zaza iranlıların soyundan gelen bir ırktır Ben de zaza yımve zazaların çok gurulu ve zeki olduklarını belirterek zazaları soyunun iranlılardan gelmektedir.Zaza olduğum için de gururluyum
bende zazayım ama zaza demek kürt demek değildir bunu hiçbir zaza kabul etmez ve bildiğim kadraıyla bugün kü zazalar irandan gelmiştir,yani soyları irana uzanır
zaza kelimesinin geldiği toplum bir konfedarasyon devleti olan HİTİT medeniyetinden gelmektedir. bu nedenledirki tam araştırılmadan kürt yada türk teşhisi konulamaz.
okudum okudum garipsedim. alevi zaza arkadaşlar diyorki zazaların çogu alevidir, sunni zazalarda zazaların çogu sunnidir diyor :) ama bilimsel araştırmalara göre kendilerini zaza kabul edenlerin sayısı3 milyon civarı ve bunlar arasında alevi inancına baglı olanların sayısı 500.000. gördügünüz gibi zazaların çogunun dini inancı sunni ve ılımlı sunni de degil. dogudaki en radikal islamcıları zazalar oluşturuyor.
Ben Adıyaman ZAZA larındanım ve şu an Afganistandayım.Kabilde bir gün gezerken bir arabanın arkasında kocaman bir yazı gördüm İsmail ZAZAİ yanımdaki afgana sordum,ne demek Zazai diye? . El Cevap Paktia vilayetinde yaşayan insalar Zazai dir.Biraz araştırdım dilimiz çok benziyor kültürümüz motomot aynı.
zazalarin enyakin akrabalari ermenilrmis bir kaynakta yaziyormus.Bunu bazi zazalarin ileri gelenlei kabul ediyor.Yani zazalar ermenimi oluyor.bunu bazi zazalar kabul ediyor....
: öncelikle şunu belirtmeliyim, zazaca tek başına müstkil bir değil, Kısaca Özetlemek gerekirken FARSÇA dahil irani dillerin en eski diyalektiğidir. MÖ:partların MS.ise Sasanilerin konuştuğu dildir. Zazaca Zerdüş'ün dilidir. Özellikle Alevi zazalar Zazaca için ZONE HIZİRİ (hızırın dili) tabirini kullanırlar buradaki hızır (tanrı'nın dili) Zerdüş^ten başkası değildir. Ayrıca avesta(zerdüşt'ün yazdığı kutsal kitap) İrani dilller içinde en çok zazacaya benzemektedir.Buda zazaca'nın çok eski kadim bir dil olduğunu ortaya koymaktadır.Ayrıca kuzey irani diller gileki,mazenderani,gorani, ve pehlevice denilen dil zazacayla aslında aynı dildir.Bu dil grubu Pehlevanik dil grubu olup Orta Farsça diye adlandırılır.Kürtçeyle ve türkçeyle yakından uzaktan alakası yoktur.Zazalar islamiyeti geç denecek bir dönemde kabul etmiştir. M.S 900'lü yıllarda Hz Hüseyin torunlarından Hasan EL Alevi denen şahsın ailesiyle birlikte Emevilerin önünden kaçarak Deylemistan'a sığınmasından sonra gerçekleşmiştir. (Şah İsmail'in soyunun da bu kişiyle bağlantısı vardır) Buradaki halk özgür yaşıyan çok evliliğin olmadığı kadınların ön planda olduğu bir halk'tır. Kölelikte kesinlikle yasaktır. Dini liderlerine Pir diye hitap edilmektedir. Aynı zamanda Seyit olan Hasan El Alevi burada yaşıyan insanların geleneklerinide değiştirmeden kendi öğretilerini Deylemistanda yaymıştır.Böylece Zerdüştlüğün ve Şiiliğin ortak anlyışından Alevilik (o tarihlerde İsmaili diye biliniyordu) ortaya çıkmıştır. Emevilere karşı daha sonrada Abbasilere karşı Ehli beyt inancı diye adlandırılan o dönemlerde fakirlerin ve ezilenlerin yanında yer aldılar. Deylemlilerin kısa süreli kurdukları devletler olduysada, bunun en uzun yaşıyanı 960-1040 dönemlerindeki Büheyivoğulları zaza-alevi devleti idi.Bu devlette moğol istilasında yıkılmıştır. Zazalar önce kirmşah daha sonrada Anadoluya gelerek Dersim Munzur ve Erzincan Mercan dağları eteklerine yerleşmişlerdir. İlk toplanma yerleri buralardır. Buradan'da Anadolu^nun farklı yerlerine ve tersine göçle iran'a da dağılmışlardır. Dağıldıkları bölgelerde azınlıkta kalanlar sonradan sunni inancını benisemişlerdir. İranda Kalanlar ise çoğunluğu sonradan şiiliği benimsemiştir.(Anadoluya sultan Melikşah ile birlikte geldiler, sultan melikşah'ın anneside deylemlidir.)
zaza bence bizans ordullarını şavaş meydanlarında çok kez mağlup eden savaşcı ve akıncılar ve ayın zamanda malazgitte alpaslanın ön saflarında yine bızans ordularıyla savaşan akıncılardır hz. ömer zazaları musluman yapmak için 7 yedı sefer duzenlemiştir
Bazı arkadaşlar Zaza kelimesinin sonradan kullanıldığını söylemiş. Ben kendimi bildim bileli kendimize hep zaza derdik, konuştuğumuz dile de zazaki. Ayrıca Kürtler de bize zaza derdi. Farklı bir isimlendirmeyi kendi çevremde hiç duymadım
Arkadaşlar ben Diyarbakırlı sünni bir zazayım. Öncelikle şunu belirteyim yanayana yaşayan bir zaza köyüyle kürt köyünün sakinleri birbirinin dillerini anlayamıyorsa zaza ve kürtler aynı soydan geliyor demek saçma ve bi o kadar da gülünç olur. Belli ki ya zazalar sonradan kürtlerin yanına gelmiş ya da kürtler sonradan zazaların yanına gelmiş. Lehçe dediğiniz şey yüzlerce yıl ayrı yaşayan aynı halkın dilindeki farklılaşmadır. Oysa zazalar ve kürtler bir arada yaşıyorlar. Ayrıca zazalar genelde beyaz tenlidir kürtler ise esmer tenlidir daha çok farsilere benzerler.
arkadaşlar, zazalar, çeçenistandan göç etmişlerdir bunu 10. sayfada da söyleyen cümcem adında biri de dile getirmiştir osmanlı kaynaklarına dayanarak, hepsimi bilmiyorum ama zaza demek ermenicede göçmen demektirm diye biliyoru, hatta gakkoş da kötü bi küfürdür, ben elazığ maden deki sünni zazalardanım, ailemden osmanlıya sancakbeyliği yapanlar vardır ilk olarakda, çeçenistan, artvin, van, bingöl ve elazığa gelmişiz. öyle işte, tabiki kürtçe, farsça, ermeniceyle benzer kelimeleri olacak, cünkü yıllarca aynı coğrafyada yaşamışız, çin gibi değiliz ki, kendimizi kapatalım,hiç değişmeyelim.
Ama dil bilim açısından baktığımızda otoriteler şunu söyler: Kürtçe Dört bazılarına göre 5 Ana Lehçeye ayrılır:... 1) Dimılki (kırdki,kırmancki,zazaki) 2) Kurmanci (kırdasi, Behdinani,Şıkaki) 3) Sorani 4) Gorani 5) Lorani(zazakiye çok yakındır)
Kürtçe o kadar eskidir ki Lehçeleri bir dil kadar gelişmiş ve her lehçeside yine lehçe kadar gelişen ağızlara sahip olmuştur...
Kürt ırk ismidir. Kürtçe bu 5 lehçenin tümüne verilen isimdir..
Kürtçede bu varken. Türkçede Kürmanci lehçesine Kürtçe Dımılki(zazaki) lehçesine de Zazaki denilmiştir (kuzey ırak dedıklerı yerdeki Soranları neden Kürt sayıyorlarsa artık, zazaki lehçesini konuşanlar ayrı ırksa soranlarda Soran dıye ayrı olmalıydı)
Türkçedeki Lehçelere baktıgımızda Çuvaşça ve Yakutça Lehçelerine hiç bir şekilde Türkçe oldugunu tahmın edemezsınız...
kısacası demem o ki: Irk millet kavramlarıyla Dil Lehçe kavramlarını karıstırmayın....
Zazaki Lehçe yada Dil gibi gelişmiş (kurmanci ve soranıde oldugu gibi) olabilir bunu Zaza ayrı bır millettir diye verdıgınde dilbilimde gülünç duruma düşersin...
siyasi olarak kürtleri zayıflatmak isteyenlerın ortaya attıgı bir teoridir... zamanında kürtlere Kart-Kurt diyenler misali....
(not: Zazaki yeni bir kavram aslı eskiden halk arasında kullanılan Dımılki'dır...
ZAZALAR KÜRT DEĞİLDİR Zaza’lar başlı başına bir halktır
Zazaca üzerine Türkiye’de, özellikle siyasette bir Kürt lehçesi olduğuna dair iddialar mevcuttur. İrani dillerin dilbilim dalı olan İranoloji’ye göre ise Zazaca bir Kürt lehçesi veya dili değil, başlıbaşına bir dildir. Kürtler’in siyasi ve sayısal olarak Zazalar’a göre daha üstün olması, Zazalar’ın ve Zazaca’nın varlığı konusunda dezavantaj oluşturmuştur. Zazaca hakkında siyasette ve halk arasında, özellikle Batı-Anadolu’da yaygın olan Kürt lehçesi diye bir tanımlama vardır. Fakat özellikle son yıllarda yavaş yavaş açığa çıkan araştırmaların ve dergilerin sayesinde bu görüş değişmektedir. Dilbilimciler Zazaca’nın İrani diller arasındaki yeri saptanmıştır.
Zazaca’yı ilk olarak başlıbaşına bir dil olduğunu, yaptığı derleme, araştırma ve incelemeleriyle kanıtlayan ilk dilbilimci Oskar Mann’dır. Oskar Mann’ın 1903’ten 1907’ye kadar yaptığı araştırmalarını ilerletip kitap haline getiren Karl Hadank, Die Mundarten der Zâzâ adlı eseri 1932 yılında basılan Böylece İranoloji dilbilimde Zaza dili bugüne kadar dilbilimcilerin hemfikirliliğiyle başlıbaşına olarak tanınma durumunu korumakta. Oskar Mann’dan önce Peter Lerch (1856) , Friedrich Müller (1864) , Albert van Le Coq (1901) gibi araştırmacı ve dilbilimcilerin eserlerinde de Zazaca hakkında folklorik yazın derleyip kısmen analiz de etmişlerdir.
W.B. Henning (1954) , D.N. MacKenzie (1961-95) , T. L. Todd (1985; A Grammar of Dimili [also known as Zaza], Michigan 1985, 277 s.) , G.S. Asatrian / F. Vahman (1987-95) , Joyce Blau (1989) , P. Lecoq (1989) , C. M. Jacobson (1993-97; Rastnustena Zonê Ma / Handbuch für die Rechtschreibung der Zaza-Sprache, Verlag für Kultur und Wissenschaft, Bonn 1993 / İstanbul 2001, Tij Yayınları; Zazaca Okuma Yazma El Kitabı, Bonn 1997 / İstanbul, Tij Yayınları) , J. Gippert (1993-96) , M. Sandonato (1994) , Ludwig Paul (1994-98; Zazaki: Grammatik und Versuch einer Dialektologie, Dr. Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden 1998, 366 s.) , Zılfi Selcan (1987-98; Grammatik der Zaza-Sprache, Nord-Dialekt (Dersim) , Wissenschaft und Technik Verlag, Berlin 1998) gibi dilbilimcilerin analiz ve araştırmaları günümüze dek sürmekte
Zazalar, kendilerini bölgeden bölgeye nasıl adlandırsa adlandırsın, dil ve halk olarak muhakkak kendilerini Kürtler’den farklı görmekte. Özellikle yaşlı ve siyasetten uzak kalmış kesim, Türklüğü de Kürtlüğü de kabullenmez. Zazalar’ın dil ve kimlik sorununun gündeme çok zayıf bir şekilde gelmesi veya hemen hiç anılmaması, kendi başına güçlü bir siyasi ve akademik merkezi örgütlenmeye sahip olmadıklarındandır.
Zazalar kendilerini her yerde aynı adla adlandırmazlar. Bunlar, Tunceli yöresinde kendilerine, Alevi anlamında „Kırmancki“, Varto-Hınıs-Tekman-Çat-Adaklı yöresinde Alevilik anlamında 'Şarê Ma', Bingöl yöresinde „Zaza“, Koçgiri, Palu ve Maden yöresinde „Zaza“, Siverek, Çermik, Koçgiri ve Aksaray yöresinde „Dımıli“; dillerine ise sırasıyla „Kırmancki“, „Zonê Ma“, „Zazaki“ ya da „Dımılki“ demektedirler.
1900 yılında 'Dersim' adlı kitabını yayınlayan Antranig’e ve sonradan da iranolog Oskar Mann ve tarihçi V. Minorsky’e göre Zazalar’da (Alevi ve Sünni kesimde) çok yerde kabul gören 'Dımıli' terimi, Ermenice karşılığı 'Dêlmik' olan terimin Kuzey-İran’daki Gilan’da bulunan Deylem bölgesine tekabul etmekte. Zazalar muhtemelen MS 9. ile 11. yy. arası Deylem’den bugünki yurtlarına göçettiğitezi kabul görmekte, ki hala Kuzey-İran’da Zazaca’ya köken olarak Kürtçe’den daha fazla yakınlık arzetmekte. Zaza terimi ise Zazalar’ın bugün yaşadığı bölgede birçok köy ve yer adının da berlirdiği bilinmekte. MÖ 542 yılında Pars kralı Dara (Darius) ’un Behistun yazıtında da yukarı Fırat ve Dicle Havzası 'Zazana' olarak adlandırılmakta.
Ayrıca, Zazalara ilişkin ayrıntılı bilgiler zazaki.de
ya bırakın artık biz zazaların kafataslarını arştırmaya bi insan kültürüm ne diyosa odur.Ben bir zazayım ve kendimi asla ve de asla bir kürt olarak gör-mü-yo-rum.Çünkü dillerini de anlamam kültürleri de bizimkinden kesinlikle farklıdır.
biz zazaları alt kimlik olrak görmüyoz zazalar ırk deilki lehçe addır aynı zamanda kurmanc lar da ırk deil kürtlerdirler kürtçenin zazaki ve kurmanci lehçesini kullanırlar
bilimsebakış diyorki:'Dilbilimcilerin araştırma ve tesbitlerine göre Zaza Dilinin kökü Kuzey-İran’da buluna Deylem (Gilan) havzasına dayanmakta. Tarihsel olarak Part ve de Avesta diline yakınlık arzetmekte.'
Bilimselbakış nikli arkadasım, bak kendinde demişsin zazaca, Part diline yakındır diye.. Peki Part dili nereden geliyor? Part dilini kim kullanıyor? Ben söyleyeyim cevabını; Part dilini, Ortaasya Türklerinin bir kolu olan Sakalar'ın Part boyundaki kavim kullanıyor :) ve tarihsel arastırmalar şunu söylüyor; Sakaların Part boyu ortaasyadan iranın kuzeybatısına yani senin deyişinle Deylem vadisine yerleşmişler. Bir benzerlik daha sunayım size, zazaların tarihteki ilk kurdukları devlet Sasaniler devletidir. Saka kelimesiyle zaman tüneli içerisinde aşınarak sak,sasa,ve günümüzdeki deyişle zaza olmuştur. Azerbaycanın güneyindeki küçük bi bölgede bu bahsettiğim Saka Türklerinin part boyundan insanlar yaşamaktadır, zazaları kürtlerden ayıran en büyük özellikleri; şarışın/kumral, mavi yada yeşil gözlü, beyaz tenli olmalarıdır.Zaza olanlar bu dediğimi iyi anlayacaklardır. kürtler ise, esmer,siyah tenli daha çok araplara benzemektedirler. Kısacası, arastırmalarıma göre, zazalar asli kimlik olarak Türk kökenlidirler, zamanla coğrafya itibariyle kürtlerle aynı topraklarda yaşadıkları için kürtleştirilmeye çalışılmışlardır, okudugum yorumlara bakarsam çoğu zaza, kürtlüğü kabul etmemektedir.Bizleri bu coğrafyadaki toplumları etnik ayrışıma tabi tutmak isteyenlere verebileceğimiz en güzel cevap, bu şanlı atalarımızın dedelerimizin kanlarıyla sulayarak bize bıraktıkları şanlı Türkiye Cumhuriyeti Bayrağını sallamak olsun. Kimse Kendisini Maşa Olarak Kullandırtmasın Lütfen.
ÖZGÜR ZAZALAR Biz ne Kürt düşmanıyız ne Türk düşmanı.Biz Zazaları asimile etmek isteyen Kürt ırkçılarının ve aynı asimileyi Türk ırkçılığı adına yapmak isteyenlerin düşmanıyız. Zazacayı kendi dillerinin alt kolu veya Zazaları kendi toplumlarının alt kolu görmeyen Kürt olsun Türk olsun herkes ise dostumuzdur bizim.
ÖZGÜR ZAZALAR Zazacayı yok etmek isteyen Kürt Irkçılarına zerre kadar sempati besleyen kişinin Zazalığından bahsedilemez.Aynı zamanda o kişinin şerefinden onurundan ve haysiyetinden de bahsedilemez.Onların yalanlarına inanan aklını onlara satanlardan kendisine hayır gelmez.Kaldı ki bu millete yarar gelsin.
bakın güzel kardeşlerim belliki bir şeyler okumamışsınız ama okuyup araştırmanızı tavsiye ederim zazaca medlerde sarayda konuşulan bir dildir bilim ve edebiyat diliydi tabii ki bana yüzde yüz inanın demiyorum ama yinede araştırın her türlü tartışmaya açığım kürtlerden pek bir farkımızda yok aynı halkız mezapotamyada yaşıyorduk hala yaşıyoruz ve yaşamyada devam edeceğiz...
Macar asıllı Sinema yıldızı Zaza GABOR gibi, Musevi dinli Karayim Tatarları arasında da Zaza sözcüğü var imiş. bilgisi olanların bana iletmesini dilerim.'Kazım Mirşan'nın kitaplarını incelemek gerek.
zaza iranlıların soyundan gelen bir ırktır Ben de zaza yımve zazaların çok gurulu ve zeki olduklarını belirterek
zazaları soyunun iranlılardan gelmektedir.Zaza olduğum için de gururluyum
bende zazayım ama zaza demek kürt demek değildir bunu hiçbir zaza kabul etmez ve bildiğim kadraıyla bugün kü zazalar irandan gelmiştir,yani soyları irana uzanır
kürtçenin dilinin lehçeleri arasında, en arabesk dil özelliğini taşımaktadır.
zaza kelimesinin geldiği toplum bir konfedarasyon devleti olan HİTİT medeniyetinden gelmektedir. bu nedenledirki tam araştırılmadan kürt yada türk teşhisi konulamaz.
okudum okudum garipsedim. alevi zaza arkadaşlar diyorki zazaların çogu alevidir, sunni zazalarda zazaların çogu sunnidir diyor :) ama bilimsel araştırmalara göre kendilerini zaza kabul edenlerin sayısı3 milyon civarı ve bunlar arasında alevi inancına baglı olanların sayısı 500.000. gördügünüz gibi zazaların çogunun dini inancı sunni ve ılımlı sunni de degil. dogudaki en radikal islamcıları zazalar oluşturuyor.
Ben Adıyaman ZAZA larındanım ve şu an Afganistandayım.Kabilde bir gün gezerken bir arabanın arkasında kocaman bir yazı gördüm İsmail ZAZAİ yanımdaki afgana sordum,ne demek Zazai diye? . El Cevap Paktia vilayetinde yaşayan insalar Zazai dir.Biraz araştırdım dilimiz çok benziyor kültürümüz motomot aynı.
zazalar acem ımparatorlugundan kalanlardır.dogu ve guneydogu acem ımparatorlugundaydı acem ımparatorlugu cöktuktan sonra ve gerı ırana cekıldıkten sonra acemden kalan aznlık bı parcadr bnların ana dılı farsca dır bnm kokenm bagdattan gelmedr.bagdat ozmnlar acem ımparatorlugun topragıdı.bzm ne ermenılerle ne turklere nede kurtlerle kokunemz catsmamaktadr.asıl ınanclarmz caferıdı sunılerle aynı cografyayı paylastgmzdan dolayı kımı sunılestı kımı ıse kızılbas hıtap edılen alewı kesıme katıldı.
zazalarin enyakin akrabalari ermenilrmis bir kaynakta yaziyormus.Bunu bazi zazalarin ileri gelenlei kabul ediyor.Yani zazalar ermenimi oluyor.bunu bazi zazalar kabul ediyor....
: öncelikle şunu belirtmeliyim, zazaca tek başına müstkil bir değil, Kısaca Özetlemek gerekirken FARSÇA dahil irani dillerin en eski diyalektiğidir. MÖ:partların MS.ise Sasanilerin konuştuğu dildir. Zazaca Zerdüş'ün dilidir.
Özellikle Alevi zazalar Zazaca için ZONE HIZİRİ (hızırın dili) tabirini kullanırlar buradaki hızır
(tanrı'nın dili) Zerdüş^ten başkası değildir. Ayrıca avesta(zerdüşt'ün yazdığı kutsal kitap) İrani dilller içinde en çok zazacaya benzemektedir.Buda zazaca'nın çok eski kadim bir dil olduğunu ortaya koymaktadır.Ayrıca kuzey irani diller gileki,mazenderani,gorani, ve pehlevice denilen dil zazacayla aslında aynı dildir.Bu dil grubu Pehlevanik dil grubu olup Orta Farsça diye adlandırılır.Kürtçeyle ve türkçeyle yakından uzaktan alakası yoktur.Zazalar islamiyeti geç denecek bir dönemde kabul etmiştir. M.S 900'lü yıllarda Hz Hüseyin torunlarından Hasan EL Alevi denen şahsın ailesiyle birlikte Emevilerin önünden kaçarak Deylemistan'a sığınmasından sonra gerçekleşmiştir. (Şah İsmail'in soyunun da bu kişiyle bağlantısı vardır) Buradaki halk özgür yaşıyan çok evliliğin olmadığı kadınların ön planda olduğu bir halk'tır. Kölelikte kesinlikle yasaktır. Dini liderlerine Pir diye hitap edilmektedir. Aynı zamanda Seyit olan Hasan El Alevi burada yaşıyan insanların geleneklerinide değiştirmeden kendi öğretilerini Deylemistanda yaymıştır.Böylece Zerdüştlüğün ve Şiiliğin ortak anlyışından Alevilik (o tarihlerde İsmaili diye biliniyordu) ortaya çıkmıştır. Emevilere karşı daha sonrada Abbasilere karşı Ehli beyt inancı diye adlandırılan o dönemlerde fakirlerin ve ezilenlerin yanında yer aldılar.
Deylemlilerin kısa süreli kurdukları devletler olduysada, bunun en uzun yaşıyanı 960-1040 dönemlerindeki Büheyivoğulları zaza-alevi devleti idi.Bu devlette moğol istilasında yıkılmıştır. Zazalar önce kirmşah daha sonrada Anadoluya gelerek Dersim Munzur ve Erzincan Mercan dağları eteklerine yerleşmişlerdir. İlk toplanma yerleri buralardır. Buradan'da Anadolu^nun farklı yerlerine ve tersine göçle iran'a da dağılmışlardır. Dağıldıkları bölgelerde azınlıkta kalanlar sonradan sunni inancını benisemişlerdir. İranda Kalanlar ise çoğunluğu sonradan şiiliği benimsemiştir.(Anadoluya sultan Melikşah ile birlikte geldiler, sultan melikşah'ın anneside deylemlidir.)
zaza bence bizans ordullarını şavaş meydanlarında çok kez mağlup eden savaşcı ve akıncılar ve ayın zamanda malazgitte alpaslanın ön saflarında yine bızans ordularıyla savaşan akıncılardır hz. ömer zazaları musluman yapmak için 7 yedı sefer duzenlemiştir
Zazalar Afganistanin güneyinden gelnislerdir.Türk boylarlan uzaktan baglari oldugu var sayiliyor amaq tam arastirilmasi lazim Kürtler aslen Hintlidir.Pakistanin kuzey kisminda yasaya pestüllerlen akrabadir.Daha iyi arastirmak icin genlare bakmak lazim........ Ayriyeten sunuda ekleyeyim.Zazalarin Cecen; lerlen hicbir alakasi yoktur,ne dil ne lehce nede bir akrabalik! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
Bazı arkadaşlar Zaza kelimesinin sonradan kullanıldığını söylemiş. Ben kendimi bildim bileli kendimize hep zaza derdik, konuştuğumuz dile de zazaki. Ayrıca Kürtler de bize zaza derdi. Farklı bir isimlendirmeyi kendi çevremde hiç duymadım
Arkadaşlar ben Diyarbakırlı sünni bir zazayım. Öncelikle şunu belirteyim yanayana yaşayan bir zaza köyüyle kürt köyünün sakinleri birbirinin dillerini anlayamıyorsa zaza ve kürtler aynı soydan geliyor demek saçma ve bi o kadar da gülünç olur. Belli ki ya zazalar sonradan kürtlerin yanına gelmiş ya da kürtler sonradan zazaların yanına gelmiş. Lehçe dediğiniz şey yüzlerce yıl ayrı yaşayan aynı halkın dilindeki farklılaşmadır. Oysa zazalar ve kürtler bir arada yaşıyorlar. Ayrıca zazalar genelde beyaz tenlidir kürtler ise esmer tenlidir daha çok farsilere benzerler.
arkadaşlar, zazalar, çeçenistandan göç etmişlerdir bunu 10. sayfada da söyleyen cümcem adında biri de dile getirmiştir osmanlı kaynaklarına dayanarak, hepsimi bilmiyorum ama zaza demek ermenicede göçmen demektirm diye biliyoru, hatta gakkoş da kötü bi küfürdür,
ben elazığ maden deki sünni zazalardanım, ailemden osmanlıya sancakbeyliği yapanlar vardır
ilk olarakda, çeçenistan, artvin, van, bingöl ve elazığa gelmişiz.
öyle işte, tabiki kürtçe, farsça, ermeniceyle benzer kelimeleri olacak, cünkü yıllarca aynı coğrafyada yaşamışız, çin gibi değiliz ki, kendimizi kapatalım,hiç değişmeyelim.
Ama dil bilim açısından baktığımızda otoriteler şunu söyler:
Kürtçe Dört bazılarına göre 5 Ana Lehçeye ayrılır:...
1) Dimılki (kırdki,kırmancki,zazaki)
2) Kurmanci (kırdasi, Behdinani,Şıkaki)
3) Sorani
4) Gorani
5) Lorani(zazakiye çok yakındır)
Kürtçe o kadar eskidir ki Lehçeleri bir dil kadar gelişmiş ve her lehçeside yine lehçe kadar gelişen ağızlara sahip olmuştur...
Kürt ırk ismidir. Kürtçe bu 5 lehçenin tümüne verilen isimdir..
Kürtçede bu varken. Türkçede Kürmanci lehçesine Kürtçe Dımılki(zazaki) lehçesine de Zazaki denilmiştir (kuzey ırak dedıklerı yerdeki Soranları neden Kürt sayıyorlarsa artık, zazaki lehçesini konuşanlar ayrı ırksa soranlarda Soran dıye ayrı olmalıydı)
Türkçedeki Lehçelere baktıgımızda Çuvaşça ve Yakutça Lehçelerine hiç bir şekilde Türkçe oldugunu tahmın edemezsınız...
kısacası demem o ki: Irk millet kavramlarıyla Dil Lehçe kavramlarını karıstırmayın....
Zazaki Lehçe yada Dil gibi gelişmiş (kurmanci ve soranıde oldugu gibi) olabilir bunu Zaza ayrı bır millettir diye verdıgınde dilbilimde gülünç duruma düşersin...
siyasi olarak kürtleri zayıflatmak isteyenlerın ortaya attıgı bir teoridir... zamanında kürtlere Kart-Kurt diyenler misali....
(not: Zazaki yeni bir kavram aslı eskiden halk arasında kullanılan Dımılki'dır...
ZAZALAR KÜRT DEĞİLDİR
Zaza’lar başlı başına bir halktır
Zazaca üzerine Türkiye’de, özellikle siyasette bir Kürt lehçesi olduğuna dair iddialar mevcuttur. İrani dillerin dilbilim dalı olan İranoloji’ye göre ise Zazaca bir Kürt lehçesi veya dili değil, başlıbaşına bir dildir. Kürtler’in siyasi ve sayısal olarak Zazalar’a göre daha üstün olması, Zazalar’ın ve Zazaca’nın varlığı konusunda dezavantaj oluşturmuştur. Zazaca hakkında siyasette ve halk arasında, özellikle Batı-Anadolu’da yaygın olan Kürt lehçesi diye bir tanımlama vardır. Fakat özellikle son yıllarda yavaş yavaş açığa çıkan araştırmaların ve dergilerin sayesinde bu görüş değişmektedir. Dilbilimciler Zazaca’nın İrani diller arasındaki yeri saptanmıştır.
Zazaca’yı ilk olarak başlıbaşına bir dil olduğunu, yaptığı derleme, araştırma ve incelemeleriyle kanıtlayan ilk dilbilimci Oskar Mann’dır. Oskar Mann’ın 1903’ten 1907’ye kadar yaptığı araştırmalarını ilerletip kitap haline getiren Karl Hadank, Die Mundarten der Zâzâ adlı eseri 1932 yılında basılan Böylece İranoloji dilbilimde Zaza dili bugüne kadar dilbilimcilerin hemfikirliliğiyle başlıbaşına olarak tanınma durumunu korumakta. Oskar Mann’dan önce Peter Lerch (1856) , Friedrich Müller (1864) , Albert van Le Coq (1901) gibi araştırmacı ve dilbilimcilerin eserlerinde de Zazaca hakkında folklorik yazın derleyip kısmen analiz de etmişlerdir.
W.B. Henning (1954) , D.N. MacKenzie (1961-95) , T. L. Todd (1985; A Grammar of Dimili [also known as Zaza], Michigan 1985, 277 s.) , G.S. Asatrian / F. Vahman (1987-95) , Joyce Blau (1989) , P. Lecoq (1989) , C. M. Jacobson (1993-97; Rastnustena Zonê Ma / Handbuch für die Rechtschreibung der Zaza-Sprache, Verlag für Kultur und Wissenschaft, Bonn 1993 / İstanbul 2001, Tij Yayınları; Zazaca Okuma Yazma El Kitabı, Bonn 1997 / İstanbul, Tij Yayınları) , J. Gippert (1993-96) , M. Sandonato (1994) , Ludwig Paul (1994-98; Zazaki: Grammatik und Versuch einer Dialektologie, Dr. Ludwig Reichert Verlag, Wiesbaden 1998, 366 s.) , Zılfi Selcan (1987-98; Grammatik der Zaza-Sprache, Nord-Dialekt (Dersim) , Wissenschaft und Technik Verlag, Berlin 1998) gibi dilbilimcilerin analiz ve araştırmaları günümüze dek sürmekte
Zazalar, kendilerini bölgeden bölgeye nasıl adlandırsa adlandırsın, dil ve halk olarak muhakkak kendilerini Kürtler’den farklı görmekte. Özellikle yaşlı ve siyasetten uzak kalmış kesim, Türklüğü de Kürtlüğü de kabullenmez. Zazalar’ın dil ve kimlik sorununun gündeme çok zayıf bir şekilde gelmesi veya hemen hiç anılmaması, kendi başına güçlü bir siyasi ve akademik merkezi örgütlenmeye sahip olmadıklarındandır.
Zazalar kendilerini her yerde aynı adla adlandırmazlar. Bunlar, Tunceli yöresinde kendilerine, Alevi anlamında „Kırmancki“, Varto-Hınıs-Tekman-Çat-Adaklı yöresinde Alevilik anlamında 'Şarê Ma', Bingöl yöresinde „Zaza“, Koçgiri, Palu ve Maden yöresinde „Zaza“, Siverek, Çermik, Koçgiri ve Aksaray yöresinde „Dımıli“; dillerine ise sırasıyla „Kırmancki“, „Zonê Ma“, „Zazaki“ ya da „Dımılki“ demektedirler.
1900 yılında 'Dersim' adlı kitabını yayınlayan Antranig’e ve sonradan da iranolog Oskar Mann ve tarihçi V. Minorsky’e göre Zazalar’da (Alevi ve Sünni kesimde) çok yerde kabul gören 'Dımıli' terimi, Ermenice karşılığı 'Dêlmik' olan terimin Kuzey-İran’daki Gilan’da bulunan Deylem bölgesine tekabul etmekte. Zazalar muhtemelen MS 9. ile 11. yy. arası Deylem’den bugünki yurtlarına göçettiğitezi kabul görmekte, ki hala Kuzey-İran’da Zazaca’ya köken olarak Kürtçe’den daha fazla yakınlık arzetmekte. Zaza terimi ise Zazalar’ın bugün yaşadığı bölgede birçok köy ve yer adının da berlirdiği bilinmekte. MÖ 542 yılında Pars kralı Dara (Darius) ’un Behistun yazıtında da yukarı Fırat ve Dicle Havzası 'Zazana' olarak adlandırılmakta.
Ayrıca,
Zazalara ilişkin ayrıntılı bilgiler
zazaki.de
ya bırakın artık biz zazaların kafataslarını arştırmaya bi insan kültürüm ne diyosa odur.Ben bir zazayım ve kendimi asla ve de asla bir kürt olarak gör-mü-yo-rum.Çünkü dillerini de anlamam kültürleri de bizimkinden kesinlikle farklıdır.
Zaza bir Lehcedir..
biz zazaları alt kimlik olrak görmüyoz zazalar ırk deilki lehçe addır aynı zamanda kurmanc lar da ırk deil kürtlerdirler kürtçenin zazaki ve kurmanci lehçesini kullanırlar
bilimsebakış diyorki:'Dilbilimcilerin araştırma ve tesbitlerine göre Zaza Dilinin kökü Kuzey-İran’da buluna Deylem (Gilan) havzasına dayanmakta. Tarihsel olarak Part ve de Avesta diline yakınlık arzetmekte.'
Bilimselbakış nikli arkadasım, bak kendinde demişsin zazaca, Part diline yakındır diye.. Peki Part dili nereden geliyor? Part dilini kim kullanıyor? Ben söyleyeyim cevabını; Part dilini, Ortaasya Türklerinin bir kolu olan Sakalar'ın Part boyundaki kavim kullanıyor :) ve tarihsel arastırmalar şunu söylüyor; Sakaların Part boyu ortaasyadan iranın kuzeybatısına yani senin deyişinle Deylem vadisine yerleşmişler. Bir benzerlik daha sunayım size, zazaların tarihteki ilk kurdukları devlet Sasaniler devletidir. Saka kelimesiyle zaman tüneli içerisinde aşınarak sak,sasa,ve günümüzdeki deyişle zaza olmuştur. Azerbaycanın güneyindeki küçük bi bölgede bu bahsettiğim Saka Türklerinin part boyundan insanlar yaşamaktadır, zazaları kürtlerden ayıran en büyük özellikleri; şarışın/kumral, mavi yada yeşil gözlü, beyaz tenli olmalarıdır.Zaza olanlar bu dediğimi iyi anlayacaklardır. kürtler ise, esmer,siyah tenli daha çok araplara benzemektedirler. Kısacası, arastırmalarıma göre, zazalar asli kimlik olarak Türk kökenlidirler, zamanla coğrafya itibariyle kürtlerle aynı topraklarda yaşadıkları için kürtleştirilmeye çalışılmışlardır, okudugum yorumlara bakarsam çoğu zaza, kürtlüğü kabul etmemektedir.Bizleri bu coğrafyadaki toplumları etnik ayrışıma tabi tutmak isteyenlere verebileceğimiz en güzel cevap, bu şanlı atalarımızın dedelerimizin kanlarıyla sulayarak bize bıraktıkları şanlı Türkiye Cumhuriyeti Bayrağını sallamak olsun. Kimse Kendisini Maşa Olarak Kullandırtmasın Lütfen.
ÖZGÜR ZAZALAR Biz ne Kürt düşmanıyız ne Türk düşmanı.Biz Zazaları asimile etmek isteyen Kürt ırkçılarının ve aynı asimileyi Türk ırkçılığı adına yapmak isteyenlerin düşmanıyız. Zazacayı kendi dillerinin alt kolu veya Zazaları kendi toplumlarının alt kolu görmeyen Kürt olsun Türk olsun herkes ise dostumuzdur bizim.
ÖZGÜR ZAZALAR Zazacayı yok etmek isteyen Kürt Irkçılarına zerre kadar sempati besleyen kişinin Zazalığından bahsedilemez.Aynı zamanda o kişinin şerefinden onurundan ve haysiyetinden de bahsedilemez.Onların yalanlarına inanan aklını onlara satanlardan kendisine hayır gelmez.Kaldı ki bu millete yarar gelsin.
ZAZAlar tabiki KÜRT neyimiz farklı ki zazalardan bir kaç kelime dışında orta asyadaki halklar TÜRK se ZAZA lar da KÜRTTÜR
bakın güzel kardeşlerim belliki bir şeyler okumamışsınız ama okuyup araştırmanızı tavsiye ederim zazaca medlerde sarayda konuşulan bir dildir bilim ve edebiyat diliydi tabii ki bana yüzde yüz inanın demiyorum ama yinede araştırın her türlü tartışmaya açığım kürtlerden pek bir farkımızda yok aynı halkız mezapotamyada yaşıyorduk hala yaşıyoruz ve yaşamyada devam edeceğiz...
kürt sandığımız halk.
asker arkadaşım vardı, güzel insandı vesselam..
Macar asıllı Sinema yıldızı Zaza GABOR gibi, Musevi dinli Karayim Tatarları arasında da Zaza sözcüğü var imiş. bilgisi olanların bana iletmesini dilerim.'Kazım Mirşan'nın kitaplarını incelemek gerek.
kürt
annem :))
Aynı şeyin kahverengisi.