Fransa’da Robespier’in başını çektiği zamanına göre ilerici fikir sahiplerinin oluşturanların her birine verilen ad…. Şimdilerde jakoben olmak angut kuşunun salaklığı kadar salakça bir şeydir :) Tabi her devrim kendi evlatlarını yer derler ya, jakobenler de kendi evlatlarını sonunda yemiştir… Robespierre de sonunda bu kurbanlardan biri olmuştur… Bir grup burjuva aydınının Versay’da kurdukları bilmem ne brethın kulübünün paris’e taşınmasıyla adı jakoben kulübü olmuştur… Toulon kentinin kendiliğinden İngilizlere teslim olması sonucu Fransız halkının kabaran milliyetçi öfkesini kontrolüne alan uyanık fransız aydınlarına verilen ad…
Baböf’ü bile kurban edecek kadar gözü dönen robespierre, kendi de giyotine gitmiştir…. Neyse Allah rahmet eylesin…
Türkiye’de jakoben olmak Fransız jakobenciliği kadar ilerici değildir; bizdeki jakobenler, sivil otoriteye dışında gizli darbe seçkinlerini destekledikleri için az dandikler… Yani madem başa geçince her şey cumhuriyet için, neden halkın irâdesini temsil etmiyorsun? ...
Yapıldığı sırada halkın o konuda ne düşündüğünü, nasıl tepki vereceğini umursamayan, sadece eylemi, halkın yararına olduğunu düşündüğü için yapan tepeden inmeci zihniyete sahip kimse.
Kısaca 'tepeden inmecilik' demektir, ama bu kadar basit değil, arkasında koca bir siyaset felsefesi, hatta bilim felsefesi vardır. Ünlü siyaset filozofu Roger Scruton'un 'A Dictionary of Political Thought'ta anlattığına göre, Jakobenizmin bariz özellikleri şunlardır: * 'İnandığı görüş, eylem için yeterli meşruiyet sebebidir.' Meşruiyetin birincil kaynağı hukuk değil, ideolojisi ve ilkeleridir. Karşıt görüşler ise, yok edilmesi gereken ihanetler ve sapmalardır! * 'Jakobenizm, güç kullanarak kendi görüşlerini dayatır.' Metodu, ne pahasına olursa olsun 'devrim'dir, şiddettir, baskıdır. * 'Gaye için her vasıta meşrudur.' Devrim, devlet, dava veya 'cihad' için hak ve hürriyetler, evrensel hukuk kuralları çiğnenebilir! * 'Cahil halk, 'doğru'yu ve çıkarlarını bilmez..' Öyleyse zorla 'aydanlatılmalı', sıkı bir 'merkeziyetçilik'le yönetilmelidir.
asker veya sivil aydınların, demokrasi ve çağdaşlığı, toplum bu ögeleri özümsemeyecek durumdayken (aydınlanmamışken) halka rağmen halk için, bir ihtilal veya devrim yaparak hayata geçirmeye çalışan kişilere 'jakoben' denir! İttihat ve Terakki üyelerini ve Mustafa Kemal'i çağrıştırıyor!
Jakob: Yakub aleyhisselamin adi. Bilindigi gibi, yakub aleyhisselamin lakabi israildir. Israil de abdullah anlamina, yani allahin kulu anlamina gelir. Israilogullari, yakubun ogullari demektir.
Fransiz ihtilalinde önemli rol oynayan jakobenler, yakub (AS) 'in neslinden gelenlerdir.
jakobenler iktidarda oldugu donemin basinda 1793 haziraninda fransanin 80 ilinden 60i parise karsi ayaklanmistir,alman prensliklerinin ordulari dogudan ve kuzeyden fransaya girmistir, ingilizler hem guneyden hem batidan fransaya saldirmislardir, ulke caresiz ve tukenmis bir haldedir ve tam bu tarihten 14 hafta sonra butun fransada denetim jakobenler tarafindan saglanmis ve duzen kurulmustur, isgalciler kovulmustur ve kesintisiz ve zahmetsiz 20 yil suren bir fransiz askeri hegemonyasi baslamistir. 1794 yilinda eskisinden 4 kat fazla olan ordu eskisinin yarisi kadar bir maliyetle cekilip cevrilmektedir. jakobenlerin terorle ozdeslestirilmeside biraz abartili bir tanimdir. 14 ayda 17.000 kisi idam edilmistir. bu savas sartlari icerisinde 20.yy sartlarinda abartilmamasi gereken bir tanimdir. unutulmamalidirki yalnizca 1936 da sscbnin ukrayna sovyetinde 6milyon kisi oldurulmustur ve gene 1917 ihtilalinin sonucunda bolseviklerin iktidarinin ilk bir iki ayinda oldurulenler bundan kat kat fazladir. ancak genede belirli bir teror doneminin olduguda yadsinamaz. jakobenler bunlardan baska fransanin temel bir cok kurulunu olusturmuslar ve son derece guclu bir anayasa etrafinda toplanmislardir. jakobenler meclis siralari uzerinde yatarak, kotu bira ve bayat ekmek yiyerek gece gunduz calisarak fransayi bir noktadan bir diger noktaya bir ideal esliginde tasima basarisinin yaninda bugun bakildiginda daha farkli olsa olamazmiydi diye sorduran islerde yapmislardir ancak donem kosullari ile bakildiginda bu fransiz ihtilalinin aydinlanmaci zihniyetine asik insanlar tum dunyaya onemli bircok gelisim noktasi katmayi basarmislardir.
vural savaş'ın son kitabı devrimci hukuk'da çok iyi bir şekilde açıkladığı kavram.
Fransa’da Robespier’in başını çektiği zamanına göre ilerici fikir sahiplerinin oluşturanların her birine verilen ad…. Şimdilerde jakoben olmak angut kuşunun salaklığı kadar salakça bir şeydir :) Tabi her devrim kendi evlatlarını yer derler ya, jakobenler de kendi evlatlarını sonunda yemiştir… Robespierre de sonunda bu kurbanlardan biri olmuştur… Bir grup burjuva aydınının Versay’da kurdukları bilmem ne brethın kulübünün paris’e taşınmasıyla adı jakoben kulübü olmuştur… Toulon kentinin kendiliğinden İngilizlere teslim olması sonucu Fransız halkının kabaran milliyetçi öfkesini kontrolüne alan uyanık fransız aydınlarına verilen ad…
Baböf’ü bile kurban edecek kadar gözü dönen robespierre, kendi de giyotine gitmiştir…. Neyse Allah rahmet eylesin…
Türkiye’de jakoben olmak Fransız jakobenciliği kadar ilerici değildir; bizdeki jakobenler, sivil otoriteye dışında gizli darbe seçkinlerini destekledikleri için az dandikler… Yani madem başa geçince her şey cumhuriyet için, neden halkın irâdesini temsil etmiyorsun? ...
Dayatmacı..
fransız devriminden
kalma politik terim
şu anlamları ihtiva eder:
tepeden inmeci
dayatmacı
toplum mühendisi
halk için değil halka rağmen
popülizm karşıtı
elitist
Yapıldığı sırada halkın o konuda ne düşündüğünü, nasıl tepki vereceğini umursamayan, sadece eylemi, halkın yararına olduğunu düşündüğü için yapan tepeden inmeci zihniyete sahip kimse.
küresel şirketlerden ünlü bir granül kahve markası zaten markalarda bize dayatılan bir popüler kültür değil mi?
Kısaca 'tepeden inmecilik' demektir, ama bu kadar basit değil, arkasında koca bir siyaset felsefesi, hatta bilim felsefesi vardır.
Ünlü siyaset filozofu Roger Scruton'un 'A Dictionary of Political Thought'ta anlattığına göre, Jakobenizmin bariz özellikleri şunlardır:
* 'İnandığı görüş, eylem için yeterli meşruiyet sebebidir.' Meşruiyetin birincil kaynağı hukuk değil, ideolojisi ve ilkeleridir. Karşıt görüşler ise, yok edilmesi gereken ihanetler ve sapmalardır!
* 'Jakobenizm, güç kullanarak kendi görüşlerini dayatır.' Metodu, ne pahasına olursa olsun 'devrim'dir, şiddettir, baskıdır.
* 'Gaye için her vasıta meşrudur.' Devrim, devlet, dava veya 'cihad' için hak ve hürriyetler, evrensel hukuk kuralları çiğnenebilir!
* 'Cahil halk, 'doğru'yu ve çıkarlarını bilmez..' Öyleyse zorla 'aydanlatılmalı', sıkı bir 'merkeziyetçilik'le yönetilmelidir.
BİLMEDİĞİM İÇİN ARAŞTIRIYORUM
bir türk jakobeni talat paşa
jokerin ablası..
bir millete takılan bir lakap
halka rağmen halk için yenilik olmalı yanılmıyorsam bence atatürk bi jakobendi
Abimin tez konusu. Tezi hazırladığı sırada ev halkının sıklıkla kullandığı kavram.(aile içi destek bu olsa gerek)
bi şeyleri halk yararına diye tanımlayan fakat halka rağmen yapan.tepeden inme
fransada savaş zamanında ortaya çıkan yahudi,devrimci,solcu gençlerin hepsine birden jakoben denirmiş.
asker veya sivil aydınların, demokrasi ve çağdaşlığı, toplum bu ögeleri özümsemeyecek durumdayken (aydınlanmamışken) halka rağmen halk için, bir ihtilal veya devrim yaparak hayata geçirmeye çalışan kişilere 'jakoben' denir! İttihat ve Terakki üyelerini ve Mustafa Kemal'i çağrıştırıyor!
'Burjuvazinin iktidardaki kanadı' diyor.Server Tanilli
jakoben
jakopen bence asilik bir düzene karşı çarıştırıyor.
Onlardan çekiyoruz ne çekiyorsak...
Jakob: Yakub aleyhisselamin adi.
Bilindigi gibi, yakub aleyhisselamin lakabi israildir. Israil de abdullah anlamina, yani allahin kulu anlamina gelir.
Israilogullari, yakubun ogullari demektir.
Fransiz ihtilalinde önemli rol oynayan jakobenler, yakub (AS) 'in neslinden gelenlerdir.
Bir yaşıma daha girdim artık bunu kabul ediyorum..
Demek ben bir jakoben mantık düzeneğine sahip biriymişim....
Ve bazen farkedebildiğim 2 yıl öncesine kadar 4 yıldır olan jakoben'likmiş adını veremediğim değişim...
1789 fransız devriminde rol oynayanlar
jakobenler iktidarda oldugu donemin basinda 1793 haziraninda fransanin 80 ilinden 60i parise karsi ayaklanmistir,alman prensliklerinin ordulari dogudan ve kuzeyden fransaya girmistir, ingilizler hem guneyden hem batidan fransaya saldirmislardir, ulke caresiz ve tukenmis bir haldedir ve tam bu tarihten 14 hafta sonra butun fransada denetim jakobenler tarafindan saglanmis ve duzen kurulmustur, isgalciler kovulmustur ve kesintisiz ve zahmetsiz 20 yil suren bir fransiz askeri hegemonyasi baslamistir. 1794 yilinda eskisinden 4 kat fazla olan ordu eskisinin yarisi kadar bir maliyetle cekilip cevrilmektedir.
jakobenlerin terorle ozdeslestirilmeside biraz abartili bir tanimdir. 14 ayda 17.000 kisi idam edilmistir. bu savas sartlari icerisinde 20.yy sartlarinda abartilmamasi gereken bir tanimdir. unutulmamalidirki yalnizca 1936 da sscbnin ukrayna sovyetinde 6milyon kisi oldurulmustur ve gene 1917 ihtilalinin sonucunda bolseviklerin iktidarinin ilk bir iki ayinda oldurulenler bundan kat kat fazladir. ancak genede belirli bir teror doneminin olduguda yadsinamaz.
jakobenler bunlardan baska fransanin temel bir cok kurulunu olusturmuslar ve son derece guclu bir anayasa etrafinda toplanmislardir.
jakobenler meclis siralari uzerinde yatarak, kotu bira ve bayat ekmek yiyerek gece gunduz calisarak fransayi bir noktadan bir diger noktaya bir ideal esliginde tasima basarisinin yaninda bugun bakildiginda daha farkli olsa olamazmiydi diye sorduran islerde yapmislardir ancak donem kosullari ile bakildiginda bu fransiz ihtilalinin aydinlanmaci zihniyetine asik insanlar tum dunyaya onemli bircok gelisim noktasi katmayi basarmislardir.
Fransiz ihtilali sonrasinda ortaya cikan, insanlari ihtilalin ruhu olan düsünceler cercevesinde zorla bicimlendirmeye, bicimlenmek istemeyenleri de giyotin ile bicmeye calisan tarz...