Kültür Sanat Edebiyat Şiir

zazaları incelerken coğrafyasına ii bakmak gerekir.yerleştikleri yöreler bingöl tunceli elazığ, genelde dağlık bölgeler.Ben d.bakır çermik zazalarındanım.sınır olarak urfa siverek, adıyaman gergerle sınırız.Bu ilçelerin çermiğe yakın köyleri zazadır genelde.çermik çok dağlık bir bölgedir.emlak fiyatları yöreye nazaran çok uçuktur.En büyük etken ev inşa edecek arazinin olmamasıdır.yolları dardır.dış dünya ile bağlantısı doğa koşulları gereği zorludur.
Dil canlı bir varlıktır.sürekli değişkendir.kendini yeniler.türkiye deki kürtler kurmanci lehçesi ile konuşurlar.kurmanci zengin bir dildir.her dilden kendine kelime almıştır.Bunun sebebi ipek ve baharat yolları üzerinde olmaları, farklı milletlerle ilişki kurmalarındandır..zazaların yerleşim alanları dağlık olduğu için bundan pek etkilenmemiştir.orjinalliğini korumuştur.
şuan türkiyede konuşulan en orjinal zazaca (amed) çermik yöresine aittir.bunun aksini idda eden kulaktan dolma konuşuyor laf olsun diğe konuşuyordur.başka açıklaması yoktur.zazacanın en çok değişime uğrayanı dersim zazacasıdır.bunun sebebide türkiyede okuma yazma oranının en yüksek dersim olmasıdır.israilli yetkililerin bir analizi vardı.bütün yahudileri israile adapte ettik, bir tek türkiyeden gelenleri adepte edemedik, evlerinde hala türk radyo ve televizyonu dinliyorlardı.bununda nedeni türk okullarında milliyetçiliğin aşırı derecede uygulanmasıdır.
benim annem kürt babam zaza.evde ortak dil olarak türkçe konuşulur.babaannem sadece zazaca bilir.babaannemle konuşurken zazaca karşılığını bulamadığım kelimeyi tükçe sölerim.dersim zazacasına bakıldığında bunu sizde fark edersiniz türkçe kelime çoktur.
kürtçenin lehçelerinin dil gramerini incelediğimizde zazacayı ayrı bir kefeye koyamayız.tabiki bir takım farklılıklar olacaktır.bu da normaldir.şimdiğe kadar kürtlerin bir devleti olmadı.resmi bir dil geçerli olmadı. farklılıkların en büyük nedeni budur.
gel gelelim kendilerini kürt saymayan zazalara.tunceliler nedense kendilerini farklı görmek istiyorlar.aleviliği islmaiyetten ayrı görürler.zazalığı da kürtlerden ayrı görmeleri normaldir.adamlar sürekli bir ayrıcalık istiyorlar anlamadım gitti bu egoyu......
elazığ zazaları kendilerini türk olarak görmek isterler.zaten yerlisi gakkoştur.tıpkı bizim çermikte olduğu gibi.ilçenin yerlisi kokodur.taki bu yüzyıla kadar içlerinde ne zaza ne kürt barındırmışlar.dışlamışlar hep, hor görmüşler diğer halkları.biz kako deriz onlar gakkoş der.kendilerini gakkoş olarak görmek istiyorlarsa görsünler.
bingöl zazaları, ekmek nerde ise ben ordayım hesabı güderler.hain olduklarıda yaygın bir kanıdır kürt toplumu içinde.