Kültür Sanat Edebiyat Şiir

İLKLEME: Bu sanat, şairler veya şiir heveslilerince yıllarca severek uygulanmış; adı ise Fransızcadan (acrostiche) olduğu gibi alınarak yakın zamana kadar Türkçe söylemiyle “AKROSTİŞ” olarak anılmıştır. Bu sanatın uygulanmasındaki çaba ve amaç, edebî değer taşıyacak şekilde (genellikle) alt alta sıralanmış dizelerin ilk harfleriyle bir isim, bir duyuru, bir ileti vb. oluşturabilmektir.

Yıllardır onca edebiyatçı ve dilciden biri de kalkıp “Neden buna Türkçe bir ad verilmemiş? ” diye sorgulamamış, çabalamamış. Sanırım gerek görmemişler. Alışkanlık sonucu “akrostiş” olarak kullanılmış. Taa ki 4-5 sene öncesine kadar. Sonunda buna Türkçe bir karşılık önerilmiş ve uygulamaya sokulmuş. Kullanımı da gittikçe yaygınlaşmaya başlamış. Bu sözcük, sanatı yansıtan anlamından yola çıkılarak türetilmiş. Kural, dizelerin ilk harfleri ile ilgilidir. Dolayısıyla “İlk harflerle yapılan.” anlamında ”İLKLEME” denilmiştir.

Örnekler:

Umut

Hatadır biliyorum ama gönül susmuyor
Ümidvâr gamzelerin beni hep aldatıyor
Leylî’deki sadakâtî gönül sende arıyor
Ya bir umut ya bir medet ya da tövbekâr ol

TESELLİ

Fırtınalar dinmedi sensizliği yaşarken
Enginlere dalıp bin bir hayal kurarken
Resmin bile yoktu bir teselli ararken
Dünlerim gün oldu günler vuslata hasret
Al beni de götür sonsuzluğa koşarken

***
Gönlüm Sende

Elveda dese dilim gönlüm yine sendedir
Sensiz geçse de günler anıların bendedir
Mazi seninle dolu bunu sakın unutma
Aşkım sürdüğü süre inan bu can tendedir

***
Sitem

Gözlerimde gölge oldun hasretinse kor
Üstünden kaç bahar geçti tarifi çok zor
Leyla misali Mecnun’un yolun gözlersin
Nerde ne zaman görürsen sitem edersin
Uğruna harcanan ömre bakma sakın hor
Renkler solup gitse bile solmayan sensin
Aldatma maşukunu inan sana tapıyor

Tahsin MELAN

Akrostiş (Fransızca) Türkçesi İLKLEME