Bütün mevcudat hal lisanıyla “Bismillah”(1) der. Bunu nasıl dediğini nerden anlayacağız? Diye aklımıza bir soru takılırsa,
Bir örnekle aklımıza yaklaştıralım: Tek bir adam, bir şehre gelse, bütün şehir halkını zorla bir yere sevk etse, zorla işlerde çalıştırsa, Bilirsinki; Bu adam kendi namıyla, kendi kuvvetiyle, hareket etmiyor. Belki o bir askerdir. Devlet namına hareket eder. Bir padişahın kuvvetine, sırtını dayamıştır. Onun için kendisini güçlü hisseder.
Aynen bunun gibi, Yaratılan bütün her şey, Cenabı Hakkın namına hareket eder. Ufacık tohumlar, çekirdekler, başlarında kocaman ağaçları taşıyorlar. Koca, koca dağ gibi yükleri kaldırıyorlar, bundan da anlaşılıyor ki; her bir ağaç,”Bismillah”der. Rahmet hazinelerinin meyvelerinden, ellerini doldurup biz insanlara takdim edip, sunuyorlar.
Her bir sebze ve meyve bahçeleri ”Bismillah “der. İlahi kudretin mutfak kazanlarında pişirilen çeşitli yiyecekleri biz insanlara taze, teze ikram ediyorlar.
Her bir inek, deve, keçi, koyun gibi mübarek hayvanlar, ”Bismillah” derler. Rahmetin bereketinden bir süt çeşmesi olurlar. Bizlere hakiki rızkı veren Allah c.c namına, bütün yaratılanların rızkını veren. İhtiyaçlarını gideren Allah c.c.En faydalı temiz bir gıda olan sütü insanlara takdim ediyorlar. Burada biraz tefekkür edelim, yani düşünelim. Bir süt fabrikası olan bu hayvanlar, hangi üniversite mezunudur. Diyeceksiniz öyle şey mi olur. Üniversiteler bitiren, kürsüler kuran profesörler, henüz daha yeşil ot verip, süt alınan bir fabrika icat edemediler de ondan dolayı biliyoruz. Bizim inekler, böyle bir tahsil görmediler fakat çok ala, güzel bir besini, otu yiyip bizlere veriyorlar. Mükemmel bir süt fabrikası gibi çalışıyorlar, ayrıca bütün her haliyle kendisinden istifade ediyoruz. Etinden, sütünden, derisinden, tüyünden, boynuzundan ve gübresinden Faydalanıyoruz. Aman Allah’ım ne mükemmel fabrika öyle değimli? Bizim fabrikalar her sene, kendi yerine, bir ilave fabrika veriyorlar mı? hayır,ama bu fabrika her sene bir tane daha fabrikayı yanına getiriyor.Yeşil otta mı marifet,yoksa hayvanda mı,Ot ve hayvanda ise,insan çok akıllı,yapsın bir böyle fabrika,kan,fışkı içinden abı hayat dediğimiz mükemmel sütü alalım..Henüz yapamadılar,yapamayacaklar,yapamazlar.Bu büyük bir mucize.İşte bu mucizeler aklı aciz bırakır.
Allah dedirir.Demek Rabbimiz bizleri çok seviyor,Arıya bal yaptırıyor,İneğe süt,ağaca meyve,saymakla bitmez.İşte böyle bir tefekkürün bir saati,bir yıl nafile ibadetten hayırlıdır.Hadisi şerifini uygulamış olduk(2) .İleride bu hadisin kaynağı belirtilecek.Demek bize bir şey hizmet ediyorsa bunu üç yönü vardır.
1-Bu hayvanlar, bitkiler, ağaçlar yaratılan her şey güneş, deniz vs. Bizleri çok seviyor, bizlere acıyor, bizleri tanıyıp merhamet ediyor. Böyle bir şey olmadığını en akıllı varlığın insan olduğunu bildiğimize göre bunlar bizleri tanımaz ve merhamette edemez. Öyle ise, bunlar bize, bizi bildiklerinden dolayı hizmet etmiyorlar.
O masal dağında ünleyen gazal
Güz ve hasret yüklü akşam bulutu
Güz ve güneş yüklü saman kağnısı
Babamdan duyduğum o mahzun gazel
Ahengiyle dalgalandığım harman