masumiyetini yava? yava? yitirdi.
Alman'yn özellikle de Prusya burjuvazisinin, feodal aristokrasiye ve mutlak monar?iye kar?y verdi?i sava?, bir ba?ka deyi?le liberal hareket, daha ciddile?ti.
Böylece, siyasal hareketin kar?ysyna sosyalist istemlerle çykmasy, liberalizme kar?y, temsili hükümete kar?y, burjuva rekabetine kar?y, burjuva basyn özgürlü?üne, burjuva hukukuna, burjuva özgürlü?üne ve e?itli?ine kar?y geleneksel beddualary savurmasy ve yy?ynlara bu burjuva hareketiyle kazanacak hiç bir ?eyleri olmayyp her ?eylerini yitireceklerini vaazetmesi için 'Hakiki' sosyalizme çoktandyr bekledi?i fyrsat verilmi? oldu. Alman sosyalizmi, budalaca yankysy oldu?u Fransyz ele?tirisinin, tekabül etti?i iktisadi[73*] ya?am ko?ullaryyla birlikte, modern burjuva toplumun varly?yny ve buna uyarlanmy? bir siyasal yapyyy, gerçekle?tirilmeleri Almanya'da henüz süren sava?ymyn esas hedefi olan ?eyleri öngördü?ünü, tam da gerekli oldu?u anda unutuverdi. Alman sosyalizmi, papazlardan, profesörlerden, ta?ra soylularyndan ve bürokratlardan olu?an yanda?lary ile birlikte mutlakiyetçi hükümetler için,[74*] kendilerini tehdit eden burjuvaziye kar?y sevinçle kar?ylanan bir korkuluk hizmeti gördü.
Alman sosyalizmi, bu ayny hükümetlerin Alman i?çi synyfy ayaklanmalaryna tam da o syrada[75*] yutturduklary kamçy ve kur?un haplarynyn ardyndan verilen a?yz tatlandyrycy bir ?ey oldu.
Bu 'Hakiki' sosyalizm, hükümetlerin elinde böylece, Alman burjuvazisine kar?y bir silah haline gelmekle birlikte, ayny zamanda do?rudan do?ruya gerici bir çykan, Alman darkafalylarynyn[76*] çykaryny da temsil ediyordu. Almanya'da, 16. yüzyylyn bir kalyntysy olan ve o zamandan,beri çe?itli biçimler altynda tekrar tekrar ortaya çykyp duran küçük-burjuva synyfy, ?u andaki durumun gerçek toplumsal temelidir.
; Bu synyfyn korunmasy, Almanya'daki mevcut durumun korunmasy demektir. Burjuvazinin synai ve siyasal egemenli?i, bir yandan sermaye yo?unla?masy sonucu, öte yandan da devrimci bir proletaryanyn do?u?u sonucu, onu kesin bir yykym ile tehdit ediyor. 'Hakiki' sosyalizm, bu iki ku?u bir ta?la vurabilirmi? gibi göründü. Bir salgyn gibi yayyldy.
Belagat çiçekleriyle süslenmi?, gönül bulandyrycy duygusallykla syrsyklam, spekülatif örümcek a?laryndan dokunmu? kisve, Alman sosyalistlerinin bir deri bir kemik kalmy? zavally 'ölümsüz hakikatler'ini saryp sarmaladyklary görülmemi? bolluktaki bu kisve, böyle bir halk arasynda kendi mallarynyn sürümünü artyrmaya yarady.
Ve Alman sosyalizmi de, kendi görevinin küçük-burjuva darkafalynyn[77*] abartmaly temsilcisi olmak oldu?unu gittikçe daha çok kabullendi.
Alman ulusunu örnek ulus, ve küçük Alman darkafalysyny[78*] da örnek insan ilân etti. Bu örnek insanyn bütün alçakça baya?ylyklaryna, gerçek niteli?inin tam tersine, gizli, yüce, sosyalist bir anlam verdi. Y?i, komünizmin 'vah?ice yykycy' e?ilimine do?rudan kar?y çykmaya, ve bütün synyf sava?ymlaryny tepeden ve tarafsyz bir küçümsemeyle kar?ylady?yny ilân etmeye dek vardyrdy. Pek az istisna dy?ynda, Almanya'da ?u an (1847) [79*] piyasaya sürülen bütün sözde sosyalist ve komünist yayynlar, bu baya?y ve sinir bozucu yazyn alanyna girerler.[80*]



2. TUTUCU SOSYALYZM YA DA BURJUVA SOSYALYZMY


Burjuvazinin bir kesimi, burjuva toplumun varly?ynyn devamyny sa?lamak için, toplumsal ho?nutsuzluklary gidermek ister.
Yktisatçylar, iyilikseverler, insanlykçylar, i?çi synyfynyn durumunu iyile?tiriciler, hayyr i?leri örgütleyicileri, hayvanlara eziyet edilmesini önleme derneklerinin üyeleri, ylymlylyk ba?nazlary, akla gelebilecek her türden gizli reformcular, bu kesime girerler. Sosyalizmin bu biçimi,[81*] üstelik, eksiksiz sistemler haline de getirilmi?tir.
Bu biçime bir örnek olarak Proudhon'un Sefaletin Felsefesi'ni anabiliriz.
Sosyalist burjuva, modern toplumsal ko?ullaryn bütün üstünlüklerini istiyor,[82*] ama buradan zorunlu olarak çykan sava?ymlar ve tehlikeler olmaksyzyn. Bunlar mevcut toplumu istiyorlar, yeter ki, devrimci ve çözücü ö?eleri çykartylmy? olsun. Proletaryasy olmayan bir burjuvazi istiyorlar. Burjuvazi, do?al olarak, kendi egemen oldu?u dünyanyn dünyalaryn en iyisi oldu?unu dü?ünüyor; ve burjuva sosyalizmi de, bu rahatlatycy dü?ünceyi azçok eksiksiz çe?itli sistemler[83*] haline getiriyor. Proletaryadan böyle bir sistemi yürütmesini ve, böylece, dosdo?ru toplumsal[84*] Yeni Kudüs'e girmesini istemekle, aslynda, proletaryanyn mevcut toplum çerçevesi içerisinde kalmasyndan, ama burjuvaziye ili?kin bütün nefret dolu dü?üncelerini bir kenara byrakmasyndan ba?ka bir ?ey istemi? olmuyor.
Bu sosyalizmin ikinci ve daha pratik, ama daha az sistematik bir biçimi, ?u ya da bu siyasal reformun de?il, ancak maddi varlyk ko?ullaryndaki, iktisadi ili?kilerdeki bir de?i?ikli?in onlara bir yarar sa?layabilece?ini göstererek, her türlü devrimci hareketi i?çi synyfynyn gözünden dü?ürmeye çaly?my?tyr. Ne var ki sosyalizmin bu biçimi,[85*] maddi varlyk ko?ullaryndaki de?i?melerden, hiç bir ?ekilde, ancak bir devrimle gerçekle?tirilebilecek olan burjuva üretim ili?kilerinin kaldyrylmasyny de?il, bu ili?kilerin sürekli varly?yna dayandyrylan idari reformlary, dolayysyyla sermaye ile emek arasyndaki ili?kileri hiç bir biçimde etkilemeyen, olsa olsa burjuva hükümetinin masraflaryny azaltan ve idari i?leyi?ini basitle?tiren reformlary anlyyor.
Burjuva sosyalizmi yeterli ifadesini ancak ve ancak salt bir mecaz haline geldi?i zaman buluyor.
Serbest ticaret: i?çi synyfynyn çykary için. Koruyucu gümrükler: i?çi synyfynyn çykary için. Cezaevi reformu:[86*] i?çi synyfynyn çykary için. Burjuva sosyalizminin son sözü ve ciddi olarak söyledi?i tek söz i?te budur.
Bu sosyalizm ?u sözlerle özetleniyor: burjuva bir burjuvadyr - i?çi synyfynyn çykary için.



3. ELE?TYREL-ÜTOPYK SOSYALYZM VE KOMÜNYZM


Biz burada, Babeuf ve di?erlerinin yazylarynda oldu?u gibi, her büyük modern devrimde her zaman proletaryanyn istemlerini dile getirmi? olan yazynyn sözünü etmiyoruz.[87*] Kendi amaçlaryna ula?mak için proletaryanyn feodal toplumun yykylmakta oldu?u genel kayna?ma anlarynda yapty?y ilk do?rudan giri?imler, proletaryanyn o syradaki geli?memi? durumu yüzünden oldu?u kadar, kurtulu?unun iktisadi ko?ullary henüz daha yaratylmalary gereken ve yalnyzca yakla?makta olan burjuva ça?ynyn yaratabilece?i ko?ullaryn bulunmayy?y yüzünden, zorunlu olarak ba?arysyzly?a u?rady.[88*] Proletaryanyn bu ilk hareketlerine e?lik etmi? olan devrimci yazyn, zorunlu olarak gerici bir niteli?e[89*] sahipti. Bu, genel bir zahitli?i ve en kaba biçimiyle bir toplumsal e?itli?i telkin ediyordu.
Hakly olarak sosyalist ve komünist diye adlandyrylan sistemler, Saint-Simon'un, Fourier'nin, Owen'yn ve ötekilerin sistemleri, proletarya ile burjuvazi arasyndaki sava?ymyn yukarda anlatylan ilk, geli?memi? döneminde ortaya çyktylar (Bkz: Bölüm I, Burjuvalar ve Proleterler) .
Bu sistemlerin kuruculary, hem synyf kar?ytlyklaryny, ve hem de hüküm süren toplum biçimi içerisindeki çözücü ö?elerin etkisini gerçekten de görüyorlar. Ama henüz bebeklik ça?yndaki[90*] proletarya, onlara hiç bir tarihsel inisiyatifi ya da hiç bir batymsyz siyasal hareketi olmayan bir synyf görünümü sunuyor.
Synyf kar?ytlyklarynyn geli?imi, sanayiin geli?imiyle ba?aba? gitti?inden, içinde bulunduklary iktisadi durum, onlara, proletaryanyn kurtulu?unun maddi ko?ullaryny henüz sa?lamyyor. Dolayysyyla, bu ko?ullary yaratacak yeni bir toplum biliminin pe?ine, yeni[91*] toplum yasalarynyn pe?ine dü?üyorlar.
Tarihsel[92*] eylemin yerini, bunlaryn ki?isel yaratycy eylemi; tarihsel olarak yaratylmy? kurtulu? ko?ullarynyn yerini, hayali olanlar; ve proletaryanyn tedrici, kendili?inden[93*] synyf örgütlenmesinin yerini, bu yaratycylar tarafyndan özel olarak tasarlanmy? toplum örgütlenmesi alacaktyr. Gelece?in tarihi, kendisini, bunlaryn gözünde, kendi toplum planlarynyn propagandasyna ve fiilen uygulanmasyna indirgiyor.
Planlaryny olu?tururken, en çok acy çeken synyf olarak özellikle i?çi synyfynyn çykarlaryny gözetmenin bilincindedirler. Onlar için proletarya, ancak, en çok acy çeken synyf olmasy bakymyndan vardyr.
Synyf sava?ymynyn geli?memi? olu?u kadar, kendi içinde bulunduklary ortam da, bu türden sosyalistlerin kendilerini her türlü synyf kar?ytly?ynyn çok üstünde görmelerine neden oluyor. Bunlar, toplumun her üyesinin, hatta en iyi durumda olanlaryn bile, ko?ullaryny iyile?tirmek istiyorlar. Böylece bunlar, synyf ayrymy yapmaksyzyn, toplumun tamamyna, hatta tercihan egemen synyfa seslenip duruyorlar. Çünkü bunlaryn sistemini bir kez anladyktan sonra, insanlar nasyl olur da mümkün olan en iyi toplum için mümkün olan en iyi planyn bu oldu?unu görmemezlik ederler?
Böylece bunlar, her türlü siyasal, ve özellikle de her türlü devrimci eylemi reddederler; amaçlaryna bary?çyl yollarla ula?mayy arzularlar ve zorunlu olarak ba?arysyz kalmaya mahkum küçük deneyler ile ve örnek gösterme ile, yeni toplumsal Yncil-i ?erif yolunu açmaya çaly?yrlar.
Proletaryanyn henüz pek az geli?mi? oldu?u ve kendi durumu konusunda ancak gerçeklerden uzak bir kavrayy?a sahip bulundu?u bir syrada çizilen gelece?in toplumuna ili?kin bu hayali tablolar, bu synyfyn toplumun genel bir yeniden kurulu?una duydu?u ilk içgüdüsel özlemlerin sonucudur.
Ama bu sosyalist ve komünist yayynlar, ele?tirel bir ö?e de içerirler. Bunlar mevcut toplumun bütün ilkelerine saldyryrlar. Bu yüzden i?çi synyfyny aydynlatacak en de?erli malzemelerle doludurlar. Bunlarda önerilen kent ile kyr arasyndaki ayrymyn, ailenin, sanayilerin özel ki?iler hesabyna i?letilmesinin[94*] ve ücret sisteminin[95*] kaldyrylmasy, toplumsal uyumun ilâny, devletin i?levlerinin üretimi yönetmekten ibaret hale getirilmesi gibi pratik önlemler —bütün bunlar, yalnyzca, o syralar daha henüz geli?meye ba?lamy? olan ve bu yayynlarda ancak ilk belli-belirsiz biçimleri içerisinde farkedilen synyf kar?ytlyklarynyn ortadan kaldyrylmalary gere?ine i?aret ediyorlar. Bu öneriler, bu yüzden, tamamyyla ütopik bir nitelik ta?yyorlar.
Ele?tirel-ütopik sosyalizmin ve komünizmin önemi, tarihsel geli?meyle ters orantylydyr. Modern[96*] synyf sava?ymynyn geli?mesi ve belli bir biçim almasy oranynda, sava?ymdan bu hayali ayry kaly?, ona yapylan bu hayali saldyrylar bütün pratik de?erlerini ve bütün teorik haklylyklaryny yitiriyor. Dolayysyyla, bu sistemlerin kurucularynyn birçok bakymlardan devrimci olmalaryna kar?yn, bunlaryn ö?retilileri, her keresinde, salt gerici tarikatlar kurmu?lardyr. Bunlar, proletaryanyn ileriye do?ru tarihsel geli?imi kar?ysynda syky sykyya ustalarynyn eski görü?lerine sarylyyorlar. Dolayysyyla bunlar, durmadan, synyf sava?ymyny köreltmeye ve synyf kar?ytlyklaryny uzla?tyrmaya çabalyyorlar. Bunlar toplumsal ütopyalaryny, yalytylmy? 'phalanstéres' yaratmayy, 'Home Koloniler' kurmayy, bir 'Küçük Ykarya'[97*] —Yeni Kudüs'ün küçük boy[98*] baskylary— kurmayy deneyler yoluyla gerçekle?tirme dü?ü görüyorlar ve bütün bu dü?lerini gerçekle?tirmek için burjuvazinin duygularyna ve keselerine seslenmek zorunda kalyyorlar. Bunlar giderek yukaryda betimlenen gerici [ya da][99*] tutucu sosyalistler kategorisine dü?üyorlar ve onlardan ancak daha sistemli olan bilgiçlikleriyle ve kendi toplum bilimlerinin mucizevi etkilerine olan ba?naz ve batyl inançlaryyla[100*] ayrylyyorlar.
Bunlar, bu yüzden, i?çi synyfyndan gelen her türlü siyasal eyleme ?iddetle kar?y çykyyorlar; bunlara göre bu tür eylem, ancak, yeni Yncil-i ?erif'e olan kör inançsyzlyktan ileri gelebilir.
Yngiltere'de ovyncylar çartistlere Fransa'da da furiyeciler Réformist'lere[20] kar?ydyrlar.



IV. KOMÜNYSTLERYN MEVCUT ÇE?YTLY MUHALEFET PARTYLERY KAR?ISINDAKY KONUMLARI



Komünistlerin Yngiltere'de çartistler ve Amerika'da da tarym reformculary[21] gibi mevcut i?çi synyfy partileri ile olan ili?kileri Ykinci Bölümde açyklandy.
Komünistler i?çi synyfynyn ivedi hedeflerine ula?ylmasy ve o andaki çykarlarynyn gerçekle?mesi için sava?yrlar; ama mevcut hareket içerisinde, bu hareketin gelece?ini de temsil eder ve gözetirler.[101*] Komünistler Fransa'da, tutucu ve radikal burjuvaziye kar?y, sosyal-demokratlar[102*] ile ba?la?yklyk kuruyorlar, ama büyük devrimden geleneksel olarak devralynmy? sözlere ve yanylsamalara kar?y ele?tirel bir tutum takynma hakkyny da sakly tutuyorlar.
Ysviçre'de radikalleri destekliyorlar, ama bu partinin kysmen, Fransa'daki anlamyyla, demokratik sosyalistlerden, kysmen de radikal burjuvalardan olmak üzere, birbirlerine kar?yt ö?elerden olu?tu?unu gözden kaçyrmyyorlar.
Polonya'da ulusal kurtulu?un ilk ko?ulu olarak bir tarym devrimi üzerinde direten partiyi, 1846 Krakov ayaklanmasyny[23] ba?latan partiyi destekliyorlar.
Almanya'da, devrimci bir tutum takyndy?y sürece, mutlak monar?iye, feodal a?aly?a ve küçük-burjuvaziye kar?y,[103*] burjuvaziyle birlikte sava?yyorlar.
Ama, Alman i?çileri, burjuvazinin kendi egemenli?i ile birlikte getirmek zorunda oldu?u toplumsal ve siyasal ko?ullary olabildi?ince çok sayyda silahlar olarak burjuvaziye kar?y derhal kullanabilsinler diye, ve Almanya'da gerici synyflaryn devrilmelerinin ardyndan bizzat burjuvaziye kar?y sava? derhal ba?layabilsin diye, i?çi synyfyna burjuvazi ile proletarya arasyndaki dü?manca kar?ytlyk konusunda mümkün olan en açyk bilinci kazandyrmaya çaly?maktan bir an için olsun geri kalmyyorlar.
Komünistler dikkatlerini esas olarak Almanya'ya çeviriyorlar, çünkü bu ülke 17. yüzyylda Yngiltere'dekinden ve 18. yüzyylda Fransa'dakinden daha geli?kin bir Avrupa uygarly?y ko?ullary altynda ve çok daha fazla geli?mi? bir proletarya ile yapylmak zorunda olan bir burjuva devrimi arifesindedir, ve çünkü Almanya'daki burjuva devrimi, onu hemen izleyecek bir proleter devriminin ba?langycy olacaktyr.
Kysacasy, komünistler, her yerde, mevcut toplumsal ve siyasal düzene kar?y her devrimci hareketi destekliyorlar.
Bütün bu hareketlerde, o andaki geli?me derecesi ne olursa olsun, mülkiyet sorununu o hareketin esas sorunu olarak ön plana çykaryyorlar.
Son olarak, her yerde, bütün ülkelerin demokratik partileri arasynda birlik ve anla?ma sa?lanmasy için çaly?yyorlar.
Komünistler, kendi görü?lerini ve amaçlaryny gizlemeye tenezzül etmezler. Hedeflerine ancak tüm mevcut toplumsal ko?ullaryn zorla yykylmasyyla ula?ylabilece?ini açykça ilân ediyorlar. Varsyn egemen synyflar bir komünist devrim korkusuyla titresinler. Proleterlerin zincirlerinden ba?ka kaybedecek bir ?eyleri yok. Kazanacaklary bir dünya var.

Ali Özsoy 24.12.2007 - 23:01

Komünizmin kurucusu olan Karl Marx, Charles Darwin'in yazdığı ve evrim teorisinin temelini oluşturan Türlerin Kökeni adlı kitap için, 'bizim görüşlerimizin doğal tarihsel temelini içeren kitap budur işte' demiştir.

Marx, Darwin'e olan sempatisini en önemli eseri olan Das Kapital'i Darwin'e ithaf ederek de göstermiştir. Kitabın Almanca baskısına el yazısıyla şöyle yazmıştır: 'Charles Darwin'e, gerçek bir hayranı olan Karl Marx'tan'.

Amerikalı botanik profesörü Conway Zirckle, komünizmin kurucularının Darwinizm'i neden büyük bir ısrarla benimsediklerini şöyle açıklar:

Marx ve Engels, evrim teorisini, Darwin'in Türlerin Kökeni adlı kitabı yayınlanır yayınlanmaz benimsediler… Evrim, komünizmin kurucuları için, insanlığın doğaüstü bir gücün müdahalesi olmadan nasıl ortaya çıkmış olabileceği sorusuna getirilen cevaptı ve dolayısıyla savundukları materyalist felsefenin temellerini desteklemek için kullanılabilirdi. Dahası, Darwin'in evrimi yorumlama biçimi -yani evrimin bir doğal seleksiyon süreci içinde geliştiği teorisi- onlara o zamana dek hakim olan teolojik düşüncelere karşı koyma fırsatı veriyordu. Doğal seleksiyon teorisi sayesinde, bilim adamları organik dünyayı materyalist bir terminoloji ile yorumlama imkanı elde etmiş oluyorlardı.

Amerika'daki The Hoover Institution'da çalışmalarını yürüten sosyal bilimci Tom Bethell ise, Marx ile Darwin arasındaki bağlantının asıl nedenlerini şöyle açıklamaktadır:

Marx, Darwin'in kitabına ekonomik sebepler dolayısıyla hayran kalmamıştır. Marx'ın Darwin'in kitabına hayranlığının en önemli nedeni, Darwin'in evreninin tamamen materyalist olmasıdır. Bu önemli noktada Darwin ve Marx gerçek birer yoldaştılar.

Marksizm-Darwinizm bağlantısı bugün herkesçe kabul edilen çok açık bir gerçektir. Karl Marx'ın hayatını anlatan kitaplarda dahi bu bağlantı mutlaka belirtilmektedir. Örneğin, Marksist görüşe sahip kitapları yayınlayan bir yayınevi tarafından çıkartılan Karl Marx biyografisinde bu bağlantı şöyle tarif edilir:

Darwinizm, Marksist felsefeyi destekleyen, gerçekliğini kanıtlayan ve geliştiren bir dizi gerçeği takdim etti. Darwinist evrimci fikirlerin yayılması, toplumda bir bütün olarak Marksist düşüncelerin emekçi halk tarafından kavranılması için elverişli zemin yarattı… Marx, Engels ve Lenin, Darwin'in düşüncelerine büyük değer verdiler ve bunların taşıdığı büyük bilimsel öneme işaret ettiler, böylelikle bu düşüncelerin yaygınlaşmasına hız kazandırdılar.

Öte yandan Marx, tarihin gelişimini ekonomiye dayandırıyordu. Marx'a göre toplum, tarih içinde çeşitli evrelerden geçiyordu ve bu evreleri belirleyen faktör, üretim araçlarıyla üretim ilişkilerindeki değişimdi. Ekonomi, diğer herşeyin belirleyicisiydi. Bu ideoloji içinde, din de ekonomik çıkarlar adına uydurulmuş bir masal olarak tanımlanıyordu; egemen sınıflar, ezdikleri sınıfları pasifize etmek için dini geliştirmişlerdi ve bu batıl anlayışa göre din 'halkın afyonu'ydu.

Marx, ayrıca, toplumların bir gelişim süreci içinde birbirlerini izlediklerini düşünüyordu. Köleci toplum feodal topluma, feodal toplum kapitalist topluma dönüşmüştü, sonunda bir devrim sayesinde sosyalist toplum kurulacak ve tarihin en ileri evresine varılacaktı. Marx'ın görüşleri, Türlerin Kökeni adlı kitabın yayınlamasından da önce, evrimciydi. Ancak Marx ve Engels, canlıların nasıl varolduğu sorusunu açıklamakta zorlanıyorlardı. Çünkü canlıları 'yaratılmamışlık' temelinde açıklayan bir tez olmadıkça, dinin uydurulmuş bir afyon olduğunu öne sürmek ve tüm tarihi maddeye dayandırmak mümkün olamazdı. Bu nedenle Marx, Darwin'in teorisini hemen benimsedi.

Bugün başta Marx'ın fikirleri olmak üzere her türlü materyalist düşünce temelinden çürümüş durumdadır. Çünkü materyalizmin kendisini dayandırdığı bir 19. yüzyıl dogması olan evrim teorisi çağdaş bilimin bulguları karşısında bütünüyle geçersiz hale gelmiştir. Bilim, maddeden başka hiçbir şeyin varlığını kabul etmeyen materyalist varsayımı geçersiz kılmakta ve tüm canlıların üstün bir yaratılışın eseri olduğunu göstermektedir.

Sitem Depresif 15.09.2007 - 18:55

ergenliğime gelene kadar KRAL MARX diye anlardım ve düşünür dururdum daskapital ile kraliyetin ilişkisini..

Yeşil Hazretleri `` 12.09.2007 - 23:25

Komünist ihtilâlinin en ileri sanayi memleketlerinde 'doğacak' iddiası yanlış ve bir o kadar da komiktir.

Bilâkis Rusya’da komünizme benzer bir ihtilal olduğu zaman bu memleket en geri sanayi memleketlerinden biri idi…

Ve bugün… Komünizmin ve komünistlerin hali malûm…

O halde Marks'a 'uydurmacı' veya 'totocu' demek, yanlış olmaz… :)

Eşitlik, kardeşlik vesaire “kulağa hoş gelen” sözcükleri fısıldayarak akıllarını çelmeye çalıştıkları işçiler ve köylüler yıllardır onlara rey vermemiştir! …

Selim Kaya 29.06.2007 - 12:17

Bir filozof değildir.

Hegel’i taklit etmeye çalışmış, bunu dahi başaramamıştır.

Bazı kimseler tarafından ısrarla “filozof” olarak anılması, Marx’ı filozof yapmaz.

Ayrıca eserlerinde (!) yalana başvurmaktan da hiç çekinmemiştir.

Ramazancelep 08.05.2007 - 21:21

karl marx alman bir filıozof olup hegel den etkılenmiştir meteryalıst ve kominizm i savunur bu halıyle hitler stalın gibi isimleri etkılemiştir kapıtalıst adlı bir de ekonomi kitabı vardır

Ersinavci 26.11.2006 - 22:00

lütfen varsa bakınız' nedir in düzgün kullanılması '..

Sultan Fatih Yağcı 06.10.2006 - 20:26

Karl Marx, Engels'e yazdığı 6 Haziran 1853 tarihli mektubunda şöyle diyor:

- 'Birkaç hafta Şark işleriyle uğraşmaya mecbur olunca, Farsça'yı öğrenmek için bu fırsattan istifade ettim. Arapça'dan çekiniyorum. Bu, evvelâ Samî dillere karşı duyduğum fıtrî nefretten, sonra uzun bir zaman kaybetmeden 4000 huruf-ı asliye'yi ihtiva eden ve iki-üçbin yılı kucaklayan bir lisanı öğrenmeye imkân olmayışındandır. Buna mukabil Farsça öğrenmek çocuk işidir. Hep birbirine benzer 6 harfi bulunan ve sadâlı harften mahrum olan netameli Arap alfabesiyle yazılmasaydı, bütün Fars gramerini 48 saatte öğrenebilecektim. Nihayet üç hafta çalıştım...'

Zeki Üçüncü 15.09.2006 - 11:02

bütün dünyanın işçileri!
birleşiniz.

Gökhan Aydın 07.09.2006 - 17:55

doğruyu söleyeni dokuz köyden kovarlar.bu söz marx için sölenmiş sanki..

Ceren Atmaca 21.08.2006 - 15:13

ben düşüncelerını savunuyorum (din konusu hariç) ama darwin'le düşüncelerı hıç bagdasmıyor yanılmıyorsam. darwin ırkçıdır.karl marx boyle degıldır.nazıler darwın'ı savunur ancak. karl marx'ı ıyıce bır okumak ısterım.bence mantıklı.

Martin Gore 08.06.2006 - 22:51

o bir efsane.....

Yasın Muco 31.05.2006 - 21:55

alman felsefesi, ingiliz siyasal iktisadı (bkz: political economy) ve fransız ihtilalinden aldığı ilhamlarla oluşturduğu teorinin istemi dışında büründüğü halden; kendisi ateistken yeni bir din yaratmış olmaktan hoşnutsuz kalmış olacak ki marx, 'ben marxist değilim', ve hatta orjinal şekliyle 'je ne suis pas un marxist' demiş bi insandır. komünist manifesto'yu hatmedenler marx'ın bu lafını pek ciddiye almadılar yalnız, ona üzülüyorum,
zira (bkz: komünizmin kara kitabı) .

Martin Gore 28.05.2006 - 03:36

dünya tarihinin tartismasiz en akilli insani....

Aydın Yıldırım 28.05.2006 - 03:03

1 karl marksa sosyalizmin kurucusu demek çok büyük hatadır markstan öncede birçok sosyalist yönetim biçimi savunuluyordu feodal sosyalizm burjuvanın sosyalizmi gibi
2 lütfen marksın öğretilerini bilmeyen eserlerini okumayan arkadaşlar yorum yapmasın bu yanlış yorumlar marksı yanlış tanıtıyor
3. marksist bir siyasal sistem dünyaya hakim olacaktır tabiki marksın açıkladığı evreler tamamlandığı zaman
4.küba çin vb devletler evreler tamamlanmadan marksist öğretileri banimsemişlerdir buda halkın onurlu mücadelesinden kaynaklanıyor
hayatımdaki en bilge şahsiyet marks önünde saygıyla eğiliyorum

Doğan Baran 12.02.2006 - 13:55

küçük balık hep büyük balık olmayı hayal eder

Sezgin Yeşiltaş 14.12.2005 - 18:37

Hiç okumadım, bu saatten sonra da kafamı yoracak değilim. Bir zamanlar hukuk fakültesi öğrencilerine yasak kitaptı. Oysa içinde sistem var..

Recep Karagöz 06.11.2005 - 21:39

Bir beyne nerede ne olması gerektiğini detaylıca anlatan tek insan..! ! !

Kenan Alpogan 24.07.2005 - 19:44

dahi bir ekonomi uzmanı....onun kitabını okuyup da anlayan birisinin hayatta aç kalmasının anlamı yok.......

Bilhan Erden 08.01.2005 - 12:59

kapitalist.kitabını okuma cesaretini az insan gösteren içlerinden daha azı bitirebilen ve çok azı anlayabilen bi...adam diyeyim :) yaşadığı ülkeden (almanyadan) (görüşeri için; aynı zamanda öğretim görevliliğindende kovuldu) sürgün olan ve çok zengin bir dostu tarafından karnı doyulan bi adam.

Oğuzhan Demirci 07.11.2004 - 17:26

teorileri yavaş yavaş gerçekleşmeye başlayan yüce ideolojimizin kurucusu