Kültür Sanat Edebiyat Şiir

DEMİR BAŞ

Küçücük bir çocuktum
Sebebini bilmeden
Sokağa çıkamadık
İhtilal oldu sandık

Sonra biraz büyüdük
Alfabeyi bitirdik
Azı dişim çıkmıştı
Sünnet bile olmuştum

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kennedy öldürülmüş
Migros açılmamıştı
Beatles ortada yokken
Ekonomi bomboktu

Zeki Müren ortada
Bülent Ersoy erkekti
Vietnam savaşını
Kendisiyle başlattı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Sonra aya gidildi
Evelallah dönüldü
Suya yazı yazıldı
İçimiz rahatladı

Mao henüz ölmemiş
Ortaokul bitmemiş
Yahya işe başlarken
Bankalar hep bomboştu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman


Bilgisayar bulunmuş
Deniz Gezmiş asılmış
Papa yine değişmiş
Mandela hapisteydi


Çevre kirlenmemişti
İbo evlenmemişti
Ajda boşanırken
Dolar yine çıkmıştı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kırat attan inerek
Kemerini sıkmıştı
Halk üstüne binince
Başımıza çökmüştü

Hak hukuk düzen vardı
Çüş demesi çok zordu
Ortaokul biterken
Yine ihtilal oldu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kenan sopalısıydı
Turgut boyalısıydı
Pek anlamazdı ama
Mesut hopalısıydı

Naim kaldırıyordu
Zalim bastırıyordu
Dün dündür bugün bugün
(diye) Gafil avlanıyordu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Paşa resim yapardı
Sabancı'ya satardı
Netekim ben demezsek
Anasını satardı

Tonton dayanamadı
Hepimizi batırdı
Efelerin efesi
Muz ağacına tutundu

Ecevit hep umuttu
Erdal bizi uyuttu
Yaş günü pastamızı
Vestiyerde unuttu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Arabamız evimiz
İki anahtarımız
Nasıl da inanmıştık
Verir diye babamız

Ne padişah ne sultan
Bi enişten bi ablan
Yanında bir de baban
Sefam olsun yaradan

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

TÜRKİYE TARİHİMİZN EN ŞANLI HIRSIZ,SİYASET VE BRÜKRASİ ADAMIDIR ONUN GİBİSİ KOLAY ÇIKMAZ....! ! !

DEMİR BAŞ

Küçücük bir çocuktum
Sebebini bilmeden
Sokağa çıkamadık
İhtilal oldu sandık

Sonra biraz büyüdük
Alfabeyi bitirdik
Azı dişim çıkmıştı
Sünnet bile olmuştum

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kennedy öldürülmüş
Migros açılmamıştı
Beatles ortada yokken
Ekonomi bomboktu

Zeki Müren ortada
Bülent Ersoy erkekti
Vietnam savaşını
Kendisiyle başlattı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Sonra aya gidildi
Evelallah dönüldü
Suya yazı yazıldı
İçimiz rahatladı

Mao henüz ölmemiş
Ortaokul bitmemiş
Yahya işe başlarken
Bankalar hep bomboştu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman


Bilgisayar bulunmuş
Deniz Gezmiş asılmış
Papa yine değişmiş
Mandela hapisteydi


Çevre kirlenmemişti
İbo evlenmemişti
Ajda boşanırken
Dolar yine çıkmıştı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kırat attan inerek
Kemerini sıkmıştı
Halk üstüne binince
Başımıza çökmüştü

Hak hukuk düzen vardı
Çüş demesi çok zordu
Ortaokul biterken
Yine ihtilal oldu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kenan sopalısıydı
Turgut boyalısıydı
Pek anlamazdı ama
Mesut hopalısıydı

Naim kaldırıyordu
Zalim bastırıyordu
Dün dündür bugün bugün
(diye) Gafil avlanıyordu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Paşa resim yapardı
Sabancı'ya satardı
Netekim ben demezsek
Anasını satardı

Tonton dayanamadı
Hepimizi batırdı
Efelerin efesi
Muz ağacına tutundu

Ecevit hep umuttu
Erdal bizi uyuttu
Yaş günü pastamızı
Vestiyerde unuttu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Arabamız evimiz
İki anahtarımız
Nasıl da inanmıştık
Verir diye babamız

Ne padişah ne sultan
Bi enişten bi ablan
Yanında bir de baban
Sefam olsun yaradan

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman


' HEP HALKINA UMUT BİRİDİR GÜYA' OVAL OFİSTE ÇOCUK GİBİ BİL CLİNTONUN KARŞISINDA HİZAYA GEÇİP HALKIMIZI DAHA FAZLA BORCA BATIRDI ARKASINDA BORÇ HARÇ BIRAKTI HALKINA (DSP'YE 78 TRİLYON BIRAKTI) KRİZLE KUNDAKDA YAVRUCUKLAR AÇLIKTAN ÖLDÜ İŞTE KARAOĞLANIN MİRASI....! ! !

DEMİR BAŞ

Küçücük bir çocuktum
Sebebini bilmeden
Sokağa çıkamadık
İhtilal oldu sandık

Sonra biraz büyüdük
Alfabeyi bitirdik
Azı dişim çıkmıştı
Sünnet bile olmuştum

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kennedy öldürülmüş
Migros açılmamıştı
Beatles ortada yokken
Ekonomi bomboktu

Zeki Müren ortada
Bülent Ersoy erkekti
Vietnam savaşını
Kendisiyle başlattı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Sonra aya gidildi
Evelallah dönüldü
Suya yazı yazıldı
İçimiz rahatladı

Mao henüz ölmemiş
Ortaokul bitmemiş
Yahya işe başlarken
Bankalar hep bomboştu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman


Bilgisayar bulunmuş
Deniz Gezmiş asılmış
Papa yine değişmiş
Mandela hapisteydi


Çevre kirlenmemişti
İbo evlenmemişti
Ajda boşanırken
Dolar yine çıkmıştı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kırat attan inerek
Kemerini sıkmıştı
Halk üstüne binince
Başımıza çökmüştü

Hak hukuk düzen vardı
Çüş demesi çok zordu
Ortaokul biterken
Yine ihtilal oldu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kenan sopalısıydı
Turgut boyalısıydı
Pek anlamazdı ama
Mesut hopalısıydı

Naim kaldırıyordu
Zalim bastırıyordu
Dün dündür bugün bugün
(diye) Gafil avlanıyordu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Paşa resim yapardı
Sabancı'ya satardı
Netekim ben demezsek
Anasını satardı

Tonton dayanamadı
Hepimizi batırdı
Efelerin efesi
Muz ağacına tutundu

Ecevit hep umuttu
Erdal bizi uyuttu
Yaş günü pastamızı
Vestiyerde unuttu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Arabamız evimiz
İki anahtarımız
Nasıl da inanmıştık
Verir diye babamız

Ne padişah ne sultan
Bi enişten bi ablan
Yanında bir de baban
Sefam olsun yaradan

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman



BİR ZAMNALARIN EFSANEVİ KAHRAMANI HALKINI AMERİKAYA DAHA FAZLA SATARKEN GERÇEKTEN YAŞ GÜNÜ VEYA SATIŞ PASTAMIZI UNUTTU YADA UNUTULAR....! !

DEMİR BAŞ

Küçücük bir çocuktum
Sebebini bilmeden
Sokağa çıkamadık
İhtilal oldu sandık

Sonra biraz büyüdük
Alfabeyi bitirdik
Azı dişim çıkmıştı
Sünnet bile olmuştum

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kennedy öldürülmüş
Migros açılmamıştı
Beatles ortada yokken
Ekonomi bomboktu

Zeki Müren ortada
Bülent Ersoy erkekti
Vietnam savaşını
Kendisiyle başlattı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Sonra aya gidildi
Evelallah dönüldü
Suya yazı yazıldı
İçimiz rahatladı

Mao henüz ölmemiş
Ortaokul bitmemiş
Yahya işe başlarken
Bankalar hep bomboştu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman


Bilgisayar bulunmuş
Deniz Gezmiş asılmış
Papa yine değişmiş
Mandela hapisteydi


Çevre kirlenmemişti
İbo evlenmemişti
Ajda boşanırken
Dolar yine çıkmıştı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kırat attan inerek
Kemerini sıkmıştı
Halk üstüne binince
Başımıza çökmüştü

Hak hukuk düzen vardı
Çüş demesi çok zordu
Ortaokul biterken
Yine ihtilal oldu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kenan sopalısıydı
Turgut boyalısıydı
Pek anlamazdı ama
Mesut hopalısıydı

Naim kaldırıyordu
Zalim bastırıyordu
Dün dündür bugün bugün
(diye) Gafil avlanıyordu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Paşa resim yapardı
Sabancı'ya satardı
Netekim ben demezsek
Anasını satardı

Tonton dayanamadı
Hepimizi batırdı
Efelerin efesi
Muz ağacına tutundu

Ecevit hep umuttu
Erdal bizi uyuttu
Yaş günü pastamızı
Vestiyerde unuttu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Arabamız evimiz
İki anahtarımız
Nasıl da inanmıştık
Verir diye babamız

Ne padişah ne sultan
Bi enişten bi ablan
Yanında bir de baban
Sefam olsun yaradan

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

VATANI SATAN HALKINA SEFİLİĞİ LAİK GÖRNELER HEP KAHRAMAN OLUR BU ÜLKEDE.(sopalı kenanın boyalara bulanmış bürünmüş hali tontiş) ...! ! !

DEMİR BAŞ

Küçücük bir çocuktum
Sebebini bilmeden
Sokağa çıkamadık
İhtilal oldu sandık

Sonra biraz büyüdük
Alfabeyi bitirdik
Azı dişim çıkmıştı
Sünnet bile olmuştum

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kennedy öldürülmüş
Migros açılmamıştı
Beatles ortada yokken
Ekonomi bomboktu

Zeki Müren ortada
Bülent Ersoy erkekti
Vietnam savaşını
Kendisiyle başlattı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Sonra aya gidildi
Evelallah dönüldü
Suya yazı yazıldı
İçimiz rahatladı

Mao henüz ölmemiş
Ortaokul bitmemiş
Yahya işe başlarken
Bankalar hep bomboştu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman


Bilgisayar bulunmuş
Deniz Gezmiş asılmış
Papa yine değişmiş
Mandela hapisteydi


Çevre kirlenmemişti
İbo evlenmemişti
Ajda boşanırken
Dolar yine çıkmıştı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kırat attan inerek
Kemerini sıkmıştı
Halk üstüne binince
Başımıza çökmüştü

Hak hukuk düzen vardı
Çüş demesi çok zordu
Ortaokul biterken
Yine ihtilal oldu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kenan sopalısıydı
Turgut boyalısıydı
Pek anlamazdı ama
Mesut hopalısıydı

Naim kaldırıyordu
Zalim bastırıyordu
Dün dündür bugün bugün
(diye) Gafil avlanıyordu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Paşa resim yapardı
Sabancı'ya satardı
Netekim ben demezsek
Anasını satardı

Tonton dayanamadı
Hepimizi batırdı
Efelerin efesi
Muz ağacına tutundu

Ecevit hep umuttu
Erdal bizi uyuttu
Yaş günü pastamızı
Vestiyerde unuttu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Arabamız evimiz
İki anahtarımız
Nasıl da inanmıştık
Verir diye babamız

Ne padişah ne sultan
Bi enişten bi ablan
Yanında bir de baban
Sefam olsun yaradan

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

ÜÇ FİDAN DALINI BUDATTIRDI YETMEDİ KÖKÜNE BENZİN DÖKTÜ YAKTI...! ! !

DEMİR BAŞ

Küçücük bir çocuktum
Sebebini bilmeden
Sokağa çıkamadık
İhtilal oldu sandık

Sonra biraz büyüdük
Alfabeyi bitirdik
Azı dişim çıkmıştı
Sünnet bile olmuştum

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kennedy öldürülmüş
Migros açılmamıştı
Beatles ortada yokken
Ekonomi bomboktu

Zeki Müren ortada
Bülent Ersoy erkekti
Vietnam savaşını
Kendisiyle başlattı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Sonra aya gidildi
Evelallah dönüldü
Suya yazı yazıldı
İçimiz rahatladı

Mao henüz ölmemiş
Ortaokul bitmemiş
Yahya işe başlarken
Bankalar hep bomboştu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman


Bilgisayar bulunmuş
Deniz Gezmiş asılmış
Papa yine değişmiş
Mandela hapisteydi


Çevre kirlenmemişti
İbo evlenmemişti
Ajda boşanırken
Dolar yine çıkmıştı

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kırat attan inerek
Kemerini sıkmıştı
Halk üstüne binince
Başımıza çökmüştü

Hak hukuk düzen vardı
Çüş demesi çok zordu
Ortaokul biterken
Yine ihtilal oldu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Kenan sopalısıydı
Turgut boyalısıydı
Pek anlamazdı ama
Mesut hopalısıydı

Naim kaldırıyordu
Zalim bastırıyordu
Dün dündür bugün bugün
(diye) Gafil avlanıyordu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Paşa resim yapardı
Sabancı'ya satardı
Netekim ben demezsek
Anasını satardı

Tonton dayanamadı
Hepimizi batırdı
Efelerin efesi
Muz ağacına tutundu

Ecevit hep umuttu
Erdal bizi uyuttu
Yaş günü pastamızı
Vestiyerde unuttu

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman

Arabamız evimiz
İki anahtarımız
Nasıl da inanmıştık
Verir diye babamız

Ne padişah ne sultan
Bi enişten bi ablan
Yanında bir de baban
Sefam olsun yaradan

Süleyman hep başbakan
Başbakan hep Süleyman



GÜN OLA DEVRAN DÖNE DOĞACAK VE BATACAK GÜNEŞLE..! ! ! !

SİVAS KATLİAMI UNUTMADIK UNUTURMAYACAĞIZ..........! ! ! ! ! ! ! ! !


Pir Sultan Abdal, Sivas Yıldızeli İlçesi’ne bağlı Banaz Köyü’nde yaşamıştır. Halkın diliyle ve sazıyla halk kültürünü yaygınlaştıran ve yaşatan bir ozandır. Osmanlı yönetiminin baskı, katliam ve soygununa karşı çıkarak halkı örgütleyen bir halk öncüsüdür. Bu özellikleri ve uğraşları nedeniyle Osmanlı yönetiminin şimşeklerini üstünde toplamış; sonuçta Sivas’ta asılmıştır. Osmanlı yönetimi, Pir Sultan Abdal’ı asmakla da yetinmemiş, deyişlerini, şiirlerini de yasaklamıştır. Tüm baskı ve yasaklara karşın, halk, Pir Sultan Abdal’ı unutmamış; 400 yıldan beri deyişlerini, şiirlerini sözlü olarak kuşaktan kuşağa aktararak bugünlere getirmiştir.

Banaz Halkı, kendi öncüsü ve piri olan Pir Sultan Abdal’ın ilkelerini ve kültürünü örgütlü olarak yaşatmayı amaçlar. 1976’da Banaz Köyü’nde “Pir Sultan Abdal” adıyla bir dernek kurulur. Derneğin öncülüğünde ve yöre halkının katkıları ve katılımıyla her yıl Pir Sultan Abdal etkinlikleri düzenlenmektedir. Ayrıca Yıldız Dağı’na bakan tepenin üstüne, 8 metre boyunda tunç kaplamalı bir Pir Sultan Abdal heykeli yaptırılır. Ne var ki 12 Eylül 1980 askeri darbesinin yöneticileri, diğer dernekler gibi bu derneği de kapatırlar. Sevenleri, Pir Sultan Abdal’ı yaşatmaya kararlıdır. 1988’de Ankara’da Pir Sultan Abdal Kültür Derneği’ni kurulur. Eskiden olduğu gibi, Banaz Köyü’nde her yıl Pir Sultan Abdal Etkinlikleri düzenlenmeye de başlanır.

1-4 Temmuz 1993’te, Pir Sultan Abdal Etkinliklerinin dördüncüsü düzenlenecektir. Bilindiği gibi Pir Sultan Abdal, tüm ezilenlere, demokrasi ve özgürlük yanlısı olan herkese mal olmuş bir simgedir. Pir Sultan’ın bu özelliğinden hareket eden Pir Sultan Abdal Kültür Derneği yöneticileri, etkinlikleri demokrasi ve özgürlük yanlısı kesimlerin temsilcileriyle ortaklaşa yapma kararı alır ve bu amaçla, çeşitli demokratik kitle örgütlerine, yazarlara, ozanlara, sanatçılara çağrı yaparlar.

Çağrı mektubu şöyledir:

“Sayın Başkan ve Yönetim Kurulunun Değerli Üyeleri; “Önce bir hususun altını sevinerek çizmek gerekiyor. Hepimizin mutlulukla izlediği bir örgütlenme sürecini birlikte yaşıyoruz. Bu süreci başlatma şansının bizlere ve bizim kuşaklarımıza nasip olması, kuşkusuz ayrı bir onur nedeni olarak kabul edilmelidir. Tarih, ulusumuzun ve yaşamsal donanımımız olan kültürümüzün asimile edilerek Araplaştırılmasına ve sonuç olarak da yok edilmesine karşı gösterilen direncin örnekleriyle doludur. Bunlardan en önemlisi kuşkusuz Atatürk'ün uluslaşma, laikleşme ve çağdaşlaşma çabalarıdır. Bunun yanında Alevi yurttaşların Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde dinsel gericiliğe, din devletine, dinin siyasete ve kişisel çıkarlara alet edilmesine karşı verdiği mücadelenin sayısız örnekleri de tarihi birer gerçek olarak ortadadır. Bunlardan en çarpıcı örnek de PİR SULTAN ABDAL'dır.

“Çağdaş ve ilerici bir yaklaşım örgütlülüğün önemli bir kilometretaşı olan dernek ve vakıflarımızın giderek amacına daha uygun işlevleri üstleneceğine inancımız tamdır. Evrensel yanları bugüne dek fazla yansımayan Alevi kültür ve folklorunun, ulusumuzun tümüne ve insanlığa kazandırılması konusundaki çabalarımızı tarih kuşkusuz tespit edecek ve değerlendirecektir.

“Canlar,

“Bilindiği gibi, Kültür Bakanlığı güzel Anadolumuzun evrensel isimleri adına kültür şenlikleri düzenliyor. Ancak siyasi iktidarın bu kapsamda ünlü düşünür Hacı Bektaş Veli adına düzenlenen şenliklerde Alevi felsefesinin özünü saptırmaya çalıştığını, onu siyasi araç yaptığını hepimiz üzülerek izliyoruz. Bunun en somut ve çarpıcı örneği, ANAP döneminin Ülkücü Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek'tir. Zeybek'in o ünlü konuşmasında, Hacı Bektaş Veli'nin Ahmet Yesevi tarikatına bağlı olduğunu, ondan feyz aldığını kanıtlamak için büyük çaba sarfetiği hâlâ hatırlardadır.

“Hacı Bektaş Veli, Pir Sultan Abdal, Abdal Musa ve benzeri halk önderleri adına düzenlenen şenlikler, bizler için mihenk taşlarıdır. Bu şenlikler, Anadolu kültürünün gün ışığına çıktığı, yaşadığı, ete kemiğe büründüğü, renklendiği, insanları etkilediği ve kitleselleştirdiği devinimlerdir. Bu şenliklerin siyasi amaçla kullanılmasına asla izin vermemeli, onlara sahip çıkmalı ve özünün korunmasına gerekli özeni göstermeliyiz. Bunu sağlamak için de ev sahipliğini biz yapmalıyız, şenlikleri bizler yönetmeliyiz.

“Pir Sultan Abdal Kültür Şenlikleri'ne sürekli evsahipliği yapan derneğimizin Yönetim Kurulu, yukarıda bilgilerinize sunulan özet görüşlerden yola çıkarak, farklı bir yol ve yöntemi önermekte, evsahipliğini de bölüşmek istemektedir. Bu şenliklerde kültürümüz, en anlamlı şekilde ortaya konmalı, bizler tarafından dikkatle izlenmeli ve konuklara keyifli bir ortam sunulmalıdır. Basının, TV'nin şenlikleri takip etmesi sağlanmalı ve bu yoldan şenliğe katılamayan yurttaşlarımıza da ulaşılmalıdır. Laiklik ve demokrasi konusundaki çabalarımızın kitleselliğe dönüşmesine ve kamuoyuna mal olmasına bu şenlikler büyük katkı sağlamalıdır. Bu nedenle yazımız ekinde sunulan Şenlik Programı'nda sıralanan etkinliklerin, dernek ve vakıflarımız arasında paylaştırılması düşünülmektedir. Örneğin; bir kuruluşumuz semah ekibi ile katılarak katkıda bulunacaksa, bir başka kuruluşumuz gazetecileri, panelistleri, sanatçıları veya TV ekibini götürmeyi, bunlara araç sağlamayı, konaklama için yer ayırmayı vb... görevleri üstlenerek katılabilirler.

“Sevgili Canlar; “Bu mektubumuz yurtiçi ve yurtdışında olmak üzere yaklaşık olarak elli kuruma gönderilecektir. Pek doğal olarak, özellikle yurtdışındaki kuruluşlarımızın organizasyon içerisinde aktif bir görev almaları ve yerine getirmeleri çok zor görünmektedir. Bu kuruluşlarımızdan bütçeleri ölçüsünde, sembolik de olsa bu organisazyona katkı beklediğimizi belirtmek istiyoruz. Ancak bu kuruluşlarımızın yönetici ve üyeleri, tatillerini şenlik tarihine denk getirir ve konuğumuz olurlarsa, hem şenliğimizi onurlandırırlar, hem de bizi mutlu kılarlar. Şenlik düzenlenmesine aktif veya maddi olarak katkıda bulunacak kuruluşlar, uygun görecekleri bir ismi de tespit ederek Şenlik Komitesi'ne önereceklerdir.

“Pir Sultan Abdal Kültür Şenlikleri'ne maddi veya manevi olarak katılmayı düşünenlerin ve “Şenlik Komitesi Üyeleri’nin isimleri, dergimizin 7. sayısında ilan edilecektir.

Önerilerimize olumlu yaklaşım gösteren kuruluşlarımızın değişiklik öneri veya düşünceleri varsa, onları en geç 15 Mayıs 1993 tarihine kadar bize bildirmelerini rica ederiz. 22. 04. 1993

Saygılarımızla...

Rıza AYDOĞMUŞ Murtaza DEMİR
Gen. Bşk. Yrd. Genel Başkan



“Derneğin çağrısına çok sayıda örgüt, yüzlerce yazar, ozan, sanatçı, semah ve tiyatro ekibi olumlu yanıt verdi. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği’nin yöneticileri, Kültür Bakanlığı’nın ve Sivas Valiliğinin katkılarını da istemişlerdir. Kültür Bakanlığı ve Sivas Valiliği, bu istemi olumlu karşılar ve mali katkı yanında, konaklama ve ağırlama konusunda da katkıda bulunulacağı bildirilir. Hatta, Sivas üst Düzenleme Kurulunda, Kültür Bakanlığı Sivas İl Müdürü Mehmet Talay da yer alır.

30 Haziran 1993 akşamı, ozanlar, yazarlar ve sanatçılardan oluşan yüzlerce kişi otobüslerle Ankara’dan Sivas’a hareket eder. Sivas halkı, konuklarını coşkuyla karşılar.

1 Temmuz gününün programı oldukça yoğundur. Sivas Kültür Merkezi’nin konferans salonu tıklım tıklım dolmuştur. İzleyicilerin çoğunluğu ayaktadır. Salonun içindekiler kadar bir topluluk da dışarıda kalmıştır. Saygı duruşundan sonra, PSAKD’nin Genel Başkanı Murtaza Demir bir açış konuşması yapar. Sivas Valisi Ahmet Karabilgin’in konuşmasından sonra Yazar Aziz Nesin konuşur. Daha sonra sahneye gelen halk oyunları ekibi salonu coşturur.

Öğleden sonra Buruciye Medresesi’nde kitap ve fotoğraf sergilerinin açılışı yapılır. Yazarların imza masalarının önündeki okuyucular onlarca metrelik kuyruklar oluşturmuştur. Halkla yazarlar ve sanatçılar bir aile gibi kaynaşmışlardır.

Saat 17.00’de Kültür Merkezi’nde Hasret Gültekin’ in dinletisinden sonra, “Çağların Pir Sultanlarından Günümüz Pir Sultanlarına“ başlığıyla düzenlenen panel başladı. Yazar - Gazeteci Sami Karaören’in yönettiği panele, Asım Bezirci, Prof. Dr. Afşar Timuçin, Aydın Çubukçu ve Hüseyin Gülkanat panelist olarak katıldılar.

Pir Sultan Abdal Etkinliklerinin birinci günü, halkın ilgisi ve coşkusuyla noktalandı. Etkinlikleri izleyen Sivaslılar, kent dışından gelenleri evlerine konuk etme yarışına girmişlerdir. Konukların bir kısmı evlere dağılırken, bir kısım konuk da otellerde kalmayı yeğlemiştir.

2 Temmuz günü programı saat 10.00’da başladı. Şenlik ekipleri, bir gün önceki yoğun çalışmanın yorgunluğuna aldırmadan, günün etkinliklerinin daha başarılı ve coşkulu geçmesi için hazırlıklarını tamamlamaya çalışıyorlardı.

Buruciye Medresesi’ndeki fotoğraf ve kitap sergilerine gösterilen ilgi aynı yoğunlukta sürüyordu. Salonun açılışından çok önce gelmiş insanlar, ellerindeki kitapları imzalatmak ve değerli yazarlarla sohbet edebilmek için heyecanla bekleşiyordu.

Saat 14.00’deki Kültür Merkezi’nde Arif Sağ’ın dinletisinden sonra, “Medya ve Emperyalizm” paneli yapılacaktı. Hasan Uysal’ın yöneteceği panele, Sami Karaören, Raif Türk, Şükrü Günbulut, Mustafa Yalçıner ve Soner Doğan da panelist olarak katılacaktı. Kültür Merkezi’nde 1500 kadar izleyici bulunuyordu.

Bu çalışmalar sürdürülürken, bazı cami önlerinde ve yakınlarında birtakım gruplaşmalar görüldüğü ve bir saldırı olabileceği haberi fısıltı halinde yayılıyordu.

b) Saldırı Başlıyor

PSAKD’nin Sivas’taki etkinliklerine yönelik saldırı, anlık bir tepkinin ürünü değildir. Bu saldırının planlı bir hazırlık süreci sonrası başlatıldığı olaylardan sonra ortaya çıkmıştır. Irkçı-şeriatçı örgütler, Malatya, Kahramanmaraş, Elazığ, Çorum, Tokat, Kayseri gibi çevre illerdeki deneyimli militanlarını Sivas’a taşımışlar ve militanlar, Belediye’nin ve dini vakıfların yurtlarında konuk edilmişlerdir. Bu hazırlıklara ek olarak Sivas halkının dini duygularını tahrik amacıyla bildiri dağıtılmış ve camilerde dar kadrolu toplantılar yapılmıştır.

Saldırı ve katliamdan iki gün önce dağıtılan bildirilerden biri şöyle:

“MÜSLÜMAN KAMUOYUNA

“Bismillâhirrahmânirrahim “Peygamber, mü’minlere kendi canlarından ileridir. Onun hanımları da mü’minlerin analarıdır.” (Ahzâb:6)

“Mü’minlere öz canlarından daha ileri olan Allah Resûlü (S.A.V.) ’ne ve O’nun temiz zevcelerine, Allah’ın beytine (Kâbe’ye) ve kitab’ı Kur’an’a alçakça küfredilmekte ve mü’minlerin izzet ve namuslarına saldırılmaktadır.

“Dünyanın bazı bölgelerinde şeytan ve onun yandaşları olan emperyalist kâfirler, dinimize ve mukaddes değerlerimize dil uzatmaktadırlar. Bunun başını ise satılmış, mürted Salman Rüşdi köpeği çekmektedir.

“Bu şeytanî oyunlara karşı, izzetli ve duyarlı Müslümanlar yiğitçe mücadele ortaya koyarak, bu uğurda canlarını feda etmekten çekinmemişlerdir.

“Bu iğrenç oyunların bir uzantısı olarak ülkemizde de; AYDINLIK gazetesi denilen bir paçavrada, mel’un Rüşdi’nin figüranlığına soyunan, dünya emperyalizminin gönüllü uşağı Aziz Nesin, aynı şekilde, Kur’an’ın korunmuşluğuna dil uzatmış, Hazret-i Peygamber (S.A.V.) ’in aile hayatını (hâşâ) bir genelev ortamına benzetmiş ve ümmetin anaları olan hanımlarına (hâşâ) fahişe deme cür’etinde bulunmuştur. Bu olay, dünyanın değişik yerlerinde kâfir devletler tarafından dahi kabul görmezken, basımına müsaade edilmezken, ne yazık ki laik ve ikiyüzlü T.C. Devleti tarafından yayımlanmasına izin verilmiş, ayrıca bunu kabullenmeyip protesto eden izzetli Müslümanlar, devletin polis ve jandarması tarafından coplanmış, kurşunlanmış, bir kısmı da hapishanelere atılmıştır.

“Salman Rüşdi köpeği Müslümanlar’ın çok az olduğu kâfir bir ülkede korkudan sokağa çıkmaya bile cesaret edemezken, onun yerli uşağı Aziz Nesin köpeği, yanında kendisiyle beraber bir ekiple birlikte, şehrimiz Valisi tarafından davet edilip, şehirde adeta Müslümanlar’la alay edercesine gezebilmektedir

“Kâfirler şunu iyi bilmeli ki:

“İslâmın Peygamberi’ni ve kitab’ın izzetini korumak için, bu uğurda verilecek canlarımız vardır.

“Gün, Müslümanlığımızın gereğini yerine getirme günüdür.

“Gün, Allah (C.C.) ’ın vahyi Kur’an-ı Kerim’e, Allah’ın meleklerine, Allah’ın Resûlü Hz. Muhammed (S.A.V.) ’e, O’nun ailesine ve ashabına yöneltilen çirkin küfürlerin hesabının sorulması günüdür.

“İman edenler, Allah yolunda savaşırlar. Kâfirler de tağut yolunda savaşırlar. O halde şeytanın dostlarıyla savaşın. Çünkü şeytanın hilesi zayıftır.’ (Nisa:76)

“Galip gelecek olanlar, şüphesiz ki Allah taraftarı olanlardır.

”MÜSLÜMANLAR” 4



Saldırı ve katliam gecesi 1 Temmuz akşamı da başka bir bildiri evlere dağıtılır:

“ Halkımıza Çağrı;

“Müslüman halkın yaşadığı bu ülkede, İslam için binlerce şehit verilmiş bu topraklarda, bir kesim tarafından, ‘basın özgürlüğü, düşünce hürriyeti’ adı altında, Müslümanlar’ın kutsal değerlerine sözlü veya yazılı olarak kimse saldıramaz.

“Biz Müslümanlar, canımız pahasına da olsa, bu değerlerimizi korumakta kararlıyız.

“Müslüman halkımızdan bu konularda duyarlı olup, İslam’ın değer yargılarını alaya alanlara izin vermemelerini, ne pahasına olursa olsun bunu engellemeyi dini bir görev olarak bilmelerini, bu alçaklar karşısında susulduğunda, yarın mahşerde Allah’a nasıl hesap vereceğimizi düşünmelerini istiyoruz.

“ ‘Müminlerin, Peygamberi kendi nefislerinden çok sevmeyi gerekir. O’nun eşleri, onların anneleridir...’ (Ahzâb Suresi, Ayet: 6)

“ ‘Ve kâfirlerin hesapları varsa, Allah’ın da bir hesabı vardır. Allah hesabı çabuk görendir.’ (Enfal Suresi, Ayet: 30)

“ ‘Kâfirler istemese de, Allah nurunu tamamlayacaktır.’ (Saff Suresi, Ayet:8)

“Not: Bu yazıyı okuyan, Allah rızası için çoğaltarak dağıtsın.

”MÜSLÜMANLAR” 5



Etkinliklerin ikinci günü, Sivas’taki sağ eğilimli yerel basında (Hürdoğan, Bizim Sivas, Hakikat, Anadolu, Yeni Ülke, Taraf) da halkı tahrik edici başlıklarla bezenmiş haberler çıkmıştı. Tertipçiler, saldırıya geçmek için koşulların yeterince olgunlaştığı kanaatine varırlar. 2 Temmuz günü, camiler tıklım tıklım dolar. Bazı saldırganlar cuma namazını tam bitmemiş olacak ki, bir yanda ellerinde sopalar, bir yanda yarı bırakılmış namazlarını tamamlamak için sağına, soluna selam vererek koşuyorlardı.

2 Temmuz Cuma günü, saat 13.30’da saldırı başlatıldı. Değişik camilerden akın akın insan, şenlik yapılan Kültür Merkezinin önünde toplandılar; taş ve sopalarla Kültür Merkezine saldırdılar.

“Sivas laiklere mezar olacak, Cumhuriyet Sivas’ta kuruldu, Sivas’ta yıkılacak, Şeriat gelecek, batıl zail olacak“ sloganları atan gruplar, Kültür Merkezi’nde bulunan 1500 kişinin üzerine saldırır. Ancak, etkinlikleri izlemekte olanların direnişleriyle karşılaşan ve sayıca görece az olan saldırganlar, geri çekilmek zorunda kalır. Saldırganlara sürekli olarak yeni katılımlar olmaktadır. Çeşitli camilerden çıkanlar, koşarak saldırganlara katılmaktadır. Kalabalık gruplar, Kültür Merkezi’ne bir kez daha saldırırlar. İzleyiciler ve görevliler bir yandan saldırıya karşı barikat kurarak direniyor; öte yandan da içerideki insanları boşaltmaya ve arabalarla başka yerlere göndermeye çalışıyorlardı. Olay yerinde yeteri sayıda güvenlik gücü yoktu. Olanlar da saldırıyı engelleyecek güçte değillerdi. Kültür Merkezi’nin camları, kapıları ve pencereleri yerle bir edilmişti.

Nihayet, Kültür Merkezi boşaltıldı ve saldırıya uğrayanlar güvenli bölgelere gönderildi. Bu arada, yeni katılımlarla saldırganların sayısı onbine yaklaşmıştı. Gözlerini kan bürümüştü ve dişlerini gıcırdatarak parçalayarak insan arıyorlardı. Saldırgan kitle, isteğine ulaşamamanın verdiği hırsla Kültür Merkezi’nden Valiliğe yöneldi.

Valilik önünde toplanan binlerce saldırgan, “Şerefsiz vali istifa, Sivas size mezar olacak, Şeriat gelecek, zulüm bitecek, Yaşaşın şeriat, Muhammed’in ordusu kafirlerin korkusu, Yaşasın Hizbullah, kahrolsun laiklik, şeriat isteriz...” sloganlarıyla binayı taşa tuttular...

Saldırganların bir kolu, yeni dikilen “Halk Ozanları Heykeli”ne yöneldi. Heykeli kazma ve balyozla parçalayarak sürüklemeye başladılar. Bu arada, kimi saldırganların dişlerini heykele geçirmeye çalıştığı görülüyordu. Diğer bir grup da, Kongre Müzesinin yanında bulunan Atatürk heykeline saldırdı, yere düşürdükleri Atatürk heykelini de sürüklemeye başladılar. Saldırganların sayısı giderek 15 bine yaklaşmıştı. Şeriat istemlerini ve sloganlarını haykırarak etkinlik konuklarının kaldığı Madımak Oteli’ne yöneldiler. Otelde, kent dışından gelmiş ve çoğunluğu yazar, ozan ve sanatçı yaklaşık 150 kişi bulunuyordu. Saldırı üzerine, güvenliğin daha kolay sağlanacağı düşüncesiyle otele gelmiş insanlar tedirgin oldular. Otelin önünde az sayıda polis vardı ve saldırganlara, “Dağılın, yapmayın” demekten öte bir müdahalede bulunacak gibi görünmüyorlardı.

Otelde bulunanlar, tehlikenin ayırdında idiler. Telefonla Sivas Valisi’ni, Emniyet Müdürünü ve diğer yetkilileri arayarak önlemlerin artırılmasını istediler. Bununla da yetinmediler, telefonla Ankara’da bulunan Başbakanı, Başbakan Yardımcısını, İçişleri Bakanı’nı, parti liderlerini ve milletvekillerini aradılar. Oteldekiler arasında olan halk ozanı, 1987-1991 dönemi SHP milletvekilli Arif Sağ da, telefon başından ayrılmıyor, Ankara’da SHP milletvekili Cevdet Selvi’yi, Bakan Seyfi Oktay’ı, İstanbul eski belediye başkanı Nurettin Sözen’ i arayarak saldırının korkunçluğunu anlatıyor, bir an önce önlem alınmasını istiyordu. Otelde bulunan Aziz Nesin de Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü ve Çalışma Bakanı Mehmet Moğoltay’la görüşerek can güvenliklerinin sağlanmasını istedi. Ulaşılan her yetkili, “Korkmayın, her türlü önlem alınmıştır” yanıtını veriyorlardı.

Saldırganların amacını sezinleyen Sivas Valisi Ahmet Karabilgin de saat 14.30’da Başbakanı ve İçişleri Bakanı’nı telefonla arayarak bilgi vermiştir. Saldırının giderek bir katliama dönüşeceğini gören Sivas Valisi, çok tedirgin olur ve Ankara’yla telefon irtibatını hiç kesmez. Saat 14.40’da yeniden İçişleri Bakanı’nı ve müşteşarını arar, saldırının artık bir katliama dönüşmekte olduğunu bildirir. Vali yine de rahatlayamaz. Saat 18.45’te Başbakanı ve İçişleri Bakanı’nı tekrar arar ve mutlaka yardım edilmesi gerektiğini bildirir. Çevre illerden de yardım istenmektedir.

Sivas Valisi’nin bunca çabalarının ve görüşmelerinin sonucu, Tokat Emniyet Müdürlüğü’nden 20 polis; Kayseri Emniyet Müdürlüğü’nden 31 Polis, Jandarma Komutanlığı’ndan 20 Jandarma olmak üzere 71 güvenlik görevlisi gelmiştir. Sivas Tugay Komutanı 6 bin kişilik asker mevcudundan yalnızca 30-40 acemi er göndermiştir. Askerler saldırganların arkasında bir yerde nöbet tutarcasına bekletilir. Bir ara Tugay Komutanı da olay yerine gelir ve sağa sola bir göz attıktan sonra ayrılır.

Otel’de bulunanların Ankara’daki yetkililerle yaptığı telefon görüşmeleri ve önlem istemleri de dikkate alınmamıştır. Bu girişimler ve devletin duyarsızlığı değerlendirildiğinde saldırganların korunduğu tartışması gündeme gelmektedir.

Madımak Oteli’ne sığınmış yüzlerce kişi, pencerelerden saldırganların oteli yakmaya çalıştığını izlemekte, korku içinde beklemektedir. Saldırganlar, can almadan ayrılmayacak gibidir. Karanlık çökmüş, elektrikler de kesilmiştir. Saldırganlardan kimileri, otelin önündeki arabaları ters çevirerek ateşe vermekte, kimisi de bidonlarla benzin taşıyarak otelin içine atmaktadır. Alevler, otelin giriş ve alt katlarını sarmaya başlamıştır. Sivas İtfaiyesi gecikmeli de olsa yangın yerine gelmiş, ancak saldırganlar itfaiyenin çalışmasını engeller. Hortumlar kesilir, arabaların lastiklerinin havası boşaltılır.

Yangın oteli tamamen sarar. 8 saattir kurtarılmayı bekleyenlerin umudu tükenmeye başlamıştır. Artık ölümün çok yakınında olduklarını biliyor ve ondan kurtulmanın yollarını arıyorlardı. Yangın bütün oteli sarmıştır. Cinnet halindeki kalabalık, ölüm haberlerini beklemektedir. Dışarıda gözlerini kan bürümüş katiller, otelden gelen yanmış insan eti kokusunu ciğerlerine çekerken, Ankara’daki bakanlar ve yetkililer de kokteyllerde kadeh kaldırıyorlardı.

4 Temmuz günü, Sivas’ın Madımak Oteli’nde 35 can yakılarak katledilmiştir. 51 kişi de kendi olanaklarıyla ağır yaralarla kurtulabilmişlerdir. Çatıya çıkarak yardım isteyenler arasında Aziz Nesin ve Lütfü Kaleli de vardı. İtfaiyenin merdivenli arabası otele yaklaştı.

Aziz Nesin ve Lütfü Kaleli merdivenlerden inerlerken, Sivas Belediye Meclisi Üyesi Cafer Erçakmak ile bazı belediye görevlileri saldırıya geçtiler.Aziz Nesin ve Lütfü Kaleli, itfaiyenin merdivenlerinden aşağıya atıldılar. Başından yaralanan Aziz Nesin ve Lütfü Kaleli’yi linç edilmekten araya giren polisler kurtardı. Yaralılar ambulansla değil polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesine götürüldü.

Yaşamını Yitirenler

1) Behçet Sefa AYSAN Şair - Ankara

2) Yeşim ÖZKAN Sanatçı - Ankara

3) Nurcan ŞAHİN Sanatçı - Ankara

4) Muhibe AKARSU Misafir - Ankara

5) Muhlis AKARSU Sanatçı - Ankara

6) Murat GÜNDÜZ Sanatçı - Ankara

7) Handan METİN Sanatçı - Ankara

8) Ahmet ÖZYURT Sanatçı - Ankara

9) Huriye ÖZKAN Sanatçı - Ankara

10) İnci TÜRK Sanatçı - Ankara

11) Özlem ŞAHİN Sanatçı - Ankara

12) Yasemin SİVRİ Sanatçı - Ankara

13) Asuman SİVRİ Sanatçı - Ankara

14) Uğur KAYNAR Şair - Ankara

15) Sehergül ATEŞ Sanatçı - Ankara

16) Gülender AKÇA Sanatçı - Ankara

17) Gülsün KARABABA Sanatçı - Ankara

18) Mehmet ATAY Sanatçı - Ankara

19) Hasret GÜLTEKİN Sanatçı - Sivas

20) Serkan DOĞAN Sanatçı - Ankara

21) Muammer ÇİÇEK Sanatçı - Tokat

22) Belkıs ÇAKIR Sanatçı - Ankara

23) Asaf KOÇAK Karikatürist - Ankara

24) Edibe SULARI AĞBABA Misafir - İsviçre

25) Menekşe KAYA Sanatçı - Ankara

26) Koray KAYA Çoçuk - Ankara

27) Serpil ÇANİK Sanatçı - Ankara

28) Erdal AYRANCI Yönetmen - Ankara

29) Asım BEZİRCİ Yazar - Ankara

30) Sait METİN Sanatçı - Ankara

31) Carina Cuanna THUIJS Misafir - Hollanda

32) Nesimi ÇİMEN Sanatçı - İstanbul

33) Metin ALTIOK Şair, Yazar - Ankara

34) Kenan YILMAZ Otel görevlisi - Sivas

35) Ahmet ÖZTÜRK Otel görevlisi - Sivas






Yaralananlar:

1) Aziz NESİN 27) Oktay SAMUR
2) Lütfiye AYDIN 28) Kadir ARDIÇ
3) Cafer Can AYDIN 29) Ahmet BAYRAM
4) Aydoğan YAVAŞLI 30) Faruk YALÇIN
5) Melahat YAVAŞLI 31) H.İbrahim DARBİÇER
6) Kamber ÇAKIR 32) Ahmet YAPAR
7) Lütfi KALELİ 33) Şaban YILMAZ
8) Serdar DOĞAN 34) Selahattin ÖZASLAN
9) Gülay ŞAHİN 35) Nurettin DARIKA
10) Makbule ÇİMEN 36) Sabri KANGAL
11) Nuray ÖZKAN 37) Birsen GÜNDÜZ
12) Bülent DAYLAŞLI 38) Mustafa GÖKTEKİN
13) Faruk DAYLAŞLI 39) Turan KESER
14) Bedia ATMACA 40) Erkan KILIÇ
15) Şadiye TANIŞ 41) Şükrü GÜLMEZ
16) İnci ŞENER 42) Bilal KALE
17) Nevzat ÇİĞDAMLI 43) Ali SERTAŞ
18) Ünal ALTUNAY 44) Çiğdem GÜLHAN
19) Ali UYGUR 45) Mecit ÜNAL
20) Hasan YILDIRIM 46) Hidayet ÖZDEN
21) A. Turan ONAK 47) Solmaz YILMAZ
22) Mustafa KAYA 48) Zülali BİLGİN
23) Erdal KOÇ 49) Seyit İNAT
24) Rukiye GÜLER 50) Ersin GÜREN
25) Adem ŞAHİN 51) Salim CEBENAY
26) Ercan DEVELİ

Otelden yara almadan kurtulanlar

1) Arif SAĞ 21) Neval OĞAN
2) Yıldız SAĞ 22) Tuncay YILMAZ
3) Murtaza DEMİR 23) Demet IŞIK
4) Ali ÇAĞAN 24) Elif DUMANLI
5) Haydar ÜNAL 25) Murat KILIÇ
6) Yüksel YILDIRIM 26) İclal KARAKUŞ
7) Ali BALKIZ 27) Ertan KARTAL
8) Ali BAŞTUĞ 28) Ali Rıza KOÇYİĞİT
9) Ali DOĞAN 29) Mustafa TÜRKAN
10) Ayben KOP 30) Rıza AYDOĞMUŞ
11) Ali YÜCE 31) Mehmet AYDOĞMUŞ
12) Nimet YÜCE 32) Deniz HUNAR
13) Celal YILDIZ 33) Ferhun ATEŞ
14) Nurhan METİN 34) Cevat GERAY
15) Cem CELASUN 35) Gülsen GERAY
16) Zerrin TAŞPINAR 36) Olgun ŞENSOY
17) Mehtap YÜCEL 37) Nuray ÖZKAN
18) Hülya KADEROĞLU 38) Cevat ÜSTÜN
19) Battal PEHLİVAN 39) Hidayet KARAKUŞ
20) Türkân PEHLİVAN 40) İ. Cem ERSEVEN



Yaralanan polisler:

1) Doğukan ÖNER İl Emniyet Müdürü
2) Rahim ÇALIŞKAN Emniyet Müd. Yrd.
3) Mustafa UZUN Şube Müdürü
4) Yaşar TEMEL Başkomiser
5) İbrahim KURŞUN Komiser
6) Sönmez KAYIŞ Polis Memuru
7) Ramazan KARATAŞ Polis Memuru
8) Bülent DAMLACI Polis Memuru
9) Nevzat GÜNDOĞDU Polis Memuru
10) Ersoy KARA Polis Memuru
11) Şaban AKIN Polis Memuru
12) Salim ŞEN Polis Memuru
13) Hüseyin YÜKSEL Polis Memuru
14) Sebahattin DİNÇ Polis Memuru

(Kaynak: Sivas Kitabı, Edebiyatçılar Derneği Yayını, s.335-37)



d) Devlet yetkilileri ne dedi?

Sivas’ta eli sopalı, taşlı, zincirli onbini aşkın saldırgan, insan avındaydı. Korkunç durum, Başbakana, İçişleri Bakanı’na defalarca bildirildiği halde herhangi bir yardım gelmedi ve önlem alınmadı. 35 insan yakılarak feci şekilde katledildi. Böyle bir ortamda Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel; “Halkla güvenlik güçlerini karşı karşıya getirmeyiniz” diyor, ilgilileri uyarıyordu. Cumhurbaşkanının “halk”tan kastettiği oteli kuşatan saldırgan kalabalıktı. Gerçi Süleyman Demirel, politik yaşama kazandırdığı, “Bana sağcılar suç işliyor dedirtemezsiniz” şeklindeki veciz sözü ile tarafını çoktan açıklamıştı.

Başbakan Tansu Çiller ise, “Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir” diyebiliyordu. Daha sonra TBMM’de yaptığı bir konuşmada da Van’da yakılan bir oteli, Sivas’takiyle karıştırmış ve “Bir vatandaş, sigortadan para almak için sigortalı oteli yakmıştır” demişti. Bir başbakan, ülke sorunlarına ve toplumsal gelişmelere bu denli duyarsız olabiliyordu.

Ülkenin iç asayişinden sorumlu bir yetkilisi, İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu, otele yapılan saldırıyı, “Aziz Nesin’in halkın inançlarına karşı bilinen tahrikleriyle halk galeyana gelerek tepki göstermiştir” şeklinde yorumlayarak saldırganları mazur göstermiştir.

Devlet yetkililerinin açıkça taraf tutmaları, güvenlik güçlerinin ilk soruşturmasını da etkilemiştir. Saldırı öncesinde, sırasında ve sonrasında yeterince önlem alınmadığından insanlar yakılmış, saldırgan katiller ellerini kolllarını sallayarak kent dışına çıkmış ve izlerini kaybettirmişlerdir. 10-15 bin saldırgandan ancak 35 kişi, katliamdan bir gün sonra gözaltına alınmıştır. Artan toplumsal tepkiler sonucu, gözaltına alınanların sayısı daha sonra 190’a çıkarıldı. Gözaltına alınanlar hakkında Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasasına muhalafetten dolayı soruşturma başlatılmış, fezlekeler bu doğrultuda hazırlanarak Cumhuriyet Savcılığı’na sevkedilmişlerdir. Soruşturmanın bu yetersiz çerçevede kalması sonucu, 190 kişiden 124’ü tutuklanmış, geri kalanlar serbest bırakılmışlardır.

Olay, rejime yönelik ve arkasında ırkçı-şeriatçı örgütlerin bulunduğu siyasal bir gelişme şeklinde ele alınmadı. Hukuki süreç bu yönde işletilmedi. Böylece, 35 kişinin katledilmesine, 60 kişinin ağır yaralanmasına, onlarca arabanın yakılmasına neden olan katliamın düzenleyicileri olan ırkçı-şeriatçı örgütler ve katliamda kusuru bulunan sorumlular ortaya çıkarılmadı.

e) Sivas Valiliğinin Raporu

Sivas Valisi Ahmet KARABİLGİN, katliamla ilgili olarak hazırladığı bir raporu İçişleri Bakanlığına sunar:

Olay Öncesi İstihbarat

01. 07. 1993 Perşembe günü, İl Merkezinde başlayacak olan ve aralarında Aziz NESİN’in bulunduğu birçok yazar ve sanatçının katılacağı 4. Geleneksel Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri’ni protesto etmek amacıyla, 30. 06. 1993 günü ‘gizli’ olarak, ‘Ek - 1’de sunulan bildiri dağıtılmıştır.

Konunun hassasiyetinden dolayı, etkinlik programı ve Aziz Nesin aleyhindeki bildiri Emniyet Müdürlüğü’ne faksla iletilmiştir.

II. Olayın Başlangıcı ve Seyri

2 Temmuz 1993 Cuma

- Paşa Camii önünde görevli emniyet ekibi (3860 kodlu) tarafından, Paşa Camii ve Meydan Camii’nden, Cuma namazından çıkan 500-1000 kadar kişiden oluşan grubun dört koldan Hükümet Konağı’na doğru ilerledikleri bildirilmiştir. (13.30)

- Hükümet Meydanı gerisinde oluşturulan polis barikatını aşan yaklaşık 2 bin kişi, maydanda, “Vali istifa”,”zafer İslam’ın”,”Şeytan Aziz”,” İslamiyet’i ezdirmeyeceğiz” vb. sloganlar atmışlardır. (13.40)

- Sayıları yaklaşık 3 bini bulan grup, Osmanpaşa Caddesi ve Buruciye Medresesi civarında benzer sloganları yinelemiştir. (13.55)

- 3 bin 500 dolaylarında gösterici, Kültür Merkezi önüne gelmiş ve içerdeki karşıt grupla slogan mücadelesi başlamış, çatışma polis tarafından önlenmiştir. (14.10)

- Kültür Merkezi’nden ayrılan grubun sayısı, 4-5 bini bulmuştur. (14.40)

- Grup, Buriciye Medresesi’ne gelmiştir. (14.45)

- Buriciye Medresesi önünden Hükümet Meydanı’na geçen 6 bin dolayındaki gösterici, aynı sloganları tekrarlamışlardır. (14.50)

- Grup, Hükümet Meydanı’ndan Atatürk Caddesi’ne yönelmiştir. (15.00)

- Atatürk Caddesi’nden yeniden Hükümet Meydanı’na gelinirken, sayı yaklaşık 8-9 bini bulmuştur. (15.10)

- Hükümet Meydanı’ndan İstasyon Caddesi yoluyla Kültür Merkezi’ne gelen göstericiler, bir gün önce dikilen anıtı kısmen tahrip etmiş; Kültür Merkezi içindeki karşıt grupla taşlı sopalı çatışma, polisçe, fazla büyümeden, zor kullanılarak önlenmiştir. (15.30)

- Valilik tarafından görevlendirilen Belediye Başkanı, Kültür Merkezi önündeki topluluğu sakinleştirmek için bir konuşma yapmıştır. (15.48)

- Kültür Merkezi’nden İstasyon Caddesi yoluyla yeniden Hükümet Meydanı’na ve Madımak Oteli civarına gelen yaklaşık 10 bin kişilik gösterici grubu, slogan atmaya devam etmiştir. (15.55)

- Madımak Oteli önünde toplanan yaklaşık 15 bin göstericiye, Valilik’ten gelen istek üzerine, Belediye Başkanı ve Büyük Birlik Partisi İlçe Başkanı birer konuşma yapmışlardır. (18.00)

- Belediye İtfaiye araçları, Hükümet Meydanı’na gelmiştir. (18.30)

- Kültür Merkezi önündeki heykel, belediye garajına konulmak amacıyla Meydan’dan geçirilirken, topluluk tarafından Madımak Oteli önüne getirilmiştir. (19.14)

- Madımak Oteli önündeki araçlar ve heykel ateşe verilmiştir. (19.50)

- Otele yaklaşmak isteyen itfaiye araçlarına, göstericiler yere yatarak engel olmuşlardır. (20.00)

- İtfaiye, otele güçlükle yaklaşabilmiştir. (20.05)

- Yangın Otele de sıçramıştır. (20.10)

- Afyon Sokak’tan (arka taraftan) gelen itfaiye, yangını söndürmeye başlamıştır. (20.20)

- Hükümet Meydanı’na gelen göstericiler, Hükümet Konağı’nı taşlamaya ve slogan atmaya başlamışlardır. (20.40)

- Güvenlik kuvvetleri havaya ateş etmiş ve göstericiler dağılmaya başlamıştır. (20.50)

- Kalabalık, küçük gruplar halinde şehrin çeşitli kesimlerine yayılmıştır. (21.00)

- Atatürk - Kongre ve Etnografya Müzesi önünde bulunan Atatürk Büstü tahrip edilmiştir. (21.40)

- Sayın İçişleri Bakanı Valiliğe gelerek, olaylarla ilgili bilgi almıştır. (22.00)

- Valilikçe ilan edilen ”sokağa çıkma yasağı” ile birlikte, güvenlik güçleri şehirde tam bir hâkimiyet sağlamışlardır. (23.00)

III. Olayın Nedeni

Olayların asıl nedeni, dinsiz olduğunu birçok kez açıklayan yazar Aziz Nesin’i bahane eden irtica yanlısı ve devlet düşmanı odakların, fırsattan yararlanıp, halkı, işsiz, güçsüz kişileri galeyana getirmesi ve istismar etmesidir.

Olaylar, idarenin elinde olmayan, kanunsuz göstericiler karşısında eldeki güvenlik güçlerinin kesin üstünlüğünü imkansız kılan bir gelişim seyretmiştir. Gelişmeler, dakika dakika hükümet yetkililerine ve üst düzey yöneticilere iletilmiştir.

Çeşitli camilerden çıkan ve normal bir kalabalık içinde küçük gruplar halinde değişik yönlerden gelen göstericiler, bir anda Hükümet Konağı önünde kanunsuz gösterilerine başladılar. 13.30 dolaylarında başlayan bu ilk olay üzerine, derhal Emniyet ve Jandarma üsleri ile yaptığım haberleşmede, başlayan olaya karşı alınacak önlemler değerlendirilmeye ve uygulamaya sokulmuştur. Olayın, ilk dakikalarında yarattığı izlenim, toplanan kişilerin hemen dağılıp gidecekleri şeklinde olmuştur.

Topluluğun Hükümet Konağı önünden ayrılmayıp slogan atmayı sürdürdükleri ve yere oturmaya başladıkları görüldüğünde, işin ciddiyeti anlaşılmış ve saat 13.45’te, yani olayın başlamasından 15 dakika sonra, Tugay Komutanı’ndan askeri güç talebinde bulunulmuştur. 13.45’te başlayan ve aralıklarla süren takviye kuvvet isteme talebine gecikerek karşılık verilmiştir. Hazırlandığı bildirilen kırk kişilik ilk kuvvet, Hükümet Konağı önüne ancak saat 16.00 dolaylarında ulaşmıştır.

Saat 19.10’da Genelkurmay Başkanı ile yaptığım telefon görüşmesine kadar, Tugay güçlerinin olay mahalline sevki mümkün olamamıştır. Sayın Genelkurmay Başkanı bu telefon görüşmesinde, Tugay’ın tüm gücünün olaylara müdahale etmek üzere kullanılacağını bildirmiştir. Saat 19.45’te, göstericiler kundaklanmış Madımak Oteli’ne girmek üzereyken, Tugay’ın son gelen ek gücü, koşar adımla kalabalığa müdahale etmeye çalışmış, ama kalabalığı yaramamıştır. Tugay takviyesinin en son anda, saldırganlar otele girmek üzereyken ulaşmakta olduğu, deşifre edilecek Emniyet telsiz konuşmalarından, Emniyet Müdürü ile yaptığım haberleşmelerden de anlaşılmaktadır.

Bu kritik anda yanımda bulunan İl Jandarma Komutanı’nın emri ile Jandarma timinin havaya ateş açması, olayların daha vahim noktalara gitmesini önlemede etkin olmuştur.

IV. Son Değerlendirme

1. Kanunsuz bir toplum olayına dönüşeceği yönünde kesin bir belirti bulunmamasına rağmen her türlü güvenlik önleminin alındığı etkinliklerde fanatik bir grubun çıkarttığı olayın, daha önceki yıllarda yaşanan ve tüm şehri kaplayan mezhepler arası çatışmaya dönüşmemesi, güvenlik güçlerinin halk üzerine ateş edip olayları daha da alevlendirmesi yanlışlığına düşülmemesi yönünde her türlü duyarlılık gösterilmiştir.

Keza aynı yaklaşım, Sayın Başbakan’ımız ve İçişleri Bakanı’mızla yaptığım telefon görüşmelerinde, ‘Gösteriler içindeki halkın, güvenlik güçlerinin ve saldırıya hedef olan misafirlerin hepsinin korunması zorunluluğu olmadıkça kuvvete başvurulmaması’ şeklinde tekrar edilmiş ve bu yönde talimatlar alınmıştır.

2. İlk anda kuvvete başvurup, grubun tüm şehre yayılması; olayların tüm şehri kaplaması ve sayıca yetersiz güvenlik güçlerinin şehre yayılan olaylar karşısında iyice güçsüz bir duruma düşmesi ve olayların daha büyük facialara dönüşmesi sonuçlarını yaratabilirdi.

3. Çevre illerden gelen takviye güçler, 25-30 sayıları mertebesinde kalmış, Tugay’ın tüm gücünün bir anda seferber edilmemesi de, mevcut güvenlik kadrosuna yeterli desteğin zamanında katılamaması sonucunu doğurmuştur.

V. Sonuç

Sonuç olarak, yaşanan üzücü olayın öncesinde, olay sırasında ve sonrasında, eldeki tüm olanaklar ve güvenlik gücü kullanılmaya çalışılarak, ilimizde bulunan askeri birlik, 5. Piyade Er Eğitim Tugay Komutanlığı’ndan, İçişleri Bakanlığı Sayın Müsteşarı’nın bilgisi altında Kayseri ve Tokat illerinden; ilimiz Hafik, Yıldızeli, Kangal, Şarkışla ve Zara Kaymakamlarından takviye kuvvet zamanında istenilmiş, Sayın Başbakan’a, Sayın İçişleri Bakanı’na, Sayın İçişleri Bakanlığı Müsteşarı’na, uçak ve helikopterle takviye gönderilmesi talebi arz edilmiştir. Yaşanan bu üzücü olayda, Valiliğimiz yasal ve idari her türlü çareye başvurmuş, gerekli makamlarla haberleşme ve koordinasyon içinde bulunmuştur. Dünyanın her yerinde, ülkemizin birçok yerleşim merkezinde de yapılması gereken en temel iş, olayları sınırlamak ve büyümesini engellemektir. Bu çerçevede Valiliğimiz görevlerini eksiksiz olarak yerine getirmiştir.

f) Tahrik mi, Tertip mi?

Devletin Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakan düzeyindeki yetkililerinin olaya yaklaşımları, yakılanların bunu sanki hak ettiği yolundadır. Saldırganlara yönelik herhangi bir tutum alınmasına karşı çıkmakta, olayın tahrike bağlı bir duyarlık olduğunu iddia etmektedirler.

Böyle bir tutum, etkilerini göstermekte gecikmedi. Nitekim Emniyet Müdürü ile Vali hemen görevden alınır. Katliam soruşturması, Aziz NESİN’in tahrikleri ekseninde yürütülür.

Emniyet tahkikatı bu yöndedir ve Savcılık da böyle bir yol tutturmuştur. Cumhuriyet Savcılığı soruşturmasında, katliamı planlayan ve başlatan örgütler üzerinde durulmamış; saldırı Aziz NESİN’ın tahriklerine bağlanmış ve iddianame, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasasına muhalefet temelinde hazırlanmıştır. (Sivas Savcısının hazırladığı iddianame: Hazırlık 1993/2460, Sivas Asliye Ceza Mahkemesi)

Ankara DGM Savcılarının 1 Nolu DGM’ye sunduğu iddianamede de, “Sivas’ta Pir Sultan Şenlikleri ve bu şenliklere katılan, bir konuşma da yapan, Aziz NESİN gibi dini inkâr etmekten öte, İslâm dinini küçültücü, aşağılayıcı bir kitabı da neşrettiren, Türk halkına aptal demekten çekinmeyen kişilerin davet edilmesi” gibi ifadelere yer verilmiştir. 8 DGM Savcıları da, katliamı planlayanları ve başlatan örgütleri ortaya çıkarmaktan yana olmamış ve olayları Aziz NESİN’in tahrikine bağlamışlardır.

Ankara 1 Nolu DGM de gerekçeli kararında (E: 1993/106, K: 1994/190) , saldırıyı ve katliamı Aziz NESİN’in tahrikine bağlayarak olaylarda bir örgüt aramanın gereksiz olduğuna karar vermiş, sanıkların cezasında da dörtte bir oranında indirim uygulamıştır.

Oysa saldırının ve katliamın örgütlü olarak planlandığına dair tanık ifadeleri ve belgeler bulunmaktadır. Üstelik bunların tümü mahkemeye sunulmuştur. Olaylardan iki gün önce kentte, “Müslüman Kamuoyuna” başlıklı bir bildirinin dağıtıldığını belirtmiştik. Şenliklerin birinci gününün akşamı, “Halkımıza Çağrı” başlığı taşıyan ikinci bir bildirinin dağıtıldığı da vurgulanmıştı. Malatya Valisi, saldırıdan bir gün önce bir otobüs dolusu Aczmendi militanının Malatya’dan Sivas’a geldiğini, basına söylemiştir. Yine daha önce aktardığımız gibi, şenliklerin birinci ve ikinci günleri, Sivas’taki yerel sağ basın organları (Hürdoğan, Bizim Sivas, Hakikat, Anadolu, Yeni Ülke vb.) dağıtılan bildirilerin içeriğine uygun ve tahrik edici yazılar yayımlamışlardır.

Bu yazılı kaynaklara ek olarak, TBMM’nin olayla ilgili kurduğu Araştırma Komisyonuna ifade veren çeşitli görevlilerin anlatımları da ilginç bilgilerle yüklüdür.

O günlerde Sivas Emniyet Müdürü olan Doğukan ÖNER: “... Bu Perşembe günü de, Aziz NESİN Buriciye Medresesine gitmiş, Buriciye Medresesinde öğleye kadar kitap imzalamış, o akşama kadar belirli yerlerde gezmiş. O akşam çıkıp Madımak Oteli’ne gitmiş. Gece saat 21.00’de bir tek siyasi şubemizin korumasıyla birlikte yanında 8 kişi ile Madımak Oteli’nden çıkmışlar, Atatürk Caddesinden inmiş aşağıya; orada Sarayhan Restorantı var; Sarayhan Restorantına yaya gitmişler. Orada içki içtikten sonra da yine yaya olarak aynı ekiple o şekilde gitmişler. Yani ben şunu arz etmek istiyorum, yani olay bir tek Aziz NESİN’e yönelik olan bir hadise değildir.

“... Bu işte kesin provokasyon vardır. Bu işte kesin dışarıdan gelme birtakım güçler vardır. İlk defa camiye gittiğim zaman o caminin ön tarafında belirli birtakım gruplar vardı... Ben o grupları Madımak önünde görmedim...”

Mehmet YILDIZ (Sivas Emniyet Asayiş Müdürü) : “Heykel getirildi, topluluğun önüne atıldı. Atılınca gerçekten insanlar artık çok çılgınca hareket ediyorlardı. Dişleriyle dahi ısıranları gördük, kafasını vuranları gördük... Paşa Camisinden anons edilince, diyelim ki 200 kişi pankart astı. Amerikan Bayrağını yaktılar...”

Millet Partisi İl Başkanı: “Paşa Camisinde namaz bitmişti, bir kısım imamı beklemeden namaz biter bitmez dışarıda bir gürültü patırdı oldu... Amerikan Bayrağının yakılışını bizzat gördüm. Pankartı da cami duvarında asılı olarak gördük.”

Dr. Hüseyin POLAT (Tabibler Odası Başkanı) :“Öncelikle bu saldırı devlete karşı yapıldı. Laik Cumhuriyete ve Atatürk’e karşı yapıldı. Belediye Başkanı ‘Gazanız mübarek olsun’ diyerek manevi destek verdi.”

Mehmet TALAY (Kültür Bakanlığı Sivas İl Müdürü) : “Aziz NESİN Sivas’a ilk kez gelmedi. Aziz NESİN bundan yedi, sekiz ay veya bir sene kadar önce kitap imza gününe gelmişti. Sonra Aziz NESİN’in konuştuğu gün Perşembe günü, olaylar 24 saat sonra çıkıyor. Tepki olarak olsaydı aynı gün tepki olurdu...”

Şakir ŞEKER (ANAP İl Başkanı) : ”Caminin içinden insanlar çıkmaya başladığı anda, 20 veya 25 kişilik namazla hiç alakası olmayan ve namaz kılmayan bir grup, bahçede namaz kılan yere gelir ve bunlar bir pankart açarlar, arkasından da bir Amerikan Bayrağı ateşe verilir...” 10

Yine kamu tanıklarından Emniyet görevlileri İzzet KARADAĞ, Erol ÇÖL, Refik SUNGUR, Nazım GÜNAYDIN, Orhan Veli KARADAYI, Mehmet ÖZBEK, Ömer Faruk ÜNAL hazırlık ifadelerinde ve Mahkemedeki ifadelerinde saldırının ve katliamın organizeli olduğunu belirtmişlerdir. 11

Belgelerden ve tanıkların anlatımlarından anlaşıldığı gibi, Sivas katliamı tahrik sonucu değil, örgütlü ve planlı hazırlıkların sonunda gerçekleşmiştir.

g) Yargı Süreci

Katliamdan birkaç gün sonra soruşturma başlatılmıştır. Soruşturma ve yargılamanın gelişimi şöyledir:

1) Sivas C. Başsavcılığı, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasasına muhalefetten dolayı bazı kişiler hakkında soruşturma başlatır ve Sivas 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde kamu davası açar. Sivas 2. Asliye Ceza Mahkemesi de 23. 08. 1993 gün, 1993/302 Esas, 1993/315 kararıyla, kamu güvenliği yönünden davayı Ankara Asliye Ceza Mahkemesine gönderir. Ankara 19. Asliye Ceza Mahkemesinin 1993/1185 E. Kararıyla dava Ankara DGM’ye gönderilir.

2) Sivas C. Başsavcılığı, ayrıca 22. 07. 1993 gün ve 1993/2212 Hz. Sayılı iddianamesiyle Sivas Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açar. Mahkeme de kamu güvenliği nedeniyle dava dosyasını Ankara Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderir. Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi de, oluşumunun DGM’yi ilgilendirdiği gerekçesiyle 11. 10. 1993 gün, 1993/169 E., 1993/150 sayılı kararıyla davayı Ankara DGM’ye gönderir.

3) Sivas İli, Kayseri DGM kapsamındadır. Bu yüzden, Kayseri DGM Savcılığı da soruşturma başlatır. Sonra 25. 08. 1993 gün, 1993/175 Esas, 1993/197 sayılı kararıyla davayı kamu düzeni bakımından Ankara DGM’ye gönderir.

4) Ankara DGM, kendisine gönderilen dava dosyaları hakkında 27. 10. 1993 tarih ve 1993/129 Esas, 1993/109 sayılı kararıyla görevsizlik kararı verir. Böylece Mahkemeler arasında uyuşmazlık sonucu dava dosyası Yargıtay’a gider. Yargıtay 16. Ceza Dairesi de 08. 11. 1993 gün ve 1993/11824 Esas, 1993/11804 sayılı kararıyla Ankara DGM’nin yetkili olduğuna karar verir.

5) Ankara DGM, gerek Asliye Cezada açılan davaların dosyasını, gerekse Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan dosyayı 1993/106 Esas kararıyla birleştirir. Sonuçta dava, Ankara 1 nolu DGM’de açılmıştır.

Görüldüğü gibi, saldırı ve katliam sırasında Emniyet, suçluları yakalamada oldukça pasif kalmış; Sivas’ın dışından gelen saldırganlar kolaylıkla Sivas’ı terketmişlerdir. Sonradan gözaltına alınanların tümüne yakını Sivas’ta oturanlardır.

Yargı sürecinde dava dosyası, Kayseri DGM, Sivas, Ankara Asliye ve Ağır Ceza Mahkemeleriyle, Ankara DGM ve Yargıtay arasında uzun süre dolaştırılmıştır. Böylece sıcağı sıcağına soruşturma başlatılmadığı gibi, suçluların çoğunluğu çoktan kayıplara karışmışlardır.

35 kişinin ölümüne, 60 kişinin yaralanmasına neden olan bu katliamın soruşturulmasına, yargılanmasına etki eden veya engellemeye çalışan gizli güçler mi vardır? Burası tartışma konusu olmuştur.Ama katliamın öncesi, sonrası ve yargılama süresinde saldırganların korunduğuna, basın ve kamuoyu tanık olmuştur.

Ankara 1 nolu DGM’ye sunulan iddianamede Sivas Katliamı şöyle anlatılmaktadır:

“İDDİANAME: 02. 07. 1993 Cuma günü her yıl olduğu gibi Banaz Köyü’nde yapılmakta olduğu söylenilen Pir Sultan Abdal Şenlikleri’nin bu yıl Sivas şehrine dikilen Pir Sultan Abdal Abidesi’nin açılışı nedeniyle Sivas il merkezinde yapılmış olması, toplantıya İslam dünyasında tepki yaratan Şeytan Ayetleri Kitabı’nı Türkiye’de de yayınlayan Aziz Nesin’in davet edilmesinin, il içinde olumsuz bir ortamın doğmasına neden olduğu gözlenmiştir. Sivas ilinde yaşayan vatandaşların bu duruma hassasiyetlerini gösterecekleri ve bir büyük olayın geleceği önceden bilinmesi de bir yana, yasal ve emniyet tedbirlerinin bu tür olayları önlemede etkin bir çare olamayacağı açıktır...

“İslam dünyasında tepki yaratan ‘Şeytan Ayetleri’ kitabının Türkiye’de yayınlanmasını yürüten ve Türk toplumunda sergilediği hareketleriyle hiç de iyi izlenim bırakmayan Aziz Nesin’in bu merasime (4. Pir Sultan Abdal şenliği) davet edilmesi, geleneksel olarak Pir Sultan Abdal Şenlikleri’nin her yıl Banaz Köyü’nde yapıldığını düşünürsek, bu şenliğin Sivas İl Merkezi’ne getirilmesi; kamu davasındaki bu olayı hazırlamıştır.

“İşte 02. 07. 1993 gününün Cuma olması ve camilerden çıkan halkın, fanatik dincilerin yönlendirmesiyle, yetkililerce olayın önlenmesi için yeterli tedbirin alınmaması ve geciktirilmesi,

“Ayrıca, fanatik toplulukça şenlikten bir gün önce il merkezinde yayınlanan gazetelerde açıklamalar yapılması ve halkı kışkırtan bildiriler dağıtılması;

“Hele hele Aziz Nesin’in İslam Dini’ne karşı tutum ve davranışları ve açıklamaları;

“Kapalı bir salonda düzenlenen toplantıda terör örgütü militanları için saygı duruşunda bulunulması;

“Eylemin hazırlayıcı nedenleri arasında sayılabilir.

Sivas ilinde meydana gelen bu vahim olay için de, ‘Bu şenlik neden İl Merkezi’nde yapılmıştır, neden Cuma gününe rastlatılmıştır, neden genelde halk tarafından hareketleri hiç de hoş karşılanmayan Aziz Nesin şenliğe davet edilmiş, kendisine konuşmalar yapma imkanı tanınmış, neden şenlikle hiç ilgisi olmayan terör örgütü militanları için saygı duruşunda bulunulmuştur? ’ soruları cevapsız kalmaktadır.

“Bir yanda ‘Marksist-Leninist’ düzene dayalı devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne yönelik oluşturulan yasa dışı terör örgütleri, özellikle PKK terör örgütünün; bir yanda fanatik dincilerin laik devlet düzenini cebren ilga edilip, yerine şeriat devlet düzeninin getirilmesine ilişkin;

“... Çalışmaları Sivas olayında tahrik ve teşvik şeklinde görüntülenerek gövde ve güç gösterisi oluşturulmuştur. Olaydan bir gün önce sokağa dökülen Marksist-Leninist düzene dayalı, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne yönelik Dev-Sol, Dev-Genç, PKK terör örgütlerinin militanlarının katılmasıyla Sivas sokaklarında yapılan yürüyüş ve Aziz NESİN’in konuşmaları sergilediği tavrı, bir gün sonra meydana getirilecek olayların tahrikçisi olmuştur...” 12

DGM savcılarının iddianamelerinde, Pir Sultan Abdal Kültür Şenlikleri ve bu şenliğe katılanlar “Dev-Sol, Dev-Genç, PKK” örgütleriyle bağlantılı olmakla suçlanmaktadır. Bu örgütlerin Sivas’ta yürüyüş yaptıklarından sözedilmektedir. Oysa Sivas Valiliğinin ve Emniyet Müdürlüğünün raporlarında böyle bir yürüyüş olmadığı belirtilmiştir. Yine, katliamı gerçekleştiren ırkçı-şeriatçı örgütlerden hiç söz edilmemiştir. Katliamın nedenini Aziz NESİN’in tahrikine ve sol örgütlere bağlayarak savcıların, katliamı yapanlardan yana taraflı olduğu görülmektedir.

Davanın ilk duruşması, Ankara 1 nolu DGM’de 21. 10. 1993 günü yapıldı. Duruşmayı izlemek üzere binlerce kişi Ankara DGM önüne geldi. Binin üstünde polis Adliyenin geliş yollarını çevirmişti. Saldırganların yakınlarının ve avukatlarının dışında kimseyi Adliyeye yaklaştırılmıyorlardı. Sivas’ta katledilenlerin aileleri ve avukatları içeri alınmadılar. Emniyet güçleri, duruşmayı izlemeye gelenlere ve katledilenlerin yakınlarına acımısızca saldırdılar. Kadınları saçlarından tutarak yerlerde sürüklediler ve copladılar. Ağza alınmayacak küfür ve hakaretler yapıldı. Birçok kişi gözaltına alındı.

İlk duruşma böyle başladı. Yakınlarını kaybeden aileler ve müdahil avukatları sonraki duruşmalara katılma imkanı buldular. Sanıklar, her duruşmada müdahil avukatlara ve yakınlarını kaybeden ailelere sözle ve el hareketleriyle hakarette bulunuyorlardı. Mahkeme heyeti bu tür hareketlere müdahale etmiyordu.

Müdahil avukatlar, katliamla ilgili elde edilmiş fotoğrafları, filmleri ve benzeri belgeleri mahkemeye sundular. Mahkemeye sunulan belgelerde saldırganlar, somut olarak görülüyordu. Ancak mahkeme heyeti avukatların belgelerin incelenmesi istemini kabul etmedi. Daha sonra davanın gelişimini, tanıkların ifadelerini basından ve kamuoyundan gizlemek için gizlilik kararı alındı. Müdahil avukatlar, mahkeme heyetinin tutumunu yanlı görerek reddi hakim isteminde bulundular. Avukatların bu istemi de reddedildi.

Mahkemenin yanlı tutumu karşısında, müdahil avukatlar, yaptıkları bir açıklamayla duruşmalara katılmama kararı aldılar:

“...Şeriat heveslilerinin, teokratik devlet özlemcilerinin yargılandığı ve Cumhuriyet tarihimizin en önemli davalarından olan Sivas Olayları Davasının her yönüyle topluma, halkımıza açık olması gerekir. Müdahil vekileri olarak, gerekçesi ve nedenleri bile tutanağa yazılmamış olan ‘Gizlilik kararı’nın sürmesini asla benimsemeyiz, yargılamanın kamuoyundaki inandırıcılığına gölge düşmesine göz yummayı, halkın haber alma hakkının tıkanmasını içimize sindiremeyiz ve hukuka uygun bulmayız.

“Bu nedenle meslektaşlarımız, müdahil müvekkillerin de isteklerini göz önünde bulundurarak; mahkemelerce verilmiş bulunan ‘Gizlilik kararı’ kaldırılıncaya kadar, duruşmalar halka açık olarak yapılıncaya kadar, duruşmalara girmeme ve mahkemeyi tarihi sorumluluğu ve hukuki yanlışlığı ile baş başa bırakma kararı vermişlerdir...” 13

Müdahil avukatların bu kararını desteklemek üzere, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Merkezi de tüm şubeleriyle açlık grevi kararını aldı. 14 Haziran 1994 günü başlayan ve18 Haziran akşamı sona eren dört günlük açlık grevine, Derneğin 35 Şubesinin tüm yönetim kadrosu katıldı. Açlık grevi süresince 100 binin üstünde kişi ve kurum temsilcisi Derneği ziyaret ederek destek verdiler. Buna ek olarak Ankara’da 200 bin bildiri dağıtıldı.

Bunca tepki ve uyarıya karşın, mahkeme heyeti kararında direnerek yargılamayı yürüttü. Gizlilik içinde yürütülen yargılama 26. 12. 1994’te karara bağlandı. Mahkemenin gerekçeli kararı şöyledir:

“Gerekçeli Karar:...Sivas olaylarının devlete ve laik düzene yönelik olmadığı, Aziz NESİN’in Şeytan Ayetleri kitabını yayınlamasına duyulan öfke, kin ve nefretin oluşturduğu tahrik sonucu ve Aziz NESİN’e yönelik bir eylem olduğu, kast edilen Aziz NESİN olmasına rağmen hedefde sapma sonucu 37 masum insanın ölümü ile sonuçlanan bu olayların, laik-antilaik veya mezhep çatışması olmadığı, sadece İslam dinince mukaddes sayılan değerlerin aşağılanmasına tepki gösterildiği, Aziz NESİN’in Anadolu’nun herhangi bir vilayetinde da aynı tepkiyi görebileceği, dolayısıyla şahsa yönelik eylemin bir başka amaca çekilerek kamplaşma ve kutuplaşma yaratmasının hukuki ve sosyal bir yararı olmadığı kanaatindeyiz.

“... Olayların müştekisi Aziz NESİN’in, Bakanlar Kurulu’nun 24. 08. 1989 tarih ve 1989/14479 sayılı kararnamesinde, yazarı Salman RÜŞDİ olan ‘Şeytan Ayetleri’ isimli kitabın Türkiye’ye sokulması ve dağıtılmasını yasakladığı, Türkiye’de bu yasağa rağmen adı geçen kitabı Aydınlık Gazetesinde yayınladığı ve bu kitabın içeriği itibarıyla Müslümanların Peygamberi ve eşlerine karşı tahrik ve tazyif edici ibarelerin bulunması sebebiyle tüm Müslüman halkı bu yayından dolayı haksız şekilde tahrik ettiği, böylece olayların çıkmasının müsebbibi bulunduğu anlaşıldığından, sanıklara tayin olunan ceza TCK’nun 51/1 maddesi gereğince ¼ nisbetinde indirilecek... hapis cezasıyla ayrı ayrı cezalandırılmalarına...“ (Ankara 1 nolu DGM’nin Gerekçeli Kararı, Sayfa: 461/465) 14

Böylece Sivas katliamı davasının 22 sanığı hakkında 15’er yıl, 3 sanığı hakkında 10’ar yıl, 54 sanığı hakkında 3’er yıl, 6 sanığı hakkında 2’şer yıl hapis cezası, 37 sanığı hakkında da beraat kararı verildi.

DGM’nin kararında katliamı gerçekleştiren faşist (ırkçı-şeriatçı) örgütlerden söz edilmediği gibi, katliam Cumhuriyete ve laikliğe karşı bir eylem olarak da değerlendirilmemiştir. Ama bir suçlu gerekliydi ve o da bulunmuştu: Aziz NESİN. Üstelik bu hiç de yeni bir şey değildi; devletin yetkilileri, siyasi iktidarın sözcüleri, emniyet yetkilileri ve savcılar da, Sivas katliamının örgütlü bir hareket olmadığını, Aziz NESİN’in tahrikiyle ortaya çıkmış bir tepkinin sonucu olduğunu, olayın ilk gününde açıklamışlardı.

Müdahil avukatlar, DGM’nin kararını taraflı, hukuka ve adalete aykırı olarak niteleyerek, ayrıntılı bir savunmayla temyiz ettiler. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Esas No: 1996/688, Karar No: 1996/4716 kararıyla, “Katliamın Cumhuriyete, Laikliğe ve Demokrasiye yönelik olduğunu” belirterek DGM’nin kararını esastan bozdu.

Ankara 1 nolu DGM, Yargıtay’ın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlattı. Karar, 28. 11. 1997’de açıklandı. Mahkemenin Esas No: 1996/84, Karar No: 1996/199 Gerekçeli Kararında şu ifadelere yer veriliyordu:

“... 7-8 saatlik uzun bir zaman süreci içerisinde güvenlik görevlilerince yapılmış olan çeşitli uyarılara rağmen dağılmayarak Hükümet Konağının önünde bulunan güvenlik görevlilerini kurduğu barikatın da zorlanıp devlet ve hükümetin il’de temsilcisi olan valiye ‘Şerefsiz vali’, ‘Vali istifa’ şeklinde, yürüyüşler ve toplanmalar sırasında Cumhuriyetçilik ve laiklik ilkelerine aykırı biçimde ‘Şeriat gelecek zulüm bitecek’, ‘Cumhuriyeti burada kurduk, burada yıkacağız’, ‘Yaşasın şeriat, kahrolsun laiklik’, ‘Şeriat isteriz’, ‘Dinsiz laikler’ sloganlarının atılması, bir kısım işyeri, mesken ve araçların yakılması ‘Yak yak’ sloganları altında güvenlik görevlilerinin kurduğu barikatın cebir kullanılmak suretiyle açılıp otelin yakılması suretiyle 35 kişinin öldürülmüş ve çok sayıda kişi ve güvenlik görevlisinin yaralanmış bulunması ve nihayet Türk İnkılabının temel taşlarından birisi olan Sivas Kongresinin imzalandığı ve sonradan müzeye dönüştürülmüş bulunan bina ile önündeki Atatürk Heykelinin tahrip edilmiş olması, olayda kullanılan cebir, bir kısım icra hareketlerinin TCK’nin 146. Maddesinde belirtilen sonucu yaratmaya elverişliğinin ve Aziz NESİN’in düşünce ve davranışları bahane edilmek suretiyle Anayasal düzenin en önemli ilkelerinden olan Cumhuriyetçilik ve laiklik ilkelerinin ortadan kaldırılmasına yönelik bulunduğunu tüm açıklığı ile ortaya koymaktadır...” (Gerekçeli Karar, s. 65-67)

DGM’nin kararında 33 sanığa idam, diğerlerine de muhtelif ağır hapis cezaları verilmiştir.

Mahkemenin kararı taraflarca temyiz edilmiştir Yargıtay 9. Ceza Dairesinin, 24. 12. 1998 günü verdiği kararda hapis cezaları onaylanırken, 33 idam cezası bazı usul noksanlıkları nedeniyle bozulmuştur. Dava bir kez daha DGM önündedir.


ONLARKİ ATEŞ HIRSIZLARIDIR (15.KATLİAM YILINDA SİVASI UNUTMADIK..! !)

[email protected]

TÜRKİYE'DEKİ İLEGAL VE LEGAL PARTİLER

ABACILAR

TİP içindeki Mehmet Ali Aybar-Behice Boran-Çetin Altan çevresi.
ACİLCİLER

1975 başlarında THKP-C'den Mahir Çayan'ın Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi görüşünden hareketle hemen öncü savaşın başlatılması gerektiğini söyleyerek ayrılan grup, 1980 darbesi ile tamamen dağıldı. Grubun önde gelen isimlerinden İlker Akman, Hasan Basri Temizalp, Yusuf Ziya Güneş Malatya Beylerderesi'nde öldürüldü.
ANA GERİLLA BİRLİĞİ

Devrimci Yol tarafından 1980 darbesi sonrası 1982 yılında başlatılan kır gerillası faaliyetlerindeki çekirdek grup, 1985 yılında kır faaliyetlerinin sona erdirilmesi ile dağıtıldı.
BİRLEŞİK DEVRİMCİ GÜÇLER PLATFORMU
(BDGP)


1988, Radikal Sol.
Haziran 1998'de PKK, TKP(ML) , MLKP, TKP/ML, TDP, DHP, DEVRİMCİ SOL, TKP (Kıvılcım) 'nin işbirliği yaptığı Platform. Kasım 1999'da işbirliği anlaşması sona ermiştir.
BOLŞEVİK PARTİSİ/KUZEY KÜRDİSTAN
(BP/KK-T)


1981, Eski Maoist-Stalinist.
1981'de TKP/ML (Bolşevik) olarak kuruldu.
Yayınlar: Bolşevik Partizan - Roja Bolşevik
DEVRİM


1990, Eski Maoist-Radikal Sol.
TKİP'den kopan bir grup.
Yayınlar: Devrimci Halk
DEVRİMCİ HALK KURTULUŞ PARTİSİ-CEPHESİ
(DHKP-C)


1994, Radikal Sol.
Dev-Sol'un içinden gelen ana grup.
Yayınlar: Yaşadığımız Vatan - Devrimci Sol - Kurtuluş
DEVRİMCİ HALK PARTİSİ



1994, Radikal Sol
PKK'ya yakın bir grup.
Yayınlar: Alternatif
DEVRİMCİ HALKIN BİRLİĞİ
(DHB)

TKP/ML'den, faşizme karşı mücadele konusundaki anlaşmazlık sonucunda 1977'de ayrılan dar bir grup; aynı isimli dergi ile tanınırlar.
DEVRİMCİ HALKIN YOLU
(DHY)

THKP-C kökenli grup önce Militan Gençlik, daha sonra Halkın Yolu dergilerini çıkardı; 1977 yılındaki bölünmede bir grup TİKP'ye (Aydınlık) katılırken, kalan unsurlar dar bir grup içinde Devrimci Halkın Yolu dergisi etrafında toplandılar.
DEVRİMCİ İŞÇİ PARTİSİ - İNŞA ÖRGÜTÜ
(DİP-İÖ)

Troçkist
Yayınlar: Enternasyonal Bülten
DEVRİMCİ KOMÜNİST PARTİSİ
(DKP)

1989 yılında TKP/B'den kopan İbrahim Seven tarafından kurulan parti 1991'de kendini feshetti.
DEVRİMCİ KURTULUŞ
(EYLEM BİRLİĞİ)

THKP-C kökenli MLSPB'den kopan bir grup tarafından 1976 yılında kurulan, İzmir ve Gaziantep'te faal olan örgüt etkisiz kaldı.
DEVRİMCİ MÜCADELE

1977, Radikal Sol
Devrimci Derleniş olarak bilinen grup.
Yayınlar: Devrimci Mücadele
DEVRİMCİ PARTİ GÜÇLERİ
(DPG)

Radikal Sol
Yayınlar: Maya - Parti Yolunda
DEVRİMCİ SAVAŞ

THKP-C kökenli kişilerce 1977'de kurulan ve Kahramanmaraş civarında etkili olan grup.
DEVRİMCİ SOL

1978'de Devrimci Yol'dan ayrılarak aynı isimli bir dergi çıkaran İstanbul merkezli grup. Devrimci Yol'un SSCB'de revizyonist diktatörlüğün hüküm sürdüğü tespitine katılmıyarak, iç savaş tespitinin Mahir Çayan'ın öncü savaş stratejisini reddettiğini belirterek ve direniş komiteleri önerisinin yatay örgütlenmeye yol açarak, yukarıdan aşağıya örgütlenmeyi törpülediğini söylüyorlardı. Ayrışma sonrası üniversitelerde Devrimci Gençlik Federasyonu kuruldu, militan mücadeleye girişildi. Silahlı devrim birlikleri aracılığı ile faşist odaklara saldırılar düzenleyen grup, MHP ileri gelenlerinden Gün Sazak ve Nihat Erim suikastlerini gerçekleştirdi. 1980 sonrası en çabuk toparlanan gruplardan olan Dev-Sol, sansasyonel eylemlerine Özdemir Sabancı'nın öldürülmesi ile devam etti. 1990'ların başında Bedri Yağan (Darbeciler grubu) önderliğinde bir grup Dev-Sol'dan ayrıldı. Hareket daha sonra Devrimci Halk Kurtuluş Parti-Cephesi (DHKP-C) olarak adını değiştirdi. Bedri Yağan ise 1993 yılında İstanbul'da polisle girdiği çatışmada öldü.
DEVRİMCİ SOSYALİST İŞÇİ HAREKETİ
(DSİH)

Radikal Sol
Yayınlar: Kaldıraç
DEVRİMCİ SOSYALİST İŞÇİ PARTİSİ
(DSİP)


1997, Troçkist
Troçkist yasal parti.
Yayınlar: Sosyalist İşçi
DEVRİMCİ YOL

1975, Radikal Sol
İlk sayısı 1 Mayıs 1977'de çıkan aynı isimli dergi etrafında örgütlenen grup, büyük bir bölünme sürecine giren sosyalist grupların dikkatli bir analizini yaparak özgün bir mücadele yaratmayı hedefliyordu; 1977-80 arasındaki siyasal çatışma ortamını da iç savaş olarak tanımlayarak, faşizme karşı savaşımı ön plana çıkarıyor, Direniş Komiteleri önerisini getiriyordu. 1980 darbesine karşı gerilla örgütlenmesinin başarısızlığı, yurtdışında örgütlenme zorunluluğunu doğurdu. 1990'larda Yeniden (sonradan Bir Adım dergisi oldu) dergisi etrafında örgütlenen kadrolardan büyük kısmı ÖDP içinde aktif haldedirler. Bunun yanısıra Devrim, Yön, Özgürlük, Devrimci Hareket dergileri de Dev-Yol geleneğine sahip çıkarak faal olan diğer yan gruplardır.
Yayınlar: Hareket - Devrimci Hareket - Bir Adım -
Devrimci Genç
DİRENİŞ HAREKETİ

1978, Radikal Sol
THKP-C kökeni ile 1980 öncesi faal olan grup, THKP-C Üçüncü Yol örgütünün devamı niteliğindedir.
Yayınlar: Odak
DÖRDÜNCÜ SOL - İNŞA ÖRGÜTÜ

Troçkist
Yayınlar: Son Kavga
EMEK PARTİSİ

Özgürlük Dünyası dergisi etrafında örgütlenen, THKO-HK-TDKP geleneğinden gelen grubun, 25 Mart 1996'da kurduğu parti. Parti kurucuları arasında Levent Tüzel, Hüseyin Över, Hanife Türkmen, Osman Nuri Şenol, Sunay Akın, Can Yücel, Necati Kotan, Cevriye Eftelioğlu, Hüseyin Elitaş, Haydar Kaya, Gülsüm Akyüz gibi isimler vardı. Katı bir disiplin partisiydi.
EMEĞİN PARTİSİ
(EMEP)


Stalinist
Emek Partisi kapatılınca, yerine 25 Kasım 1996'da kuruldu.
Yayınlar: Evrensel Gazetesi - Özgürlük Dünyası -
Birlik ve Mücadele - Evrensel Kültür
HALKIN BİRLİĞİ

TKP/ML içinden ayrılan grup ve dergisi; 1976'da çıkan dergilerinde Üç Dünya Teorisi'ni savunan grup, silahlı mücadeleyi maceracılık olarak nitelendirerek, kitle çalışmalarına ağırlık verilmesinin gerektiğini söylüyordu.
HALKIN DEVRİMCİ ÖNCÜLERİ
(HDÖ)


1977, Radikal Sol
12 Mart'tan çıkışta THKP-C ve Mahir Çayan tezlerini savunan ve pratiğe geçirilmesini hedef olarak saptayan gruptan 1977'de ayrılanlardan geri kalanların kendilerine verdiği isim; 1980 sonrası büyük ölçüde dağıldı (diğer ismi ile THKP-C/HDÖ) .
Yayınlar: Cephe - Kurtuluş - Kurtuluş Cephesi
HALKIN KURTULUŞU

THKO geleneğinden gelen insanların, 12 Mart ayrışması sonucu ilk sayısını 1976 yılında yayınladıkları aynı isimli dergi etrafında örgütledikleri grup. Arnavutluk Emek Partisi taraftarı olan grup, güçlü bir örgütlülük yarattı. Partiye doğru evrim amacı ile oluşturulan bu grup daha sonra TDKP-İÖ ve TDKP ilişkilerine evrildi.
HALKIN YOLU

12 Mart sonrası, THKP-C ML adı ile anılan grup, Halkın Yolu dergisini çıkarak siyasallaşma yolunda adım attı ve Kızıl Bayrak dergisi ile de illegal yapılanmasını sürdürdü. Daha sonra THKP-C ML olan isimlerini Türkiye Köylü İşçi Hareketi (TKİH) olarak değiştiler; ve TKİH ise daha sonra TKP/ML ile birleşerek MLKP'ye evrildi.
İŞÇİ DEMOKRASİSİ


1998, Troçkist
DSİP'ten ayrılan bir grup.
Yayınlar: İşçi Demokrasisi
İŞÇİ PARTİSİ


1992, Eski Maoist-Ulusalcı
Doğu Perinçek çevresinin kurduğu SP kapatılınca, yerine açılan parti.
Yayınlar: Aydınlık - Teori - Bilim ve Ütopya - Papirüs
KOMÜNİST PARTİSİ-İNŞA ÖRGÜTÜ
(KP-İÖ)

1995, Eski Maoist-Stalinist
Marksist Leninist Komünist Partisi'ni (MLKP) işçi hareketi ile sosyalist hareketi birleştiremediği noktasında eleştirerek ayrılan grubun 1990'lı yıllarda kurduğu parti.
Yayınlar: Halkın Birliği
KURTULUŞ HAREKETİ

THKP-C kökenli olan hareket, 1974 affı ile salıverilen kadrolardaki Mahir Çayan tezlerininin çoğunu reddeden bir gruptan oluşmuştur. Haziran 1976'da Kurtuluş Sosyalist Dergi (KSD) ile faal hale geldiler; işçi kitlesi arasında örgütlenmeyi temel hedef olarak saptamıştı. Kitleselleşen hareket 1980 darbesinde önemli ölçüde zarar gördü, ve bu süreçte verilen ricat kararı ile anılmaktadır. İşçi sınıfı içinde uzun soluklu bir çalışmayı hedef olarak saptayan gruptan 1982 yılında kendisine Kurtuluş Örgütü diyen bir grup ayrıldı. 1983 yılında TKKKÖ'ye evrilen, ancak 1985'de aldığı darbelerle oldukça zayıflayan grup, etkinliğini daha çok Yeni Öncü dergisi etrafında sürdürdü ve BSA, BSP ve ÖDP içinde bulundu.
KURTULUŞ ÖRGÜTÜ

1982 yılında KSD'den kopan grup, Stalinizm karşı tutumu ile Troçkist bir yapıya dönüştü. 1984 yılında Sosyalist İşçi ismi ile yayınlanan dergi etrafında faal olan grup, 25 Nisan 1997'de Devrimci Sosyalist İşçi Partisi'ni (DSİP) kurdu.
LENİNİST GERİLLA BİRLİĞİ

1990 yılında TKEP'den kopan TKEP/L'nin askeri organizasyonu.
MARKSİST İŞÇİ BİRLİĞİ
(MİB)

Troçkist
MARKSİST LENİNİST KOMÜNİST PARTİSİ
(MLKP)


1995, Stalinist
TKP/ML-Hareketi, TKİH, TKP/ML(YİÖ) birleşmesi ile ortaya çıktı.
Yayınlar: Partinin Sesi - Yaşamda Atılım
MARKSİST LENİNİST SİLAHLI PROPAGANDA
BİRLİĞİ
(MLSPB)

1975, Radikal Sol
THKP-C kökenli ve Mahir Çayan tezlerini savunan örgüt, 1975'te kuruldu. THKP-C'nin 12 Mart yenilgisini örgütsel bir yenilgi olarak nitelendiren grup, silahlı propagandayı temel alan bir örgütlenmenin aciliyetini savunuyordu. İçinden THKP-C Savaşçıları, Çayan Sempatizanları, Eylem Birliği gibi örgütler ayrışan MLSPB sansasyonel eylemler yaptı. 1980 darbesini takiben örgütün üst düzey yöneticisi Şemsi Özkan'ın itirafçılığı nedeni ile örgüt büyük ölçüde çökertildi.
Yayınlar: Barikat
MÜCADELEDE BİRLİK

THKO kökenli bir hareket, 12 Mart'ta cezaevi dışında kalan kadroların THKO ile hesaplaşması sonucu ortaya çıktı; Halkın Kurtuluşu ile birleşim sonraların TKEP'ni ortaya çıkardı.
ÖZGÜRLÜK VE DAYANIŞMA PARTİSİ
(ÖDP)


1996, Radikal Sol
23 Ocak 1996'da kurulan parti, farklı mücadele ve örgütlenme geleneklerine sahip olan grupları kitlesel bir sol parti sloganı altında biraraya getiren bir yapılanma içinde oluştu. Halen parti varolan çeşitli platform ve gruplar şunlardır:
* Emek ve Demokrasi Grubu; eski TKP, TİP, TSİP üyelerinin birlikteliği ile oluşan Geniş Açı Grubu’nun kendisini feshettikten sonra Yeniden-Dev Yol, ya da diğer adıyla ‘Özgürlükçü Sol’ çevresi ile birleşmesi sonucunda doğmuştur.
* Ekmek ve Gül Platformu; Yurdaer Erkoca’nın temsil ettiği ‘Sosyalist Alternatif’ ile Kenan Kalyon’un da içinde yer aldığı ‘Emek’ ve Hikmet Kıvılcımlı’nın tezlerinin savunucusu bir grup olan Toplumsal Özgürlük’ün birleşmesi ile meydana gelmiş. ÖDP kurucularından Ertuğrul Kürkçü de bu platformun üyesi. Ekmek ve Gül Platformu, ÖDP’deki ‘merkezi hattı’, başka bir deyişle çoğunluk grubunun egemen hattını, partinin kendi gelişiminin önünde bir sorun olarak görüp, ‘parti içi yaşamın yeniden harmanlanması ve parti içinde geçmiş aidiyetlerin yarattığı particiklerin ortadan kalkması için’ ÖDP’yi yeniden kurma çağrısında bulunuyor.
* Sosyalist Eylem Platformu (SEP): Sungur Savran’ın içinde olduğu ‘Sosyalizm’ çevresi ile ‘Kurtuluş’ ve ‘Sosyalist Demokrasi için Kurtuluş’ gruplarının birlikteliği ile oluşmuş. SEP, ÖDP’nin, örgütlenme omurgası işçi ve emekçilere dayandırılmadan ve işyerleri temel alınmadan emek eksenli devrimci bir parti olamayacağını vurguluyor.
* Sosyalist Politika (SP): Metin Çulhaoğlu’nun temsil ettiği ve Kongre’ye ‘Sosyalizm ve Parti’ adı ile tek başına çıkan bir platform. SP, ÖDP’nin kuruluş öncüleri ve felsefesi olarak tarif ettiği şu yaklaşımları benimsemediğini ve eleştirdiğini söylüyor: “Gümrük Birliği’ne sıcak bakış, ‘yurttaş’ bilinci ile neredeyse sınıfsızlığa açık bir garip ‘sosyalizm’, karşılığını bireylerin özgürleşmesinde bulan ‘özgürlükçülük’, özelleştirme pisliğine karşı ‘özerkleştirme’ saçmalığı vb. ikircikli tutumlar, reel sosyalizm deneylerinden en yanlış sonuçların çıkarılması ve neredeyse burjuva egemen ideolojinin kutsanması, her tür karşıtlıkta ‘üçüncü yol’ kolaycılığı, tembellik hakkı söylemi, parti olmayan parti söyleminin iç boşaltıcılığı” vs...
Bu grup ve platformların yanında Masis Kürkçügil’in içinde yer aldığı ‘Yeniyol’, Dev Yol’dan kopmuş ‘Hareket’ ve ‘Devrimci Sosyalist Yön’ gibi birçok grup da ÖDP içinde çalışıyor.
Yayınlar: Özgürlük.
SİLÂHLI PROPAGANDA BİRLİKLERİ
(SPB)

DHKP/C'nin askeri organizasyonu.
SOSYALİST ALTERNATİF


Troçkist
Yurdaer Erkoca'nın temsil ettiği grup, ÖDP içinde 'Ekmek ve Gül Platformu'nda yer almaktadır.
Yayınlar: Sosyalist Alternatif
SOSYALİST BİRLİK

12 Eylül sonrası kurulan ilk parti olan Sosyalist Parti içindeki ayrılık sonucu doğan grup ve aynı adlı dergi. Halil Berktay, Gün Zileli, Oral Çalışlar, İlkay Demir, Oktay Kutlu, Necmi Demir, Kamil Aslantürkoğlu, Yavuz Alagon, Atilla Aytemur gibi isimlerin bulunduğu grup Perinçek'i eleştirerek, SSCB'nin sosyal emperyalist olarak görülmesine karşı çıktılar, ancak uzun soluklu bir oluşum yaratamadılar.
SOSYALİST DEVRİM PARTİSİ
(SDP)

Mehmet Ali Aybar, Cenan Bıçakçı, Uğur Cankoçak, Kemal Nebioğlu çevresi tarafından 1975 yılında kurulan Sosyalist Parti'nin yeni ismi. Özellikle sosyalist mücadelede bürokratizme karşı çıkan SDP, 12 Eylül ile beraber kapatıldı, 1995 yılında ise devamı olan SDP kendisini feshederek GBK sürecine katıldı.
SOSYALİST İKTİDAR PARTİSİ - KOMÜNİST PARTİ
(SİP)


1993, Komünist
1993'de kurulan yasal parti (tasfiyeler ve ayrılmalardan sonra kalan STP'liler) .
Yayınlar: Sosyalist İktidar - Sol - Komünist - Sınıf Tavrı - Gelenek - Düşünce ve Eylem - Okul ve Ülke & 2nci
SOSYALİST PARTİ
(SP)

Doğu Perinçek çevresi tarafından 1 Şubat 1988'de kuruldu; Ferit İlsever'in başkanlığını yaptığı parti anayasa mahkemesi tarafından kapatılanca İşçi Partisi'ne dönüştü.
SOSYALİST POLİTİKA


ÖDP içinde faal olan grup.
Yayınlar: Sosyalist Politika
SOSYALİST TÜRKİYE PARTİSİ
(STP)

Eski TİP yöneticisi Metin Çulhaoğlu çevresi tarafından 1990'ların başlarında kurulan parti, anayasa mahkemesi tarafından kapatılanca SİP adı ile yeniden kuruldu; bir kısmı önce BSP'ye, sonra da ÖDP'ye katıldı.
TOPLUMSAL ÖZGÜRLÜK PLATFORMU

Kıvılcımlı'nın tezlerini savunan, ÖDP içinde 'Ekmek ve Gül Platformu' içinde yer alan grup.
TÜRKİYE BİRLEŞİK KOMÜNİST PARTİSİ
(TBKP)

TİP ile SBKP'ne yakınlığı ile bilinen TKP'nin 7 Ekim 1987'de birleşmesi ile oluşan parti. TİP genel başkanı Nihat Sargın'ın genel başkanlığa, TKP genel başkanı Haydar Kutlu'nun ise genel sekreterliğe getirildiği parti Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı.
TÜRKİYE DEVRİM PARTİSİ
(TDP)

Radikal Sol, 1978
1986 yılında TKP/B'nin kendini fesh etmesi ile kurulan illegal parti, demokratik devrim hedefi çerçevesinde oluştu.
Yayınlar: Hedef
TÜRKİYE DEVRİMCİ KOMÜNİST PARTİSİ
(TDKP)


1980, Eski Maoist - Stalinist
THKO ve HK geleneğinden gelen kadroların 2 Şubat 1980'de İzmir kongresi ile kurdukları illegal parti, işçi sınıfına dayandığını açıklayarak, THKO'yu küçük burjuva bir hareket olarak değerlendiriyordu. 1975'te oluşmaya başlayan bu muhalif hareket, 1978'de TDKP-İnşa Örgütü süreci sonucunda kurumsallaştı. Yukarıdan aşağıya örgütlenme içinde katı disiplin prensibini işleten parti, Türkiye Genç Komünistler Birliği adlı bir gençlik örgütlenmesine gitti. 1975-80 arasında kitlesel bir destek oluşturan grup, 1980'e kadar Parti Bayrağı isimli bir dergiyi çıkarıyordu. İllegal olarak ise Devrimin Sesi ve Yoldaş isimli dergileri yayınlayan parti, Ulusal Demokratik Halk Devrimi teorisi ile proleterya diktatörlüğünü hedefliyordu, uluslararası alanda ise Arnavutlık Emek Partisi'ne yakın bir çizgi izliyordu. SSCB'ni sosyal emperyalist olarak nitelendiren TDKP, Stalin sonrası tüm SSCB liderlerini revizyonist olmakla suçluyordu. Halen yasal zeminde varolan EMEP'in kadrolarını oluşturmaktadır.
Yayınlar: Devrimin Sesi.
TÜRKİYE DEVRİMİNİN YOLU
(TDY)

THKO'nun kurucularından ve 1972'de idam edilen Hüseyin İnan'ın HK tarafından eleştirilmesi sonucu, 1975 yılında HK'ndan kopan grup sınırlı etki alanı yaratabildi.
TÜRKİYE EMEKÇİ PARTİSİ (TEP)

Mihri Belli çevresi tarafından 1975'te kurulan ve Emekçi isimli bir dergi çıkaran parti, etkisiz kalan bir parti oldu.
TÜRKİYE HALK KURTULUŞ ORDUSU (THKO)

4 Mart 1971'de bir deklarasyon ile kurulan THKO, 1960'ların toplumsal mücadelesi sonucunda aşağıdan yükselen bir örgüttü. Kurucuları arasında yer alan Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Cihan Alptekin, Ömer Ayna, Yusuf Aslan, Sinan Cemgil, Teslim Töre, Hacı Tonak, Mustafa Yalçıner, Kadir Manga, Alpaslan Özdoğan, Nahit Tören, Fevzi Bal, Yavuz Yıldırımtürk gibi gençlik ve köylü önderleri bulunuyordu. İnançlılık ve iyimserlik havası içinde teorik katkıları sınırlı olan grup, kısa sürede yaptıkları sansasyonel eylemlerle adlarını duyurdular. 12 Mart sonrası HK-TDKP ve Mücadelede Birlik-TKEP ayrışması yaşayan THKO eylem çizgisi nedeni ile eleştirilen bir yapı olarak anılmaktadır.
- THKO
- THKO Kuruluş Bildirisi

TÜRKİYE HALK KURTULUŞ PARTİ-CEPHESİ
(THKP-C)

Mahir Çayan önderliğinde kurulan parti; devrimin, ancak silahlı bir mücadele yoluyla gerçekleşebileceğinin altını net bir teorik altyapı ile çizen ilk harekettir. Kadroları 1960'larda FKF ve TİP içinde yetişmiş, ve MDD görüşlerini sol içinde aktif olarak savunmuş kişilerden oluşuyordu. Mahir Çayan, Ulaş Bardakçı, Ertuğrul Kürkçü, Yusuf Küpeli, Münir Ramazan Aktolga, İrfan Uçar, Hüseyin Cevahir gibi gençlerin aralarında bulunduğu kadro, 1969 yılında bir grup üniversiteli öğrencinin TİP ve Dev-Genç'in çerçevesini belirlediği mücadeleyi reddetmeleri ve illegal bir yapılanın gerekliliğini ortaya koymaları ile şekillenmeye başladı. 1970 yılı sonbaharında Ankara'da resmileştirilen oluşum, Kurtuluş dergisini çıkartmaya başladı, ve bu nedenle de Kurtuluşçular olarak anılmaya başlandı. Şehir gerillası oluşumunu hedefleyen grup, bu çerçevede ses getiren eylemler yaptılar. Nisan 1971'de THKP-C'nin resmen kurulduğunu sansasyonel bir eylemle kamu oyuna açıklamaya karar veren grup, İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırdı. Görüşmeler olumsuz sonuçlanıp, Elrom öldürülünce, örgüt üzerine yoğun bir operasyon başlatıldı, kadroların çoğu yakalandı, dışarıda kalan grup üyeleri ise bir hesaplaşma içine girdiler. Mahir Çayan'ın hapisten kaçışını Yusuf Küpeli ve Münir Ramazan Aktolga'nın partiden ihracı izledi, ardından kır gerillası oluşturarak Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamlarını engellemek için eylem kararı alındı. 30 Mart 1972'de Kızıldere'de çatışma sonucu öldürüldüler. İçinden Devrimci Yol, Kurtuluş, Acilciler, MLSPB, Üçüncü Yol Eylem Birliği gibi pek çok sol grup çıkan THKP-C, sol fikri düzleme büyük bir teorik katkı sağlamıştır.


- THKP/C
- THKP Bildirisi - İhtilalin Yolu
- THKC 1 No'lu Bildirisi
TÜRKİYE HALK KURTULUŞ PARTİSİ-CEPHESİ -
DEVRİMCİ SOL
(THKP/C - Dev Sol)
Web Sitesi

1993, Radikal Sol
Dev-Sol'dan 1993'teki ayrışma sonu kopan grup.
Yayınlar: Devrimci Çözüm
TÜRKİYE HALK KURTULUŞ PARTİSİ-CEPHESİ
MARKSİST LENİNİST
(THKP-C ML)

Diğer adı Halkın Yolu'dur.
TÜRKİYE HALK KURTULUŞ PARTİSİ-CEPHESİ
SAVAŞÇILARI
(THKP-C S)

THKP-C kökenli olan ve Çayan görüşlerini savunan grupların oluşturduğu MLSPB'den kopan küçük ve etkisiz bir örgüt.
TÜRKİYE HALK KURTULUŞ PARTİSİ-CEPHESİ
X
(THKP-C X)

12 Mart'tan çıkışta THKP-C'nin ideolojik ve teorisine sahip çıkan üniversiteli öğrenci grubu daha sonra Acilciler, Eylem Birliği ve MLSPB olarak bölündü.
TÜRKİYE İHTİLALCİ İŞÇİ KÖYLÜ PARTİSİ
(TİİKP)

Doğu Perinçek çevresi tarafından 1971'de kuruldu. TİP içindeki tartışmalarda MDD tezleri savunan; Doğu Perinçek, Cüneyt Akalın, Ömer Madra, Bora Gözen, Hasan Yalçın, Halil Berktay, Gün Zileli, Oral Çalışlar, İbrahim Kaypakkaya, Atıl Ant, Ferit İlsever, Nuri Çolakoğlu gibi isimlerin arasında bulunduğu grup, İşçi Köylü ve Aydınlık dergileri çevresinde şekillendi. Kurulma kararı Mayıs 1969'da alınan illegal parti, silahlı mücadele konusunda bölünmeler yaşadı. Önce Garbis Altınoğlu, sonra da İbrahim Kaypakkaya silahlı mücadele konusunda oluşan fikir ayrılığı sonucunda partiden ayrıldılar. Uluslararası saflaşmada Çin KP'nin görüşlerini benimseyen TİİKP, mücadelenin kırlardan kente doğru ve iktidarın parça parça ele geçirilmesi ile başarılı olacağını savundu. 12 Mart sonrası Şafak isimli illegal dergi çıkarmaya başlayan parti, hızla toparlanmayı başardı. Halkın Sesi isimli dergi çevresinde varlığını devam ettiren TİİKP, 1977'de ilk kongresini topladı; ancak parti devamlılığına rağmen kitleselliğe ulaşamadı. Kurdukları TİKP ile legal mücadele içine giren Aydınlıkçılar üzerinde hep tartışılan bir parti oldular.
TÜRKİYE İHTİLALCİ KOMÜNİSTLER BİRLİĞİ
(TİKB)


1977, Eski Maoist
1979'da kurulan illegal örgüt, Dev-Genç kaynaklı, AEP ve ÇKP'ne yakın olan, MDD saflarında yer alan bir kesimce şekillenmişti. 12 Mart sonrası Halkın Kurtuluşu ile birleşen çevre, 1977'de bu gruptan ayrıldı. Aktan İnce önderliğinde kurulan grup, AEP'ne yakınlığı ile tanınır. 1980 sonrası savaş kararı alan örgütün pek çok üyesi öldürüldü, Orak Çekiç isimli bir illegal yayın çıkarmaktadır.
Yayınlar: İhtilalci Komünist - Orak Çekiç - Devrimci Proletarya - Alınterimiz - Devrimci Proleter Gençlik - Emekçi Memur - Öğrenci Birliği.
TÜRKİYE İHTİLALCİ KOMÜNİSTLER BİRLİĞİ - BOLŞEVİK
(TİKB-B)

Radikal Sol
TİKB'nden ayrılan bir grup.
Yayınlar: Devrimci Duruş
TÜRKİYE İŞÇİ KÖYLÜ PARTİSİ
(TİKP)

TİİKP'nin legal bir uzantısı olarak 29 Ocak 1978'de kurulan partinin genel başkanı Doğu Perinçek'ti. ÇKP yanlısı tutum izleyen partinin günlük gazetesi Aydınlık'ta yayımlanan 'Sahte Sol Dizisi', partinin sol içi yapılanmalardan ve derneklerden tecrit edilmesine neden oldu. 1980 darbesi ile kapatıldı.
TÜRKİYE İŞÇİ PARTİSİ
(TİP)

13 Şubat 1961'de kurulan partinin kurucuları arasında Rıza Kuas, Şaban Yıldız, Kemal Nebioğlu, İbrahim Güzelce, Kemal Türkler bulunuyordu. 1964'de Mehmet Ali Aybar'ın genel başkanlığa seçilmesi ile sosyalist yelpazeye açılan parti, 1965 seçimlerinde 15 milletvekili çıkarmayı başardı. 12 Mart'ta kapatılan TİP, Behice Boran tarafından Nisan 1975'te tekrar kuruldu. Etkisiz kalan TİP 1980 darbesi ile kapatıldı. Behice Boran'ın ölümü ile Nihat Sargın başa getirildi, TİP daha sonra TKP ile birleşerek TBKP adını aldı.
TÜRKİYE KOMÜNİST EMEK PARTİSİ
(TKEP)

1980, Komünist
THKO'dan gelen grup halen ÖDP içinde aktiftir.
TÜRKİYE KOMÜNİST EMEK PARTİSİ/
LENİNİST
(TKEP/L)


1990, Komünist
TKEP'yi pasifist ve sağcı bulan bir grubun ayrılarak 1 Eylül 1990'da kurduğu illegal parti, devrim için askeri yapılanmanın aciliyeti konusunda örgütlenmeyi amaçlamaktadır.
Yayınlar: Devrimci Emek - Devrim İçin Mücadele Birliği -
Genç Yoldaş
- Kuruluş Bildirisi

TÜRKİYE KOMÜNİST İŞÇİ HAREKETİ
(TKİH)

Diğer adı Halkın Yolu'dur.
TÜRKİYE KOMÜNİST İŞÇİ PARTİSİ
(TKİP)


1998, Eski Maoist-Radikal Sol
TKİP/Ekim tarafından kuruldu.
Yayınlar: Ekim - Kızıl Bayrak - Ekim Gençliği
- Kuruluş Bildirisi

TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ
(TKP)


1980, Komünist
10 Eylül 1920'de Bakü'de kuruldu. 1970'lere kadar yurtiçinde fazla etkinliği olmadı. İsmail Bilen'in genel sekreterliğe getirilmesi ile örgütlenme faaliyetlerine hız veren TKP, 1979'da bölündü. İngiltere kadroları İşçinin Sesi dergisi etrafında örgütlenerek, SKBP'ne yakın bir çizgi izleyen TKP'yi pasiflikle suçladı. 1988'de TİP ile birleşerek TBKP adını aldı. 1973'te çıkmaya başlayan Atılım dergisi illegal olarak yayınlanıyordu.
Yayınlar: İşçinin Sesi
TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ/BİRLİK
(TKP/B)

1972 yılında TKP/Reorganizyon adı ile kuruldu, legal destek bağlamında ilişkilerinin geliştiği TSİP ile birlikteliklerini, TSİP'in legalizm batağında pasifleştiği suçlaması ile sona erdirdiler ve TKP/B adını aldılar. Başında İbrahim Seven'in olduğu grup Hikmet Kıvılcımlı'nın tezlerine yakın bir çizgi izliyordu. 1986 yılındaki ikinci kongresinde yani açılımlar yaratmak amacı ile kendisini fesh etti ve TDP'ye dönüştü. 1989'daki 3.Kongre'de ise İbrahim Seven liderliğindeki bir grup ayrılarak DKP'yi kurdular.
TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ/ MARKSİST-LENİNİST
(TKP/ML)


1972, Maoist
1972 yılında Aydınlık grubundan ayrılan İbrahim Kaypakkaya çevresi tarafından kuruldu. Mao'nun yolundan gidilerek Kır Gerillası'nın örgütlenmesini ana hedef olarak seçen grup, Tunceli kırsalında faaliyetlerde bulundu, etkinliği hala sürmektedir. Devrim için kurulacak olan Kızıl Ordu'nun genç ve yetişmiş insanlara olan ihtiyacını karşılamak için Türkiye Marksist Leninist Gençlik Birliği (TMLGB) adlı gençlik teşkilatı oluşturuldu. TKP/ML'den Halkın Birliği, Mücadele Bayrağı, Kurtuluş Yolu, Doğu Anadolu Bölge Komitesi (DABK) gibi gruplar ayrıldı.
Yayınlar: Partizan - İşçi Köylü Kurtuluşu - Özgür Gelecek
TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ (MARKSİST-LENİNİST)
[TKP(ML) ]

1994, Maoist
TKP/ML'den ortaya çıkan grup (DABK kaynaklı) .
Yayınlar: İşçi Köylü Kurtuluşu - Devrimci Demokrasi - Öncü Partizan
TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ/ MARKSİST-LENİNİST

(MAOİST PARTİ MERKEZİ)
[TKP/ML (Maoist Hareket Merkezi) ]


1987, Maoist
TKP/ML'den ortaya çıkan grup.
Yayınlar: İktidara
TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ/ MARKSİST LENİNİST HAREKETİ
(TKP/ML H)

1973 yılında TKP/ML ilişkilerini tekrar toparlamak amacı ile başlatılan TKP/ML Koordinasyon Komitesi'ndeki ayrışma sonucu oluşan grup, Halkın Birliği etrafında toplandı. Üç Dünya Teorisi etrafında, sosyal faşizm vurgusu ile kitle çalışmasına ağırlık vermeyi hedefleyen grup, Haziran 1977'de partileşme sürecini kabul ederek TKP/ML Hareket'i kurdu. Tunceli, Kahramanmaraş ve Malatya'da etkin olan grup, tabanlarının Aydınlıkçılara kayması ile giderek etkisizleşti ve 1980 darbesi ile tamamen dağıldı.
TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ - KIVILCIM
(TKP - Kıvılcım)


1989, Komünist
Sosyalist Vatan Partisi'nden ayrılanlarca kuruldu.
Yayınlar: Kıvılcım - Zafere Kadar Direniş - Widerstand - Yol
TÜRKİYE SOSYALİST İŞÇİ PARTİSİ
(TSİP)

1993, Komünist
12 Mart sonrası kurulan ilk sosyalist parti olan TSİP, TİP'i solu birleştirememek, toplumsal muhalefetin ihtiyaçlarına yanıt verememek ve pasifizm ile suçladı. Demokratik Halk İktidarı hedefi ile yola çıkan TSİP; Sovyet yandaşlığı ile tanınsa da, TKP'yi de Sovyet şablonculuğu suçlaması ile reddediyordu. Partinin Hikmet Kıvılcımlı'nın çizgisini terk ettiğini söyleyen Demir Küçükaydın grubunun Vatan Partisine katılması ile başlayan bölünme, yönetici kadronun bir kısmının da TKP'ye geçmesi ile devam etti. 1978'de ise TSİP'i illegal bir kanadın yönetmesi gerektiğini söyleyen TKP/B'nin ayrılması ile parti iyice zayıfladı. Bu süreç parti içi muhalefetin güç kazanıp partinin yayın organı Kitle'yi ele geçirmesi ile sonuçlandı. 1980 darbesi ile kapatılan parti, 1993'te Turgut Kolçak'ın genel başkanlığında yeniden kuruldu. Şubat 1979 ile Eylül 1979 arasında toplam 30 sayı yayınlanan Birlik yayınına sahiptirler.
Yayınlar: Kitle
TÜRKİYE'DE MARKSİST-LENİNİST PARTİ


1980, Stalinist
1980'de TKP/ML Spartaküs olarak kuruldu.
Yayınlar: Spartaküs - Bilimsel Komünizm Sancağı Altında
ÜÇÜNCÜ YOL

THKP-C kökenli olan grupları ve özellikle de Dev-Yol ve Dev-Sol'u birleştirmeyi hedefleyen grubun aldığı ad. Şehir gerillası temelinde örgütlenen kadrolarının büyük bir kısmının subay olması ile dikkat çekti.
VATAN PARTİSİ

Hikmet Kıvılcımlı'nın görüşlerini savunanlar tarafından 21 Ocak 1975 tarihinde kurulan parti, 1957'de Kıvılcımlı tarafından kurulan partinin yeniden canlandırılmasını hedefliyordu. Etkisiz olan partiden, silahlı mücadele gerekliliği saptaması ile ayrılan bir grup Mehmet Özler liderliğinde Sosyalist Vatan Partisi (SVP) 'ni kurdu.
YENİ YOL

Troçkist
ÖDP içinde yer almaktadır.
Yayınlar: Yeni Yol



TÜRKİYE DEVRİM TARİHİ.......

YOLDAŞIMIZIN HAYATI

1965'ten sonra, Türkiye'de gelişen gençlik hareketinin en önemli önderlerinden ve Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) 'nun kurucu ve yöneticilerinden Deniz Gezmiş, 27 Şubat 1947'de Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğdu. Öğretmen bir ailenin çocuğu olması sebebiyle ilk ve ortaöğrenimini Sivas'ta, liseyi İstanbul'da okudu. Gezmiş, henüz lise öğrencisiyken sol düşünceyle tanıştı ve kendini dönemin eylemleri içinde buldu. 1965'de Türkiye İşçi Partisi (TİP) 'nin Üsküdar ilçe başkanlığına üye oldu. İlk kez 31 Ağustos 1966'da Ankara'dan İstanbul'a yürüyen Çorum Belediyesi temizlik işçilerinin Taksim Anıtı'na çelenk koymaları sırasında işçileri destekleyen ve Türk-İş yöneticilerini protesto eden gösteri sırasında gözaltına alındı. 7 Kasım 1966'da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine girdi. Ardından 19 Ocak 1967'de Türkiye Milli Talebe Federasyonu (TMTF) binasının yedd-i emine verilmesi sırasında çıkan olaylarda yakalandı ve bir gün sonra iki arkadaşıyla çıkarıldığı mahkeme tarafından serbest bırakıldı. 22 Kasım 1967'de öğrenci örgütlerinin düzenlediği Kıbrıs Mitingi sırasında Aşık İhsani ile birlikte ABD bayrağını yaktıkları gerekçesi ile gözaltına alınıp daha sonra serbest bırakılan Deniz Gezmiş, Hukuk Fakültesi'nde birlikte okuduğu arkadaşlarıyla birlikte 30 Ocak 1968'de Devrimci Hukuklular Örgütünü kurdu. 7 Mart 1968'de İÜ Fen Fakültesi konferans salonunda düzenlenen AIESEC genel kurul toplantısında konuşma yapan Devlet Bakanı Seyfi Öztürk'ü protesto ettiği için tutuklandı. 2 Mayıs'a kadar tutuklu kalan Gezmiş, 30 Mayıs'ta 6. Filo'yu protesto ettiği için yargılandı ve beraat etti. Öğrenci eylemleri içinde etkinliği giderek artan Deniz Gezmiş, 12 Haziran 1968'de İstanbul Üniversitesi'nin işgal edilmesinde önderlik etti. İşgal Konseyi adına İÜ Senatosu ile Baltalimanı'nda yapılan görüşmelere katılan öğrenci heyetinin içinde yer aldı; öğrenci haklarının elde edilip işgalin sona erdirilmesinde etkili oldu. İşgalden kısa bir süre sonra İstanbul'a gelen 6. Filo'yu protesto eylemlerinde yer alan Gezmiş, 30 Temmuz'da bu eylemlerden dolayı tutuklandı ve 20 Eylül'de serbest bırakıldı.


6. Filo eyleminden sonra denizden çıkarılan Amerikan askerleri.TİP içinde yoğunlaşarak, ayrılıklara ve tartışmalara yol açan ideolojik sorunlarda Milli Demokratik Devrim (MDD) görüşünü benimseyen Deniz Gezmiş, bu görüşün özellikle devrimci öğrenciler arasında yayılmasında etkili oldu. Ekim 1968'de eylemlerde birlikte olduğu Cihan Alptekin, Mustafa İlker Gürkan, Mustafa Lütfi Kıyıcı, Cevat Ercişli, M. Mehdi Beşpınar, Selahattin Okur, Saim Kurul ve Ömer Erim Süerkan'la birlikte Devrimci Öğrenci Birliği (DÖB) 'ni kurdu. 1 Kasım 1968'de TMGT (Türkiye Milli Gençlik Teşkilatı) , AÜTB, ODTÜÖB ve DÖB'ün başlattığı Samsun'dan Ankara'ya Mustafa Kemal Yürüyüşü'nü düzenledi. Ardından 28 Kasım 1968'de ABD büyükelçisi Kommer'in gelişi sırasında Yeşilköy Havaalanı'nda düzenlenen protesto gösterileri nedeniyle tutuklandı ve bir süre sonra serbest bırakıldı.

İstanbul Üniversitesi'nde sağcı güçlerin 16 Mart 1969'da girişmiş olduğu hareketlere öğrenci kitlesiyle birlikte karşı koyan Gezmiş, bu eylemi gerekçe gösterilerek 19 Mart'ta yeniden tutuklanarak 3 Nisan'a kadar hapis yattı. Ardından 31 Mayıs 1969'da İÜ Hukuk Fakültesi öğrencilerinin, reform tasarısının gerçekleşmemesini protesto için giriştikleri işgale önderlik etti. Üniversitenin kapatılıp, polise teslim edilmesi nedeniyle çıkan çatışmalarda yaralandı. Hakkında gıyabi tutuklama kararı olmasına rağmen hastaneden kaçan Gezmiş, Haziran'ın sonunda Filistin'e gitti. Filistin'e gitmeden önce 23 Haziran 1969'da TMGT'nin topladığı 1. Devrimci Milliyetçi Gençlik Kurultayı'na kendisi gibi haklarında tutuklama kararı olan FKF Genel Başkanı Yusuf Küpeli ile birlikte bir mücadele programı gönderdi. Eylül'e kadar Filistin'de gerilla kamplarında kalan Deniz Gezmiş,1 Eylül 1969'da, 10 Haziran'da 'üniversiteyi işgal' ettiği gerekçesiyle Hukuk Fakültesi'nden ihraç edildi. Hakkında tutuklama kararının olduğu bu dönemde gazetecilere gizlendiği yerden demeçler verdi. 23 Eylül 1969'da Hukuk Fakültesi'nde olduğu sırada haber verilen polislerin de fakülteye gelmesi üzerine teslim olan Gezmiş, 25 Kasım'da serbest bırakıldı. Ancak Yıldız Devlet ve Mühendislik Akademisi'nde Battal Mehetoğlu'nun sağcılar tarafından öldürülmesinden sonra okulda yapılan aramada, ele geçirilen dürbünlü bir tüfeğin Gezmiş'e ait olduğu öne sürülerek hakkında yeniden tutuklama kararı alındı. 20 Aralık 1969'da yakalanan Gezmiş, kendisiyle birlikte tutuklanan Cihan Alptekin'le birlikte 18 Eylül 1970'e kadar tutuklu kaldı. Bundan sonra öğrenci eylemlerinden uzaklaşarak, mücadelesini değişik alanlarda sürdürdü. Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan'la birlikte THKO'yu kurdu. 11 Ocak 1971'de THKO adına Ankara İş Bankası Emek Şubesi'nin soygununu gerçekleştirenler arasında yeraldı. 4 Mart 1971'de dört ABD'li erin Balgat'taki Tuslog Tesisleri'nden kaçırılması eyleminde de bulundu. Kaçırılan erler daha sonra serbest bırakıldılar

.........................................................................................................

YAPTIĞI EYLEMLER

İstanbul Üniversitesi'nin 12 Haziran 1968'de devrimcilerin eline geçmesine önderlik etti. İşgal konseyi adına üniversite senatosu ile Baltalimanı'nda yapılan görüşmelere katılan öğrenci heyetinin içinde yer aldı.
1 Kasım 1968'de TMGT, AÜTB, ODTÜÖB ve DÖB'ün başlattığı Samsun'dan Ankara'ya Mustafa Kemal Yürüyüşü'nü düzenledi.
11 Ocak 1971'de THKO adına Ankara İş Bankası Emek Şubesi'ndeki silahlı soygunu gerçekleştirenler arasında yeraldı.
4 Mart 1971'de Ankara'daki Balgat Amerikan Üssü'nden dört ABD'li erin kaçırılması eyleminde bulundu. Bu eylemden sonra, Sivas'ın Gemerek ilçesi girişinde yakala

........................................................................................................


YAKALANIŞLARI VE İDMALRI.....! ! ! !

Hürriyet gazetesinin 6 Mayıs 1972 tarihli yıldırım baskısının ilk sayfasında bulunan idam haberi12 Mart darbesinin ilk günlerinde Yusuf Aslan ile birlikte Sivas'a gitmekte iken motosikletleri bozuldu. Bir ihbar sonucu polislerin gelmesi üzerine çıkan çatışmada Aslan ile birbirlerini kaybettiler. Aslan o esnada, Gezmiş ise 16 Mart 1971 salı günü Sivas'ın Gemerek ilçesinde teslim oldu ve Kayseri'ye getirildi. Buradan Ankara'ya zamanın İçişleri Bakanı Haldun Menteşoğlu'nun makamına götürüldü.

Mahkemesi 16 Temmuz 1971 günü Altındağ Veteriner Okulu binası'nda Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığında Baki Tuğ savcılığında Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 no'lu Mahkemesi'nde başladı ve 9 Ekim 1971 günü bitti. Deniz ve arkadaşları 16 Temmuz 1971'de başlayan THKO-1 Davası'nda TCK'nin 146. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle, 9 Ekim 1971'de idam cezasına çarptırıldı.

İdam cezaları o zamanlar senato tarafından onaylanmak zorundaydı. İsmet İnönü 'siyasi suçlar idamla cezalandırılmamalıdır' diyerek Bülent Ecevit ile birlikte red oyu kullanır. AP genel başkanı Süleyman Demirel ise infazdan yana oy kullanır. Olaydan 15 yıl sonra, Süleyman Demirel bir gazeteciye verdiği demeçte idamlar için:soğuk savaşın talihsiz olaylarından biri yorumu yapar. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ise idamları onaylayarak özür dilemeyi reddeder.[1]

İdam edilmeden önce Alman Der Spiegel dergisinde çıkan son yazısında 'Yaşasın Marksizm-Leninizmin yüce ideolojisi! Yaşasın Türk ve Kürt halklarının kardeşliği! Kahrolsun Emperyalizm! ' dediği belirtildi.

Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte 6 Mayıs 1972 tarihinde, gece 1:00-3:00 arası, Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde idam edildi. İdama giderken imam istemedikleri bilinmektedir, fakat definlerinde bir imam bulunmuştur


HALK KAHRAMANI ÜLKENİN DENİZİ KALMADI.......

SABAHIN BİR SAHİBİ VAR...


şişli meydanında üç kız
biri çiğdem biri nergis
vuruldular güpegündüz
sorarlar bir gün sorarlar

sabahın bir sahibi var
sorarlar bir gün sorarlar
biter bu dertler acılar
sararlar bir gün sararlar

bin dokuz yüz yetmiş yedi
unutulmaz yılın adı
bir mayıs bayramı idi
sorarlar bir gün sorarlar

beş yüz bin emekçi vardı
taksim meydanına girdi
öyle bir istanbul gördük
sorarlar bir gün sorarlar

al gözlerim seyir eyle
birin bırak birin söyle
bu yeryüzü ilk kez böyle
bir istanbul görüyordu
kucaklayıp sarıyordu.


yanları'na kalır sanmasınlar bu yaptıkları haksızlık ve zulm sanmasınlar sol bitti halkımız korktu meydanlardan çekilde bir gün değil o günlerki yakındır yok etmeye çalıştığınız yarındır ve inanınıki bir gün bu yaptıklarınız! 'SAP DÖNER KESER DÖNER BİR GÜN GELİR HESAP DÖNER' meselesi olmuştur hiç ve hiç korkmayın yarınlar halkımıza ve yurdumuza daha yakındır 1 MAYIS marşında dendiği gibi günlerin bu gün getirdiği baskı zulüm ve kandır bu kan ve baskı dinecek (faşizim DÖKTÜĞÜ KANDA BOĞULACAKTIR) neyse unutmasınlar (RUHİ SUYUN) haykırdığı gibi SABAHIN BİR SAHİBİ VAR...! ! ! ! ! ! !


[email protected]