Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Metin Karaca 29.10.2009 - 18:29

Yozgat'in Yerköy ve Çorum'un Sungurlu ilçeleri arasinda kalan ve nüfusu Yerköy'e bagli tek Kirim Tatar köyüdür. Beserek Köyü bölgedeki Aygar daginin eteklerinde çevreye hakim yüksek bir tepeye kurulmustur. Kurulus tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Köy halkinin kökeni 1877-1878 Osmanli-Rus Harbi'nden sonra Anadolu'ya göç eden Kirim Tatarlaridir. Köyün ilk kuruculari devlet tarafindan civarda bulunan köylere birer ikiser hane olarak yerlestirilmislerdir. Kisa bir dönem çevredeki bu köylerde yasayan Kirim Tatarlari köylülerle uyum saglayamamislar, bunun üzerine bütün Kirim Tatar aileleri bir köyde toplanmaya ve birbirlerinden kopmamaya karar vermislerdir. Yapilan arastirmalardan sonra o zaman Beserek Yaylasi olarak bilinen ve daha sonra da Beserek Köyü olarak anilacak yerde yerlesmislerdir. Yapilan tesebbüsler neticesinde bu bölgeye yerlestirilen Kirim Tatarlarinin burada toplanmasina izin verilmistir. Beserek Köyü ilk kuruldugunda 18 haneli idi. Köye ilk gelenlerin Emrullah aqay, Necip aqay, Resul aqay, Kel ìsmail, ìbrahim aqay, Mustafa aqay, Abdi aqay, Habib aqay, Zedil aqay, ìsmail aqay (Deli ìsmail) , Devletçe aqay, Mehmet aqay, Ali aqay, Murat aqay, Yahya aqay, Kalil aqay, Uzun aqay ve Zeynel aqay olduklari söylenir. O zamanlar Beserek köyü etrafinda ormanlik alanin çok olmasi ve ekilebilecek arazinin yeterli olmamasi sebebiyle buraya yerlesen Kirim Tatarlari yiyecek hububat sikintisi çekmislerdir. Daha sonra orman içindeki bos arazileri tarla olarak kullanmaya baslamalari ile bu sikinti sona ermistir. Beserek köyünün civar köylerden epeyce yüksek bir yerde kurulmasinin sebebi çevreye hakim olmasi ve ovadaki köylerde sitma hastaliginin çok yaygin olmasidir. Beserek köyü, Sungurlu'ya 48 km., Yerköy'e 46 km. mesafededir. ìdarî olarak Yerköy'e bagli olmasina ragmen ticarî faaliyetlerinin % 90'i Sungurlu ile olmaktadir. Bunda Beserek köyünden sehire ilk göçlerin Sungurlu'ya olmasi etkili olmustur. 18 hane olarak kurulan köyün nüfusu civar köylere yerlesen Kirim Tatarlarinin da bu köye gelmeleri ile 60 haneye çikmistir. Bugün 50 hane olan köyde ekilen arazilerin daha çok yamaçlarda olmasi ve yagan yagmurlarla topragin erozyona maruz kalmasi sebebiyle verim çok düsmüstür. Arazilerin verimsizligi yeni yetisen genç neslin sehirlere göç etmesine neden olmustur. Beserek köyünden göç eden Kirim Tatarlari basta Sungurlu olmak üzere Ankara, Yozgat, Kirikkale ve Bursa'ya yerlesmislerdir. En fazla göçün oldugu Sungurlu'da, Sungurlulu halk arasinda 'Tatar mahallesi' olarak bilinen Hacettepe mahallesinde yogun olarak toplanmislardir. Sungurlu'nun ìsmetpasa mahallesi de yine halk arasinda Tatar mahallesi olarak bilinmektedir. Bu mahalleye de Çorum'un Alaca ilçesine bagli Kalecikkaya köyünden Kirim Tatarlari yerlesmislerdir. ìsin en ilginç yani da Sungurlu'ya bagli Kirim Tatar köyü olmamasina ragmen, ilçe merkezinde bu sekilde iki Kirim Tatar mahallesinin olmasidir. Sungurlu'ya yerlesen ilk Kirim Tatarlari çesitli devlet kademelerinde âmir- memur olarak görev almislardir. Bunun yanisira ticarî faaliyetlerde de bulunan Kirim Tatarlari bugün ilçe ekonomisine yön vermektedir. Bu cümleden olarak, Plastik Boru ve Poset Fabrikasi, sebze ve meyva komisyonculugu, kasaplik, manifaturacilik, yedek parçacilik ve oto tamirciligi, marangozluk, firincilik, bakkaliye, manavlik ve nakliyecilik gibi sektörlerde söz sahibidirler. Beserek köyünden Sungurlu'ya göç edenler Kirim örf-âdetlerinden fazla bir sey kaybetmemisler ve ellerinden geldigince devam ettirmeye gayret etmislerdir. Bunlardan en önemlisi Ramazan ve Kurban bayramlarinda camiden Bayram Namazi kilip dagildiktan sonra yasli-genç herkesin ileri gelen bir büyügün evinde toplanarak, herkesin evinden getirdigi yiyeceklerle topluca bayram yemegi yenilmesi ve bayramlasilmasidir. Burada sohbetler edildikten sonra gruplar halinde evler gezilerek bayramlasilir. Kirim Tatarlarinin bu âdeti komsulari tarafindan da takdirle karsilanmaktadir. Yine Kirim Tatarlarinin tepreç âdetlerini yerli halk da ögrenmistir. Kirim Tatarlarinin temizligi, misafirperverligi ve çaliskanligi da takdirle karsilanmaktadir. Bu sebeple çesitli altyapi hizmetleri Beserek köyüne çevredeki diger köylerden daha önce gelmistir. Köyün ilk kuruldugu zamanlarda disardan kiz alip verme olmamaktaydi. Ancak daha sonralari çevre köylerden evlenmeler olmustur. Camii, ilkokulu ve Kur'an Kursu bulunan Beserek köyünde küçük çocuklar dahi ana dilleri olan Kirim Tatarcasini konusabilmektedir.