Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Işın Tuzcular 21.11.2010 - 14:59

Modern Sanat Eseri Nedir ve Evrensel beğeni ve “beğenilmek” kavramları Üzerine Düşünceler:

Modern sanatçılar, güzel sanatların ve estetiğin geleneksel değerlerini, algılama ve sınıflama değerlerini, ölçütleri sistematik bir şekilde değiştirmeyi hedefleyen yapıtlar oluşturmuş, geleneksel sanat anlayışını yıkmaya çalışmış ve başarılı olmuşlardır. Artık ortak estetik kuramları olmadığı için eserleri değerlendirebileceğimiz kurallar da yoktur. Bu kuralların yıkımından sonra yeni estetik değerleri oluşturulamamış, yeni görsel sanatların ana değerlendirme yöntemleri kurulamamıştır. Ready Made, Tuval dışı sanatlar, Ressam ötesi sanatlar, teknoloji ile ortaya çıkan fotoğraf, video art vs.. ortalığı iyice karıştırmış olup, sanatsal değerlendirme konusunda anlaşmazlık, tartışma ve kaos sürmektedir.

Evrensel beğeni ve “beğenilmek” kavramları nasıl oluşacaktır.

Çıplak gerçeklik, ilksel olgu, varlığımızın ana nedenini araştırmak derken yaratılmaya çalışılan saf bakış açısı ve görünürle kurulan ilişkinin kırılmasıyla görünür kılmaya dayanan görülmezin araştırılmasına odaklanılmıştır.

Şimdi nereye gidiyoruz? Herkes 5 dakika için söhretli mi olacaktır? (Andy Warhol) yoksa her insan bir sanatçı mıdır (Beuys) ,

Weinwel 1968 yılında sanat eserinde oluşması gereken birbirine eşdeğer üç varlık koşulu belirler. Bunlar:

1. Eser Sanatçı tarafından gerçekleştirilebilir
2. Eser bir başkası tarafından gerçekleştirilebilir
3. Eser ille de gerçekleştirilmek zorunda değildir.

Bu koşullar herhangi bir sıra gözetilemeden yazılmıştır çünkü her sanat eserinin programı seçmelidir.

Kosuth’un Bir ve üç sandalye eseri Tam bir kavramsal sanat örneğidir. Ortada sandalye, solunda birebir çekilmiş sandalye fotoğrafı, sağında sandalye sözcüğü ile ilgili sözlük bilgisi yer almaktadır. (Gerçek görüntü hangisidir? Michel Faucault’un “Bu bir pipo değildir” kitabında da Magrit’in eseri sözcük, görüntü ve temsil arası bağlar açısından irdelenmiştir.)

Tasvir ortadan kalkmıştır. Kelimeler ve şeylerle” ilgili algı dizinimiz darmaduman edilmiştir. Her tür imge ile olan bağ kopartılmıştır.

Sandalyeye ilişkin her şey ilkel algıdaki yalınlığa indirgenmiştir.

Marleau Ponty düşünmenin şeylerdeki dönüşümün kendi görüsü içerisinde gerçekleştiği gizemli yer olarak tasvir eder. Ona göre gördüğümüz şeyin resim alanı dışındaki bir dünyada olduğunu ve resim alanının ise aynı şeyin ya da benzer bir şeyin vizyon alanı olduğunu anlamak gerekmektedir.

Marleau Ponty aslında bulunduğu mekana indirgenemeyen tabloyu görmediğimizi, tablo üzerinden ve tabloya göre gördüğümüzü açıklar. Vizyon sürekli genişler, değişir, yenilenir ama klasik bazı eserler hala bizi etkiler neden? Örneğin Vermeer’in tablolarındaki sessizlik zaman-üstülüğün dilini konuşmaktadır. İnsanı kendisiyle baş başa bırakan bu yalnızlıkta “sonsuz olduğumuzu” hissederiz ve bunu yaşarız.

France Farago Sanat adlı kitaptan yararlanarak yazılmıştır.

Işın Tuzcular

http://tuzcular.org/blog/? p=58