Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Korumak ve geliştirmek… İnsanın sahip olduğu tüm maddî ve mânevî nimetler, aynı zamanda üstündeki birer emanettir. Kendi bedeni de; eşi, evlâdı, hısım akrabası, kardeş ve dostları da; onlarla paylaştığı sevgi, saygı, sıcaklık da… Emanet ise gereğince korunmayı ve sahibine onun belirlediği şekilde iade edilmeyi gerektirir. Dolayısıyla inanan insan, kendisine emanet verilmiş tüm nimetlerin kadir ve kıymetini bilip onlara karşı görev ve sorumluluklarını hakkıyla yerine getirir.

Şükretmek ve ibadet etmek… Allah insanı yarattı ve diğer yarattıklarından üstün kıldı. Yeryüzüne bolluk içinde yerleştirdi. Güzel, temiz ve pak şeylerle rızıklandırdı. Karada ve denizde taşıdı. Semayı üstüne gölgelik kıldı. Yeryüzünün dağlarında ve düzlerinde onun için barınaklar var etti. Sıcaktan, soğuktan ve her türlü dış tesirden koruyacak elbiseler verdi ona. Saymaya devam etsek saymakla bitiremeyeceğimiz çeşit çeşit nimetler bahşetti. İnsan bu nimetlerden en uygun şekilde yararlanır, vereni anar, O’na kalbi sevgi ve saygıyla dopdolu bir şekilde şükreder. Dünya nimetlerinin geçici olduğunu bilerek Allah’ın huzuruna çıkacağı güne ibadetleriyle hazırlık yapar.

Düşünmek ve yaşamak… Allah, âlemdeki her şeyi ve insanı, daha önce hiçbiri var değilken ve herhangi bir örnekleri de yokken bir hikmetle yarattı. Mümin, kendisine ve çevresine bakıp bu hikmet üzerine düşünür ve yaratılış hikmetine uygun bir hayat sürer. Çünkü yaşadığı hayat ve ölümden sonraki hayatın sebebinin de sonuçlarının da o hikmetle ilişkili olduğunu bilir.

Tanımak… Allah’ın peygamberlerinin hepsi bizden birileridir, bizim gibi insanlardır. Ancak onları Allah seçmiş, vahiylerini onlara emanet etmiş, onlar da Allah’ın kendilerine emanet ettiği mesajlarını bizlere hakkıyla iletmişlerdir. İlettikleri bu mesajları açıklamış, öğretmiş ve kendi yaşantılarıyla da nasıl yaşanması gerektiği noktasında örnek olmuşlardır. Onlar öyle mübarek ve iyi insanlardır ki bizim bir sıkıntıya uğramamız onlara çok ağır gelir. Müminlere çok düşkündürler, çok şefkatli ve merhametlidirler. Allah, kullarına hitabı olan kitabında o güzel peygamberlerinden örnekler verir. Onlara dikkat kesilmemizi ister. Bu da ancak onların tanınması, hayatlarının öğrenilip yollarına adım adım uyulmasıyla mümkündür.

Yolunda olmak… Peygamberlerimiz bizlere Allah’ın mesajlarını ileten, açıklayıp öğreten, güzel ahlâklarıyla örnek olup yolumuzu aydınlatan rehberlerdir. Onlar bize mutluluğun, felâhın, huzurun ve her türlü güzelliğin kaynağını bildirip müjdeler saçmışlardır. Aynı zamanda mutsuzlukların, elemlerin, kederlerin ve kötülüğün sebeplerini bildirip bizi uyarmışlardır. Biz de o güzel insanlara uyar, onların yaptıklarını yapar ve kaçındıklarından kaçınırız. Çünkü biliriz ki kim peygambere itaat ederse kesinlikle Allah’a itaat etmiş olur.

Hürmet ve muhabbet… Allah, hayat verip türlü nimetlerle donatarak dünyaya gönderdiği kullarını yalnız bırakmamış, vahyiyle her zaman insanın yanında olup ona yol göstermiştir. İnsanların arasından bazı kullarını seçip onlara vahyini iletmiş, onlar aracılığıyla insanlara hitap etmiştir. Peygamberler de diğer bütün insanlar gibi etten kemikten yaratılmış kullardır. Diğer insanların sıkıntılarına benzer sıkıntılar, sevinçlerine benzer sevinçler yaşamışlar, bu arada Allah’ın verdiği nebîlik ve resûllük görevlerini hakkıyla yerine getirerek O’na geri dönmüşlerdir. İlki Hz. Âdem sonu Hz. Muhammed(s.a.s.) olan bu mübarek halkanın her biri bizim peygamberimizdir. Hiçbirini ayrı tutmadan hepsini sevgi ve saygıyla anar, dualarımızda zikrederiz. Adları geçince hürmet ve muhabbetle dolarız.

İnsanın görev ve sorumluluklarının başında, Allah’a inanmak ve ona kulluk etmek gelir. İnsanın yükümlü olduğu bütün diğer görev ve sorumluluklar Allah’a imanın bir sonucu, Allah’a kulluğun bir tezahürüdür. İnsan, varlığını borçlu olduğu Rabbini sever, O’na saygı duyar, şükreder, O’nun emirlerine uyar, yasaklarından sakınır. Bütün bunlar kul olmanın gereğidir.

Allah, yeryüzünde insanların ihtiyaçlarını karşılayacak imkânları var etmiştir. Hayvanların derilerinden, yünlerinden, yapağılarından faydalanırız. Dağlarda düzlerde barınaklarımız, sıcaktan soğuktan koruyan giyeceklerimiz vardır. Güzel ve temiz yiyecekler, çeşit çeşit ağaçlar ve yemişleri önümüzdedir. Rabbimiz açıkça yahut gizlice üzerimize nimetlerini ihsan etmeye devam etmektedir. Bunları aramızda paylaştırmakta, kimine çok, kimine az; kimine bir şeyi, kimine ötekini vermektedir. Böylece aramızda iş bölümü ve paylaşım gerçekleşmektedir.

Özel hayat, üçüncü kişilerin merak alanı dışında kalması gereken, kişiye özgü ve ona özel yaşama alanıdır. İnsanların bireysel özgürlüğünü ve mahremiyetini koruması için önemli ve gereklidir. Özel alanlarını kısmen veya tamamen başkalarının bilgisine açıp açmamak veya başkalarını bu alana dâhil edip etmemek kişilerin kendi takdirinde olan bir konudur.

Özel hayat kavramı, kişinin başkalarının görmesini, duymasını veya bilgi edinmesini istemediği özellikleri, durumları, mekânları, belgeleri vb. ifade eder. Örneğin kişinin aile hayatı, evi, özel evrakları, yazışma ve haberleşmeleri, sırları ve bunlarla ilgili bilgilerin hepsi özel hayat kavramına dâhildir.