benim paraya ihtiyacım yok aslında...ne zaman bi yere gitsem,kahve içsem mesela şu kadar diyolar...ya da bakkaldan sigara aldım diyelim,benden bilmemkaç lira istiyolar...demek kiii...paraya onların ihtiyacı varmışşş... :))
babamı çok erken kaybetik. ama bizlere öğretilen bi şey vardı! para insanlığın iki adım arkasından gelmeli.Bu o zaman çok mantıklı geliyordu bana ama annemin feryatlarını sanki duymazdan gelip, gülümsüyordum. Annem hani? hani bana getirin, alın hadi gidin bakaldan bana yiyecek getirin, bakalım bakalda sizler gibimi düşünüyorrrr? bunları söylerken annem tam benim yaşlarımdaydı şimdi anneme çok haksızlık etiğimi düşünüyom.
leylaya cömertce basılırkene bize çay kaşığının ucuyla virilen bişiy. bas bas paraları leylaya bidaa mı gelecez dünyaya derlerkene vicdanları neyim hiçmi sızlamaz. bi günde çıkıp 'bas bas paraları moderatöriçeme' deseler dillerimi şişer sankim; (
Paranın Tarihi (Kronolojik) Roy Davies & Glyn Davies, 1996 Kaynak: A History of Money from Ancient Times to the Present Day University of Wales Press, 1996 · Tarihin çok erken dönemlerinde bir belirsizlik vardır. Çin’deki ilk parasal gelişmeler üzerinde de tartışmalar vardır. · M.Ö. 9000 civarı – M.Ö. 6000: Sığırların evcilleştirilmesi ve tarımın başlangıcı. Çeşitli toplumlarda ve çeşitli dönemlerde canlı hayvanlar, özellikle sığır; bitkilerden de hububat türleri para yerine kullanıldılar. ·? – M.Ö. 3100 civarı: Mezopotamya’da yazı icat edildi. Asıl kullanım, gelişme ve hesap tutma. · M.Ö. 3000 civarı – M.Ö. 2000 civarı: Mezopotamya’da bankacılığın gelişmesi. Kıymetli şeylerin emniyetli yerlerde depolanması. · M.Ö. 2575 civarı: Gize’de Büyük Piramit’in inşası. Az miktarda ve sınırlı kullanımı olan para ile büyük çaplı ve uzun vadeli projelerin yapımı. · M.Ö. 2250 civarı – M.Ö. 2150 civarı: Kapadokya hükümdarları gümüş külçelerin kalitesine kefil oluyorlar. Külçelerin ağırlığı ve saflığına dair verilen devlet garantisi para olarak kabul edilmelerine yol açıyor. · M.Ö. 1792 civarı - M.Ö. 1750 civarı: Babil’de Hammurabi dönemi. Hammurabi Yasaları bankacılık ile ilgili hükümler içeriyor. · M.Ö. 1200 civarı: Çin’de deniz salyangozu kabukları para olarak kullanılıyor. · M.Ö. 1000 civarı – M.Ö. 500 civarı: Çin’de para olarak bel, çapa ve bıçak gibi madeni el aletlerinin kullanımı. · M.Ö. 950: Saba Melikesi Solomon’u ziyaret eder ve birbirlerine hediyeler veririler. · M.Ö. 687: Lidya’da kaba metal para kullanılır. (Heredot’a göre) · M.Ö. 640 civarı – M.Ö. 630 civarı: Lidya’da ilk gerçek madeni para üretildi. Lidya ve Anadolu’nun ilk madeni paraları altın ve gümüşün doğal doğal karışımı olan elektrum’dan yapılıyordu. · M.Ö. 600: Pythius, Yunanistan ve Anadolu’nun ilk tüccar bankeridir. · M.Ö. 600 civarı – M.Ö. 300: Çin’de yuvarlak, metal madeni paralar icat edildi. Bu paraların değerleri çok düşük olduğundan pahalı alış-verişlerde kullanılamıyordu. · M.Ö. 600 civarı – M.Ö. 570 civarı: Madeni para kullanımı Lidya’dan Yunanistan’a doğru hızla artar. Atinalılar madeni para basımından önce para olarak demir çubukları ve uzun çivileri kullanıyorlardı. · M.Ö. 550 civarı: Lidyalılar, Krezüs’ün hükümdarlığı döneminde saf altın ve gümüşten oluşan dünyanın ilk iki metalli madeni paralarını üretiyorlar. · M.Ö. 546: Lidya Kralı Krezüs Persliler tarafından esir alınıyor. Bunun sonucunda madeni para kullanımı Persia’da da (eski İran) yayılıyor. Yunanlıların aksine Lidyalılar altın parayı gümüş paraya tercih ederler. · M.Ö. 546: Atina Owls’u üretiliyor. · M.Ö. 490 civarı: Laurion Madenleri’nde zengin gümüş damarlarının bulunması. Bundan sonra Themistokles, gelirlerin bir kısmının kullanılması ile, Atinalıları savaş donanması inşa etmeleri konusunda ikna eder. · M.Ö. 480: Salamis Savaşı. Atina donanmasının Perslilere karşı kazandığı zafer üzerine Yunan uygarlığı korunur. · M.Ö. 407: Isparta Laurion Madenleri’ni ele geçirir. 20,000 köleyi azat eder ve Atinalılara gümüş malzemeleri miras olarak bırakır. · M.Ö. 406-405: Atinalılar gümüş kaplamalı bronzdan madeni paraları tedavüle çıkartırlar. Atina halkı gümüş paraları toplarlar, sonuç olarak bu paralar hızla sirkülasyondan kalkar ve geriye sadece değersiz bronz paralar kalır. · M.Ö. 405: Aristophanes’in “Kurbağalar” komedisi sahneye konur. Bu oyunda Aristophanes değersiz yeni paranın değerli eski parayı nasıl tedavülden kaldırdığından bahseder. Belki de ilk defa bu oyunda “Gresham’s Law” dan söz edilmektedir (Gresham’s Law: Bir ülkede halkın gözünde biri değerli diğeri değersiz iki tür para tedavülde ise, bunlardan değersiz olanı piyasaya hakim olur) . · M.Ö. 394-371: Atinalı banker Pasion’un kariyeri. Bir köle olan Pasion, zamanla en zengin ve ünlü Yunan bankeri olur, özgürlüğünü ve Atina vatandaşlığını kazanır. Yunan bankacılığı esasen peşin işlemler olarak yürütülür. · M.Ö. 390: Galliler Roma’ya saldırır. Şehrin ihtiyat akçelerinin saklandığı Capitol (Ulusal Tapınak) ’de kazların gıdaklaması muhafızları uyarır. Bu duruma minnettar olan Romalılar uyarı tanrıçası Moneta’ya bir mabed inşa ederler. Moneta adından “money=para” ve “mint=madeni para basmak, darphane” adları türer. · M.Ö. 360-336: Makedonya’da II. Philip hükümdarlığı. II. Philip Makedonya ile Yunanistan’ı birleştirir. Krallığının acil ihtiyaçlarını karşılamak için gereğinden fazla olmak üzere madeni para bastırır. Bunların arasında M.Ö. 356 olimpiyatlarında iki tekerlekli araba yarışlarındaki zaferini kutlamak için bastırılan altın “stater” ise madeni paranın propodanga amaçlı kullanılışının ilk örneğidir. · M.Ö. 350 civarı: Yunanistan’da riskli işlerin dışında normal faiz oranı %10’dur. Demosthenes’e göre sıradan işler için faiz oranı %10’dur. Gemi kiralama gibi riskli işlerde bu oran %20 ile %30 arasındadır. · M.Ö. 336-323: Büyük İskender’in hükümdarlığı. Anadolu’nun fethinin Büyük İskender’e günlük maliyeti yaklaşık 20 talent (=para ve tartı sistemi) veya yarım ton gümüşe eşittir. Daha sonra oldukça büyük bir hacimde olan Pers hazineleri ele geçirilir. Para basımı ve askerlere yapılan ödemeler imparatorluk içindeki ticarete büyük etki yapar. Büyük İskender aynı zamanda gümüş ile altın arasındaki değişim oranını da “10 ünite gümüş = 1 ünite altın” şeklinde basite indirgemiştir. · M.Ö. 323-30: Mısır’da Ptolomies’in imparatorluğu. Çok önceleri Mısır, Yunan kontrolü altındayken kıymetli metallere ilaveten tahıl da kullanıldı ve ulusal tahıl ambarları banka gibi çalıştılar. Ptolomies, yerel depo emanet sistemini İskenderiye’deki merkez bankası ile tamamen ciro sistemine entegre etti. Ödemeler bir hesaptan diğer hesaba transfer yoluyla ve para geçişi olmadan yapıldı. · M.Ö. 275: ‘Aes signatum’ veya bronz çubuklar Roma’da halâ kullanımdadır. Kaba bronz çubuklar sonradan yerini daha uygun olan madeni paralara bırakır. · M.Ö. 269: Romalılar tarafından gümüş paraların düzenli basımı yapılır ve para dolaşımı yaygınlaşır. Güney İtalya ve Sicilya’daki Yunan kolonileri ve Kartaca örneğine rağmen Romalıların madeni paraya intibakı geç olmuştur. · M.Ö. 218-201: Roma ve Kartaca arasındaki II.Pön Savaşı. Romalı yöneticiler, birliklere büyük miktarda para ödenmesi gerekince paranın madeninin saflığını ve ağırlığını düşürürler, bu ise enflasyona neden olur. · M.Ö. 200 civarı: Delos ünlü bir bankacılık merkezi oluyor. Kıraç ve verimsiz bir Yunan adası olan Delos finansal bir merkez olmak için muhteşem limanı ve ünlü Apollon Tapınağı’ndan yararlanır. Esaslı rakiplerinden biri olan Kartaca’nın Romalılara yenilmesi yükselmesinde yardımcı olur. İşlemler ciro veya kredi transferi yoluyla yapılır. · M.Ö. 118. Çin’de deri para kullanılır. Bunların her biri yaklaşık 1 foot2 boyutunda beyaz geyik derisinden ibaret olup 40,000 cash değerindeydiler (cash = Çin’in o zamanki asıl metal parasının adı) . · M.Ö. 55 ve 54: Julius Caesar Britanya’ya sefer düzenler. Bu seferler sırasında Britanyalıların hala para olarak kılıç tipi yaprakları kullandıkları görülür. Bununla birlikte bazı Celtic kabileleri altın, gümüş, bronz ve potin kullanarak kendi paralarını üretmeye başlamışlardır. (potin=bakır ve teneke alaşımı) · M.Ö. 30 – M.S. 14: Augustus Caesar’ın hükümdarlığı. Augustus, yeni ve neredeyse saf altın ve gümüş paralar kullanarak, ve yine yeni pirinç ve bakır olanları da kullanarak para ve vergi sistemlerinde reform yaptı. Buna ilaveten üç yeni vergi de yürürlüğe girdi: genel perakende satışlar vergisi, arazi vergisi ve vatandaşlık vergisi. · M.S. 54-68: Nero’nun hükümdarlığı Nero, altın ve gümüş paraların değerini yavaşça düşürür. Daha sonraki imparatorlar tarafından da kopya edilen bu işlem, ılımlı olarak başlayan ancak sürekli olan bir enflasyona neden olur. · M.S. 250: Roma paralarındaki gümüş oranı %40′ a düşer Bu seviyeden sonra enflasyon hızlanır. · M.S. 270: Roma paralarındaki gümüş oranı sadece %4′ e düşer · M.S. 260-268: Gallienus’un hükümdarlığı Gallienus’un iktidarı döneminde, darphanelerinde üretilen bakır tabakaların bankalarca kabul edilmeyip geri çevrilmesi üzerine Roma bankacılık sisteminde geçici bir aksama yaşanır. · M.S. 270-275: Aurelian’ın hükümdarlığı Aurelian, doğu seferleri sırasında kazandığı zaferlerden gelen ganimetten sonra neredeyse saf altından yeni paralar üretir. Ancak bir süre sonra enflasyonun önüne geçebilmek amacıyla bunların nominal değerlerini 2½ katına çıkarır. Yine de bu reform’a rağmen enflasyon fırlar. Darphane işçilerinin Felicissimus liderliğindeki isyanı ise Aurelian’ın ordusunun 7,000 şehit vermesine sebep olur. · 284-305: Diocletian’ın hükümdarlığı Diocletian enflasyonla ciddi biçimde mücadele etmeyi amaçlayan etkili girişimlerde bulunur ancak bu kısmen etkili olur. 295: Diocletian para basımında reform yapar Bu reform enflasyonu durdurmada etkili olamaz çünkü, yenileri ile birlikte eski paralar da tedavülde kalır ve Gresham yasasına göre eski para yeni ve değerli olan parayı tedavülden kaldırır. (Gresham’s Law: Bir ülkede halkın gözünde biri değerli diğeri değersiz iki tür para tedavülde ise, bunlardan değersiz olanı piyasaya hakim olur) . · 301: Diocletian Fiyat Fermanı’nı ilan eder Bu ferman fiyatların ve ücretlerin doğrudan kontrolünü gerektirmektedir ancak bunun da piyasa güçleri tarafından üstesinden gelinir. · 305: Diocletian kendi arzusu ile geri adım atar Tedavüldeki para ve fiyat reformu ve gelir politikalarının başarısızlığına rağmen Diocletian, diğer reformlarında, örneğin dünyanın ilk yıllık bütçe uygulaması sisteminde oldukça başarılı olmuştur. · 306-337: Konstantin önce Batı’da sonra da tüm İmparatorluk’ta kontrolu sağlar Konstantin, hali hazırda Doğu Roma İmparatorluğunda üretimi devam eden the Solidus adındaki yeni altın paraları ağırlığına ve saflığına dokunulmaksızın piyasaya sürer. Bu tam 700 yıl devam eder. · 324: Bir pound altın 300,000 Denarii’ye eşittir Daha sonra 4. yy ortalarına doğru Mısır’da denarius’un değeri tam anlamıyla iflas noktasındadır. Bir pound altının değeri 2,120,000,000 denarii’ye ulaşmıştır. Bu da kontrolden çıkmış enflasyonun en erken örneklerinden biridir. · 410: Roma Vizigot’ların işgaline uğrar Batı Avrupa’da bankacılık terk edilir ve Haçlı Seferleri’nin yapıldığı zamana kadar da bir gelişme göstermez. · 435: Britanya’da madeni paraların kullanımına son verilir Britanya’daki Anglo-Saxon istilasının sonucu olarak madeni para kullanımına son verilir. Avrupa’da tekrar piyasaya sürüldüğünde ilk başlarda ziynet eşyası olarak kullanılır. · 561 civarı: Madeni paralar İngiltere’de Piskopos Liudard tarafından yeniden basılır Piskopos Liudard, Merovingian soyundan prenses Bertha (590 ‘da Kent Kralı olacak olan Prens Aethelbart ile evlenecektir) ile Fransa üzerinden gelir. · 604-616 civarı: Piskopos Mellitus Londra’daki bir darphaneden altın sikkeler bastırır . 630 civarı: Saxon’lar çok sayıda altın sikke basımına başlarlar . 675: Saxon sikkelerinin yerini gümüş olanlar alır Başlangıçta altınla gümüş bir alaşım kullanılırken 8nci yy başlarında sadece gümüş ve adi metaller (bakır, çinko, kurşun, vs.) kullanılırlar.
paradan önce altın kullanılıyodu altın bulunmadan önce ise değerli taşlar kullanılıyodu daha öncesi ise değerli eşyalar kullanılırdı ok mizrak gibi onlarda önce ise bişey kullanılmıyodu değerli çünkü kimse yoktu :))
evden çıkmadan önce;
**abiiii bi isteğin,bi dileğin,bi vereceğin var mı? ? ?
(annemin koptuğu an) (yeni para isteme stilim)
varlığı dert yokluğu yara olan mübadele aracı
vizesi 60...18.08.2007 de final sınavı var ve çalışılması gereken 14 ünite var...allah yardımcım olsun.......
PARA BİR ARAÇ TIR AMAÇ OLMAMALI AMAÇ OLUNCA İNSANLAR İNSANLIKTAN ÇIKIYORLAR
benim paraya ihtiyacım yok aslında...ne zaman bi yere gitsem,kahve içsem mesela şu kadar diyolar...ya da bakkaldan sigara aldım diyelim,benden bilmemkaç lira istiyolar...demek kiii...paraya onların ihtiyacı varmışşş... :))
Para,devlet tarafindan bastirilan ve uzerinde saymaca degeri olan kagit veya madenden odeme araci...PARA bana, Napolyon Bonaparti cagristiriyor..... :))
babamı çok erken kaybetik. ama bizlere öğretilen bi şey vardı!
para insanlığın iki adım arkasından gelmeli.Bu o zaman çok mantıklı geliyordu bana ama annemin feryatlarını sanki duymazdan gelip, gülümsüyordum.
Annem hani? hani bana getirin, alın hadi gidin bakaldan bana yiyecek getirin, bakalım bakalda sizler gibimi düşünüyorrrr?
bunları söylerken annem tam benim yaşlarımdaydı şimdi anneme çok haksızlık etiğimi düşünüyom.
yaşamak için gerekli hani...
ama kölelik insan onuruna aykırı! ! !
ve
kulluk yaknızca ALLAH a.! ! !
herşey değilde çok şey
mal da yalan
mülk de yalan
para sahte ne varsa görmemizi saglayan bir gözlüktür
eski zamanlarda alışveriş
dünyayı çirkinleştiren nesne...
paranın değeri arttı millet insan değeri battı...
kajmer
zenginlik ve fakirlik çizgisini oluşturan unsur...
varlığı bela, yokluğu bela...
parayı sevmeyenlere vermeli... çünkü ancak onlar gerçek kıymetini bilir...
elimin kiri, başımın tacı... para...
'Para' Puldur....
varlığı bir dert yokluğu yara
Para herşey değildir ama çok şeydir..(avsaraziz)
bende olmayan şey.
Ne Seninle Ne De Sensiz...
leylaya cömertce basılırkene bize çay kaşığının ucuyla virilen bişiy.
bas bas paraları leylaya
bidaa mı gelecez dünyaya
derlerkene vicdanları neyim hiçmi sızlamaz.
bi günde çıkıp 'bas bas paraları moderatöriçeme' deseler dillerimi şişer sankim; (
valla ne kadar olursa olsun hepsini yerim acımam,, acıyan bi pula muhtaç olsun bea :)
Paranın Tarihi (Kronolojik)
Roy Davies & Glyn Davies, 1996
Kaynak: A History of Money from Ancient Times to the Present Day
University of Wales Press, 1996
· Tarihin çok erken dönemlerinde bir belirsizlik vardır. Çin’deki ilk parasal gelişmeler üzerinde de tartışmalar vardır.
· M.Ö. 9000 civarı – M.Ö. 6000: Sığırların evcilleştirilmesi ve tarımın başlangıcı.
Çeşitli toplumlarda ve çeşitli dönemlerde canlı hayvanlar, özellikle sığır; bitkilerden de hububat türleri para yerine kullanıldılar.
·? – M.Ö. 3100 civarı: Mezopotamya’da yazı icat edildi.
Asıl kullanım, gelişme ve hesap tutma.
· M.Ö. 3000 civarı – M.Ö. 2000 civarı: Mezopotamya’da bankacılığın gelişmesi.
Kıymetli şeylerin emniyetli yerlerde depolanması.
· M.Ö. 2575 civarı: Gize’de Büyük Piramit’in inşası.
Az miktarda ve sınırlı kullanımı olan para ile büyük çaplı ve uzun vadeli projelerin yapımı.
· M.Ö. 2250 civarı – M.Ö. 2150 civarı: Kapadokya hükümdarları gümüş külçelerin kalitesine kefil oluyorlar.
Külçelerin ağırlığı ve saflığına dair verilen devlet garantisi para olarak kabul edilmelerine yol açıyor.
· M.Ö. 1792 civarı - M.Ö. 1750 civarı: Babil’de Hammurabi dönemi.
Hammurabi Yasaları bankacılık ile ilgili hükümler içeriyor.
· M.Ö. 1200 civarı: Çin’de deniz salyangozu kabukları para olarak kullanılıyor.
· M.Ö. 1000 civarı – M.Ö. 500 civarı: Çin’de para olarak bel, çapa ve bıçak gibi madeni el aletlerinin kullanımı.
· M.Ö. 950: Saba Melikesi Solomon’u ziyaret eder ve birbirlerine hediyeler veririler.
· M.Ö. 687: Lidya’da kaba metal para kullanılır. (Heredot’a göre)
· M.Ö. 640 civarı – M.Ö. 630 civarı: Lidya’da ilk gerçek madeni para üretildi.
Lidya ve Anadolu’nun ilk madeni paraları altın ve gümüşün doğal doğal karışımı olan elektrum’dan yapılıyordu.
· M.Ö. 600: Pythius, Yunanistan ve Anadolu’nun ilk tüccar bankeridir.
· M.Ö. 600 civarı – M.Ö. 300: Çin’de yuvarlak, metal madeni paralar icat edildi.
Bu paraların değerleri çok düşük olduğundan pahalı alış-verişlerde kullanılamıyordu.
· M.Ö. 600 civarı – M.Ö. 570 civarı: Madeni para kullanımı Lidya’dan Yunanistan’a doğru hızla artar.
Atinalılar madeni para basımından önce para olarak demir çubukları ve uzun çivileri kullanıyorlardı.
· M.Ö. 550 civarı: Lidyalılar, Krezüs’ün hükümdarlığı döneminde saf altın ve gümüşten oluşan dünyanın ilk iki metalli madeni paralarını üretiyorlar.
· M.Ö. 546: Lidya Kralı Krezüs Persliler tarafından esir alınıyor.
Bunun sonucunda madeni para kullanımı Persia’da da (eski İran) yayılıyor. Yunanlıların aksine Lidyalılar altın parayı gümüş paraya tercih ederler.
· M.Ö. 546: Atina Owls’u üretiliyor.
· M.Ö. 490 civarı: Laurion Madenleri’nde zengin gümüş damarlarının bulunması.
Bundan sonra Themistokles, gelirlerin bir kısmının kullanılması ile, Atinalıları savaş donanması inşa etmeleri konusunda ikna eder.
· M.Ö. 480: Salamis Savaşı.
Atina donanmasının Perslilere karşı kazandığı zafer üzerine Yunan uygarlığı korunur.
· M.Ö. 407: Isparta Laurion Madenleri’ni ele geçirir.
20,000 köleyi azat eder ve Atinalılara gümüş malzemeleri miras olarak bırakır.
· M.Ö. 406-405: Atinalılar gümüş kaplamalı bronzdan madeni paraları tedavüle çıkartırlar.
Atina halkı gümüş paraları toplarlar, sonuç olarak bu paralar hızla sirkülasyondan kalkar ve geriye sadece değersiz bronz paralar kalır.
· M.Ö. 405: Aristophanes’in “Kurbağalar” komedisi sahneye konur.
Bu oyunda Aristophanes değersiz yeni paranın değerli eski parayı nasıl tedavülden kaldırdığından bahseder. Belki de ilk defa bu oyunda “Gresham’s Law” dan söz edilmektedir (Gresham’s Law: Bir ülkede halkın gözünde biri değerli diğeri değersiz iki tür para tedavülde ise, bunlardan değersiz olanı piyasaya hakim olur) .
· M.Ö. 394-371: Atinalı banker Pasion’un kariyeri.
Bir köle olan Pasion, zamanla en zengin ve ünlü Yunan bankeri olur, özgürlüğünü ve Atina vatandaşlığını kazanır. Yunan bankacılığı esasen peşin işlemler olarak yürütülür.
· M.Ö. 390: Galliler Roma’ya saldırır.
Şehrin ihtiyat akçelerinin saklandığı Capitol (Ulusal Tapınak) ’de kazların gıdaklaması muhafızları uyarır. Bu duruma minnettar olan Romalılar uyarı tanrıçası Moneta’ya bir mabed inşa ederler. Moneta adından “money=para” ve “mint=madeni para basmak, darphane” adları türer.
· M.Ö. 360-336: Makedonya’da II. Philip hükümdarlığı.
II. Philip Makedonya ile Yunanistan’ı birleştirir. Krallığının acil ihtiyaçlarını karşılamak için gereğinden fazla olmak üzere madeni para bastırır. Bunların arasında M.Ö. 356 olimpiyatlarında iki tekerlekli araba yarışlarındaki zaferini kutlamak için bastırılan altın “stater” ise madeni paranın propodanga amaçlı kullanılışının ilk örneğidir.
· M.Ö. 350 civarı:
Yunanistan’da riskli işlerin dışında normal faiz oranı %10’dur. Demosthenes’e göre sıradan işler için faiz oranı %10’dur. Gemi kiralama gibi riskli işlerde bu oran %20 ile %30 arasındadır.
· M.Ö. 336-323: Büyük İskender’in hükümdarlığı.
Anadolu’nun fethinin Büyük İskender’e günlük maliyeti yaklaşık 20 talent (=para ve tartı sistemi) veya yarım ton gümüşe eşittir. Daha sonra oldukça büyük bir hacimde olan Pers hazineleri ele geçirilir. Para basımı ve askerlere yapılan ödemeler imparatorluk içindeki ticarete büyük etki yapar. Büyük İskender aynı zamanda gümüş ile altın arasındaki değişim oranını da “10 ünite gümüş = 1 ünite altın” şeklinde basite indirgemiştir.
· M.Ö. 323-30: Mısır’da Ptolomies’in imparatorluğu.
Çok önceleri Mısır, Yunan kontrolü altındayken kıymetli metallere ilaveten tahıl da kullanıldı ve ulusal tahıl ambarları banka gibi çalıştılar. Ptolomies, yerel depo emanet sistemini İskenderiye’deki merkez bankası ile tamamen ciro sistemine entegre etti. Ödemeler bir hesaptan diğer hesaba transfer yoluyla ve para geçişi olmadan yapıldı.
· M.Ö. 275: ‘Aes signatum’ veya bronz çubuklar Roma’da halâ kullanımdadır.
Kaba bronz çubuklar sonradan yerini daha uygun olan madeni paralara bırakır.
· M.Ö. 269: Romalılar tarafından gümüş paraların düzenli basımı yapılır ve para dolaşımı yaygınlaşır.
Güney İtalya ve Sicilya’daki Yunan kolonileri ve Kartaca örneğine rağmen Romalıların madeni paraya intibakı geç olmuştur.
· M.Ö. 218-201: Roma ve Kartaca arasındaki II.Pön Savaşı.
Romalı yöneticiler, birliklere büyük miktarda para ödenmesi gerekince paranın madeninin saflığını ve ağırlığını düşürürler, bu ise enflasyona neden olur.
· M.Ö. 200 civarı: Delos ünlü bir bankacılık merkezi oluyor.
Kıraç ve verimsiz bir Yunan adası olan Delos finansal bir merkez olmak için muhteşem limanı ve ünlü Apollon Tapınağı’ndan yararlanır. Esaslı rakiplerinden biri olan Kartaca’nın Romalılara yenilmesi yükselmesinde yardımcı olur. İşlemler ciro veya kredi transferi yoluyla yapılır.
· M.Ö. 118. Çin’de deri para kullanılır.
Bunların her biri yaklaşık 1 foot2 boyutunda beyaz geyik derisinden ibaret olup 40,000 cash değerindeydiler (cash = Çin’in o zamanki asıl metal parasının adı) .
· M.Ö. 55 ve 54: Julius Caesar Britanya’ya sefer düzenler.
Bu seferler sırasında Britanyalıların hala para olarak kılıç tipi yaprakları kullandıkları görülür. Bununla birlikte bazı Celtic kabileleri altın, gümüş, bronz ve potin kullanarak kendi paralarını üretmeye başlamışlardır. (potin=bakır ve teneke alaşımı)
· M.Ö. 30 – M.S. 14: Augustus Caesar’ın hükümdarlığı.
Augustus, yeni ve neredeyse saf altın ve gümüş paralar kullanarak, ve yine yeni pirinç ve bakır olanları da kullanarak para ve vergi sistemlerinde reform yaptı. Buna ilaveten üç yeni vergi de yürürlüğe girdi: genel perakende satışlar vergisi, arazi vergisi ve vatandaşlık vergisi.
· M.S. 54-68: Nero’nun hükümdarlığı
Nero, altın ve gümüş paraların değerini yavaşça düşürür. Daha sonraki imparatorlar tarafından da kopya edilen bu işlem, ılımlı olarak başlayan ancak sürekli olan bir enflasyona neden olur.
· M.S. 250: Roma paralarındaki gümüş oranı %40′ a düşer
Bu seviyeden sonra enflasyon hızlanır.
· M.S. 270: Roma paralarındaki gümüş oranı sadece %4′ e düşer
· M.S. 260-268: Gallienus’un hükümdarlığı
Gallienus’un iktidarı döneminde, darphanelerinde üretilen bakır tabakaların bankalarca kabul edilmeyip geri çevrilmesi üzerine Roma bankacılık sisteminde geçici bir aksama yaşanır.
· M.S. 270-275: Aurelian’ın hükümdarlığı
Aurelian, doğu seferleri sırasında kazandığı zaferlerden gelen ganimetten sonra neredeyse saf altından yeni paralar üretir. Ancak bir süre sonra enflasyonun önüne geçebilmek amacıyla bunların nominal değerlerini 2½ katına çıkarır. Yine de bu reform’a rağmen enflasyon fırlar. Darphane işçilerinin Felicissimus liderliğindeki isyanı ise Aurelian’ın ordusunun 7,000 şehit vermesine sebep olur.
· 284-305: Diocletian’ın hükümdarlığı
Diocletian enflasyonla ciddi biçimde mücadele etmeyi amaçlayan etkili girişimlerde bulunur ancak bu kısmen etkili olur.
295: Diocletian para basımında reform yapar
Bu reform enflasyonu durdurmada etkili olamaz çünkü, yenileri ile birlikte eski paralar da tedavülde kalır ve Gresham yasasına göre eski para yeni ve değerli olan parayı tedavülden kaldırır. (Gresham’s Law: Bir ülkede halkın gözünde biri değerli diğeri değersiz iki tür para tedavülde ise, bunlardan değersiz olanı piyasaya hakim olur) .
· 301: Diocletian Fiyat Fermanı’nı ilan eder
Bu ferman fiyatların ve ücretlerin doğrudan kontrolünü gerektirmektedir ancak bunun da piyasa güçleri tarafından üstesinden gelinir.
· 305: Diocletian kendi arzusu ile geri adım atar
Tedavüldeki para ve fiyat reformu ve gelir politikalarının başarısızlığına rağmen Diocletian, diğer reformlarında, örneğin dünyanın ilk yıllık bütçe uygulaması sisteminde oldukça başarılı olmuştur.
· 306-337: Konstantin önce Batı’da sonra da tüm İmparatorluk’ta kontrolu sağlar
Konstantin, hali hazırda Doğu Roma İmparatorluğunda üretimi devam eden the Solidus adındaki yeni altın paraları ağırlığına ve saflığına dokunulmaksızın piyasaya sürer. Bu tam 700 yıl devam eder.
· 324: Bir pound altın 300,000 Denarii’ye eşittir
Daha sonra 4. yy ortalarına doğru Mısır’da denarius’un değeri tam anlamıyla iflas noktasındadır. Bir pound altının değeri 2,120,000,000 denarii’ye ulaşmıştır. Bu da kontrolden çıkmış enflasyonun en erken örneklerinden biridir.
· 410: Roma Vizigot’ların işgaline uğrar
Batı Avrupa’da bankacılık terk edilir ve Haçlı Seferleri’nin yapıldığı zamana kadar da bir gelişme göstermez.
· 435: Britanya’da madeni paraların kullanımına son verilir
Britanya’daki Anglo-Saxon istilasının sonucu olarak madeni para kullanımına son verilir. Avrupa’da tekrar piyasaya sürüldüğünde ilk başlarda ziynet eşyası olarak kullanılır.
· 561 civarı: Madeni paralar İngiltere’de Piskopos Liudard tarafından yeniden basılır
Piskopos Liudard, Merovingian soyundan prenses Bertha (590 ‘da Kent Kralı olacak olan Prens Aethelbart ile evlenecektir) ile Fransa üzerinden gelir.
· 604-616 civarı: Piskopos Mellitus Londra’daki bir darphaneden altın sikkeler bastırır
. 630 civarı: Saxon’lar çok sayıda altın sikke basımına başlarlar
. 675: Saxon sikkelerinin yerini gümüş olanlar alır
Başlangıçta altınla gümüş bir alaşım kullanılırken 8nci yy başlarında sadece gümüş ve adi metaller (bakır, çinko, kurşun, vs.) kullanılırlar.
önder olamayan ama lider olabilen dünyamızdaki en geçer 'şey'.
paradan önce altın kullanılıyodu altın bulunmadan önce ise değerli taşlar kullanılıyodu daha öncesi ise değerli eşyalar kullanılırdı ok mizrak gibi onlarda önce ise bişey kullanılmıyodu değerli çünkü kimse yoktu :))
çaktın?
Tanrının en büyük rakibi.
özgürlük,yapabilme,güç,olanak,şıklık,zerafet,güven,enerji,hediye,verme,
rahatlık,
ben parayı çok severim lakin o beni sevmiyor; (
İnsanoğlunun, en kolay efendisi olabilecek olan...
para alışveriş için yapılmıştır.parayı linyitler bulmuştur