Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Cem Nizamoglu 21.04.2003 - 03:47

Petrol ihraç eden ülkeler örgütü. Kısa adı OPEC olan ve 14 Eylül 1960 tarihinde İran, Irak, Kuveyt, Sudi Arabistan ve Venezualle tarafından ortak bir petrol üretimi ve fiyatlandırması politikası izlemek üzere Bağdat'da imzalanan antlaşmayla kurulan örgüt.

Petrol ihitiyaçlarının, arzı sınırlı ve çok önemli bir hammadde kaynağına sahip olmalarına karş, petrol fiyatlarının uzun yıllar düşük yüzeyde kalması, OPEC'i kurulmasında rol oynayan en önemli faktördür. OPEC'in üye ülkelerin petrol ihtiyaçlarının, kotolarla sınırlandırarak petrol fiyatlarını artırma politikası 1972-1981 yılları arasında fiyatlarını %750 artmasını sağlamıştır. Bu artışların önemli bir kısmı 1973 ve 1979 yıllarında gerçekleşmiştir.1980'lerin başında OPEC'in dünya petrol fiyatları üzerinde ki etkisi azalmaya başlamıştır. Batılı sanayileşmiş ülkerin başta kömür ve nükleer enerji olmak üzere farklı enerji kaynaklarına yönelmesi, kendi ülkelerinde, petrol arama ve çıkarma çalışmalarına ağırlık vermesi, enerji talabini, kısmaya yönelik, tasarruf önlemleri almaları Meksika, SSCB gibi başka ülkelerden petrol gereksinimleri karşılama gayretleri, bu ülkelerin OPEC ülkelerinde üretilen petrole bağımlılığını azaltmıştır... OPEC 1982'de petrol fiyatlarını düşürmek, üretimini kısmak zorunda kalmıştır. Batının petrol talabini düşürmesinin örgütün kendi içindeki anlaşmazlıklar ve İran_Irak savaşı nedeniyle zayıflamış olan iç bütünlüğünüğn daha da bozulmasına neden olmuştur.

Günümüzde Katar (1961) , Libya (1962) , Endonezya (1962) , Birleşik Arap Emirlikleri (1967) , Cezayir (1969) , Nijerya (1971) , Gabon (1975) , İran (1960) , Irak (1960) , Kuveyt (1960) , Sudi Arabistan (1960) , Venezuella (1960) , ülkelerinde oluşan 12 üyeli OPEC petrol üretimi ve fiyatlandırması dışında gelişmekte ülkelere petrol ihracatçılarına yapılan ekonomik yardımları kordinatörlüğünü de yapmaktadır.