Ney Neye Söyler Ne Der? Şiiri - Yorumlar

Daire semai dönerek ney neye söyler ne der?

İki mısraını serlevha yaptığım Tab'î Mustafa Efendi'nin 'Gül yüzlülerin şevkine gel' diye başlayan bayatî şarkısında da olduğu gibi ney, kendisine sır sunulmuş bir müzik aletidir.
Hassaten Mevlana Celâleddin Rumî'nin mesnevisinde meşhur ilk on sekiz beytin mevzuu olmakla musikinin sınırlarını aşıp bizatihi tasavvuf konularının izahı için imtisal edilmiş, özellikle Mevlevî tarikatı ile bütünleşmiştir.
Müşahhas hali ile kamıştan öte bir şey bulamayacağımız ney, mücerredde insanın manası ile örtüşür.
Zayıf tarik ile anlatılan bir hikâyecikte Allah'ın peygamberi tarafından 'ilmin kapısı' diye taltif edilen Hz. Ali (R.A) 'nin, sahip olduğu ilim sırrını bir kuyuya fısıldadığı, sonraları kuyunun suyu ile yeşeren kamışlardan bir çobanın ney yaptığı, neyden çıkan avazın da ilim sırrını ifşa ettiğinden bahsedilir. Muteber olmayan bu hikâyecik ile neye, mana âleminden üns esintisi sunan bir nefes nazarıyla bakılmış, neyzenler de ney üflerken umumiyetle gözlerini kapatıp gaybdan haber alırcasına bir edaya bürünmüşlerdir.
İnsanın nefes verirken gayr-ı ihtiyari 'Hu' dediği söylenir. 'Hu' O demektir ve vahid ü ehad olan Hak Teâlâ kastedilir. 'Hu' diye sineden çıkan nefes neyin hicran ve hasret ile yanmış damarlarından geçtikten sonra yükselen parmaklar arasından afak-ı âleme pervaz eder, naif ve nazenin nağmeler olarak hüsünden, cemalden dem vurur. Zanların ötesinde bu çıkan sesler hicran ateşinin ciğersûz iniltileri değil, maksudu olan maşukunun güzelliğini dile getirme gayretidir. Evet, dokuz boğumunun arasındaki perdeler yırtılmış, üzerine yedi yerden kızgın demir ile delik açılıp dağlanmış, at gübresi içerisinde bilmem kaç erbain çile doldurup pişmiştir. Lakin çilesini dillendirmekten içtinap etmiş, Halil el Rahman ateşe atılırken onunla birlikte yanmaya uçan bülbül yavrusu gibi maşukunun bin bir ismini zikre durmuştur.