© Copyright Antoloji.Com 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Antoloji.Com'a aittir. Sitemizde yer alan şiirlerin telif hakları şairlerin kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
insan
Doğadaki diğer biyolojik canlılarda olduğu gibi varolduğu yaşam serüveninde bir çok evrimsel süreçten geçmiştir insan… Ayakları üzerinde durabilmiş, maddeye şekil verip tasarımlar yapabilmiş, elleri ile üretebilmiş ve tüm bunların sonucunda kendini bir bütün olarak ifade edebilecek sanatı ve kültürünü oluşturmuştur. Belki de bu şekilde yaşamı anlamayı, kendini duyumsayabilmeyi öğrenebilmiştir. Ama asıl önemlisi, kendini bir varlık olarak algılama becerisini gösterebilen bilinen tek varlık olmuştur. Sancılı bir süreçtir bu…Eski Hint kültüründe, insan bütün canlılarla kendini bir algılar. Bu düşünüşe göre doğada canlılar birbirlerine bağlı olarak bir aradadır. Klasik Yunanda ise insanın düşünce ve duyguları ile diğer canlılardan ilk kez ayrıldığı görülmektedir; İnsana özgü olan akıl ile insan kendisini diğer varlıkların önüne çıkarır ve bir noktada tanrılıkla bağlanır (Logos) . Descartes’ da insan aklı ile tanrısallık bir arada algılanır. Dünyanın varlığından tanrıya giden yol bırakılıp, Tanrılıkta kökünü bulan, bilen aklın ışığından dünyanın çıktığı şeklinde bir sonuçlanmaya varılır. İbni Sina’dan Spinoza’ya ve Hegel’e kadar gelen panteizm, insan tini ile Tanrısal tinin özdeşliğini ana öğretilerden biri haline getirmiştir. Artık insanın tinsel farklılığı irdelenmektedir. Leibniz bunu daha da ileri götürmüştür. Ona göre insan kendinde bir tür küçük tanrıdır.
Tarih boyunca kendi üzerindeki bilincinin gelişip artmasıyla insan artık kendisinin kim olduğu, bu evren içerisinde yerinin ne olduğu sorularını da sormaya başlamıştır. Scheler’e göre insanın bu sorgulamaları onu birçok sonuca götürmüş, bu sonuçların etkileri de kendisini insanlık tarihi olarak ortaya koymuş olduğundan, tarihte ortaya çıkan insanlıkla ilgili ide’leri beş farklı ana madde üzerinde toplamıştır;
Scheler, özellikle Yahudi ve Hıristiyan geleneğine bağlı olan çevrelerin, dinsel inancın insan üzerindeki ide’si ile algılanan insan düşüncesini dile getirir. Tanımlanan bu ilk ide, Tanrı tarafından yaratılan bir çift insan tasarımının (Adem- Havva) insanlık üzerinde kendisi hakkında bıraktığı etkidir. Bu düşünceye göre, insan daha doğuştan günahkardır. Çünkü aklı ve özgür iradesiyle işlediği günah sonucu Tanrı tarafından cennetten kovulmuştur. İnsanın aklı sayesinde ulaştığı Tanrı kavramı, yine bu aklın, Tanrıyla ama temelde kendisiyle çatışması olarak belki de insanlığın yarattığı ilk mitos biçiminde ortaya çıkmış olması gerçekten çok ilginçtir.
İnsanlık üzerinde en çok kabul gören ikinci ide “Homo sapiens” ide’sidir. Yunanlıların ulaştığı bu düşünce, insanın bir “akıl varlığı” olduğudur. Bu düşünce ilk olarak Anaksogoras tarafından dile getirilmiş, Platon ve Aristoteles tarafından da felsefi biçimde açıklanmaya çalışılmıştır. Aristoteles’e göre “Anima rationalis” ide’si yani aklın yolundan giderek bilgi ağacını tanıma ve cennetten kovulma düşüncesi sonraları Hıristiyan felsefesinde de insan özünün “Anima rationalis” ide’si ile tanımlanmasını doğurmuş, bilgi ile günah bir arada algılanır hale gelmiştir. Homo sapiens ide’si insanı hayvandan ayıran bir özelliktir. Akıl aracılığı ile insan varolanı olduğu gibi tanımaya, Tanrıyı, evreni ve kendini bilmeye elverişli hale gelebilmiştir. Aristoteles’ten Kant’a homo sapiens ide’sini kabul eden hemen bütün filozoflar için insan Tanrıca bir etmendir. İşte bu etmen, kaosu kozmos’a çeviren şey ile ilkece aynıdır. Bu durum ise “aklın değişmezliği” tartışmalarına neden olmuştur. Hegel tarafından yadsınmış olan aklın değişmezliği ona göre eksik bir bakış açısıdır. Hegel tarihi aklın ürünlerinin bir toplamı olarak değil, insanlık tininin bir biçimlenmesi olarak görür. Tarih ona göre, Tanrılığın insanın ideler dünyasında anlaşılması ve kendi kendisinin farkına varılmasının meydana getirdiği sürecin adıdır.
İnsan üzerindeki üçüncü ide, naturalist, pozitivist, ve daha sonra pragmatist öğretilerin kabul ettiği “homo faber” ide’sidir. Bu düşünceye göre insan temelde hayvanlardan çok da farklı olmayan bir “içgüdü varlığı”dır. Bacon, Hume, Spencer gibi pozitivistlerin insan anlayışları, onun içgüdü varlığı olduğu yönündedir. Çalışan, konuşan, alet yapan, aklını ve mantığını ancak uğraşları ile kuran bir varlıktır insan. Özde düşünen değil yapabilen, şekil veren, üretebilendir.
İnsan için ortaya atılan dördüncü ide ise, onun tarih içerisindeki soysuzlaşmasına değinir. Bu görüş, evrimleşme sürecini tamamlayamayan insanın bu eksikliğini giderebilmek üzere varolmak için üretmek zorunda olduğu aletleri kullanma gereksiniminden bahseder. Evrimsel olarak genetik yapılanmasını doğa ile uyumlu hale getiremeyen insan yok olması gereken bir canlı türüdür. Ancak bu yok oluşu o kendi tinsel yapısı ve aklı ile aşmıştır
İnsan üzerine günümüz felsefesinde ortaya konan beşinci ide Scheler’e göre kendisini öylesine mağrur ve baş döndürücü bir yüksekliğe koymuştur ki artık insan, üst insan kimliği ile karşılaştırıldığında “utanç verici” bir varlıktır. Üst insan tek sorumlu olan bir efendidir. Yaratıcıdır. Tarihin kendisinde anlam bulduğu yegane varlıktır. Özde ortaya konan bu ateizm kavramı, insanın bir kişi olması için teist Tanrı kavramının varolmaması gerekliliği esasına dayanır. Hartman’a göre insanın dışında bir varlığın geleceği belirlemesi özgür ve kendinden sorumlu bir varlık olarak insanı ortadan kaldırır.
İnsanın insan hakkında düşünce tarihinde söylediği yığınla söz ve ürettiği çok sayıda düşünceden sonra vardığı nokta aslında bir yere varamamış olmasının yarattığı içsel çelişkidir. Tarih boyunca insanın aklı ve tinsel yapısıyla ulaştığı Tanrı kavramı, yine aynı akıl tarafından yok edilebilmektedir. Ama asıl paradoksu oluşturan, Tanrıyı reddedebilen insanın, evrende kendisini farklı bir yere koyarken ve insanı tanımlarken, Tanrıyı algılamasını sağlayan tinsel özelliğini her şeye rağmen ortaya koyma çabasıdır. Dolayısıyla aslında insanoğlu bilir ki, Tanrıyı anlamak insana özgüdür ve insanca bir eylemdir. Özetle, bu bir çıkmaz sokaktır. Bu durum ise yaşadığımız çağda, kendi ürettiği en büyük soruya yanıt bulduğunu kabul eden insanı başka açmazlara götürür. İşte böylesi bir durumda da sorulması gereken temel soru, düşünen insanın felsefi “uyanış” ını reddeden çözümlerin oluşturduğu problemlerin neler olabileceğidir?
Bir yanda, Tanrıyı sorgulayarak ondan bir şekilde uzaklaşmayı becermiş insan gerçeği vardır. Tanrıyı anlamayı düşünsel boyutta artık gerekli bulmayan insan, varoluşunu anlamak, kendini bilmek adına girdiği bu savaştan vazgeçerek ve tinsel yapısından tekrar koparak bir anlamda insanlığından uzaklaşmakta mıdır? Evet…yanıtlanması zor bir sorudur bu. Ancak insan olma bilinci ve kişi olma sorumluluğu insanı tam anlamıyla tüketmiştir. Belki de bu yüzden vazgeçmiştir günümüz insanı. Yenilmiştir. 19. yüzyıl sonrası ortaya çıkan bilimselci anlayışın faydacı bir bakış açısıyla bütünleşerek değerlendirme ölçütü haline gelmesi başka hangi nedenlerden dolayıdır? Tanrıya insanlaşması için gereksinimi olan insanın onu reddedemeyip göz ardı etme çabasıdır bu. Artık gerçek, sadece denenebilir ve tekrar edilebilir doğruların kendisidir.
Öte yanda ise, sanki başka bir dünyada aynı süreç, tanrıyı değil kurallarını yaşamak adına koşulsuz ve sorgusuz bir inancı önermektedir. Çünkü yine yanıtın bulunduğu kabul edilmiştir. Ancak sorunun yanıtını kim vermiştir? soruyu soran akıl mı? Yoksa aklın bulduğu Tanrı mı? Neden artık insanın tinselliği bir yerden sonra gereksiz yada yetersiz bulunabilmektedir? Sanırım yanıtımız ne olursa olsun, bu düşüncenin, sonuçları açısından yine benzer bir şekilde, insanı, sorgulamama noktasına getirebilmesi oldukça düşündürücüdür.
Günümüz dünyasında felsefi eğitim konusunda niçin eksik kalınmıştır? Neden ısrarla felsefi düşünceden bilinçli bir şekilde uzaklaşılmakta, bahis konusu edilmemektedir? Öyle görünüyor ki bu durum günümüz dünyasını belirleyen değerlerle, anlayışlarla ve görme açılarıyla ilgilidir. Artık “insan olma bilincinin” rafa kaldırıldığı 21. yüzyılın başlarında “humanitas” idealinin üst bir noktası olarak insan hakları düşüncesine ulaşabilmiş olan insanın, bu hakların ihlalinin önüne neden geçemediği de kanımca son derece açıktır. Felsefi bilginin temeli olarak bağımsız ve yaratıcı düşünmenin zayıfladığı, kendini dar çevresinden soyutlayarak bir bütün olarak algılayabildiği “theoria” yönünü yitirdiği, bilginin, bütünlüğü olmayan ve birbirinden kopuk uzmanlıklarla sınırlandırıldığı dünyamızda insanın kendini anlama çabası, faydacı anlayışından dolayı son derece gereksiz bulunmaktadır. İşte bu yüzden toplum bilimcilerin ısrarla sorgulamaya ve anlamlandırmaya çalıştığı insanın etik anlayışı yok olma sürecine girmiştir. İşte bu yüzden günümüz Türkiye’sinde temel eğitimin üzerinde böylesine hesaplar yapılmakta, “kişi” olabilecek kuşakların, yönetenlerin faydacı anlayıştan kaynaklanan çıkarları uğruna, sorgulayamayan “sürü insan”lar haline gelebilmesi için elden gelen her çaba sarf edilmektedir. Ve işte bu yüzden, tüm teknolojik avantajlarına rağmen günümüz insanı için “İNSAN OLMA SORUNU” ve “İNSAN NEDİR? ” sorusu daha önemli hale gelmiş, onun insanlaşması için temel gerekliliğin yanıtın kendisinde değil sorulan sorunun oluşturduğu eylemde, yani “ARAMAK” ta olduğu inanıyorum ki daha da belirginleşmiştir.
Türkiye, Ortadoğu ve üçüncü dünya ülkelerinde hiç bir değeri olmadan yaşamaya çalışan canlı türü..
Allah'ın insanı ne kadar çok sevdiğinin kanıtı olan ayetler:
kainat insan için yaratılmış...
çünkü en son yaratılan varlık insandır.
bakara-29:
Huvellezî halaka lekum mâ fîl ardı cemîan...
O (Allah) ki; yeryüzündeki şeylerin hepsini sizin için yarattı...
casiye-13:
Ve sahhare lekum mâ fîs semâvâti ve mâ fîl ardı cemîan minh(minhu) , inne fî zâlike le âyâtin li kavmin yetefekkerûn(yetefekkerûne) .
O’dur ki, O yüce Allah’tır ki; bütün göklerde ve bütün arzlarda (hayat olan âlemlerde yarattığı) herşeyi katından sizlerin (insanların) emrine musahhar kıldı. Muhakkak ki; bunda, düşünen bir kavim için âyetler vardır.
fazla söze ne gerek..
insan:ıgrenclıklerın bası.ise yaramıyan tuketen dogal olmayan yasaması gereken son varlık
İnsan düşünüp yapan, yaptığını sorgulayan, yanlışlarından sonuçlar çıkarmasını bilen bir varlıktır.
en tehlikeli canlı :))
Doganin bir parcasi demek,diger pacalarini seven sayan parcasi
insan bir nimettir,cok deyerli bir varlik iyiside kotusude vardir ama insan bir doga harikasidir.
sen
ben biz siz onlar... sürekli nefsine yenik düşen varlık
dusunebilen insanlar::: hayatta bazi degerlere sahip olanlar
dusunmeyenler ise:::: bos olan beyinlerini sacma ve zaman oldurucu bicimde yok edip 'anlik' yasayan ve ilerisini dusunemeyen zavalli yaratiklardir. ''bunlardan uzak durmak gerekir''
Güzelliğin aynası ama ne yazıkki şikayet tarlası gibiyiz bu konuda çok beçerikliyiz
hiç birşey insan kadar yükselip onun kadar alçalamaz
(lincoln demiş sanırım)
Okunacak en büyük kitap insandır..
Hacı Bektaşı Veli
her insan potansiyel insandir...insan olmaya calismak insani insan eder...belki sultan eder...
DÜNYANIN EN TUHAF MAHLUKU
Akrep gibisin kardeşim,
korkak bir karanlık içindesin akrep gibi.
Serçe gibisin kardeşim,
serçenin telaşı içindesin.
Midye gibisin kardeşim,
midye gibi kapalı, rahat.
Ve sönmüş bir yanardağ ağzı gibi korkunçsun, kardeşim.
Bir değil,
beş değil,
yüz milyonlarlasın maalesef.
Koyun gibisin kardeşim,
gocuklu celep kaldırınca sopasını
sürüye katılıverirsin hemen
ve âdeta mağrur, koşarsın salhaneye.
Dünyanın en tuhaf mahlukusun yani,
hani şu derya içre olup
deryayı bilmiyen balıktan da tuhaf.
Ve bu dünyada, bu zulüm
senin sayende.
Ve açsak, yorgunsak, alkan içindeysek eğer
ve hâlâ şarabımızı vermek için üzüm gibi eziliyorsak
kabahat senin,
— demeye de dilim varmıyor ama —
kabahatın çoğu senin, canım kardeşim!
1947
insan dünyanin küçük bir maketidir. insanı büyüttügünüzde dünyayı, dünyayı küçülttüğünüzde insanı elde edersiniz. insan; bir bilinmezlik demektir. insan kendini çözümleyebildiği zaman bütün sorunlar çözülmüş demektir. insan aynı zamanda Allah'a kulluk yapmak için yaratılmıştır ve canlıların en üstün olanıdır. 'Ama bu üstünlüğünü farkedip insanları diğer canlılardan ayıran özelliklerini kullanmayan bir zavallıdır.'
Adam, bir haftanın yorgunluğundan sonra pazar sabahı
kalktığında bütün haftanın yorgunluğunu çıkarmak
için eline gazetesini aldı ve bütün gün miskinlik yapıp evde
oturacağını düşündü.Tam bunları düşünürken
oğlu koşarak geldi ve sinemaya ne zaman gideceklerini sordu.Baba
oğluna söz vermişti bu hafta sonu sinemaya götürecekti ama hiç
dışarı çıkmak istemediğinden bir bahane uydurması
gerekiyordu.Sonra gazetenin promosyon olarak dağıttığı
dünya haritası gözüne ilişti.Önce dünya haritasını küçük
parçalara ayırdı ve oğluna 'Eğer bu haritayı
düzeltebilirsen seni sinemaya götüreceği dedi ve sonra düşündü; ' oh
be kurtuldum en iyi coğrafya profesörünü getirsen bu haritayı
akşama kadar düzeltemez.Aradan on dk. geçtikten sonra oğlu
babasını yanına koşarak geldi ve 'Ba
ba haritayı düzelttim artık sinamaya gidebiliriz' dedi.Adam önce
inanamadı ve görmek istedi.Gördüğünde de halen hayretler içindeydi ve
bunu nsaıl yaptığını sordu.Çocuk 'Bana verdiğin
haritanın arkasında bir insan vardı.INSANI DUZELTTIGIM ZAMAN
DUNYA KENDILIGINDEN DUZELMISTI
yer yüzünün en muhteşem ve enzeki varlıkları.
İnsan ile ilgili en basit çağrışımım: En karizmatik hayvan...
Yeryüzünde kalacağı zamanı çoktan doldurmuş, doğal işleyiş içinde tükenmesi gereken türün adı. Bu tür yer yüzünde bulunan hiç bir canlının varlığı için gerekli olmadığı gibi, diğer canlılar için büyük bir tehdittir.
Yeryüzünü tüketip uzaya kaçmayı planlayacak kadar iki yüzlü, gideceği yere bir fili götürmeyecek kadar bencil bir memelicinsi..
Nuh gemiden atlamalıydı..
...dört çeşit insan vardır...
bilmeyen ve bilmediğini bilmeyen, o bir aptaldır...uzak dur.
bilmeyen ve bilmediğini bilen, o basit bir insandır...öğret.
bilen ve bildiğini bilmeyen, o uykudadır...uyandır
bilen ve bildiğini bilen, o akil bir insadır...izle onu...
...Lady Burton...
bu tanım yapılırken bilmiyorum insanlar acaba kendilerini nasıl gorduklerini de mi ifade ediyor bir bakıma...!
cok şükür kendimi en guzel hali ile yaratılmışların en sereflisi olarak görüyorum..yani ne düşünen bir hayvanım ne
de vahsileşen bir yaratık..
hal boyle iken, muhtevasındaki zıtlıklar sebebi ile kendine kaldıgı zaman hata yapma riski fazla, nankörlük ve isyan icinde
kendine layık görülen esref-i mahluk sıfatından kendi istegi ile uzaklasan varlık..
hayvanlar aleminin en günahkarı, menfaatine dokunulduğunda da en acımasız ve vahşisi...
yaradılmış tüm canlıların emrine verildiği, doğumundan ölümüne kadar üzerinde olağan üstü emek verilmiş canlılar.bir tek hücresinin oluşumu bile insanlığı yüzyıllar boyunca çözülemez problemler içine sürüklemiş yüce yaratıcıının yarattığı akıl zeka duygu düşünce denklemleri içerinde yarattığı en güzel varlık....
bir şekilde düşünce kavramını geliştirmiş bir YARATIKTIR.
insan düşünebilen, uygulayabilen, hata yapabilen, affedebilen, SEVEN Rabbimin yarattığı canlıdır
Bütün insanlar insan ama bazıları biraz daha insan
insan allahın yoktan yarattığı en muhteşem varlıktır.
evrendeki en karmaşık sistemdir.
"Insanlar her zaman kahraman olamazlar ama her zaman insan
olabilirler."