Tanpinarin Huzur Mirasindan Şiiri - Yoru ...

Musiki, Bursada Zaman, Hersey Yerli Yerinde, Sabah, Ne Icindeyim Ne Disinda Zamanin, Ayna…gibi siirlerin; ve Mahur Beste, Sahnenin Disindakiler, Aydaki Kadin, Huzur gibi romanlarinin yanisirasina Bes Sehir üzerine Evliya Celebi`ligiyle, Hikayeleri ve Edebi Makaleler`in sair-yazaridir Ahmet Hamdi Tanpinar.

`Insan, sallanip zorlandigi bunalim ve celiskilere ezilip yenildikce felsefe ve siir yapar` anafikrinde hem felsefe yapip hem siir yazan; ve Sanatcinin Bir Genc Adam Olarak Portresi, Bir Kücük Bulut, Kedi ile Seytan, Ölüler, Oda Müzigi, Sürgünler`le acemi cirakligini; Dublinliler`le cirak kalfaligini; Finnegan Akşamları ve Ulysses`le kalfa ustaligini yasayip romanlastiran; yazdiginin baglanti ucunu kacirmamak icin ve yazacagi kurguya uygun sakinlik aramak ugruna bazan mecburiyetten; ama cogu zaman kendi tercihiyle sehir sehir, ülke ülke, fersah mil gezip dolasarak yazmaya niyetlendigi eserlerini soranlara `hep yakinda tamamlanip bitmek üzere ` diye bir kavramin lakabiyla kisiligi üstüne yapistigi Irlanda`li sair-yazar -her ne kadar Tutunamayanlar`la ünlü Oguz Atay nispetinde ve aciktan aciga belirtip ele veren netlikte olmasa da- James Joyce`yi yerli hale tasiyip getirmenin gayret ve istah güdümlüsüdür Tanpinar.

Irlanda ki, gerek cografi ve gerekse sosyal siyasal yahut kültürel tarihi olusum ve gelisimini Türkiye kosullariyla uzaktan yakindan hic bir ilgisi benzerligi ve özdestigi damarlari ve noktalari olmayan uzak mesafelerin soguk ilklimleriyle, Milet`ten Misirà, oradan Ispanya`ya ve oradan da Irlanda`ya sürekli bir kovulmuslugun sürgünleriyle sürüklenip tasinarak, Akdeniz kökenli toplumsallik macerasini kuzey Avrupa deniz asirisinda ve ADA ÜLKESI baglaminda sonlandirip bitiren; ( tipki ODESA´dan ILYADA`ya Homeros deniz serüvenciligi gibi ) Britonlar`in,Keltler`in,Viking`lerin, Romalilar`in, Normandiyali`larin, Angillar`in, Saksonlar`in buzullar cözüldükce ortaya cikan kara parcasina istilaci olarak yerlesip -en son gelenin daha önceki gelenlerle sürekli daha yeniyi kaynasip karisarak – Ingiltere ( Büyük Britanya`yi ) devletini kurup örgütledikleri homojen yapiya hem satihtan hem icerden hem köseden hem dipten damardan bagli ve ait; sarsilip savrulmalarla tarihsel hikayesini yazmis bir ülkedir. Topraklarini Ingiliz istilacilarinin keyfine sevkine dagitimina yönetimine hakimiyetine ve idaresine teslim etmis, siyasal sosyal bütün irade hükmü kölelik kosullari baglantili kanun nizam düzenlemeleriyle kendi hayatinin ve ülkesinin KIRACISI olma kosuluyla, zaman zaman cikan aklanmalarin kan gövdeyi götüren ölüm zulüm katliamlarla sonuclanan yüzyillar boyu ezikligin, yenilmisligin, bozgunun, ,bunalimin yokluklar cileler hastaliklar kitliklar ve sefaletlerle besledigi -yer yer kücük kazanimlarla birlikte – eskiye boyun egme sürecleriyle gecip geldigi yirminci yüzyilin ilk ceyregine kadar inancindan secme secilme hakkina kadar dayatilani yasamak zorunda birakilan bir travmalar silsilesi toplamidir Irlanda.

Sin Fein`den Irlanda Kurtulus Ordusuna ( IRA ) hic bitmeyen tamamlanmamis bir yazginin, neredeyse tüm dünya Katolik`liginin en koyu merkezi Irlanda oldugunun itibasini uyandirip kanaatini yerlestirdigi ve kaybettigi her seyi karsiliginda hic degilse gibisine -icine gömülüp kendini korumaya zirhlanircasina - Ingiltereye uyusup benzedikce benzemeyen ayriligin DiNSEL DAMARiNA en cok sarilarak, sindirilmis susturulmus her yere Protestanligi yerlestiren baskilara karsi yüzyillarca süren ayaklanip direnmeler sonucu, kimlik mücadelesinden siyasal sosyal hakka hukuka varincaya degin bin dokuzyüz yirmilerde ancak Ingilz Toplulugundan Serbest Irlanda Cumhuriyeti adiyla ama kuzeyi ünlü Belfast catismalarina terk ve teslim, henüz yakin zamana kadar da Ingiliz Kraliyet Ailesi kanun kural keyfiyetinin vali eliyle buyurup yönettigi bölünmüs Irlanda, - ardindan Güney Afrika`ya örnek olmaya- bagimsizlarak otonom özgürlügüne kavusturuldu.