Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Depremleri kaydeden, şiddetini ve uzaklığını gösteren alete ^^sismograf^^ (depremyazar) denir. Sismograf, sarkaç esasına dayanır. Yer sarsıldığı sırada, sarkaçın ucundaki yuvarlak ağır topuz, hareketsiz kalır. Ama yeryüzünde duran bir kimse, yerle birlikte gidip geldiği için sarkacı hareket eder gibi görür. Topuzun ucunda da bir kalem vardır. Kalemin ucu bîr makara üzerine sarılı duran kâğıda değer. Yer sarsılınca kâğıt da sağa, sola, yukarı aşağı gidip geleceğinden, topuzsa hareketsiz duracağından, kalem kâğıda bu hareketleri çizer. Bu şekilde deprem, kağıda geçirilerek kaydedilmiş olur.
Bu basit esas üzerine yapılmış olan ilk sismograflar sonradan geliştirilerek, depreme çok duyarlı sismograflar yapılmıştır. Bu arada, bugün rasathanelerde, bir depremi gereği gibi kaydedebilmek için, genel olarak, üç ayrı sismograf kullanılır. Bunlardan biri dikey, ikisi de yatak hareketleri kaydeder. Böylece, bir depremin yönleri de belirtilmiş olur.

Ayrıca sismograflardan petrol aramalarında da faydalanılır. Petrol aranan yerde 20-30 m. derinliğinde bir çukur kazılır. Buraya dinamit sarkıtılıp ateşlenir. Bu patlamanın etkisiyle yeraltında ses dalgalan oluşur. Ses dalgalarının değişik tabakalardaki hızı farklı olduğundan, sarsıntıların sismografla kaydedilen hızından, ses dalgalarının bir petrol tabakasından geçip geçmediği anlaşılmış olur..