Gölebakan Köyü (meredis) -- Bir rivayete göre, 1800'lü yıllarda eski adı 'SİNURTA' olan yerden göç ederek şimdiki Meredis'e yerleşmişler. İlk olarak 8 aile yerleşmiştir. 2 aileden yaşayan yoktur. Bunlara Temirgil ve Yolcugil derler. Eski köyün yayla yeri, şu an Zinzal'ın yaylasından, yukarıda da Veysel'in güneyi denilen yerde olduğu söylenmektedir.
KIZIL TAŞLAR/KABADAYILAR Gürcistan Terekemesi TOP TAŞLAR Karabağ Terekemesi KARATAŞ'lar Gence Terekemesi ŞİMŞEKLER- AKSULAR-ULUKLAR Gürcistan Terekemesi AKTAŞLAR AYDINLAR AKDEMİRLER Akbaba Terekemeleri ÇİMENLER Akbaba Terekemeleri SENEMLER Malatya oradan Göle ye Göle den Meredise(Gölebakan a) yerleşmişler ARPAÇAY İran doğu beyazıt üzerinden gelmişler BOZKAYALAR ÖZKAYALAR- SELÇUKLAR ÖZDEMİRLER İran(Revan Doğubeyazıt üzerinden gelmişler) DEMİR AİLESİ (BUNLARDA AZARBEYCAN AKBABADAN) Gelen Son Terekemelerdir DURGUN AİLESİ DİGOR dan gelmişler DEMİRÇİ AİLESİ(AKRABALIK BAĞIYLA YERLEŞMİŞLER) YAKIN KÖY ÖĞÜT AİLESİ (AKRABALIK BAĞIYLA GELMİŞLER) ARDIBATAN AİLESİ(AKRABALIK BAĞIYLA YERLEŞMİŞLER) TALİ AİLESİ (ERZURUMDAN YERLEŞMİŞ) KARA AİLESİ (AKRABALIK BAĞIYLA YERLEŞMİŞTİR)
GKöyün tarihi ve turistik yerleri ----- Köyüün sınırları içerisinde tarihi bilinmeyen bir mağara vardır. Çok büyük kayalarla örülmüştür. İnsan gücüyle örülmesi çok zor olan bu yapının nasıl örüldüğü hâlâ kesin olarak bilinmemektedir.
Çıldır, Osmanlının 15. eyaleti olduğu dönemde, Güney Sancağı olarak bilinen Sarıyar Sancağı da yine Gölebakan köyü sınırları içerisindedir.
Köyün hemen yakınında bir ziyaret yeri vardır. Havalar kurak gidince orada kurbanlar kesilir dualar okunur.
İki ayrı yerde iki ayrı özelliğe sahip maden suyu kaynağı vardır. Halk dilinde 'Çemlik' denilir. Bu suda, siyatik rahatsızlığı olan hastalar, çamur banyosu yaparlar. Çok iyi geldiği bilinir. Diğerinin ise suyu da içilir. Mide, bağırsak ve böbreklere iyi geldiği bilinir.
Köy, ünlü bir alabalık türüne sahiptir. Köyün içinden akan ırmak boyunca yazın alabalık olur ama bilinçsizce avlanma sonucu şuan nesli tükenme safhasına girmiştir. Yapılan araştırmalara göre bu tür sadece Çıldır gölü ve Alaska'da bulunmaktadır.
Ani padişahının av köşkü yine bu köyün sınırları içerisindedir.
Bazı efsane ve kitaplarda yer alan büyük devin yaşadığı mağara, yine bu köyün sınırları içindedir.(Rivayete gör bu dev dereden balığı yakalar güneşte pişirir yermiş.)
Çıldır gölüne en büyük sınırları olma özeliğine sahiptir.
Kültürü -- Düğünleri
Düğünler genelde 3 gün sürer. İlk önce oğlan evi çay verir. 2. gün atlı kız evine gider. Kız evinde kına gecesi yapılır, şah kaldırılır. Şah oğlan yengesine verilir, kız sağdıcı hediyesini alır. Akşam kız evinde eğlence yapılır, gece de orada kalınır. Kız tarafı oğlan yengesine oyun yaparlar. Yengeyi uyuduktan sonra yatağa dikerler. Bunun cezasını da yine orada toy babalığı görevini yapan kişi üstlenir.
Sıra gelin çıkarmaya gelir. Gelinin belini bağlamak için erkek kardeşi çağrılır ve o da hediyesini alır. Kapı basılır, sandığın üzerinde oturulur. Onun da hediyesi verilir ve gelin artık atlanmak üzeredir. Oğlan yengesi ve toy babası gelinin koluna girerler, arabaya bindirirler. Yenge evden habersiz bir kaşık, bir de çini (tabak) alır. Herkesin arabalara atlara bindiğinden emin olduktan sonra bunları çalmaya başlar ve 'Artık gelenimizi aldık, sizden kurtulduk' der gibi...
Yayla çıkarma ve indirme ---- Yayla çıkarma imleci usulü ile yapılır. Genelde aileler birbirlerine yardım ederler. Bazen bir-iki aile, aynı yaylaya çıkabilir. Yayla indirilirken de yine aynı şekilde yardımlaşma söz konusudur. Akşamdan, arabalar yola koyulur. Gece geç saatte yaylaya varılır. Yaylada hazırlıklar çoktan başlamıştır. Keteler, nazikler, yufkalar, genç kızlar bir araya toplanır, halay çeker, eğlenirler. Geç saatlere kadar...
Ertesi gün erkenden herkes eşyasını yerleştirmeye başlar. Genç kızlar ise köyden gelecek atlara binmek için bir araya gelirler, herkes atına bindirilir ve yola koyulurlar. Köye yakın bir yerde yarış yaparlar. Bu, biraz da genç kızların hava atması şeklinde olur.
Hıdır Eellez -- Bu bir tür inanç da sayılabilir. Her yıl yapılır. Yılın Şubat ayının 25'i ile Mart ayının 3'ü arasında... Rumi takvime göre Mart 9 ile Mart 16 arasında yapılır. Buğdaylar kavrulur, kavut yapılır. Kavut, evin en temiz yerlerinden sayılan bir yere konulur. Çocukların ulaşamayacağı yere... Burada üç gün bekletilir. Hıdır Ellez gelip, kavuktan kendine ve atına yetecek kadar alacak, o evde berekete kavuşacak.
Sultan Nevruzu --- Rumi takvime göre, Mart'ın 8'inde baharın gelişi ve o yılın bereketli geçmesi için kutlamalar yapılır. Bu bayram, bizde Orta Asya'dan bu tarafa hep kutlanır.
Rivayete göre, Hazar boylarında yaşayan bir Türk hükümdarının iki kızı varmış, oğlu olmuyormuş. Kızlarının isimleri, Sultan ile Efruz'muş. Bu hükümdarın bir oğlu olmuş. İsmini de Nevruz koymuşlar ve şöyle başlamış sultan: 'Efruz, hoş geldin Nevruz.' O yıl çok bereketli olurmuş. Her şey bolluk içinde olduğundan o anı hep eğlenerek ve baharı bolluk ve bereketli olmasını dileyerek kutlamalar yaparlarmış.)
Köyde de düzenli olarak kutlanır. Gençler bir araya gelirler, halaylar çekerler, eğlenirler. Baca baca gezilir. Herkesin bacasına gidilir. Bacadan çargat sallanılır ve hediye istenir. Maniler eşliğinde, 'Verenin oğlu olsun, vermeyenin kızı olsun' diye hediye alınır. Keteler, meyveler bir yere toplanır, ateşler yanar ve eğlence başlar. Sabahın ışımasına kadar sürer ve o yılın bereketli geçeceğine inanılır.
Koç katımı -- Koçlar bir hafta önceden besiye alınır boyalanırlar Rengârenk boya yapılır o gün geldim sürü komadan dışarı bırakılır Koçların Boynuzlarına elmalar takılır sürüyü görebilecekleri bir yere çıkarılırlar o yıl kuzunun çoğunluğunun dişi olmasını istiyorsa evin erkek çocuğunu bindirirler eyer erkek daha fazla olsun diyorlarsa evin kız çocuğu biner koçlar sürüye bırakılır bu arada sürü sahibi çobanın hediyesini verir.ayriyeten hazırlıklar yaptırmıştır keteler helvalar yapılmıştır bundan da herkese ikram ederler
Çocuk oyunları --- -Yüzük oyunu -Beş Taş oyunu (el taşı) -Fasülye oyunu -Kemer oyunu -Mendil oyunu -Kemik (aşık) oyunu -Yüzük oyunu -Eşek belli oyunu -Birdi bir oyunu -Çur oyunu -Kibrit oyunu Yörenin yemek kültürü ağırlıklı olarak tahıl, et ve hayvansal ürünlere dayanmaktadır. Tahıl ürünü olarak en çok arpa ile buğday kullanılır.
Kaz etinin yörede ayrı bir yeri bulunmaktadır. Sığır ve koyun eti de yaz aylarında taze, kış aylarında da kavurma olarak fazlaca tüketilmektedir. Sebze cinsinden gıda maddelerinin başında ise patates(Kartof) , kuru fasulye ve soğan gelir.
Yörenin kendine özgü birçok yemek çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan çorba olarak ayran aşı, Hörre aşı ve Evelik aşını, hamur işi olarak Pişi, Mafiş, Lalanga, Hengel, Kete, Feselli, kuymak ve Katmeri; tatlı olarak da, Lokum tatlısı, Un Helvası ve Hasudayı sayılabilir.
Bunların dışında Yabani otlardan yapılan çok lezzetli ve sağlıklı pek çok yemek bulabilmek mümkündür: Çincar, Kuş Eppeği, Evelik, Yarpuz.
Coğrafya Ardahan iline 52, Çıldır ilçesine 10 Km. uzaklıktadır.
Köyün bölgelerine verilen isimler Sinurta (Karataş) , Salahgilin çayır, Düzderler, Haros, Turna gölü, Sulu çayır, Toraman, Delik Taş, Kelle, Köy Güneyi, Köy kuzeyi, Toraman güneyi, Toraman kuzeyi, Kaya yatağı, Samı kıran, Erkek bulağı, Ağıllar, Haso kayası, Köse kara, Ayı deliği, Gırgal ali, Ayrım, Çemlik, Canavar çıngılı, Köroğlu, Göller, Nado'nun höllüğü, Yayla yolu, Gabo, Kara çıngıl, Kuru dere, Yanık, Laz yolu, Sarıyar, Meşe yolu, Büyük çayır, Büyük tarla, Maral kayası, Dağ güneyi, Büyük mağara, Kayınlık, Komlar, Gözeler, Sekiler, Avcı bulağı, Köy mağarası, Çırçır, Fakkı, Yolcunun çukuru, Büyük vijne, Küçük vijne. İklim [değiştir] Köyün iklimi, Karasal iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus Yıllara göre köy nüfus verileri 2007 2000 559 1997 615
Ekonomi Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Muhtarlık Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi vardır. Köye ulaşımı sağlayan yol stabilize olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
Gölebakan Köyü (meredis)
--
Bir rivayete göre, 1800'lü yıllarda eski adı 'SİNURTA' olan yerden göç ederek şimdiki Meredis'e yerleşmişler. İlk olarak 8 aile yerleşmiştir. 2 aileden yaşayan yoktur. Bunlara Temirgil ve Yolcugil derler. Eski köyün yayla yeri, şu an Zinzal'ın yaylasından, yukarıda da Veysel'in güneyi denilen yerde olduğu söylenmektedir.
KIZIL TAŞLAR/KABADAYILAR Gürcistan Terekemesi
TOP TAŞLAR Karabağ Terekemesi
KARATAŞ'lar Gence Terekemesi
ŞİMŞEKLER- AKSULAR-ULUKLAR Gürcistan Terekemesi
AKTAŞLAR AYDINLAR AKDEMİRLER Akbaba Terekemeleri
ÇİMENLER Akbaba Terekemeleri
SENEMLER Malatya oradan Göle ye Göle den Meredise(Gölebakan a) yerleşmişler
ARPAÇAY İran doğu beyazıt üzerinden gelmişler
BOZKAYALAR ÖZKAYALAR- SELÇUKLAR ÖZDEMİRLER İran(Revan Doğubeyazıt üzerinden gelmişler)
DEMİR AİLESİ (BUNLARDA AZARBEYCAN AKBABADAN) Gelen Son Terekemelerdir
DURGUN AİLESİ DİGOR dan gelmişler
DEMİRÇİ AİLESİ(AKRABALIK BAĞIYLA YERLEŞMİŞLER) YAKIN KÖY
ÖĞÜT AİLESİ (AKRABALIK BAĞIYLA GELMİŞLER)
ARDIBATAN AİLESİ(AKRABALIK BAĞIYLA YERLEŞMİŞLER)
TALİ AİLESİ (ERZURUMDAN YERLEŞMİŞ)
KARA AİLESİ (AKRABALIK BAĞIYLA YERLEŞMİŞTİR)
GKöyün tarihi ve turistik yerleri
-----
Köyüün sınırları içerisinde tarihi bilinmeyen bir mağara vardır. Çok büyük kayalarla örülmüştür. İnsan gücüyle örülmesi çok zor olan bu yapının nasıl örüldüğü hâlâ kesin olarak bilinmemektedir.
Çıldır, Osmanlının 15. eyaleti olduğu dönemde, Güney Sancağı olarak bilinen Sarıyar Sancağı da yine Gölebakan köyü sınırları içerisindedir.
Köyün hemen yakınında bir ziyaret yeri vardır. Havalar kurak gidince orada kurbanlar kesilir dualar okunur.
İki ayrı yerde iki ayrı özelliğe sahip maden suyu kaynağı vardır. Halk dilinde 'Çemlik' denilir. Bu suda, siyatik rahatsızlığı olan hastalar, çamur banyosu yaparlar. Çok iyi geldiği bilinir. Diğerinin ise suyu da içilir. Mide, bağırsak ve böbreklere iyi geldiği bilinir.
Köy, ünlü bir alabalık türüne sahiptir. Köyün içinden akan ırmak boyunca yazın alabalık olur ama bilinçsizce avlanma sonucu şuan nesli tükenme safhasına girmiştir. Yapılan araştırmalara göre bu tür sadece Çıldır gölü ve Alaska'da bulunmaktadır.
Ani padişahının av köşkü yine bu köyün sınırları içerisindedir.
Bazı efsane ve kitaplarda yer alan büyük devin yaşadığı mağara, yine bu köyün sınırları içindedir.(Rivayete gör bu dev dereden balığı yakalar güneşte pişirir yermiş.)
Çıldır gölüne en büyük sınırları olma özeliğine sahiptir.
Kültürü
--
Düğünleri
Düğünler genelde 3 gün sürer. İlk önce oğlan evi çay verir. 2. gün atlı kız evine gider. Kız evinde kına gecesi yapılır, şah kaldırılır. Şah oğlan yengesine verilir, kız sağdıcı hediyesini alır. Akşam kız evinde eğlence yapılır, gece de orada kalınır. Kız tarafı oğlan yengesine oyun yaparlar. Yengeyi uyuduktan sonra yatağa dikerler. Bunun cezasını da yine orada toy babalığı görevini yapan kişi üstlenir.
Sıra gelin çıkarmaya gelir. Gelinin belini bağlamak için erkek kardeşi çağrılır ve o da hediyesini alır. Kapı basılır, sandığın üzerinde oturulur. Onun da hediyesi verilir ve gelin artık atlanmak üzeredir. Oğlan yengesi ve toy babası gelinin koluna girerler, arabaya bindirirler. Yenge evden habersiz bir kaşık, bir de çini (tabak) alır. Herkesin arabalara atlara bindiğinden emin olduktan sonra bunları çalmaya başlar ve 'Artık gelenimizi aldık, sizden kurtulduk' der gibi...
Yayla çıkarma ve indirme
----
Yayla çıkarma imleci usulü ile yapılır. Genelde aileler birbirlerine yardım ederler. Bazen bir-iki aile, aynı yaylaya çıkabilir. Yayla indirilirken de yine aynı şekilde yardımlaşma söz konusudur. Akşamdan, arabalar yola koyulur. Gece geç saatte yaylaya varılır. Yaylada hazırlıklar çoktan başlamıştır. Keteler, nazikler, yufkalar, genç kızlar bir araya toplanır, halay çeker, eğlenirler. Geç saatlere kadar...
Ertesi gün erkenden herkes eşyasını yerleştirmeye başlar. Genç kızlar ise köyden gelecek atlara binmek için bir araya gelirler, herkes atına bindirilir ve yola koyulurlar. Köye yakın bir yerde yarış yaparlar. Bu, biraz da genç kızların hava atması şeklinde olur.
Hıdır Eellez
--
Bu bir tür inanç da sayılabilir. Her yıl yapılır. Yılın Şubat ayının 25'i ile Mart ayının 3'ü arasında... Rumi takvime göre Mart 9 ile Mart 16 arasında yapılır. Buğdaylar kavrulur, kavut yapılır. Kavut, evin en temiz yerlerinden sayılan bir yere konulur. Çocukların ulaşamayacağı yere... Burada üç gün bekletilir. Hıdır Ellez gelip, kavuktan kendine ve atına yetecek kadar alacak, o evde berekete kavuşacak.
Sultan Nevruzu
---
Rumi takvime göre, Mart'ın 8'inde baharın gelişi ve o yılın bereketli geçmesi için kutlamalar yapılır. Bu bayram, bizde Orta Asya'dan bu tarafa hep kutlanır.
Rivayete göre, Hazar boylarında yaşayan bir Türk hükümdarının iki kızı varmış, oğlu olmuyormuş. Kızlarının isimleri, Sultan ile Efruz'muş. Bu hükümdarın bir oğlu olmuş. İsmini de Nevruz koymuşlar ve şöyle başlamış sultan: 'Efruz, hoş geldin Nevruz.' O yıl çok bereketli olurmuş. Her şey bolluk içinde olduğundan o anı hep eğlenerek ve baharı bolluk ve bereketli olmasını dileyerek kutlamalar yaparlarmış.)
Köyde de düzenli olarak kutlanır. Gençler bir araya gelirler, halaylar çekerler, eğlenirler. Baca baca gezilir. Herkesin bacasına gidilir. Bacadan çargat sallanılır ve hediye istenir. Maniler eşliğinde, 'Verenin oğlu olsun, vermeyenin kızı olsun' diye hediye alınır. Keteler, meyveler bir yere toplanır, ateşler yanar ve eğlence başlar. Sabahın ışımasına kadar sürer ve o yılın bereketli geçeceğine inanılır.
Koç katımı
--
Koçlar bir hafta önceden besiye alınır boyalanırlar Rengârenk boya yapılır o gün geldim sürü komadan dışarı bırakılır Koçların Boynuzlarına elmalar takılır sürüyü görebilecekleri bir yere çıkarılırlar o yıl kuzunun çoğunluğunun dişi olmasını istiyorsa evin erkek çocuğunu bindirirler eyer erkek daha fazla olsun diyorlarsa evin kız çocuğu biner koçlar sürüye bırakılır bu arada sürü sahibi çobanın hediyesini verir.ayriyeten hazırlıklar yaptırmıştır keteler helvalar yapılmıştır bundan da herkese ikram ederler
Çocuk oyunları
---
-Yüzük oyunu
-Beş Taş oyunu (el taşı)
-Fasülye oyunu
-Kemer oyunu
-Mendil oyunu
-Kemik (aşık) oyunu
-Yüzük oyunu
-Eşek belli oyunu
-Birdi bir oyunu
-Çur oyunu
-Kibrit oyunu
Yörenin yemek kültürü ağırlıklı olarak tahıl, et ve hayvansal ürünlere dayanmaktadır. Tahıl ürünü olarak en çok arpa ile buğday kullanılır.
Kaz etinin yörede ayrı bir yeri bulunmaktadır. Sığır ve koyun eti de yaz aylarında taze, kış aylarında da kavurma olarak fazlaca tüketilmektedir. Sebze cinsinden gıda maddelerinin başında ise patates(Kartof) , kuru fasulye ve soğan gelir.
Yörenin kendine özgü birçok yemek çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan çorba olarak ayran aşı, Hörre aşı ve Evelik aşını, hamur işi olarak Pişi, Mafiş, Lalanga, Hengel, Kete, Feselli, kuymak ve Katmeri; tatlı olarak da, Lokum tatlısı, Un Helvası ve Hasudayı sayılabilir.
Bunların dışında Yabani otlardan yapılan çok lezzetli ve sağlıklı pek çok yemek bulabilmek mümkündür: Çincar, Kuş Eppeği, Evelik, Yarpuz.
Yazın; Gımı, Adol, Yemlih, Debe Davanı,ısırgan,evelik, Çeçil Peynir, Nezih, Kete, Kuymak, Gımı Turşusu tanınmıştır.
Coğrafya
Ardahan iline 52, Çıldır ilçesine 10 Km. uzaklıktadır.
Köyün bölgelerine verilen isimler
Sinurta (Karataş) , Salahgilin çayır, Düzderler, Haros, Turna gölü, Sulu çayır, Toraman, Delik Taş, Kelle, Köy Güneyi, Köy kuzeyi, Toraman güneyi, Toraman kuzeyi, Kaya yatağı, Samı kıran, Erkek bulağı, Ağıllar, Haso kayası, Köse kara, Ayı deliği, Gırgal ali, Ayrım, Çemlik, Canavar çıngılı, Köroğlu, Göller, Nado'nun höllüğü, Yayla yolu, Gabo, Kara çıngıl, Kuru dere, Yanık, Laz yolu, Sarıyar, Meşe yolu, Büyük çayır, Büyük tarla, Maral kayası, Dağ güneyi, Büyük mağara, Kayınlık, Komlar, Gözeler, Sekiler, Avcı bulağı, Köy mağarası, Çırçır, Fakkı, Yolcunun çukuru, Büyük vijne, Küçük vijne.
İklim [değiştir]
Köyün iklimi, Karasal iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri
2007
2000 559
1997 615
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır.
Muhtarlık
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır.
Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2009 -
2004 - Yücel Senem
1999 - Mehmet Senem
1994 -
1989 -
1984 -
Altyapı bilgileri
Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi vardır. Köye ulaşımı sağlayan yol stabilize olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.
KAYNAK:
http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6lebakan,_%C3%87%C4%B1ld%C4%B1r