Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Mehmet Hacım sizce ne demek, Mehmet Hacım size neyi çağrıştırıyor?

Mehmet Hacım terimi Tahir Kardam tarafından tarihinde eklendi

  • Tahir Kardam
    Tahir Kardam

    Uşak Şeker Fabrikası Kurucusu Mehmet Hacım

    Uşak Şeker Fabrikası kurucusu Mütevellizade Hacım'lı Mehmet Bey, Mehmet Hacım 1876 yılında Uşak ilinin Hacım köyünde doğmuştur. Uşak'ta ki ilk anonim ortaklığı kurarak, halk arasında Ateş Değirmeni diye bilinen Un Değirmeni yatırımı yapmıştır. Fabrikaya Ateş Değirmeni denilmesinin sebebi, değirmenin buhar gücü ile çalışması ve kömür kazanlarında ateş ve kömür ile buhar elde edilmesiydi. Uşak'ta ilk defa bir anonim şirket kuruluşuna öncülük yaptığı için Mehmet Hacım'a Osmanlı Devleti tarafından onur beratı verilmiştir. Yunan işgali sırasında Ateş Değirmeni'nde çalışan yabancı kökenli ustalar fabrikayı terk etmişlerdir. Fabrika Yunan işgalinde yağma edilmiş ve yakılmıştır. Mehmet Hacım Yunan işgaline karşı başlatılan Kuvay-i Milliye hareketinin öncülerinden ve komutanlarındandır. Uşak ve çevresindeki Hacım, Şükraniye, Yayalar köylerinden (şimdi Yayalar Kasabası) ve diğer birçok yerleşim biriminden silahlı birlikler oluşturmuş ve Yunan düşman kuvvetlerine karşı milli direniş mücadelesini yürütmüştür. Ankara Hükümeti'nin kurulması ve Mustafa Kemal Atatürk'ün orduyu yeniden toplaması üzerine Kuvay-i Milliye güçleri olarak birlikleri ile beraber Albay rütbesi ile düzenli orduya katılmıştır. Uşak'ın kurtuluşu olan 1 Eylül 1922 de Kafkas Tümen komutanı Halit Bey tarafından Yunan ve Avrupa orduları başkomutanı General Trikopis'in esir alınmasında bulunmuştur. Cumhuriyetin kurulması ile birlikte aktif olarak ticaret ve endüstri hayatına atılmıştır. Cumhuriyet tarihinin ilk özel yatırımı Mehmet Hacım ve mahalli müteşebbisler tarafından Uşak'ta 26 Kasım 1926 kurulan Uşak Şeker Fabrikası ile gerçekleştirilmiştir.
    Uşak Şeker Fabrikası nın kuruluşuna ekonomik gücü olan bütün Uşak'lılar bir altın, bir bilezik, 20 ölçek buğday ve ne verebildiyse onunla katkıda bulunmuşlardır. Her biri katkıda bulundukları oranda fabrikada hisse senedi sahibi olmuştur. Uşak Şeker Fabrikası kitaplarda tarif edilen Anonim şirket in tam bir örneği olarak kurulmuştur. Fabrika daha sonra CHP döneminde devletleştirililerek Sına-i Kalkınma Bankasına devredilmiştir. Fakat Uşak'lı Şeker Fabrikasını her zaman kendisine ait görmüştür. Kuruluşu esnasında Mehmet Hacım'a "sizin adınızı verelim" tekliflerini, kendisi kabul etmemiş, fabrikanın olması gerektiği gibi kurulması için her türlü fedakarlığı gösteren şehrinin adı ile anılmasını istemiştir. Uşak Şeker Fabrikası halen üretime devam etmektedir. Mehmet Hacım, Kurtuluş Savaşı'nda gösterdiği çabalardan dolayı TBMM tarafından Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası almaya layık görülmüştür.

    Mütevellizade Hacım'lı Mehmet Bey ;

    1- 9 Kardeşden biri olarak Hacım'da 1876 yılında dünyaya gelmiştir.
    2- Babası'nın adı; Ali, Annesinin adı; Emine (Susuzören'li) dir. Dedesi'nin adı: Ahmet, Ninesinin adı Ayşe (Ortaköy'lü) dir.
    3- Diğer kardeşlerinin adları: Cemile, Fadime, Safiye, Elif, Nazife, Fatma, Ayşe, Ahmet'dir.
    4- Ağabeyi Ahmet Bey ile birlikte ziraat ve ticarete başlamışlardır.
    5- Bölgenin ileri gelen ve güvenilir eşrafından olduğu için devlet tarafından Mütevelli ünvanı ile vergi toplamaya yetkili kılınmıştır.
    6- Aynı zamanda "Hacım Sultan" türbesinin koruması ve bakımı da devlet tarafından Hacım'lı Mehmet beye verilmiştir.
    7- Uşak bölgesinde sanayi ve ticaret alanında bugüne kadar olumlu etkileri devam eden yatırımlar gerçekleştirmiştir.
    8- Kurtuluş Savaşı'na hazırlık olan Kuvayi Milliye güçlerini bölgesinde toplamıştır.
    9- Atatürk ve TBMM tarafından düzenli Türk Ordusu'nun kurulmasından sonra kurduğu Kuvay-i Milliye güçleri ile düzenli Türk Ordusuna katılmıştır.
    10- Cumhuriyetin dönemi ile birlikte, bu dönemin Anadolu'daki ilk özel anonim teşebbüsü olan Uşak Şeker Fabrikası'nı kurmuştur.
    11- Uşak Şeker Fabrikası'nın devletleştirilmesinden sonra, tüccar, sanayici ve çiftçi olarak hayatını devam ettirmiştir.
    12- İbrahim, Ali ve Emine adlarında 3 çocuğu olmuştur.
    13- 1973 yılında 97 yaşında iken vefat etmiştir.

    Cumhuriyet Türkiye'si Kurtuluş Savaşı'nın hemen arkasından Mehmet Hacım ve onun gibiler sayesinde, hemen ayağa kalkıp Atatürk'ün önderliğinde, bugün dahi inanılmaz inkılapları gerçekleştirmiştir.

    II. Abdülhamit tarafından savaşta ve padişah yanında gösterdiği üstün başarıdan dolayı düğün hediyesi olarak kendi tuğrasını taşıyan altınlar verilmiştir.

    Denizli Çivril'deki hastane alanını kendi satın alıp bağışlamış, tüm tekliflere rağmen isminin verilmesini kabul etmemiştir.