SUNUŞ
Güdülerle açtık gözümüzü…
Güdülerle yattık, güdülerle kalktık…
Güdülerlerle kurduk hayallerimizi…
Güdülerle yıktık hayallerimizi…
Çoğu kez yanlış güdülere tutsak edildik. Güdüler bağladı elimizi kolumuzu. Güdüler ayağımızda pranga… Güdüler gözlerimizde çekili mil.
Bu kitabı okuduğumuzda kendi kendimizin güdüleyeni kendimiz olacağız. Kendi güdümüz kıracak ayağımızdaki pranga zincirini. Kendi güdümüz yırtacak gözümüzdeki sır perdesini…
Ve aydınlık yolun yolcuları olacağız, aydınlık yolun yılmaz yolcuları olarak.
Hatice ÖZTÜRK ŞAHİN
EĞİTİMCİ
KÖRPE UMUTLAR
Beyinin ölümü Gülfidan Hanım’ın omzuna dağ gibi bir sorumluluk yığmıştı. Bu sorumluluk her gün yığılıyor, yükseliyor, altında; Gülfidan Hanım inim inim iniliyor. Gülfidan Hanım, eziliyor, günden güne rengi soluyor, saçlar beyazlaşıyor, sırt kamburlaşıyor; gençliğinden en ufak bir güzellik belirtisi kalmıyor, hayal dersen çoktan terk edip gitmiş. Gülfidan Hanım’ın tek düşüncesi oğluna babasının yokluğunu hissettirmemek, ona güzel bir gelecek hazırlayabilmek.
Gülfidan Hanım, beyinden kalan emeklilik maaşını, çarpıyor, bölüyor; topluyor, çıkartıyor. Maaş düşük olmasına düşük, hesaplamalar bir o kadar çok… Çarp böl, çıkart bir türlü bitmiyor hesaplar. Maaş ev kirasına yetiyor yetmesine ne eksik ne fazla. Denklemin bilinmeyenleri uzadıkça uzuyor; mutfak masrafı, faturalar, Ömercan’ın okul masrafları, giyim kuşam, sağlık yol parası…
Gülfidan Hanım, ev temizliğine gidiyor. Gülfidan Hanım, buldukça evinde parça başı iş üretiyor. Gülfidan Hanım yemiyor, Gülfidan Hanım giyinmiyor; dişini sıktıkça, sabrını zorladıkça denklemin bir bilinmeyenini çözüyor.
Gülfidan Hanım, her gün bir yetenek geliştiriyor; kısalmış, daralmış etekleri kesiyor ekliyor; pantolon dikiyor. Pantolonları kesiyor etek dikiyor. Adı değişik giyinmeyse o da değişik giyiniyor. Yemek kalıntılarından en ilginç çorbalar yapıyor, ekmek kırıntılarından en ilginç köfteler, pastalar…
Gülfidan Hanım denklem uzmanı, Gülfidan Hanım dekoratif, aşçı, terzi, temizlikçi, bekçi, koşucu, montajcı. Her gün yetenek üstüne yetenek, meslek üstüne meslek ekliyor.
Gülfidan Hanım’ın diğer sınıf annelerine benzer yanı, Ömercan’a giydirdikleri, Ömercan’ın beslenmesi, verdiği harçlıklar.
Ömercan’ın giyiminde arkadaşlarından fazlalığı var, eksiği yok, beslenmesinde fazlalık var eksik yok, harçlıklar dersen o da fazlasıyla. Ömercan, okulun düzenlediği tiyatro, gezi, sportif aktivitelerin hepsine eksiksiz katılıyor.
Ömercan, sınıfın örnek öğrencisi. Ömercan, Sınıfın en çalışkanı. Takdir üstüne takdir alıyor. Gülfidan Hanım’ın keyfine diyecek yok. Ömercan başardıkça babasının eksikliğini hissettirmediğine, annelik babalık görevini eksiksiz yerine getirdiğine inanarak mutlu oluyor. Mutluluk arttıkça yeni yeni denklemler kuruyor, yeni yeni denklemler çözüyor. Uyumuyor, oturmuyor, koşuyor oradan ora…
Yeni denklem:
Ömercan’a bilgisayar. Denklemin bilineni Bilgisayar, bilinmeyeni nasıl alınacak? Sonuç= Bilgisayar alınacak (?) Bilgisayar alınacak hem de yılbaşı hediyesi olacak.
Gülfidan Hanım, o gün oğlunu farklı öptü, başını göğsüne yasladı, okşadı, okşadı ve oğluna:’’Oğlum yılbaşı hediyesi olarak sana bilgisayar alacağım.’’ dedi. Ömercan’da tepki sadece şaşkın bir bakış. Bakışlara Gülfidan Hanım anlam veremedi. Gülfidan Hanım’ın bakışları daha şaşırtıcı oldu ‘’Oğlum, sen bilgisayara sahip olmak istemiyor musun? ’’ Ömercan, sessizce ’’ Sen bilirsin anne.’’ diyebildi. Gülfidan Hanım, oğlunun sevinç çığlıkları atmasını bekliyordu. Boynuna sarılıp öpmesini bekliyordu. Bir annenin tüm çabası çocuğunu mutlu edebilmektir. Bir annenin yıkıldığı an; çocuğunun mutlu olduğunu göremediği andır. Gülfidan Hanım da o anı yaşadı; olup bitene anlam veremedi. Daldı bir an, başka dünyalara. Ömercan, sessizce odasına çekildi.
Ömercan, odasında sanki film izliyordu. Filmde annesi kendisini okula götürüyor, annesi okul çıkışı almaya geliyor. Kar fırtına olanca şiddetinde. Annesinin ayakkabısı yırtık, annesinin paltosu yok; soğuktan tir tir titriyor, dondu donacak… Ömercan’da bot, mont, başlık, kaşkol, eldiven; giyim tam teşekkül. Ömercan, kendi kendine ’’ Ben bu kadının oğlu muyum? Bu kadın benim annem mi? Bu kadın benim annemse giyecek ayakkabısı yokken bana bilgisayar almasına benim vicdanım nasıl razı gelir, ben nasıl sessiz kalabilirim? ’’ Ömercan, saçlarını yoluyor, Ömercan, dişlerini sıkıyor; nerdeyse var gücüyle ‘’Hayır! ’’ çığlıkları atacak. Sıkıntıdan, sinirden terliyor, terini eli ile siliyor. Terin biri geliyor biri gidiyor. Olacağı yok, Ömercan lavobaya gidip yüzünü yıkıyor. Annesi soruyor: ‘’ Ne oldu oğlum? ’’ Ömercan, ’’Hiç’’ diyor sadece. Ömercan, çekiliyor yine odasına uzun süre aynı filmi tekrar tekrar izliyor. Yorgun bittiği an dalıyor uykuya. Uykuda aynı sahneler… Sahneler tekrar üstüne tekrar. Ömer sabahleyin uyandığında savaştan çıkmış halde. Yürümeye takatsiz. Çaresiz; okula gidecekti. Sebepsiz okula gitmemek olmaz.
Ömercan, okula gitti. Ömercan bitkin, Ömercan, sessiz. Dördüncü ders öğretmeni Türkçe dersinde; ‘’Gerçekleşmesini istediğiniz en büyük hayaliniz nedir? ’’ sorusu üzerine yazı yazmalarını istedi. Ömercan, cümleyi okudu. Ömercan, sanki sınıftan başka dünyalara taşındı, daldı, daldı… İçinden: ‘’En büyük hayalim, annemi yeni bir ayakkabı, yeni bir palto ile görebilmek diye yazamam ki…’’ diyordu. Ömercan, yine aynı sahneleri izlemeye başladı. Ömercan’ın dalgınlığını gören öğretmeni yanına kadar gelerek ‘’ Ömercan, senin hayalin yok mu? ’’ Ömercan; ‘’Var öğretmenim.’’ Öğretmeni, ‘’Varsa işte onu yazacaksın bu kadar düşünmeye gerek yok.’’ dedi. Ömercan, ’’ Tamam öğretmenim.’’ dedi.
Ömercan, kâğıda tek bir cümle yazdı: ’’ Annemin istediği gibi bir öğrenci olmak.’’ İkici ders öğretmen sınıfın en güzel yazanı olarak Ömercan’ı alkışlattı. Ömercan’ın yazdıkları üzerine bir ders konuştu ‘’ Ömercan’ı örnek alın. Her anne babanın tek dileği çocuklarına verdiği emeğin karşılığını başarı olarak görebilmek, onların en mutlu oldukları an; sizin başarınızı gördükleri andır. Ömercan, başarıyı annesine fazlası ile gösteriyor, bu durumdan annesinin mutlu olmadığını düşünmek bile imkânsızdır. Ömercan’ın, yaptıklarını yeterli görmeyip ‘’Annemin istediği gibi bir öğrenci olmak.’’ Yazması kararlılığını, daha büyük başarılar sergileyeceğini göstermektedir, ben arkadaşınızı kutlar bir kez daha alkışlamanızı istiyorum. Sınıf alkışlıyor, Ömercan, tepkisiz. Öğretmeni, Ömercan’ın sakinliğini olgunluk göstergesi olarak algılayıp Ömercan’ı bir kez daha kutluyor, bir kez daha alkışlatıyor.
Ömercan, sınıfta olanları annesine anlattı. Annesi mutlu oldu, oğlunu kutladı. Mutlu olması gereken Ömercan’ken Ömercan’ın durgunluğu annesini şaşırttı. Oğlunu sıkıntılı gördü. Oğluna sordu ‘’ Oğlum, öğretmeninin yazdıklarını beğenmesi, kutlaması, sınıfa alkışlatması hoşuna gitmedi mi? ’’ Ömercan,’’Belki’’ diyebildi. Annesi, ‘’ Belkisi var mı? Her insan başarısının başkası tarafından takdir edilmesini ister. Eminim ki sınıfta bütün arkadaşların senin yerinde olmak ister. Hepsi senin yerinde olmak için can atmaktadır.’’ dedi. Ömercan içinden, ‘’Benim de onların yerinde olmak istediğimi bir anlatabilsem.’’ diyordu.
Evde annesi, okulda öğretmeni, arkadaşları ‘’Ömercan, senin bir sıkıntın mı var? ’’ Her defasında ‘’Yok, hiç, bilmem’’ gibi anlamsız cevapları tekrarlamak Ömercan’ı fazlası ile sıkıyor, sıkıntısının katlanmasına neden oluyordu.
Yılbaşı yaklaşmış, televizyon kanalları Noel Baba haberleri sunmaya başlamıştı. Annesi oğluna, ‘’ Oğlum ister misin Noel Baba kapımızı çalsın? ’’ Ömercan, ‘’Noel Baba, kapımızı niye çalsın, nasıl çalacak? ’’ Annesi, ‘’Oğlum çocuklar en çok istedikleri hediyeyi yazar posta kutusuna atar. Noel Baba kapı kapı dolaşır o dilekleri toplar, onlar içerisinden seçtiklerine yılbaşı sürprizi yapar. Sen de yaz bakarsın bir yılbaşı sürprizi yaşamış oluruz.’’ Ömercan, bir an düşündü. İçinden: ‘’Neden olmasın’’dedi. Nihayetinde bir oyundu. Oyunu annesi başlatmıştı. Oyunun kuralına annesi de uyacaktı. Annesine yazacağını söyledi, odasına çekildi. Kâğıdı, kalemi aldı eline, en güzel şekli ile yazdı, ‘’ Sevgili aksakallı Noel Baba, annem için yeni bir ayakkabı ve bir paltoyu ne kadar istediğimi uykularımı kaçıran geceler bilir.’’
Gülfidan Hanım, oğlunu okula bıraktıktan sonra ilk işi posta kutusuna bakmak oldu. Eline aldığı zarfı açtığında ‘’ Sevgili Aksakallı Noel Baba, annem için yeni bir ayakkabı ve bir paltoyu ne kadar istediğimi uykularımı kaçıran geceler bilir.’’ yazısını gördüğünde şaşkına döndü. Oğlunun sıkıntısının kaynağını öğrenmişti bir de oğlunu mutlu edebilmek için önce kendisinin mutlu olması gerektiğini.
Ömercan, artık durgunluk sergilemiyor, ‘’ Sıkıntın mı var sorularına’’ maruz kalmıyor. O sadece yılbaşına kalan günleri sayıyor, yılbaşının gelmesini iple çekiyor.
Yılbaşı gecesi Gülfidan Hanım, sofrayı oğlunun sevdiği yiyeceklerle donattı. Oğluna karşı her günkü sevgi gösterileri, her günkü gibi hizmetler. Saat: 00,0’da olacaklardan habersizmiş gibi bir bekleyiş, saate bile gözünün ucu ile bakıyor.
Ömercan, heyecanlıydı. Ne kadar gizlemek istese de heyecanını gizleyemiyordu. Saat:00.0’da olacakları bilmiyordu. Sık sık saate bakışı gözden kaçmıyordu.
Saat: 00.0’a yaklaştıkça anne oğulun heyecanı dorukta. Kalp atışları saatin tik takları ile yarışıyor, kalp atışları saatin tik taklarına karışıyor.
Saat: 00.0 kapı zili çalıdı. Her zil çalışta kapıyı açan Gülfidan Hanım, yerinden kıpırdamıdı. Ömercan, fırlıyor kapıya; kapıda Noel Baba, elinde hediye paketleri. Ömercan, buyur ediyor içeri. Hediye paketleri açılıyor, en güzel ayakkabı; annesi giyiyor sevinç çığlıkları atıyor, ikinci paket açılıyor; en güzel palto; giyiyor Gülfidan Hanım geçiyor aynanın karşısına, dönüp tekrar tekrar oğlunu öpüyor. Üçüncü paket açılıyor; Ömercan’a küçük bir hediye. Ömercan, bir an düşünüyor. Anne atılıyor: ‘’ Üzülme senin hediyen sabah geliyor, bilgisayarın siparişini verdim. Ömercan, çifte mutluk yaşıyor. Ömercan, annesini öpüyor, annesi Ömercan’ı…
Anne oğul o gece uyudular mı mutluluktan uçuştular mı belli değil…
SEVİNÇ GÖZYAŞLARIM
Aylardan kasım. Okul açılalı nerdeyse iki ay oldu olacak. Sınıftaki birbirimize yabancı bakışlar gitmiş yerine kanka bakışları gelmişti. Nerdeyse ‘’ Ben kül yutmam.’’ diyebilecek derecede disiplinli öğretmenin dersinde bile kaş gözle, parmak ucu gösterişlerle, parmak sallayışlarla kırk dakikayı bölmeden dolu dolu sohbeti koyulaştırabiliyorduk. Enstrümental edasıyla vücutumuzun bütün uzuvlarını kullanabiliyorduk. Kulak öğretmende, elin biri arkadaşımızın omuzunda, öbürü başka bir arkadaşın sırtında; gözün biri sol çapraz, biri sağ çapraz…
Tatlı gülüşler, tatlı bakışlar bir anda açılan kapı ile buza kesti… Ders edebiyat. Ders aynı, dersin öğretmeni aynı. Dersin öğretmeninin sınıfa bakışı farklı. Her bakış nerdeyse bütün sınıfı göz merceğinde hapsedecek. Sınıfın bütün bakışları öğretmene odak. Şaşıkınlık, bu değişikliğin sebebi ne diye. Meraklar öğretmenin ağzından çıkacak ilk sözde… Öğretmenin ağzından ilk söz çıktı, ‘’ Bugün edebiyat işlemeyeceğiz.’’ Sınıfın bir olan şaşkınlığı, bin oldu. Mülaim aşk gazelleri okuyan öğretmen gitmiş, yerine kahraman edaları ile kükreyen biri gelmişti. Öğretmen esip gürlüyor,
- Arkadaşlar, biliyorsunuz bu hafta Cumhuriyet Bayramını kutlayacağız. Ben sizlere bugünün kıymetini bilmeniz için, bugünlere nasıl gelindi onu anlatacağım. Yurdumuz kurtuluş savaşından yıllar yıllar önce; bölünmeye, işgal edilmeye başlanmıştı.
Öğretmen Balkanlardan başlıyor bölünmeyi anlatmaya, iniyor Arap Yarımadasına. Geçiyor Adalar’a. Adanın birinden birine zıplıyor.
Öğretmeni hep edebiyat öğretmeni bilmiştik. Tarihe olan ilgisi, geniş bilgisi bizi şaşırttı.
Derste öğretmenin gözüne girmeye çalışanlar atılıyor sahneye,
- Çanakkale Savaşı…
- I. Dünya Savaşı….
Öğretmen aldırmıyor, sözünü böldürmüyor, kendinden emin tavrıyla sürdürüyor,
- Balkan Savaşlarına inin, inin. diyor.
- İndik öğretmenim.
Öğretmen, enine boyuna anlatıyor, Balkan Savaşlarını.. Ömer Seyfetin’i soruyor.
- Bildik.
- Okuduk diyenler.
Öğretmen, ‘’Okuduklarınız yetmez. Ben size bilmediklerinizi, okumadıklarınızı anlatacağım diyor. Millî mücadeleyi Ömer Seyfettin başlattı.’’
Sınıfın öğretmenin tarih bilgisine olan hayranlığı bir anda sönüyor.. Gülüşmeler başlıyor… Alaya alma girişimleri başlıyor,
- Öğretmenim, Ömer Seyfettin Mareşal miydi?
Öğretmen, gayet sakin, kendinden emin, ‘’ Mareşal değildi ama üsteğmendi.’’
- Öğretmenim, savaşa üsteğmenler mi karar verir?
Öğretmen anlamıştır, soran öğrencinin üsteğmenle mareşal arasındaki farkı bildiğini, sorunun alaycı soruluşunu. Sakinliğini bozmadan, bilgisine gölge düşürmeden cevabını vermeyi sürdürür,
-Evladım, Millî Mücadeleyi Ömer Seysettin başlatmıştır. Ömer Seyfettin başlatmıştır ama kılıcıyla değil. Millî Mücadeleyi başlatmak için kılıcını bırakmıştır hatta silahını da.
Sınıfta bir gülme… ‘’Donkişot’’ diyenler..
Öğretmenin tavrında değişiklik yok. Aynı sakinlik aynı bilgelik,
Ömer Seyfettin Donkişot gibi atabinerek de Millî Mücadeleyi başlatmadı.
- Ama öğretmenim başlatsın, zil çalacak.
Öğretmen anlatıyor,
- Ömer Seyfettin Millî Mücadele’yi kalemi ile başlatıyor. Önce Üsteğmen rütbesiyle ordudan istifa ederek ayrılıyor. Genç Kalemler Dergisi’ni çıkarıyor.
Öğretmen, derginin Millî Mücadele’’deki rolünü, Millî Edebiyattaki rolünü üstüne basa basa anlatıyor.
Sınıfın alaycı girişimleri bir anda bitiyor. Yüzlerde bir suçluluk duygusu, bir mahçubiyet…
Öğretmen sakin, öğretmen bilge… Öğretmen dakik. Öğretmen ‘’Savaşı başlatsın.’’ diyen arkadaşımıza,
- Birinci ders savaşı başlattık, iikinci ders bitireceğiz. diyor ve zil çalıyor. Öğretmen sınıftan çıkıyor. Sınıf, ilk defa sınıfta. Sınıftan çıkan tek kişi, yok. Kimi mahçubiyetinin şoku altında, kimi mahçubiyetini bastırma adına espriler yapıyor,
- Kemalciğim üsteğmen mi büyük, mareşal mi?
- Kemalciğim, Donkişot ata mı bindi, eşeğe mi?
İkinci dersin başlaması ile hepimiz kendimizi savaşın içinde bulduk. Öğretmen tüm cepheleri sayıyor, saymakla yetmiyor betimliyor… Alay, tabur, bölük, manga sayıyor da sayıyor. Nerde ise isim isim sayacak. Askerin elbisesine, matarasındaki suyuna, sususluğuna, karavanada çıakan çıkak yemeğe sayıyor da sayoyor… Şehitlerin çetelesini tutuyor. Edebiyat derslerinde öğretmenimiz dramatizeyi yazdırrır anlatırken böyle değildi.
Emirler veriyor’’ Hücum! ’’ çıkartığı top sesleri top sesinden biraz daha sahice. Sesten bazı arkadaşların başlarını sıraya koyduklarını, sıranın altına saklandıklarını söylersem durum daha anlaşılır kılınacak. ‘’Güm, Güm, gümmm.’’ ‘’Gitti on kişi bin kişi.’’ ‘’ Bayrak göndere.’’
‘’ Çanakkale Geçilmez.’’
‘’İstanbul İşgal altında’’
‘’Geldikleri gibi giderler’’
‘’Savaşacağız’’
‘’Silah Yok’’
‘’ Silah Bulunur.’’
Samsun- Erzurm Amasya Sivas…
İnönü, Dumlupınar, Sakarya derken arkasından 29 Ekim’de Cumhuriyeti ilan ettik.
Savaş bitti, biz bittik. Kendimi öğrenim hayatımın tamamından daha yorgun hissettim. Deyim yerinde ise öldük öldük dirildik.. İlk defa bir dersi yaşayarak böylesine beynimize kazıdık, ruhumuza yamadık.
Öğretmen savaşı kazanmış edasınba bürünüp sınıfa döndü,
- Ben bu sınıftan bir tekinizin, bu yılki kutlamalar için anlattıklarımı yansıtabilecek, dinleyenlere bugünlere nasıl gelindi, yarınlara nasıl bakılmasını gerekti vurgusunu verebilecek birinin çıkmasını bekliyorum.
Öğretmenin sözünü duyanlar, öğretmenle göz göze gelmekten kaçındı, çoğu başını sıraya dayadı.
Öğretmen, yine bizi şaşırttı. İlerleyen yaşına rağmen çevikliği ile neden nasıl niçin olduğunu anlamamıza fırsat vermeden masasının üzerine zıpladı. Gözleri ile bizleri süzdü,
- Arkadaşlar sözlü yapmıyoruz, sıranın altlarında saklanmanıza gerek yok. Bu özgüven ister, gönül ister. Vatan sevgisi rica minnetle olmaz.
Öğretmenin masadaki duruşu, derste anlattıkları birden gözümün önüne Atatürk’ün Kocatepede’ki anıtını getirdi ve Nazım Hikmetin dizelerini… Kendimi tutamadım haykırdım,
- Öğretmenim Kuvâyı Milliye’den bir dörtlük okuabilir miyim?
Kuvâyı Milliye sözünü duyan öğretmenimin yüz çehresi birden bire değişti. Gülümseyen tavır, okşayan sesiyle,
- Oku kızım.
Ben başladım okumaya,
‘’İnce uzun bacakları üstünde yaylanarak
ve karanlıkta akan bir yıldız gibi kayarak
Kocatepe'den Afyon Ovası’na atlayacaktı...’’
Benim susmamla öğretmen başladı.
‘’Dağlarda tek tek
ateşler yanıyordu.
Ve yıldızlar öyle ışıltılı öyle ferahtılar ki
şayak kalpaklı adam
nasıl ve ne zaman geleceğini bilmeden
güzel, rahat günlere inanıyordu
ve gülen bıyıklarıyla duruyordu ki mavzerinin yanında,
birden bire beş adım sağında onu gördü.
Paşalar onun arkasındaydılar.
O, saati sordu.
Paşalar `üç' dediler.
Sarışın bir kurda benziyordu.
Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı.
Yürüdü uçurumun kenarına kadar,
eğildi durdu.
Bıraksalar
ince uzun bacakları üstünde yaylanarak
ve karanlıkta akan bir yıldız gibi kayarak
Kocatepe'den Afyon Ovası’na atlayacaktı...’’
~ Nazım Hikmet RAN ~
Öğretmen, şiirini okuyup bitirdiğinde göz göze geldik. Bakışını değiştirmeden yanıma kadar geldi, kısık bir sesle ‘’ Görkem bu yazıyı senin yazacağına inanıyorum.’’ dedi.
Zil çaldı, öğretmen gitt... Öğretmen gitti, nerdeyse aklımdan bütün anlattıkları gitti. Tek kalan,‘’ Görkem, bu yazıyı senin yazacağına inanıyorum.’’ Tek söz durmadan tekrarlıyor. Nerdeyse tutunmaya destek bulsa Görkem de gidecek yazı tek başına kalacak. ‘’ Bu yazıyı Görkem yazacak.’’
Akşam eve geldiğimde ilk iş yaşadıklarıımı babama anlatmak oldu. Babamın cevabı tek ve netti. ‘’ Kızım, öğretmenin senin yazacağına inanmasa öyle söylemezdi.’’
Beynimde tekrarlayan söz iki oldu, ‘’ Kızım, öğretmenin senin yazacağına inanmasa öyle söylemezdi, Görkem bu yazıyı senin yazacağına inanıyorum.’’ Söz iki.. Söz iki ayakları üzerinde durabiliyordu. Durabiliyordu kararlı, ısrarcı hem de dimdik.’’ Görkem yorgun, Görkem, şaşkın… Görkem çaresiz.. Görkem’in çaresizliği yazmamak gibi bir çaresi yoktu. Görkem yazacaktı. Görkem’in aklına birden öğretmenin anlattıkları geliyor bir bir… Görkem alıyor kalemi eline, öğretmenin anlattıklarını yazıyor, ara veriyor, tarih kitaplarını seriyor yere… İnternet sayfalarını açıyor kapatıyor... Görkem tarıyor, sayfa sayfa. Okuyor, okuyor.. Okuyor notlar alıyor… Görkem sanırsınız LYS YGS, KPSS sınavına hazırlanıyor. Bu azim, bu hırs açıkta kalmayacağının göstergesi.
Görkem yazıyor. Görkem yazısına son şeklini babası ile birlikte veriyor ve yazı son şeklini alıyor,
‘’ NEMUTLU TÜRKÜM DİYENE
Aylardan Mart, soğuk demir işleyen cinsten…. Toprak hendek hendek oyuk. Her toprak parçası bir cephe. Eli silah tutan koşuyor cepheye, adı Mehmet, daha adı konulmamış nicesi.. Silah bulan silahıyla, bulamayan, taşı sopasıyla..Kiminin ayağında çarık, kimi yalın ayak…
Hava soğuk mu soğuk. Mehmetçik uykusuz, Mehmetçik tir tir… Titrek el tetik. Seriliyor her teltikte düşman yere. Düşüyor arkaya yorgunluktan bir asker geri, adı şehit. An be an kurşun, dağılıyor beden; kol bacak, adı şehit. Doluyor her oyuk, doluyor taşıyor. Kan kusuyor toprak. Toprak. Toprak… Sarıyor bağrına şehidimizi, düşmanımızı koyun koyuna.
Kan kokusu sarıyor şafağın kızılını. Oluk oluk kan yıkıyor şehit bedenini. Sel sel dökülen gözyaşları…
Bir şehit, bir şehit daha… Her şehit Mehmet Akif’e yazdırıyor ilk dizelerini, ‘’ Bir hilal uğruna yarap ne güneşler batıyor.’’
Yer gök inliyor, yer gökte top, tüfek yankısı… Top tüfek yankısı dövüyor komutanın emrini, komutanın emri dövüyor top tüfek yankısını ‘’ Ya istiklal Ya ölüm! ’’’
Her ölüm yarış, her ölüm şafağa bir adım.
Kurşun metelik. Bayrağı tutan son Mehmetçik cepte, bir komutan cepte. Son mehmetçik bayrağı dikiyor tepeye. Son mehmetçik, ‘’ Korkma sönmez bu şafaklarda yüzen alsancak/Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak’’ dizelirinin ispatı.
Arif Nihat son dizelerinii yazar,
‘’Türbesi yakışmış bu kutlu tepeye
Yattığı toprak belli
Tuttuğu bayrak belli
Kim demiş meçhul asker diye’’
Mehmet Akif, dizelerini yazar,
Doğacaktır sana vaad ettiği günler hakkın
Kim bilir belki yarın belki yarından da yakın
Aylardan Ağustos, hava sıcak mı sıcak, Kasıp kavuruyor sıcak. Toprak hendek hendek yarılı. Koşuyor cepheye Çanakkale’den sağ kalan gazisi, genci ihtiyarı. Koşuyor cepheye yeni yetişen eli silah tutan tüyü bitmemişler.
Doluyor her hendek, doluyor taşıyor. Kan kusuyor toprak. Toprak. Toprak… Sarıyor bağrına şehidimizi, düşmanımızı koyun koyuna. Her ölüm yarış, her ölüm şafağa bir adım.
3O Ağustos şafağı, Şafağı saran Zafer güneşi, cihana bedel. Cihanın şanı, cihanın süsü. Tepelerde dalgalanır bayrak.
Mehmet Akif son dizelerini yazar,
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal.
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal:
Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, hakk'a tapan, milletimin istiklal!
Komutan, ününe ün katan komutan, Mustafa Kemal Atatürk, emri değiştirir’’ Ya istiklal ya istiklal! ’’
Mustafa Kemal Atatürk, Ankara yolunda.
Mustafa Kemal Ankara’da, bugün doksan iki yıl önce 29 Ekim’de Zafer güneşini taçlandırırır. İstiklalin adını koyar. Adı; ’’Cumhuriyet’’
Ne mutlu Türk gençliğine, o bayrağı tutan birler, bugün binler miyonlar… Nemutlu Türk Geçliğine Cumhuriyet gibi bir yüce değerin emanetçisi, bekçisi. Ne mutlu Türk gençliğine yıllar önce Şehitler Tepesine dikilen bayrağın gölgesinde barınır, Cumhuriyet güneşinde aydınlanır. Ufuklara aydınlık bakar.
Ne mutlu Türk gençliğine o bayrağı taşır elden ele.
Dalganan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal
Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal ‘’
29 EKİM
Tören alanı dolmuş, konuşma sırası bana gelmişti. Başladım yazdıklarımı okumaya başta biraz heyecan… ‘’Hava soğuk mu soğuk. Mehmetçik uykusuz, Mehmetçik tir tir… Titrek el tetik’’ cümlesini okurken ellerimin titrediğini farkettim.
‘’Kan kokusu sarıyor şafağın kızılını. Oluk oluk kan yıkıyor şehit bedenini. Sel sel dökülen gözyaşları… ‘’ Cümlesini okurken, arkadaşlarım öğretmenlerimle göz göze geldim, birçoğunun gözlerinden damlaların süzüldüğünü dördüm. Farkında olmadan kendi gözlerimden de göz yaşlarımın okuduğum kağıda düşüşüne şahit oldum.
Konuşmamın sık sık kesilen alkış seslerinde gözyaşlarımın durduğumu, yerini sevince bıraktığını hissettim.
……
Konuşmam bittiğinde inliyordu alkış sesi. Alkış seslerinin içinde yankıyan ‘’Görkem! , Görkem! ’’ sesleri…
Gözlerimden dökülen sevinç gözyaşları soruyordu bana ‘’ Aynı sevinç gözyaşlarını kurtuluşa tanık kaç mehmetçik dökmüştür?
Bense kendi kendime soruyordum ‘’ Ömer Seyfettin dökseydi bu sevinç gözyaşlarını nasıl anlatırdı? ’’
Bildiğim mavi bulutlarda Atatürk’ün silüeti bana bakıp gülümsüyordu mavi gözlerde…
VİCDANIMIZ NE DİYOR ACABA
Gülçin, sekizinci sınıf öğrencisi. Gülçin, okul öncesi yedi yılını, okul dönemi sekiz yılını babasının görevi nedeniyle sürekli değişik kasabalarda, değişik ilçelerde geçirdi. Kurulan arkadaşlık ilişkileri… Yıkılan arkadaşlık ilişkileri… Sürekli yeni ortamlara alışma mücadelesi…
Gülçin, evin tek kızı. Babasının, annesinin gözbebeği. Annesinin, babasının gelecek umudu. Gülçin’nin yedi yıllık süreçte gösterdiği başarı, annesinin babasının umudunu arttırdıkça arttırdı.
Gülçin’nin babasının tayini, İstanbul’a çıkmıştı. Gülçin, ilk defa eski arkadaşlarından ayrıldığına üzülmemişti. Babasının tayini İstanbul’a çıkmıştı. İstanbul; ‘’ her gün filmlerde izlediği İstanbul. Her gün haberlerde izlediği İstanbul.’’ İstanbul’u tanıyacak, İstanbul’da yeni yeni arkadaşlıklar edinecekti. İstanbullu olacaktı.
Gülçin,İstanbul’da, yeni sınıfına başladı. Birinci gün uzaktan izledi sınıftaki yaşıtlarını. Yaşıtları, birbirleri ile şakalaşıyor, kahkahalar atıyor. Gülçin arkada sessiz…
İkinci gün, üçüncü gün, yaşıtlarında şakalar, kahkahalar….Gülçin’de sessizlik…
Geçen günler, başlayan haftalar, sınıfta şakalar, kahkahalar… Gülçin’de içe kapanış, kahkahalardan kaçış…
İlerleyen haftalarda Gülçin’e sataşmalar… ‘’ Dilini yutmuş, espriden ne anlar? Mal. Köyden indim şehire...)
Sınıf, kahkaha makinesi... Gülçin hariç, otuz dokuz kişi, aynı anda gülebiliyor, çığlık atabiliyor.Her kahkahanın sonunda Gülçin’e Ferda’dan aşağılayıcı bir söz daha..
Gülçin, ilk ayın bitiminde Ferda’ya karşılık verdi. Bütün sınıfta bir kahkaha’’ Mallar ne zaman konuşmayı öğrenmiş? Gülçin, ‘’ Yeter! ’’ çığlığı ile birlikte elini Ferda’nın ağzına götürdü.
Gülçin, disiplinde. Gülçin’e uyarı.
Aylar ilerliyor. Sınavların birincileri bitiyor, ikinciler, üçüncüler… Sınıfta Kahkaha, Gülçin disiplinde…
Dönemin sonu geliyor. Gülçin’in karnesinde birler.. Annesinin, babasının hiç görmediği ‘’Bir’’ler… Annesinin, babasının hiç alışık olmadığı ‘’Bir’’ler…
Gülçin, sınıfta dışlanan, aşağılanan. Gülçin, evde aşağılanan…
Gülçin, hırçınlaştıkça hırçınlaşıyor. Gülçin, sınıfın eşkiyası. Gülçin, her gün disiplinde. Çantası sınıfta…
‘’Masal bu ya’’ olmayıp gerçek.
Bir gün Türkçe dersinde sınıftaki kahkahalar, bir an sessizliğe, şaşkınlığa bürünmüştü. Türkçe öğretmeni,‘’ Adalet’’ konulu yarışmaya Gülçin’in katılmasını istiyordu. İlk itiraz Gülçin’den geldi,
- Yarışmaya katılmak Ferda’nın hakkıdır öğretmenim.
Sınıf sessiz, Ferda şaşkın…
Öğretmen, ‘’Dikkat ettiyseniz, Gülçin dedim.’’
Sınıf sessiz, sınıf şaşkın… Gülçin telaşlı… Gülçin, saniyesinde üç ayda, beş ayda sınıfta olanları düşündü. Evde olanları düşündü. Yarışmaya katılmasa sınıfta olacakları düşündü, evde olacakları düşündü. Düşündü, düşünmek bile istemedi. Olacaklar korkutucuydu…
Gülçin, sessizce ‘’ Siz bilirsiniz, öğretmenim.’’diyebildi.
Gülçin, eve gider gitmez başladı yazmaya. Yazdı sildi, yazdı sildi.. Gülçin yazısını tamamladı, yattı. Gülçinin uykuları kaçtı. Uyandı, yazdıklarını sildi, yazdı… Uyudu. Uyandı, sildi yazdı... Uyumadı, sabaha kadar tekrar tekrar okudu. Yazısı tamamdı. İlk ders, ilk defa, Gülçin, sınıfa karşı, bir yazı okucyaktı. Okuyacaktı hem de kendi yazdığı yazıyı.
Ertesi gün ilk ders, Gülçin yazısını okumaya başladı. Gülçin’in ilk cümlesinde – Vicdanımızın sesini dinliyor muyuz? - başlar öne eğimiye başladı. Başlar öne eğildi, Gülçin okumasını sürdürdü. Beyinlerde bir yandan Gülçin’in okudukları, bir yandan vicdanların sesi yankılanıyordu. Vicdanların sesi arttıkça artıyordu. Artıyordu çünkü Gülçin okumasını bitirmişti.
Başlar ağırdan ağıra kalktı. Vicdanlar sesisini alkışlara bıraktı. Alkış görülmemiş cinsten… Bir süre sonra alıkışlar yerini sessizliğe bıraktı.
Gülçin, öğretmene; ‘’ Öğretmenim, yarışmaya katılmak Ferda arkadaşımızın hakkıydı, izin verirseniz yazıyı Ferda arkadaşımız adına gönderelim.’’
Sınıf sessiz, Ferda şaşkın… Ferda’nın öne eğilen başında gözlerinden akan iki damla gözyaşı…
Sınıfın sessizliğini, öğretmenin bir cümlesi bozdu, ‘’ Neymiş? Adaleti önce vicdanımızda aramalıyıymışız.
YETER Kİ UMUT YİTİRİLMESİN
Türkçe dersinde sınıf beşer kişilik gruplara ayrılmıştı. Her gruba bir kitap verilmiş, her grup kendi arasında işbölümü yaparak bir sunum gerçekleştirecekti. Sunumun sonunda birinci gelen grup, kitapla ödüllendirilecek ayrıca en yüksek ders içi performans notu alacaktı. Grupta: I. Kişi kitabı temin edecek, II. - III. Kişi okuyup özetleyecek, IV. Kişi kitabı tanıtacaktı. V. Kişi ise kitapta en ilginç bulunan yeri dramatize edecekti. Hazırlık için bir hafta süre verilmişti.
Umut grubu, kendi arasında iş bölümü yapmış dramatize işini Umut’a vermişti. Sunumunu yapacakları kitabın adı: ‘’ Yeter ki Umut Yitirilmesin’’ di. Umut, sınıfın komedi dükkânı olarak anılırdı. Sınıfta, sınıfı güldürmek harici hiçbir etkinlikte yer almazdı. Bu görevi de seve seve almıştı. Diğer gruplar Umut nedeni ile ‘’Umut Grubu’’nu şanslı görüyordu.
Bir haftanın sonunda, 4.ders Türkçe dersinde sunum başlamıştı. Umut Grubu panik içindeydi. İlk üç ders, sınıfta olan Umut 4. ders sınıfta yoktu. İlk dört grup sunumunu yapmış, sıra Umut Gurubu’na gelmişti. Öğretmenleri Umutsuz olarak sunumu yapmalarını istedi.
Grubun sözcüsü kitabı tanıttı.
II. Kişi özetledi. Özette,
‘’’ Kitapta umut bir yıldıza benzetilmiş. Umudu kaybetmek ışığın söndüğüne inanmak ve karanlığa bürünmektir.’’ ifadesinden sonra III. Gurubun sözcüsü,
- Sizin gibi mi? ’’ dedi.
II. Kişi,
- Merak etmeyin, kitapta o sorulara da cevap var. Kapanan her kapı, umuda açılmış yeni bir kapıdır.
II. Gurubun sözcüsü,
- Sizin Umut kapınız hepten kapalı.
Sınıf gülüyor, öğretmen devreye girip susturuyordu. Sınıf sakinleşince, Umut Gurubu’nun III. kişisi devreye girdi,
- On sayısının üç’e bölümünü ele alalım: Böldükçe bölünür. Umut onun gibidir. Böldükçe bölünebilen, çarptıkça çoğalabilen… Yeter ki bölebilelim, yeter ki çarpabilelim.
II. Gurubun sözcüsü,
- Onun için mi sizin Umut, her an her yerde, dersin her anında… (Bu ders hariç)
Öğretmen yine devreye girdi ‘’Arkadaşlar olayı tartışmaya dönüştürmeyelim, burada sadece sunumlarınızı yapacaksınız.’’
Sıra dramatize bölümüne geldi, Umut yok. Sınıf tempo tutup
‘’Umut, Umut, Umut
Korkak Umut, kaçak Umut
Ko-ko, koş, ka-ka, kaç
A-aa, avucunu ya- ya, yala
U- u umut, birinciliği u- u, unut! ’’ diyordu.
Grubun dört kişisi hükmen yenilgiyi kabul etmiş bir yandan üzüntü bir yandan Umut’a kızma duyguları içerisinde idi.
Öğretmen III. Gurubu tam birinci ilan edecekti ki kapı çalındı, Umut içeri girdi. Tüm sınıfta, alaycı bir bakış; gülümsemeler… Öğretmen sordu:
- Sen niçin zamanında gelmezsin? Arkadaşlarına bunu nasıl yaparsın?
Umut,
- Öğretmenim, benim görevim: ‘’ Umutlar yitirilirse ne olur’’ onu göstermekti. Umutların yitirilmesi bundan güzel anlatılamaz ki… Burada beş grup var, bir grup kazanacak dört grup kaybedecekti ama hiç biri umudunu kaybetmeyecekti. Böyle bir durumda sadece bizim grup umudunu da kaybedecekti ve ben ömür boyu arkadaşlarımın sevgisini. Ben onu sergilemek istedim. Burada yarışmayı kaybetme durumunda (ki kaybedersek) arkadaşlarımın sevgisini kaybetmeyeceğim. O duygu yeter bana. Karar sizin.
Öğretmenin şaşkınlığını gören Umut konuşmasını sürdürdü.’’’ Siz beni bugüne kadar dersi dinlemeyen, hiçbir etkinliğini yapmayan, dersten kaçan olarak tanıdınız. Artık o ben, ben değilim. Ben bugünden sonra yeni bir benim. Umuttan umuda koşan, Umut. Yılmayan, umuda doymayan Umut. Bu konuşmamı bizim grubu birinci yapmanız için yapmıyorum, artık küçük hedeflerin sadece büyük umutlara bir basamak olduğunu biliyorum. Ben o basamağı çoktan geçtim.’’
Öğretmen şaşkınlık içerisinde ‘’Bu büyük değişim kararının sebebi nedir? ’’ diye sorduğunda,
Umut,
- Öğretmenim, kitapta depremde göçük altında kalan bir çocuğun bir ömür değil, bir gün değil, sadece bir dakika daha fazla yaşama umudu ile on yedi gün nasıl çığlık attığı ve on yedi gün sonra göçük altından çıkınca hayata nasıl dört elle sarıldığı yüreğimi parçaladı, rüyalarıma girdi. Eşini kaybeden birinin, eşinin öldüğünü bir daha geri gelmeyeceğini bile bile çocuklarına her gün; ‘’akşama babanız gelecek’’ demesi, her kapı çalışta gelecek umudu ile kapıyı açması… Çocuklarını babasızlık duygusundan uzak büyütmesi… Kendisini yalnızlık duygusundan uzak büyütmesi… Son cümle aldı götürdü öğretmeni farklı dünyalara.. Yanağında iki damla yaş belirdi.
Umut konuşmasını sürdürdü,
- Bugün hiç farkına varmadığımız bayrağın, okullara gelip gitmenin, yıllar önce yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığında bir tek umut ışığı ile nasıl dalga dalga büyüdüğü, bugünlere gelindiği anlatılmış. Annem babam, benden vatanı kurtarmamı istemiyor. Göçük altından çıkmamı istemiyor. Karnemde ‘’bir tek beş’’ görmek istiyorlar ve ben onu gösteremedim. Düşündüğümde bir tek beş almayı başarabileceğime inandım, bir de öğretmenlerimden ‘’bir tek’’inin sevgisini kazanabileceğimi. Okuduğum kitap bana bunu gösterdi ayrıca ‘’bir tek’lerden koskoca bir dünyanın oluşabileceğini…
Öğretmen, ‘’ O, bir tek öğretmen, ben oldum şimdi ve ‘’bir tek beş’’i veren öğretmen.’’ ‘’ Sen çoğulların peşinde koş şimdi.’’ dedikten sonra sınıfa dönerek, ’’ Ne dersiniz arkadaşlar, Umut çoğulları yakalayabilir mi sizce? ‘’ Umut gibi olanlar çoktan farklı dünyalarda arıyordu kendilerini, bu soru sanki paraşütle sınıfa inmelerini sağlamış gibi hayal dünyasından alıp çekmişti. Bütün sınıf, birincilik beklentisine kapılan III. Grup da dâhil, ‘’Umut! Umut! Umut! diye alkışlıyordu.
Böylece o gün, belki de hiç sönmeyecek bir ‘’Umut Fitili’’ ateşlenmişti.
MEHMETÇİĞİN HÜNERİ
Ders Türkçe. Okuma metnimiz; zamana yolculuk. Etkinliğimiz; sözlü ifade. Öğretmenimiz; ‘’Bu ders farklı bir uygulama yapacağız. Herkes gözlerini kapayacak, zamana yolculuk yapacak. Kendisini hayal ettiği zamanda hissedecek, bütün dikkatlerini hayallerini içinde olduğu zamana toplayacak. Bir de herkes kulaklarını tıkayacak. Sadece ben kime soru sorarsam o kulaklarını açacak.’’ dedi. Gözlerimizi kapattık. Kulaklarımızı tıkadık. Yolculuğumuz başladı.
Ben yüz yıl öncesindeyim. Soru bana gelmiş. ‘’ Nerdesin? ’’ Cevaplıyorum, ‘’Bir tepedeyim, öğretmenim.’’ Öğretmen;
-Tepenin adı ne?
-Tepenin adı yok, öğretmenim.
- O tepenin adı var. O tepede kalmaya devam et. Tepede gördüklerini gör, göremediklerini ben göstereceğim. Önce, ‘Bir şiir okuyayım.’’ diyor, başlıyor şiiri okumaya,
‘’Şehitler tepesi boş değil
Biri var bekliyor.
Ve bir göğüs nefes almak için;
Rüzgâr bekliyor’’
………………..
Şehitler sözcüğü aldı götürdü beni tepenin derinliklerine. Okuduklarım, öğretmenlerimden, büyüklerimden dinlediklerim serildi gözümün önünde...
Öğretmenim soruyor, ‘’Ne görüyorsun? ’’
- Tepe, yangın yeri ölen ölene. Her taraf mezar. Her taraf ölü…
Bu defa ben soruyorum, ‘’ Mezar var kazan yok, ölü var defneden yok, ölü var, ölü yıkayan yok.’’
Öğretmen, ‘’ O ölülerin her biri şehit. Şehitlerin kanı, milletin gözyaşı yıkar bedenlerini.’’
Soruyorum’’ Ya mezarlar? ’’ Öğretmen, ‘’ Vatan şehidine bağrını açar.’’ diyor. Soruyorum, ‘’Niye düşmanla, şehidimiz aynı mezarda? ‘’ Öğretmenim, ‘’ Şehidimiz bu vatan uğruna bu vatanda, düşmanımız bir hayal uğruna bu vatanda can verdi… O nedenle vatanın bağrında koyun koyuna yatar.
Öğretmen soruyor,’’ Ne görüyorsun?
- On, yirmi…, 0tuz iki düşman mezarda. Bir şehidimiz üstünde.
Öğretmenimiz, ‘’ O bir şehidimiz imame’’ diyor. Soruyorum’’imame nedir? ’’ Öğretmen, ‘’ İmame tespih başıdır.’’ diyor. Soruyorum ‘’Düşman niye tespihe dizilir? ’’ Öğretmen, ‘’ O Mehmetçiğin hüneri.’’ diyor.
Öğretmen, ‘’Zamanın ilerisine gel.’’diyor. Ben,
- Geldim, öğretmenim.
- Ne görüyorsun?
- Bir komutan yemin ediyor?
- Ne diyor?
- ‘’Bu vatanı ya kendime mezar, ya milletime yar ederim.’’ diyor.
- Komutanın gözünün rengine bak.
- Altın saçlı, deniz gözlü.
- O komutan Mustafa Kemal Atatürk. Yemini, verdiği emrin- Ya istiklal ya ölüm! -’ tekrarı.
Öğretmen zamanın ilerisine gel diyor. Ben,
- Geldim, öğretmenim.
- Ne görüyorsun, bir mehmetçik tepeye bayrak dikiyor.
Öğretmenim,
- İşte o tepe ‘’Şehitler Tepesi.’’ diyor.’’ ‘’Zamanı ileri al’’ diyor. Ben,
- Aldım, öğretmenim.
- Ne görüyorsun?
- İstanbul’u düşman işgal ediyor.
- Başka ne görüyorsun?
- Altın saçlı, deniz gözlü komutanı.
- Ne yapıyor?
- ‘’Geldikleri gibi giderler.’’diyor.
- Zamanı ileri al.
- Aldım öğretmenim.
- Ne görüyorsun?
- Altın saçlı, deniz gözlü komutanı.
- Nerede?
- Sakarya’da öğretmenim.
- Ne yapıyor?
- Kaçan düşmanın ardından bakıyor,’’Geldikleri gibi gittiler.’’ diyor.
- Zamanı ileri al.
- Aldım öğretmenim.
- Ne görüyorsun?
- Ankara’da Atatürk’ü.
- Ne yapıyor?
- Doğan çocuğa adını koyuyor?
- Ne koyuyor?
- Cumhuriyet.
Öğretmen,’’ İşte, siz o dikilen bayrağın gölgesinde barınıyorsunuz, işte siz ‘’o ‘’ adı taşıyorsunuz. Her birinizin adı ‘’Cumhuriyet’’.
Ben şaşkın… Tek cümle söyleyebildim, ‘’Ne mutlu bize.’’
İNSANLIĞIN BEDELİ OLMAZ
Muzdarip Bey, annesi ve babasını hiç tanımadan hayata atılmış hayatın son basamaklarına tırmandığı son günlere kadar baba da olamamıştı. Babalık duygusunu tatmamış tattırmamış biri.
Yetiştirme yurtlarında büyümüş, azim ve çabaları sonucu en yüksek mevkilere gelmiş en sevdiği kızla evlenmiş ve mesut bir hayat sürdürmüştü. Ta ki eşini kaybedene dek keyfine diyecek yoktu. Eşini kaybettikten sonra kendini tamamen sosyal yardım kuruluşlarına adadı. Kiminde kurucu oldu, kiminde maddi destekçi, kiminde en aktif üye. Zamanının nerdeyse tamamını Çocuk Sevenler Derneği’nde geçiriyor, çocuklarla oynamak, onları güldürebilmek hoşuna gidiyor; onların başını okşayıp baba sıcaklığını hissettirebilmenin maddî yardımdan daha fazla yararlı olduğuna inanıyordu. Maddî destek verdiği kuruluşlar da vardı. Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı, Türkiye Sokak Çocukları Vakfı, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği gibi kuruluşlar maddî destek verdiği kuruluşlar arasında yer alıyordu. Sosyal yardım kuruluşlarına maddî destek ve kimsesiz çocukları bağrına basmanın dışında kimsesiz yaşlılara da oldukça duyarlıydı. Arada bir hediyeler alarak İhtiyar Huzur Köşeleri Derneği’ne gider oradaki yaşlıların tek tek gönlünü almayı başarırdı.
Muzdarip Bey, parasının olduğu gibi zamanının da çok azını kendisine ayırırdı. Baharın esintisi kendisinde bir dolaşma hissi uyandırmıştı. Kim bilir belki de gençlik günlerini anımsayacaktı. Hiç yapmadığı şekilde özenerek giyindi, aynanın karşısına geçti, tekrar tekrar baktı; uygun bulmadığı gömlek, pantolon değiştirdi, değiştirdi… Aynanın karşısında ‘’tamam’’ dedikten sonra çıktı dışarı…
Muzdarip, caddede her gördüğü kişiyi yıllarca görmediği dostunu yeni görmüşçesine tepeden tırnağa süzüyor, yüzlerine gülümsüyor, göz göze geldiklerine selam veriyor. Selama kimisi hiçbir tepki göstermiyor, kimisi karşılık veriyor, kimisi de ‘’ bu nerden çıktı şimdi.’’ der gibi ters ters bakıyor. Ötüşen kuşlara bakıyor, bulutlara bakıyor, caddeden her gecen arabaya bakıyor, her birine el sallıyor.
Muzdarip Bey, parka giriyor, güllere bakıyor, gülleri kokluyor, fıskiyelerden fışkıran suyun her damlasına dokunuyor. Yerdeki her karıncayı tek tek izliyor, her biri ile sohbet ediyor. Banka oturuyor. Oturuş, o oturuş… Artık hiçbir şey görmüyor, duymuyor, tek duyduğu kasığındaki sancı. Eli ile ovuyor, elini bastırıyor… Ağrı gittikçe artıyor. Ağrıdan kıvranıyor… Önünden sarmaş dolaş geçen geçene, hiç biri dönüp acıdan kıvranana bakma gereği duymuyor.
Muzdarip Bey, kafasını kaldırır kaldırmaz ‘’HOSPİTAL…….’’ Levhasını gördü, içinden ‘’İyi olacak hastanın doktoru ayağına gelirmiş, şükür yakında hastane varmış.’’ dedi. Oturduğu banktan kalktı, derince bir nefes aldı. Gözü HOSPİTAL’da başladı yürümeye daha dorusu sürünmeye… Kıvrana kıvrana, inleye inleye ‘’HOSPİTAL…….’’ın kapısından içeri girdi. Danışmada bir bayan, bir yandan tırnaklarını törpülüyor, bir yandan sakız çiğniyor. Sakız çiğnemedeki mahareti gözden kaçmıyor. O küçücük ağızdan çıkıp şişen balonu çıkartıp al ağzından koy hastanenin bir köşesine, şişme yatak olur ya da tutun ucundan İstanbul’un semalarına açılırsın. Muzdarip Bey, görevli bayana yaklaştıkça yaklaştı. ‘’Şak, şak’’ eden sakız patlamaları nerdeyse kulak zarını patlatacak. Muzdarip Bey, ‘’ Acıya dayanamıyorum, ne olur yardımcı olun.’’ diye çığlık attı. Görevli, umursamaz lakayt tavırlarla ‘’Bağırma, sağır yok karşında, ver kimliğini.’’ diye karşılık verdi. Muzdarip Bey kimliğini verdi. Görevli sol eli ile saçlarını dalgalandırıyor, sağ işaret parmağı ile Muzdarip Bey’in Kimlik No’sunu tek tek girdi. Muzdarip Bey’e ‘’25 Tl fark üçreti ödemeniz gerekiyor.’’ dedi. Muzdarip Bey:
- Bir temiz hava alıyım diye evden alelacele çıktım. Şurama bir ağrı saplandı, adım atamıyorum. Ağrımı giderin bir koşu eve gider para getiririm.
- Beyefendi mevzuat el vermez.
- Mevzuat el vermesin, doktor bir el atsın yeter.
- Mevzuat Beyefendi, mevzuat.
- Mevzuatı karıştırmayın işin içine.
- Beyefendi, mevzuat hep işin içinde.
- İzin vermeyin.
- Mevzuat bu, izin mizin dinlemez.
Tartışmayı duyan başhekim gelir. Gözü ne hastada ne de görevlinin görevinde. Kral edasında,
- Ne oluyor burada?
Görevli:
- Beyefendi muayene olmak istiyor.
- Bırakın olsun.
- Beyefendi ücret ödemiyor.
Başhekim, Muzdarip Bey’e döner. Muzdarip’in acıdan kıvrandığı hiç mi hiç dikkatini çekmez. Bildik sorusunu sorar,
- Niçin ücret ödemiyorsunuz?
- Anlatayım efendim. Bir temiz hava alıyım diye evden alelacele çıktım. (sağ kasığını tutarak) şurama bir ağrı saplandı, adım atamıyorum. Ağrımı giderin bir koşu eve gider para getiririm.
Başhekim görevliye dönerek ‘’ Beyefendiye senet düzenleyin, sonra da muayenesini olsun.’’
Görevli,
- Tamam, efendim.
- Senedin miktar kısmını boş bırakın.
- Anlaşıldı, efendim.
Görevli, başhekimden gizlediği sakızı tekrar sahneye koyarak başlar senet düzenlemeye… Bir yandan karıştırılan dosyaların çıkarttığı ses bir yandan çiğnenen sakızın, ‘’Pat, Pat’’ sesleri… Bir müddet sonra - Muzdarip Bey’in dermanının, sarpının son sınırına dayandığı müddet- Muzdarip Bey ’e senedi imzalamasını söyledi. Muzdarip Bey, senedi imzalamasına imzalayacak gel gör ki senede bir türlü ulaşamıyor. Senede uzandıkça uzanmaya çalışıyor, görevlide kesintisiz ‘’şak, şak’’ sesleri. Muzdarip Bey arada bir düşecek oluyor, danışma kabinine tutunarak kalkıyor. Bir hamle, iki hamle derken onuncu hamlede senede ulaşabildi. Senedi imzaladığında ağrısını unuttu. Sanırsınız’ Muzdarip Bey’ in zoru senedi imzalayabilmek. Şükür senet imzalandı. Görevli vizite kâğıdı Muzdarip Bey’e uzattı, baloncuklar yapmaya devam ederken eli ile saçlarını dalgalandırmayı ihmal etmedi. Muzdarip Bey, dayanamadı sordu, ’’ Ben nere muayene olacağım Hanım Kızım? ’’ Görevli, görüntüsünden hiçbir taviz vermeden yine umursamaz tavırlar içerisinde ‘’ Beyefendi elinizdeki kâğıtta yazar.’’ Muzdarip Bey, ‘’ A kızım kâğıda bakmaya dermanım var mı, görmüyor musun halimi? ’ dedi.’ Görevli, ‘’ Beyefendi, 2. Dâhiliye’’ Muzdarip Bey, 2. Dâhiliyenin yerini sormaya cesaret edemedi. Koridor girişine kadar zorlanarak yürüdü. Koridor girişinde polikliniklerin yerini belirten açıklayıcı levhalar vardı, tek tek hepsine baktı. 2. Dâhiliye… 2. Dâhiye; 2. Katta yazıyor, çare yok, ikinci değil 5. Katta da olsa sürüne sürüne çıkacaktı.
Muzdarip Bey, elinin biri ile merdiven korkuluklarından tutuyor, biri ile kasığını. Üç basamak çıkıyor, üç dakika dinleniyor, tekrar üç basamak, tekrar üç dakika… Son basamaktan ayağını çektiğinde bekleme süresi hayli uzadı, yorgunluk üç günlük yoldan gelmişliğin biraz fazlası. 2. Dâhiliyeyi bulmak zor olmadı, sırada beklemek fazlası ile zor. Beklemede geçen her bir dakika; saate, güne bedel.
Muzdarip Bey sıra kendisine geldiğinde derin bir nefes aldı. Sanki sorunu bekleme sırasının sonunu erişebilmekti. Sıranın sonunu getirdi, sevinçten ağrısını unuttu. Doktora vizite kâğıdını uzattı. Doktor,’’Şikâyetiniz nedir? ’’ diye sordu, Muzdarip Bey sağ kasığını göstererek ‘’ Doktor Bey, şuramda dayanılmaz bir ağrı var.’’ Doktor, ‘’ Ne kadar süredir var ağrınız? ’’ diye sordu. Muzdarip Bey’, ‘’ Yaklaşık iki saatten beri.’’ diye cevapladı. Doktor, ‘’ Bir muayene edelim anlarız sebebini, uzanın sedyeye.’’ dedi., Muzdarip Bey sedyeye uzandı, doktor önce mide üstünden bastırdı sordu,’’ acı var mı? ’’ Muzdarip Bey, ‘’yok’’ dedi, sonra, sol kasık, sağ kasık, cevap yine ‘’yok’’. Doktor sağ kasığın alt bölgesine bastırdığında Muzdarip Bey’den ses çıkmadı çıkmamasına yalnız dişlerden çıkan çatırdı çatır bir depremi andırır derecede, bedeninin kıvrılması depremde göçük altında kalmışlıktan daha ezik, daha büzük… Doktor, ‘’ Acı var mı? ’’ diye sormaya gerek duymadı, Muzdarip Bey’i n acıyı hissettiğini dişlerinin çatırtısından, kıvranmasından fazlası ile anlamıştı. Muzdarip Bey’e film çektirip getirmesini söyledi. Muzdarip Bey, 2. Kata çıkışını anımsadı, anımsadı çünkü röntgen; I.katta idi. İki kat; oldu gözünde dört kat, inecek tekrar çıkacaktı. Zor işti doğrusu. Çare yok ilk adımı atması ile hissettiği ağır yorgunlukla başladı yürümeye… Bu defa inişte basamakları saydı. İlk bölümde on basamak. Basamak sayışı işe yaradı; on, dokuz, sekiz… Basamak sayısı azaldıkça sıkıntısı azalıyor, ağrıları hafifliyordu. 2. Kat bitti. Bir on, bir on daha derken I. Kat da bitti. Şükür röntgende sıra yoktu. Filmi çektirdi. Filmin on dakikada çıkacağı söylendi. On dakika beklemek sıkıntısız geçti, merdivenlerden iniş yorgunluğunun dinlenmesene vesile oldu. Film çıktı. Muzdarip Bey filmi aldı bu defada merdinin basamaklarını sayarak başladı merdiven basamaklarını çıkmaya. Bir on, bir on matematikte olduğu gibi eşit olmuyor; yorgunluk her basamakta bir kat daha artıyor, yorgunluk ağrıyı bastırıyor, yorgunluk ağrıyı unutturuyor. Son nefes son solukta merdiven basamakları bitti.
Muzdarip Bey, filmi doktora uzattı, doktor ilk bakışta ‘’Apandisiniz var, ameliyat edeceğiz, önce siz yazacağım tahlilleri yaptırın, sonra sizi hastanede konuk edeceğiz, yarına da ameliyat ederiz.’’ dedi. Muzdarip Bey, ‘’ Ağrım! ’’ diyebildi. Doktor, ‘’Siz tahlilleri yaptırın, yatış işleminden sonra hemşireler size ağrı kesici bir iğne yaparlar, ağrılarınız hafifler.’’ dedi.
Muzdarip Bey, merdivenleri yine saymaya başladı. Laboratuar da ne yazık ki I.katta idi.
On, dokuz, sekiz… On, dokuz, sekiz…
Bir kan tüpü kan, bir kan tüpü kan daha, bir kan tüpü kan daha… Tahlil işlemleri tamam. Bu defa sonuç bekleme yok. Sıra yatış işlemleri; evrak al, evrak götür evrak kayıta. Evrak kayıt adı üstünde kayıt ediyor, kayıt etmiyor bekletiyor, bekle babam bekle. Muzdarip Bey, bayıldı bayılacak. Bayılmadı, düşmedi, ayakta. Ağrı unutuldu, gözler saatte, kaç dakika geçti geçecek… Dakikalar sayılırsa bırakın bir saati yarım saat olmadı. Muzdarip Bey’e sorsanız saatler, olmadı bir gün der. Kayıt tamam. Şimdi Sıra 10 Numaralı hasta koğuşunu bulmakta. 10 numaralı koğuş yan binada. Çık dışarı, dön köşeyi, geç karşıya, I. Kat hasta koğuşu hasta koğuşu olmasına da acil vakalar. Çık II.kata; II. Kat hariciye, çık III’e, III; ortopedi. Çık IV.kata; şükür IV. Kat; ‘’Dahiliye’’ 10 Numaralı koğuş koridorun sonu. Dört katı çıkan Muzdarip Bey, koridorun sonuna mı yürüyemeyecek bir solukta yürüdü. Kendisini yatağa atması görmeye değer, daha kapıdayken fırlattı kendini yatağa; nerdeyse ranza kırılacaktı. Çok geçmeden hemşire geldi, ağrı kesici iğnesini yaptı ve çıktı. Hemşirenin çıkması ile Muzdarip Bey daldı uykuya...
Muzdarip Bey, ne kadar uyudu bilinmez, tek bilinen uykunun en tatlı yerinde kapısı çalındı, hasta bakıcı yemeğini getirmişti, Muzdarip Bey, ağrıdan yorgunluktan yemeği çoktan unutmuştu, yemeği görünce aç olduğunu hissetti, ilk kaşıkta yemeğin tadını, son kaşıkta doyma hissinin mutluluğunu hissetti. Yemeğin üstüne bir su. Yemek, su, yorgunluğu unutturdu. Kendine güvenebilse kantine inecek bir de çay içecekti, gözü yemedi kantine inmeyi. Kolay olanı vurup kafayı uyumaktı; öyle yaptı Muzdarip Bey.
Sabah kahvaltını yaptıktan sonra, ameliyat için odadan alınmasını bekledi. Bekle, bekle… Arada bir saate bakıyor, bir saat, bir saat. Saatler geçiyor gelen giden yok. Kapısı açıldı. Kapının milim hareketinde Muzdarip Bey’de bir telaş. Almaya mı gelmişlerdi? Hayır, gelen odacı öğle yemeğini getirmişti. Muzdarip Bey yemeğini yedi bu defa kendinde kantine inip çay içme gücünü bulduğunu hissetti. Gidemezdi ya kendisini almaya gelirlerse… Beklemenin en kötüsü süreyi bilmeden beklemekmiş bekleye bekleye öğrendi.
Muzdarip Bey’in odasında sessiz bekleyiş. Dışarıda doktorlarda bir telaş bir telaş… Hastanenin Başhekimi hastaneye gelişte arabası ile bir tırın altında kalmış. Araba hurda. Başhekimde kırık çıkık fazlası ile… İç kanama, dış kanamanın haddi hesabı belirsiz. Kanamalar durduruldu. Dikiş, pansuman tamam. Kırıklara sıra gelmedi. Başhekimin kan kaybı fazlasının fazlasındaydı.
Muzdarip Bey, Başhekimle ilgili olduğunu sonradan örendiği anonsu duydu, ‘’ Dikkat, dikkat! Hastanemiz personelinden biri için çok acil 0 Rh+ kana ihtiyat vardır. Kan verebileceklerin danışmaya başvurmaları rica olur. Tüm hastane personeli ve hastalara duyurulur.’’
Anonsu duyan laborant Başhekimin bulunduğu ameliyathaneye koştu, apandis ameliyatı olacak hastanın kanının 0 Rh+ olduğunu söyledi. Başhekim kontrolü kendi elinde bulundurma düşüncesi ile hastayı yanına çağırttı.
Hasta bakıcılar, doktorlar, meraklılar 10 numaralı koğuşta. Muzdarip Bey, telaşta, heyecanda, bilgi veren yok. Asansörler açılıyor, çıkmak bilmeyen merdivenler saniyesinde iniliyor. Dakikalar dolmadan Muzdarip Bey, Başhekimin karşısında. Karşısında bir gün önce kükreyen aslan edasındaki Başhekim gitmiş yerini kapana sıkışmış bir yaratık çaresizliğinde yardım için yalvaran bakışlarda bir Başhekim…
Onca doktor ve Başhekim. Muzdarip Bey, şaşkın… Başhekimin huzuruna niye getirilmişti? Şaşkınlığı fazla sürmedi. Başhekim hazine bulmuş sefil sevincinde gözlerini ışılatarak direk konuya başardı,
- Muzdarip Bey, kan nakline ihtiyacım var, uygun kanın sizde olduğunu öğrendim. Bir ünite kanınızdan verirseniz bedeli kaç para ise öderim.
Muzdarip Bey, hiç düşünmeden sakin tavırlar içerisinde emin bir ifadeyle ‘’
Efendim, kanım insan kanı. Bir insana hizmet edecekse, insanlığın bedeli olmaz.’’ dedi.
Onca kalabalıkta çok az sayıda yüzler asıldı, maskeler düştü; zahmetlide olsa mahcubiyet duygusunu gösterebildi.
KAFAYI ÜŞÜTENLER DERNEĞİ
Yalnız Bey, soyu hanedanlara dayanan soyun son temsilcisidir. Dedesinin dedesinin büyük dedesinden kalma birkaç iş hanı, bir konak geçimini sağlamaya yetiyor da artıyor bile o nedenle çalışmasına hiç de gerek yok.
Yalnız Bey’in gençliğinde Hanedan soyundan gelmesine duyulan özenti hoşuna gitmiyor değildi, fırsat buldukça hanedan soyundan geldiğini vurguluyor çevresindekilerin gıptasına omuz kabartıyordu. Hanedan soyundan gelme üstünlük sıfatını ve mal varlığını bir başkası ve başkaları ile paylaşma durumunda azalacağına ve yok olacağına inandığı için evlenmeye de karşı olmuş ve hiç evlenmemişti.
Yaş ilerledikçe Yalnız Bey, yalnızlığının farkına varmış yalnızlığını giderme adına sorumluluk yüklemeyen, yasalara karşı suya sabuna dokunmayan ne kadar dernek varsa hepsine üye olmuştu. İlk önce Bana Neciler Derneği’ne üye oldu. Sonra Sana Neciler Derneği, ardından, Tekere Çomak Sokanlar Derneği, Suyu Yokuşa Akıtanlar Derneği, Yosunları Yaşatma Derneği, İlahi Taktir Cemiyeti, Süt İçtim Dilim Yandı Diyenler Derneği, Sürüngenleri Kurtarma Memurları Süründürme Derneği, Şakşakçılar Derneği, Taktakçılar Tıktıkçılar Derneği, Kürtajcılar Pürtajcılar Derneği, Leylekleri Çiftleştirme Derneği, Kaplumbağaları Yumurtlatma Derneği, Avutanlar Derneği, Avunanlar Derneği, Burnundan Kıl Aldırmayanlar Derneği, Keline Kıl Ektirtenler derneği, Karda Yürüyenler Derneği, Sapıkçılar Dayanışma ve Destekleme Derneği, Denize Karpuz Kabuğu Düşürenler Derneği, Eşeğe Ters Binenler Derneği, Deveye Hendek Atlatanlar Derneği, Uzaylılarla Dayanışma Derneği, Barışı Çökertenler Savaşı Hortlatanlar Derneği, Yandım Anam diyenler Derneği, Yananı Allah Görür Diyenler Derneği,, Anasını Alıp Gidenler Derneği, Sapsız Baltalar Derneği, Pabucunu Ters Çevirenler Derneği Çatısızlar Bacasızlar Derneği… Dernek dernek….. Kaç derneğe üye olduğunu kendisi bile bilmiyordu tek bildiği, dernekler adına aldığı kupalar, plâketler… Dernek yetkilileri ile çektirmiş olduğu resimler, bir de gazetelerde kendisi ile çıkan haberler, her birini çerçeveletir, evine her gelene tek tek gösterir, her biri adına saatlerce açıklamalar yapar. Bunlar Yalnız Bey’in ömründe tattığı en büyük mutluluk kaynakları…
Yalnız Bey’in hayat üçgeninde arada bir röportaj verdiği gazeteciler, dernek yetkileri bir de aksatmadan görüştüğü doktoru yer almaktadır. Bunun dışında bütün günlerini, dolaşmaktan bıkıp usanmadığı konağının bahçesini dolaşmakla geçirir.
Yalnız Bey, sabahleyin her gün olduğu gibi güneş doğmadan uyandı. Aşçısını çağırarak aşçısına, kahvaltı hazırlamasını emretti. Aşçısına, ‘’ Sen kahvaltıyı hazırlayana kadar ben bahçede dolaşıp bir temiz hava alacağım.’’ dedi. Bir de kahvaltıda bıldırcın yumurtası pişirmesini söyledi ve çıktı konağından dışarı. Güneş doğmadan bahçeyi dolaşmanın uğruna inanırdı. Kuş sesi ile birlikte titreşen her gül tomurcuğunu kendisinin uyandırdığını sanıp mutlu olurdu.
Yalnız Bey, konağın kapısından ilk adımı atar atmaz karşısında yere serilmiş erik dalları ile göz göze geldi, olanca hızı ile kırılan dallara koştu. Dallar kırılmış erikler etrafa saçılmış… Kırılan dalları eline aldı fırlattı, aldı fırlattı… Hem dalları fırlatıyor hem ‘’Konağın sahibi miyim yoksa bekçisi mi belli değil. Erikler yolunuyor, ben görüyorum, ben topluyorum.’’ diyerek kendi kendine söyleniyor, son dalı fırlatıyor, güllere yöneliyor. O da ne! Güller talan… Yalnız Bey, Yalnız Bey değil, oldu Şaşkın Bey… Güllere bakıyor, güller ona bakmıyor, kimi boynu bükük, kimi yoluk. Yalnız Bey, etrafa bakıyor, her gördüğü talan, gökyüzüne bakıyor, gökyüzü; bulut yüklü, üstüne düştü düşecek. Kendi kendine ‘’Erikler yolunuyor, ben görüyorum, ben topluyorum, güller yolunuyor ben görüyorum, ben saçımı başımı yoluyorum. Olmaz böyle, olmaz böyle! ’’ diye diye konağın kapısına geldi. Konağın kapısını yarı açtığında aşçısının ‘’Yalnız Bey, Yalnız Bey! Bıldırcın yumurtaları çalınmış.’’ dediğini duymasına fırsat kalmadan sağ eli kalbinin üstüne gitti, olduğu yere yığılıp kaldı. ‘’ Tansiyon hapımmm’’ diyebildi. Aşçısı hapını getirdi, Yalnız Bey, hapını yutmaya çalışırken aşçısı elinde getirdiği ıslak havlu ile Yalnız Bey’in terini silmeye çalışıyor. Ter sildikçe artıyor, aşçı siliyor, Yalnız Bey sağanak yağmur gibi yağdırıyor… ‘’Bıldırcın Yumurtası çalınmış! ’’ sanki yer gök aynı cümleyi sayıklıyordu. Yalnız Bey’in beynindeki yankı, çarpanların katlarına katlanıyor. ‘’Bıldırcın Yumurtası çalınmış! ’’, ‘’Bıldırcın Yumurtası çalınmış! ’’, ‘’Bıldırcın Yumurtası çalınmış! ’’… Cümle tekrarlanıyor, yalnız beyin soluk alışverişi artıyor. Aşçı telaşlı… ‘’ Yalnız Bey, sakin olun, Allah göstermesin kalbiniz durur, olan eriklere olsun.’’ demesine kalmadan Yalnız Bey, ‘’Erik deme çıldıracağım! ’’ dedi. ‘’ Bıldırcın yumurtası çalınmış.’’ Yankısı gitti yerini bir film şeridi gibi gözleri önüne serilen kırılmış erik dalları, yolunmuş güller aldı. Film şeridi tekrar tekrar üstüne derken Yalnız Bey, kısa sureli uykuya daldı. Uykuda da rahat yok. Film rüyasında tekrarlıyor. Yalnız Bey, ‘’Mazbut! ’’ feryadı ile uyanıyor, başlıyor söylenmeye, ‘’ Konağın sahibi miyim yoksa bekçisi mi belli değil. Erikler yolunuyor, ben görüyorum, ben topluyorum. Güller yolunuyor ben görüyorum. Bıldırcının yumurtası çalınıyor, ben görüyorum. Bıldırcın boğazlanıyor ben görüyorum. Güya konağın bekçisi var, her ay tıkır tıkır maaşını alıyor, bir lira eksik alsa kıyameti koparıyor. Şimdi ben ona sorarım kıyamet nasıl kopartılıyor. Avazı çıktığınca bağırır,’’ Mazbut! Mazbuttt! Mazbut, gelir, hazırolda divanpençe,
- Emredin efendim!
- Erikler yolunmuş, bütün dalları kırılmış, görmedin mi?
- Gördüm efendim, kırılan dalları tek tek topladım. Topladığım dalları da kurutup yaksın diye Süliman Amcaya verdim.
Mazbut’un sakin hali ve vermiş olduğu cevaplar Yalnız Bey’in sinir kat sayısını bir kat daha arttırıyor. Yalnız Bey, sesinin olanca şiddeti ile,
- Bu nasıl görmek, dallar kırılmadan göreceksin!
Mazbut, gayet sakin,
- Gördüm efendim, dün dallar kırık değildi.
Yalnız Bey’in ağzından nerdeyse salyalar akacak, dişlerin gıcırtısını duyan, köpekler kemik yiyor sanacak. Yalnız Bey, ses tonunu arttırmak istese de ses tonu artmıyor, ses kısıldı bağırmaktan. Mazbut’un işiteceği şekilde,
- Dalları kırık, kırık değil görmeyeceksin, dalları kıranı göreceksin.
Mazbut sakinliğini koruyor, aynı sakinlikte:
- Dalları kıranı görmedim efendim.
Yalnız Bey, yumruklarını sıkıyor, dişlerini sıkıyor, bakışları ile Mazbut’u parçaladı parçalayacak:
- Güller kopartılmış, onu kopartanı da görmedim deme sakın.
Mazbut, ayarlı makine olsa aynı sakinliği koruyamaz, sakinlik aynı,
- Demeyeceğim efendim.
Yalnız Bey, aldığı cevaba sevinmiş gibi bu defa farklı bir ses tonu ile,
- Güzel, demek ki gördün gülleri kopartanı.
Mazbut aynı sakinlikte,
- Gördüm efendim.
Yalnız Bey, bu defa kızgınlık ölçüsünü kaybettiği yerden yakalayarak,
- Bir de gördüm diyor, olmadı bir de yardım etseydin.
Mazbut aynı sakinlikle,
- Ettim Efendim.
Yalnız Bey, kızgınlığını bir mertebe ilerleterek,
- Çıldıracağım! Kimdi kopartan, nasıl yardım ettin? Söyle deli etme beni!
Mazbut gayet sakin:
- Gülleri kopartan bendim efendim.
Yalnız Bey, kızgınlığı bir mertebe daha arttırarak:
- Nee! Sendin haa! Söyle, gülleri niye kopartın?
Mazbut, aynı sakinlikte,
- Söylüyüm efendim.
Yalnız Bey:
- Söyle diyorum sana, söyleee!
Mazbut sanki bahçe turunda, aheste aheste dolaşıyor, dolaşırken,
- Efendim, yoldan yeni evli bir çift geçerken ilk defa böyle bir bahçe gördüklerini çiçeklerin kokusuna bayıldıklarını söylediler. Ben de koklamaları için bir demet koparttım kendilerine takdim ettim.
Yalnız Bey, yumrukları sıkıyor, dişleri sıkıyor; sinirden kesik kesik sözcüklerle,
- Be- been, sana tak- takdim etmeyeceğim hatta ke-keseceğim, maaşından keseceğim.
Mazbut’ta sakinlikten taviz yok:
- Kesersiniz efendim, isterseniz kesik kesik verin, ben onları yapıştırıp bakkal çakkal birine yuttururum.
- Kes karşılık vermeyi.
Mazbut bu defa mazlum rolüne bürünüp boynunu bükerek,
- Kestim efendim. Kesmezsem maazallah kellemi kesersiniz
Yalnız Bey, sinir mertebelerinden iki üç basamak inerek,
- Bıldırcın yumurtalarına ne diyeceksin, onu merak ettim.
Mazbut bilgiç bir eda ile,
- Yımırta mı? Arka sokaktaki kadının gelişme engelli bir çocuğu varmış, doktor bıldırcın yımırtası yemesini söylemiş, zavallının yımırta alacak parası yokmuş. Yımırtaların hepsini topladım ona verdim.
Yalnız Bey, sinir basamaklarından birkaç basamak atlayarak,
- Her parası olamayanı ben mi düşüneceğim. Biri de gelip oturacak evim yok dese bu koskoca konağı mı vereceğim.
Mazbut yine mazlum rolünde,
- Öyle deme efendim, zenginin parası, garibin duası.
Yalnız Bey, sinir basamaklarının sona dayandığını, daha doğrusu kendisinin bittiğini anlayarak,
- Sus! Bir de akıl vermeye kalkma. Çık! Bahçe kapında bekle. Doktorum gelecek bekletmeden odama getir.
Mazbut, ‘’ Emriniz olur efendim.’’ diyerek çıkar, kapıda beklemesine gerek kalmadan doktorla göz göze gelir. Anında Yalnız Bey’in kapısını çalar. Yalnız Bey’in sinir basamakları harekete geçer, ‘’Yine ne var? ’’ diye bağırır. Mazbut her zamanki sakinlikte ‘’ Doktorunuz geldi efendim.’’ der. Yalnız Bey, ‘’Kaç kez söyleyeceğim doktorum geldi ise bekletme al içeri.’’
Doktor, gayet güler yüzlü, içeri girmeden kapıdan başlıyor konuşmaya,
- Sizi gayet iyi gördüm efendim, maşallah, Allah nazardan saklasın.
Yalnız Bey, hasta çocuk rolünde, isteksiz ifadelerle,
- İyi değilim doktor.
Doktor,
- Önce bir muayene edelim, anlarız sebebini. (Nabzını ölçer.) Nabız atışı gayet iyi. (Kalp atışını dinler) Kalp atışı gayet iyi. (vücut ısını ölçer) vücut ısınız da iyi. Peki iştahınız nasıl?
- Ye ye doymuyorum doktor.
- Sindirim, kabızlık, gaz…
- Vallahi doktor on dakika bir tuvaletteyim hiçbir sorun yok. Ben gece uyku uyuyamıyorum.
- Peki, şikâyetiniz nedir?
- Gündüz bir dakika yerimde duramıyorum hep sinir hep sinir… Gece uyku uyuyamıyorum.
- Sebep?
- Doktor ben çevreci biriyim. Tema Vakfı tarafından yüzlerce ödül aldım. Bu konağın bahçesinde bitkinin her türlüsü, meyvenin her çeşidi, evcil, yabani hayvanın her türü var. Bütün bunları huzur için yapıyorum gelin görün ki huzur yok. Bir bakıyorsunuz eriğin dalı kırılmış, bir bakıyorsunuz gül dalından kopartılmış, kümesten yumurta çalınmış. Bir keresinde kümesten tavuk çalan birine silahla ateş ettim, komşuları akıl vermiş davacı oldular. Yasalarımız yasa değil, neymiş efendim silahla sadece yatak odasında ateş edilirmiş. İşe bak, işe! Benim bildiğim yatak odasında ateşli silah kullanılmaz. Neyse lafı uzatmayalım altı ay hapis geldi. Para cezasına çevirdim, para bir şey değil, sinir yapıyor. Doktor konuyu değiştirme adına gözüne ilişen kupaları, plâketleri sorar, sorduğuna pişman olur. Yalnız Bey, başlıyor anlatmaya, ‘’ Doktor Bey, bu plâketi bana, Bana Neciler Derneği verdi. Hükümet yeni bir yasa çıkartmış. ‘’Sevgililere Bakışma Vergisi Düzenleme Yasası’’ Kahvede önüne gelen atıp tutuyor. Ben, bana ne dedim. Dernek bu plâketi verdi. Bu kupa Sana Neciler Derneği’nden.
Hükümet yeni bir yasa çıkartmış. ‘’Sevgililere Bakışma Vergisi Düzenleme Yasası’’ Kahvede önüne gelen atıp tutuyor. Ben, bana ne dedim. Dernek bu plâketi verdi. Bu kupa Sana Neciler Derneği’nden, Hükümet Yabancı Uyruklulara Mülk Edindirme Yasası çıkartmış yine kahvede önüne gelen atıp tutuyor. Ben önüme gelene sana ne, parası olan alır dedim. Hükümetin kulağına gitmiş, hemen Sana Neciler Derneği’ni harekete geçirmiş. Şu görmüş olduğun karpuz küre, Denize Karpuz Kabuğu Düşürenler Derneği tarafından verildi. Türkiye’de daha karpuz fideleri yeni dikilirken ben özel uçakla Madagaskar’dan karpuz getirdim, malum bizim basın böyle haberleri manşetten verir. Bu kupayı leylekleri Çiftleştirme Derneğinden aldım. Şu karşıda gördüğün ağaç leyleklerin çiftleşebileceği en doğal ortam olarak seçildi. Şu kupa Tekere Çomak Sokanlar Derneği’nden, Bu plâket Suyu Yokuşa Akıtanlar Derneği’nden, o plâket Yosunları Yaşatma Derneği’nden, Bu İlahi Taktir Cemiyeti’nden,
Doktor:
- Bu?
Yalnız Bey,
- O mu? O, Süt İçtim Dilim Yandı Diyenler Derneği’nden, Bu timsah rozeti, Sürüngenleri Kurtarma Memurları Süründürme Derneği’nden, Bu oyuncak Şakşakçılar Derneği’nden, bu tokmak, Taktakçılar Tıktıkçılar Derneği’nden, bu neşter Kürtajcılar Derneği’nden…
(Doktor bayılmadı ise de bayılmasına az kaldı denebilir. Gözler daldı dalacak. Beyin söylenilenleri algılamıyor, sadece her söze kafa inip kalkıyor.) Doktorun son anladığı cümle’’ Doktor Bey, çıldırmanın son kertesindeyim, anlıyor musun? ’’
Dokto,r birden kendini toparladı. Soracak soru bulamadı.
Yalnız Bey,
- Doktor Bey, ben sizi değil, siz beni uyutacaksınız…
Doktor, Yalnız Bey’in gözünün içine bakarak,
- - Şikâyetinizin sebebini anlayabilsem sizi uyutacağım da… İştahınız nasıl?
- İştah dediniz de aklıma geldi. Geçenlerde bir dernek kurdum, ‘’Fasulyeyi Kaynatanlar Derneği’’ Rakipler ‘’Kafayı Oynatanlar Derneği’’ni kurdu. Kurmalarına bir şey demem de bizim etkinlik gününde aynı yerde onlar da etkinlik düzenledi. Biz fasulye kaynatıyoruz kazan kazan… Onlar halay çekiyor, el ele, kol kola. Bizim kazanı gören ‘’ Aboovv’’ diyor başlıyor oynamaya.. Fasulyeler pişti. Ziraat odası başkanı ile benden başka kimse yok kazan başında. Başkan kibarlık olsun diye yemiyor, basına poz veriyor, demeç veriyor. Ben yiyorum yiyorum kazan eksilmiyor. Yemesem ödediğim para boşa gidecek. Yürüyorum bir iki, yiyorum iki tabak, yürüyorum bir iki, yiyorum üç tabak, yürüyorum bir iki, yiyorum beş tabak, tabak tabak…
Doktor,
- Hop hop! Yeter tabakhaneye döneceksin. Gaz, kabızlık var mı?
Yalnız Bey,
- Doktor o gün dakika bir taarruz beş’’ Zart, zart, zart, zart, zart! ’’
Mahalleli saldırıya maruz kaldığını sanıp mahalleyi akşamdan terk etmiş Benim ev okulun hemen köşesi. Sabah bir sessizlik bir sessizlik... Meğer okulun müdürü ilk dakika okulu tahliye ettirmiş.
Doktor,
- Öğrenciler bayram etmiştir.
Yalnız Bey,
- Beşi onu edememiş.
Doktor,
- Toplumun her kesiminde azınlık da olsa olumlu düşünen vardır. Eğitin aksamasına üzülenlerin olması şaşırtıcı olmamalı.
Yalnız Bey,
- Onların ki eğitim aşkı değil kör talih.
Doktor,
-O da ne?
Yalnız Bey,
- Üçü beşli kaçarken ayağını kırmış, geri kalan da korkudan altına işemiş.
Doktor:
- Korkmaları, hatta altlarına işemeleri gayet normal.
Yalnız Bey,
- Ne yani doktor, benim normal olmam için altıma mı işemem gerekir onumu demek istiyorsunuz?
Doktor,
- Siz beyninize işemişsiniz haberiniz yok.
Yalnız Bey,
- Doktor bırakın espri yapmayı bana gerçekleri söyleyin.
Doktor,
- Efendim siz ve sizin gibiler yalnızlık denizinde gemilerini bir müddet yüzdürürler ya da yüzdürdüklerini sanırlar ama sonunda mutlaka rotayı şaşırırlar.
Yalnız Bey,
- Doktor! Bırak denizi gemiyi, rotayı, ben gemi kaptanı değilim ben bu konağın sahibiyim ve kafayı üşütmenin kertesindeyim.
Doktor,
- Nihayet aynı şeyi söyleye bildik. Ben de diyorum ki siz ve sizin gibilerin kafayı üşütmesi tıbbi bir gerçek olmasa da kaçınılmaz bir gerçek.
Yalnız Bey,
- Ne! Şimdi ben kafayı üşütmüş müyüm?
Doktor:
- Maalesef Efendim.
Yalnız Bey, kafayı üşütmüş bir şekilde ‘’ Üşüdük, üşüdük’’ diyerek turalar. Birden,
Doktor, beni bu ödülleri aldığımdaki alkışlar bu hale getirdi.
Yarın ilk işim ‘’Kafayı Üşütenler Derneği’’ni kurmak. Şartı şurtu olmayan tek adres.
Aşağıdakiler ortadakiler
En üst katlardaki mutlu sakinler
Ben sen, onlar bunlar şunlar ve bizler
Biraz birazcık, azıcık üşüdük
İçerde dışarıda işte güçte
Sevdada kavgada uykuda düşte
Ben sen, onlar bunlar şunlar ve bizler
Biraz birazcık, azıcık üşüdük
Her birey, her okur derneğimizin doğal bir üyesidir. Bu kitabı bir arkadaşınıza daha okutursanız derneğimizin aktif sayısı ‘’ 1’’ artacak.
KÜLTÜRÜMÜZÜN MAYASI NASRETTİN HOCA
Hortuköyü bir ilke şahit olmuştu. Görülmüş bir şey değildi, ilk defa doğarken gülen bir bebekle karşılaşmak. Doğarken gülen bebek, üç ayda konuşan bebek, sekiz ayda yürüyen, onuncu ayda koşan bebek… Üç yaşında konuşması ile herkesi hayrete düşüren bebek…
Köyün, çevre köylerin dilden dile konuştuğu büyümüş de küçülmüş dediği Nasrettin altı yaşına girdiğinde annesi oturtur karşısına,
- Oğlum sen büyüdün. Seni bir sanata vereceğim.''Sanat altın bileziktir.''derler. Sanat öğreneceksin. Koluna altın bilezik takacaksın. Köyde bir demirci, bir berber, bir de terzi var. Söyle bakayım! Sen ne olmak istersin?
- Terzi olmak isterim anne!
-Tamam oğlum. Terzi, teyzemin oğlu. Seni dövmez. Güzel de öğretir. Ustalar, mesleğini çıraklara kolayca öğretmez. Sen dur. Ben hemencecik konuşup geleyim. Sen bugün başla. Bir gün, bir gün.
.- Tamam, anne sen git. Ben, şuracıkta beklerim.
Anne, ehramını örtünür terziye gider. Nasrettin, yalnız kalır. Kendi kendine konuşur:
‘’Ben terziliği öğrenebilir miyim? Ya elimi dikersem... (iki elini birleştirir tutar.) Elimi böyle tutarsam, iğneyi nasıl tutacağım? Demek ki iki elimi böyle dikme şansım yok. Diksem diksem (sağ eli iğneyi tutar, sol başparmağını, işaret parmağı ile birleştirir.) böyle dikerim.’’
Anne terzi ile görüşmüş, terziden beklediği cevabı almıştır, sevinçle eve gelir,
- Tamam, oğlum hemen gidiyoruz. Dur! Önce seni bir okuyum. Sana dua edeyim ki tez elden öğrenesin.
Yavrucuğum! Gurban olduğum Allah'ım, barmaklarına guvvet versin. Gözceğizine fer versin. Böyyük sabırlar versin. Allah'ım yolunu açık etsin.Gısmetlerini, gazancını bol eylesin.
Anne, oğul el ele tutar, terziye giderler. Terzinin dükkânına girerler. Anne,
-.Selamünaleyküm Veli Efendi.
.-Aleykümselâm, Elife Bacı
-. Öp oğlum Veli Amcanın elini!
Nasrettin terzinin elini öpme ile öpmeme arası öper daha doğrusu öpme taklidi yapar.
Terzi,
- El öpenlerin çok olsun yavrum. Sen cin gibi bir çocuğa benziyorsun. Cinliğini başka yerlere vermezsen mesleği çok çabuk kaparsın. Amma cinliğe verirsen kapamazsın.
Elife,
- Veli Efendi, çocuk sana emanet. Eti senin, kemiği benim. Bana müsaade.
- Müsaade senin, Elife Bacı. Gözün arkada kalmasın. Senin çocuğun, benim çocuğum sayılır.
Anne, oğlunu emin ellere teslim etmenin gönül rahatlığı ile eve döner. Nasrettin artık terzi çırağıdır.
Terzi,
- Nasrettin, al şu süpürgeyi dükkânı süpür. Bir çırağın, günlük yapacağı ilk iş dükkânı süpürmek. İkinci iş, ustasının ağzına bakmak.
- Veli Amca! Siz dikişi ağzınızla mı dikiyorsunuz?
- Tövbe tövbe..! Elimle dikerim tabi ki.
- Niye ben elinize bakmıyorum da ağzınıza bakıyorum?
- Söyleyeceklerimi duyabilmen için ağzıma bakacaksın. Şimdi bak bakıyım ağzıma.
- Bakamam amca?
- Bak yavrum! Çırak ustasına karşı gelmez. Bak diyorsam, bakacaksın?
- Bakamam amca!
- Bak diyorum! Niye bakamıyor muşsun?
- Ağzın açık değil ki ağzınıza bakayım.
Terzi, Sinirden ne yaptığını bilmez. Ağzını açabildiği kadar açar:
- Al bak o zaman!
-.AA! Amca, sizin on üç tane dişiniz yok.
-.Allah Allah... Ula oğlum! Bir bakmada nasıl saydın on üç dişi?
- O ne ki Amca! Ben bir bakışta gökte kaç yıldız olduğunu sayıyorum.
Terzi, kendi kendine konuşur: ‘’ Bu çocukla işim zor. Annesinin hatırı olmasa iş kolay, vurursun bir tepik, koyarsın kapının önüne.’’ Nasrettin’e döner,
—Sen şimdi ged. Yarın sabah ibibikler ötmeden gel.
- Amca ibibiktir bu. Kaçta öteceğini ben nereden bileceğim?
- O zaman güneş doğmadan gel! Bana da amca demeyeceğen. Usta deyeceğen tamam mı?
- Usta kısmı tamam da güneşe ben karışamam, koskocaman güneş… İstediği zaman doğar.
- Sen git. Annene söyle; Ustam benim güneş doğmadan dükkânı açmamı söyledi.’’ de yeter.
Nasrettin ertesi gün güneş doğmadan dükkâna gelir, dükkânı açar. Süpürgeyi alır eline, gözü kumaşlara takılır. Süpürgeyi bırakır. Kumaş topunun birini alır ‘’Terziler bu kumaştan niye kuşun kanadı gibi kanat dikmiyor? Dikseler insanlar da kuş gibi uçsa… Vallahi herkes alır. Terziler de zengin olur. Demek ki terziler zengin olmayı istemiyor.’’
Nasrettin, kumaşı kollarına kanat yapar, dükkândan bir baştan bir başa uçma taklidi yapar.
Vakit epey geçer. Ustası gelir:
- Oğlum! Ben sana gün doğmadan gel demedim mi?
- Dedin usta!
- Niye gelmedin?
- Geldim usta!
- Geldiysen niye dükkânı süpürmedin?
- Düşünüyordum usta.
- Dükkân süpürmenin nesini düşünüyorsun! Alırsın süpürgeyi şöyle eline, süpürürsün.
- Usta, ben onu düşünmüyordum.
- Ya neyi düşünüyordun?
- Terziler Bu kumaştan kuşkanadı dikse ne olur? ’’ diyordum.
- ….. olur. Tövbe tövbe.. Sen beni günaha sokacaksın. Al şu süpürgeyi, süpür şurayı!
Nasrettin dükkânı süpürür. Nasrettin dükkânı saat başı süpürür. O gün dükkân süpürmekle akşam olur. Nasrettin evine gider.
Nasrettin, ilk gün meslek öğrenme sevinci ile işe başlamıştı. Günler geçti, dükkân süpürdü. Haftalar geçti dükkân süpürdü, aylar geçti dükkân süpürdü.
Nihayet altı ay sonra terzi, Nasrettin’e dikiş söktürür.
O gün akşam annesi Nasrettin’e,
- Oğlum, altı aydır terzi yanına gedip giliyon. Söyle bakıyım ne öğrendin?
- Anne, ettiğin dualar sayesinde altı ayda dikiş sökmeyi öğrendim. Ömrüm yeterse dikiş dikmeyi de öğrenirim.
- Anlaşılan sen terzi olamayacaksın, yarın ben seni medreseye göndereceğim. Orada okuyup ‘’Din Âlimi’’ olursun.
Ertesi gün Nasrettin medrese tahsiline başlar. Bir haftada kıraat, altı ayda Kuran’ı hatmeder. Bir yıl, iki yıl- üç yıl derken Nasrettin ‘’ Din Âlimi’’ olur.
- Nasrettin kendi medresesini açar, ders vermeye başlar.
. Nasrettin Hoca, ilk gün Elif- Bey’i anlatır. Ders bitimi akçeleri toplar. Kesesine koyar.
Bir hafta sonra ders okuma dersi…
Öğrenciler gider Nasrettin Hoca paraları sayar:
—Bir akçe, İki akçe… Yüz akçe. Gidiyim pazara kendime iyi bir eşek alayım.
Nasrettin Hoca pazardan eşeği alır. Eşeğe ters biner.
Halk:
- Hocam eşeğe ters binmişsin!
- Binmişsini var mı? Bindim!
- Niye ters bindin o zaman?
.- Eşek önden gelenleri görüyor. Ben de arkadan gelenleri göreyim.
Nasrettin Hoca evine gelir, eşekten iner kendi kendine konuşmaya başlar,
‘’ Eşeği aldığın zaman, önce bineceksin. Seni düşürmüyorsa, yola da iyi gidiyorsa iyidir. Seni düşürüyorsa, yola da iyi gitmiyorsa geri vereceksin. Şimdilik iyi, bir de yükte denemeli. İyi de, ne yüklemeli? Oduna gitmeli.’’
Hanımına seslenir,
- Hanım, Hanım!
- Huu! Ne var Hoca Efendi?
- Baltayı getir! Oduna gideceğim.
Nasrettin Hoca, baltasını alır, eşeğine biner, ormanın yolunu tutar, ormana varır, eşeğe yükleyecek kadar odunu keser, eşeğe yükler. Eşeğinin kulağına,
—Sen, şu yoldan eve gideceksin ben ormanı dolaşacağım. Bakarsın bir keklik, bir tavşan yakalarım. Akşama ziyafet çekerim.
Nasrettin Hoca, dereleri tepeleri dolaşa dolaşa köye gelir, umut ettiği avı bulamamıştır. Eşeğe odun yüklemeyle kendini avutur. Hanımına eşeği sorar. Hanımı,
- Eşeği ben mi sana soracağım, sen mi bana soracaksın?
- Yahu, ben eşeğe odunu yükledim eve gelmesini söyledim, ben biraz avlanmak istedim.
- Hoca Efendi, eşek senin dediğini anlar mı?
- Anlar, anlar.
—Demek ki ben önce gelmişim. O, adı üstünde eşek.
Nasrettin Hoca, bir müddet bekler... Eşeğin gelmeyeceğini anlayınca arkadaşını çağırtır:
—Hanım, ben yoruldum, Hasan’a söyle, Çakal Deresi’ne kadar gitsin, eşeği arasın.
Hasan eşeği aramaya gider, vakit geçtikçe geçer, akşam olma vaktine yaklaşır. Eşek yok, Hasan yok. Bu defa Hoca Nasrettin Hasan’ı aramaya çıkar. Çakal Deresi’ne kadar varır. Baksa ki Hasan bir yandan ıslık çalmakta, bir yandan türkü söylemekte.
Hasan’a,
- Hasan sen ne yapıyorsun?
- Eşeği arıyorum Hocam.
Nasrettin hoca içinden,’’Demek ki el, elin eşeğini, türkü söyleyerek ararmış.’’der.
Eşeği kendisi aramaya başlar, bıraktığı yerde bulur. Eşeğe,
—Sen, daha bıraktığım yerde otluyorsun. Madem otlayacaksın, biraz da kendi aklını kutlan şuralarda otla. Bak, çayırlara çayırlar; yemyeşil.
Nasrettin Hoca, Hasan’ı çağırır: ‘’ Hasan, eşeği buldum, seni kaybedip bir de seni aramaya gelmeyim, gel birlikte gideceğiz.’’ Hasan gelir, önde odun yüklü eşek arkada Hasan, Hasanın ardında Nasrettin Hoca yola koyulurlar.
Odun yüklü eşek sağ salim eve gelmiştir artık. Nasrettin Hoca, eşeğin yükünü indirir, hanımına seslenir:
-Hanım, odun geldi kasaptan ciğer alıp geliyorum, bir güzel pişir yiyelim.
Nasrettin Hoca, ciğeri getirir, hanımına verir. Hanımına: ‘’ Ben köy odasına gidiyorum, sen ciğeri pişir, ciğer pişene kadar ben gelirim.’’der ve köy odasına gider.
Hanımı, kızını komşularına yollar: ‘’ Teyzelerini çağır bize gelsin.’’
Komşuları gelir. Nasrettin Hoca’nın hanımı,
—Komşular, Hoca Efendi ciğer getirdi, bir yalan uydurabilirseniz o ciğeri size yedireceğim. Böylece kursağınız da bir et görsün.
Zöhre,
- Ben buldum yalanı. ‘’Ciğeri kedi yedi.’’ deriz.
- Ay kız aklınla bin yaşa emi! Madem yalan hazır, elimizi çabuk tutalım Hoca gelmeden ciğeri yok edelim.
Hanımlardan biri ateşi yaktı, biri ciğeri doğradı, biri pişirdi, biri sofrayı hazırladı hep birlikte yediler derken son lokmada Hoca’nın ayak sesi duyuldu. Kadınlar bin telaşla ortalığı topladı, sessizce köşelere oturdu. Hoca geldi, başköşeye bağdaş kurup oturdu:
—Hanım, getir ciğeri, yiyelim.
—Hoca Efendi, ciğeri kedi yedi.
—Kediyi getir, o zaman.
Hanımı kediyi getirir.
Nasrettin Hoca:
- Koş kızım, sen de kantarı getir.
Kızı kantarı getirir. Hoca Kediyi tartar. Kedi bir okka.
Nasrettin Hoca:
—Kedi bir okka. Ciğeri kedi yediyse, ciğer nerde? Bu ciğerse kedi nerde?
—Vallahi onu kediye sorun Hoca Efendi.
—Ben, sana sormasını, sorarım da günaha girmekten korkuyorum. Seni Allah’a havale ediyorum.
Hanımı ağlayarak,
— Ben gidiyorum.
—Nereye?
— Havale ettiğin yere.
—Bırak sen o yeri… Evin yolunu bilip, geri gelemezsin.
Hoca’nın hanımı evin yolunu bulup geri döner mi bilinmez, tek bilinen ağlayarak evden çıktığıdır.
Aradan aylar geçer Hoca’nın hanımı eve dönmez. Eve dönmeme sebebi, evi bulamaması mıdır, yoksa Hoca’ya kızgınlığı mı bilinmez.
Aylar geçtikten sonra halktan biri hocaya,
- Hoca Efendi, dün sizin hanımı aşağı mahallede görmüşler, ev ev dolaşıyormuş.
- İnanmam!
Halktan başka biri,
- Geçen gün de bizim mahallede görmüşler.
- Yemin de etseniz inanmam.
- Yemin ederiz Hocam!
.- Şimdi burada kaç ev var, bilen var mı?
Beyaz sakallı biri,
- Ben varım, Hocam!
- Veledi Hüseyin sen misin?
—Evet, Hocam.
—Sen söyle, o zaman kaç ev var?
— On yedi Hocam!
Benim hanım evden çıkalı üç ay oldu. Dedikleri gibi ev ev dolaşsa, on yedi günde bir de benim eve uğrardı.
Hoca hanesi üç kişiliktir; bir eşeği, bir kendisi, bir kızı. Hoca, ibadet saatlerinde ibadetini yapar, ders saatlerinde dersini verir, artan zamanda eşeği ile dertleşir. Evden çıkarken eşeği ile vedalaşır, eve gelişte eşeği ile hasbıhal eder.
İlk horoz sesinde uyanan Hoca, kendisinden önce eşeğinin yiyeceğini vermek istedi, ahıra yöneldi. O da ne? Eşek yok.
Hoca,
- Komşular! Eşeğim çalınmış gören duyanınız var mı?
İlk gelen komşusu,
- Hoca, kapıyı kilitlemiş miydin?
.- Kilitlemedim.
- O zaman suç senin. Kilitlemiş olsaydın böyle olmazdı.
.- Bu hırsızın hiç mi suçu yok?
- Yoktur Hocam!
Eşeği ile dertleşen Hoca, eşeğin yokluğunda kendi kendine konuşmaya başlar ’’ Hanım gitti. Eşek gitti… Bırak gitmesini, gitmesine gitsin de, cemaat; hanımını bırak, bir eşeğine sahip çıkamadı diyecek. Ne yapmalı biraz para bulup bir hanım, artan paraya da eşek almalı. İyi de nerden bulmalı? Buldum! Göle yoğurt mayalayacağım. ‘’
Hoca, elinde kepçe, yoğurt mayası, gölün yolunu tutar. Köyün meraklıları takılır peşine… Kepçeyle yoğur mayasını göle döker, başlar karıştırmaya…
Köyün meraklıları,
—Hocam, hayırdır?
—Hayır, hayır. Göle yoğurt mayalıyorum.
- Hocam, göle maya tutar mı hiç?
- Tutmayacağını ben de biliyorum.
- Biliyorsun da niye mayalıyorsun?
- Ben ya tutarsa diyorum.
Göle yoğurdu mayalayan Hoca, Öğle namazı için camiye geldiğinde yine köyün başka meraklıları:
- Hocam duydun mu?
- Neyi?
— Senin boz eşek, Mısır’a kadı olmuş.
- Bak sen şu yüce Allah’ın işine… Ben hep bu eşekte bir şey var diyordum. Ben, çömezlere ders anlatırken, kulaklarını dikip, dikkatli dikkatli dinliyordu.
Her sözü hikmet bilinip dilden dile dolaştırılan Hoca, Hakkın rahmetine kavuştuktan yıllar sonra araştırmacılar şöyle bir not düşer tarihin sayfalarına ’’Fıkraları’nın en büyük özelliği; hem düşündürücü olmasının yanında ders verici olmasıdır. Hayat mücadelesinde aklın ve bilginin önemine işaret eder. Kısa ömrümüz içerisinde bir birimizle iyi geçinmez gerektiğini vurgulayarak toplumsal dayanışmayı savunur. Hoca, bazı insanların zenginlik, şöhret gibi geçici şeylere gereğinden fazla değer vermesini alaycı bir üslupla eleştirir. Onun fıkralarının kahramanı; eşeği, hanımı, mahallenin çocukları, esnafı, komşuları… Bu kahramanlar bugünkü dönemde de var olabilecek kahramanlar. Bütün bu özellikler Nasrettin Hoca’yı ölümsüz kılar. Nasrettin Hoca, topluma vermek istediği bilgiyi; eşek aramada arkadaşlık dostluk ilişkisi, eşek alımında ticaretin kuralları, eşeğin kadı oluşunda eğitimin inceliği gibi fıkraları içerisinde kimseyi kırmadan ustaca vermeyi başarmıştır. Nasrettin Hoca’nın bütün fıkraları incelendiği zaman; sadece bir güldürü ustası olmadığını her alanda bir bilge olduğunu görürüz. Bugünkü kültürümüzde, toplumsal değerlerimizde, bilgide, bilimde Nasrettin Hoca’nın mayası var. O sadece gölü değil, kültürümüzü de mayalamıştır. ‘’
O mayanın tadı değil midir Nasrettin Hoca’nın fıkralarını tatlandıran?
SOSİS ALİ
Türkçe Öğretmeni ilginç bulduğu öyküleri sınıfa getirir bizzat sınıfa kendisi okurdu. Öyküyü okurken adeta kendinden geçer, dış dünya ile bağlantıları keserdi. Öyküyü okumadan önce sınıfa gerekli uyarıları yapar, sınıfın kendisini dinlemeye hazır olduğuna kanaat getirdiğinde kendisini okumaya kaptırırdı.
O gün daha kendisi sınıfı uyarmadan tüm sınıf dersi kaynatma bahanesine koro halinde:
- Öğretmenim biz sizin okudunuz öyküleri dersten daha çok seviyoruz, bugün bize ne okuyacaksınız?
Öğretmen kendisini havaya kaptırdı, ‘’ Arkadaşlar, bugün size Amerika’da gerçek yaşanmış olayı konu alan bir öykü okuyacağım. Öykü azmin başarmadaki gücünü göstermesi açısından önemli bir örnek o nedenle hepinizin çok dikkatli dinlemesini isteyeceğim. Benim, bakışlarınızdan kimin dinleyip dinlemediğini, kimin anlayıp anlamadığını çok iyi anladığımı bilmenizi isterim. Kimin dinleyip dinlemediğini soru sormadan bakışlarından anladığımı anlamışsınızdır. Öyküyü okurken gözüm üstünüzde olacak, en iyi dinlediğini tespit ettiğim öğrenciye soru sorup sözlü notunu ona vereceğim. Unutmayın en iyi dinleyen aynı zamanda en iyi anlayandır. Anlaşıldı mı? ’’ dediği anda tüm sınıf:
- Anlaşıldı Öğretmenim!
Öğretmen daha öyküyü okumaya başlamadan bütün öğrenciler bir zafer kazanmış sevinci ile birbirine bakışmaya başladı. Yüzlerinden kazanmış olmanın sevinci yansıyordu. O da yetmedi zafer işaretleri kalkıyor, iniyordu. Öğretmen öyküyü çıkartana kadar yer değişikleri yapıldı. Gerekçe hazır; ‘’ Öğretmenim, sizi daha iyi dinleyebilmek için ön sıraya geçtim, yanımdaki arkadaş konuşturuyor onun içinin ben arka sıraya geçtim, ben sağa, ben sola geçtim. Kısacası yer değiştirmeyen tek öğrenci kalmadı. Öğretmen içinden, ‘’ Uyarı nasıl da işe yaradı, not vereceğimi duyunca nasıl ciddiye aldılar.’’ diyordu.
Öğretmen, öyküyü okumaya başladı. Öykünün ilk cümlesinde kendini kaptırdı, sözcükleri olanca gayreti ile vurguluyordu. Tüm sınıf muhabbete çoktan başladı. Kimi kaş göz işareti yapıyor, kimi resimler gösteriyor, kimi işaretleşiyor, kâğıtlar yazılıp elden ele dolaşıyor öyle ki öğretmen bir cümleyi okuyana kadar kâğıt en arka sıradan, ön sıraya ulaşıyor yazılarak en arka sıraya dönüyordu.
Koca sınıfta dinleyen bir tek Ali vardı, o da öyküyü değil arkasındaki sırada oturan arkadaşlarının konuşmalarını dinliyordu. Arkasındaki sıradaki arkadaşlarının muhabbeti teneffüste birbirlerine çekecekleri ziyafetin muhabbeti… Yiyecekler, içecekler sayıldıkça Ali’nin içi gidiyor, ağzının suyu akıyordu. Ali konuşmaları daha iyi duyabilmek için arkaya yaslandıkça yaslanıyordu. Gözleri ile de öğretmenini takip ediyordu. Bu durum öğretmeninin dikkatini çekti. Ali’nin dinlediğini sanarak gözleri ile tasdik etti. Ali’nin tüm gayreti konuşulanların tek bir sözcüğünü kaçırtmamaktı. Arkadaki arkadaşının biri yanındakine soruyor:
- Kaç paran var?
- 20 lira.
- Ben de 30 lira var.
Ali, ‘’ 20 lira, 30 lira… 20 lira; 40 simit, tüm sınıfa yeter ayran dersen öyle.30 lira; 30 lira bir hafta yeter neler alınmaz ki…’’ diyordu.
30 lirası olan, 20 lirası olana ’’ Bugünkü ziyafetler benden. Yarında sen ısmarlarsın, söyle bakalım ne yemek istersin? ’’ diyordu. 20 lirası olan:
- Hamburger.
- Yanda içecek?
- Cola.
- Light mı, cappy mi?
Ali içinden, ‘’ Çocuklara bak, hem hamburger yiyorlar, yanda da cola. Bir de soruyorlar, light mı, cappy mi diye. Yuh be! ’’ diyordu.
Öğretmen, okumasını sürdürüyor, arada bir Ali’ye göz kırıyordu. Ali’nin kulağına öykünün sadece bir noktası takılmıştı. Öyküde hamam da üç gen iddiaya giriyor, üç genç hamamda giyeceklerini bırakacaklar, elbisesiz dışarı çıkacaklar ve bu şekilde hayatta kalma mücadelesi verecekler. Üç yıl sonra kim üç bin dolar biriktirse iddiayı o kazanacak, kaybedenler beş yüz dolar kazanana vereceklerdi. Ali hamburger muhabbetini dinlemeyi bıraktı, dolar hesabına daldı, kendi kendine ‘’ Üç bin dolar biriktirenin parası olacak, parası olmayan nasıl beş yüz dolar versin, neden parası olan olmayana vermiyor? ’’ diyordu. Bir an arkada ki arkadaşlarının konuşmalarını anımsadı, arkadaki arkadaşlarının parası var kendisinin yoktu. Parası olan olana ikramda bulunuyordu. Bugüne kadar sınıftan bir arkadaşı kendisine bir şey ısmarlamamıştı ama bir başkasına yani parası olana hep ısmarlamışlardı. Demek ki bu işler böyle oluyor. Para yiyecek, para içecek, ziyafet, dost, para, para… Ah Napolyon, Ah!
Ali, arka sıradaki arkadaşlarının muhabbetine kendini yine kaptırdı. Arkadaki arkadaşının biri öbürüne teneffüs ziline kaç dakika kaldığını soruyor, öbürü yirmi dakika kaldığını söylüyor, bu defa öbür teneffüste neler yenileceği, bir öbür teneffüste neler yenileceği, bir sonraki gün ne yenileceği sıralanıyor, liste uzadıkça uzuyor; hamburgerler, poğaçalar, açmalar, salamlar sosisler, tostlar, meyveliler, gazlı içecekler, lightler, cappyler…
Ali’nin iç çekişi hat safhada, ağzı sulandıkça sulanıyor, kafa geri gidip gidip geliyordu. Kendini tamamen unutmuş salamların, sucukların içine dalmıştı. Kendini tutamasa bağıracaktı, ‘’Gelsin, salamlar, sucuklar, coca colalar.’’
Öğretmenin öykü okuması bitti. Bütün öğrencilerin gözü öğretmene yöneldi. Öğretmen mutlu oldu, öyküyü okumayı iyi ettiğine inandı, öyküyü yorumlamaya başladı:
- Arkadaşlar, öyküyü hepinizin can kulağı ile dinlediğini gördüm hepinize teşekkürler. Öyküde azmeden insanların neleri nasıl başarabileceklerini gördünüz. Azim, azim. Azim başarının göbek adı. Başarmak için önce başaracağınıza inanacaksınız sonra azmedeceksiniz. Yılmayacaksınız. Tabi ki öncelikle neyi başaracağınızı bilmeniz gerekir. Hedef, hedef… Hedefsizlik rotasız gemiye benzer.
Bütün sınıf koro halinde’’ Haklısınız Öğretmenim, öyküyü çok beğendik bir daha okur musunuz? ’’ diyordu.
Öğretmen, ‘’ Arkadaşlar, öykü bir defa okunur, öyküde önemli olan mesajı alabilmektir, içinizde mesajı alamayan var mı? ’’ diye sorduğunda, bütün sınıftan ‘’ yok’’ cevabını aldı. Bunun üzerine konuşmasına devam etti,
- Arkadaşlar, ben mesajı hepinizin aldığına eminim verdiğiniz cevapta kuşkum yok. Bence Ali arkadaşınız mesajı almanın yanında öyküyü bire bir yaşadı. Ben arkadaşınızı kutlarım, öyle güzel dinledi ki öykünün bir cümlesini bile kaçırmadı. Dinleyici, okuyucu beğendiği olay yazılarında kendini kahramanların yerine koyar, onlarla birlikte sevinir, onlarla birlikte kızar, Ali de aynen öyle yaptı; zaman zaman yerinden fırlayacak gibi oldu, zaman zaman kendisini frenlemiş gibi ya da kendisine karşı bir saldırıdan kendini koruyacak gibi geri çekti. Gözlerini hedeften hiç mi hiç ayırmadı. Demek ki Ali’nin de elde etmeyi çok istediği bir şey var? Nedir Ali elde etmek istediğin şey?
- Sosis, Öğretmenim.
Tüm sınıfta bir kahkaha, öğretmen şaşkın… Birden Ali’nin kendisi ile alay ettiğini düşünerek Ali’yi azarladı, çıkardı not defterini bir de sıfır verdi. Bu defa Ali Şaşkın…
Ali, ne öğretmenine anlatabildi, ne arkadaşlarına, arkadaşlarının yediklerine nasıl iç çektiğini.
O dersten sonra Ali’nin adı Sosis Ali kaldı.
PROBLEM PROBLEMİ YUTARSA
Anne, akşam yemeğini hazırlama telaşında, baba Tv’de taraftarı takımın gol atması peşinde. Can ödevleri tamamlamanın peşinde…
‘’Semih aldı topu, rıdvana verdi. Rıdvan şut. Top tac. ‘’
Baba’’ Be şerefsiz, o pas taca çıkartılır mı? Allah senin belanı versin! ’’
Anne bir mutfak, bir oda; mekik dokur. Her odaya girişte babaya bir taş. ‘’ Bırak şu elinden kumandayı, işin bir ucundan da sen tu! .’’
‘’’Hasan topu Mikoviç’e verdi, Mikoviç Oktava’ya. Oktava şut ve gol sayın seyirciler. Mac 1-0 oldu.’’’
Baba ‘’ O gol yenir mi? Öküz gibi durursan kalede çok gol yersin daha! ’’
Annenin sesi yükselir’’ Herif, sana diyorum, sana, madem bana yardım etmiyorsun, kapat televizyonu çocuğun ödevine yardımcı ol! ’’
Baba,
- Hanım git başımdan, sinir tepemden aşkın.
- Sinir benim tepemden aştı, paçalarımdan dökülüyor.
- Topla paçalarını, sen sofrayı hazırla.
- Emrin olur, başka bir emrin. Başının altına yastık koyayım rahat izle. Al eline kumandayı, maçı sen yönet. Sen yıldızlardan da iyi top koşturursun, golleri de sen atarsın.
Anne dediğini yaptı. Beyinin başının altına bir yastık koydu. Beyinin keyfine diyecek yok. Geçti beyinin karşısına, baktı beyinin gözünün içine…
‘’Rıdvan rakipten aldı topu. Rıtvan kaleye yöneldi. Kale boş. Rıdvan şut! ’’
Anne çekti Tv’nin fişini.
Babada sinir kat sayısı hâkimiyet sınırın bir mil ilerisi. Fırlattı kumandayı, Tv’ye mi hanımına mı belli değil. Kumanda pencerenin çerçevesine çarptı. Kumanda param parça…
Anne sakin. Anne mutlu ‘’ Otur rahatça maçını izle, birazdan yemeğin de önüne gelir! ’’ dedi ve mutfağa gitti.
Anne gitti elinde defter Can geldi ‘’ Baba ödevlerim var. ‘’ Baba ödevlerini kendin yapmayı öğreneceksin.’’ Can ‘’ Yapamadıklarım var baba.’’ Yapamadıklarını öğretmenine soracaksın.’’ Can ‘’ Öğretmen kızıyor baba.’’ Baba’’ Öğretmenin beni kızdırmasın eve ödev vermek yasak, şikâyet ettirmesin kendisini.’’
Anne, babanın karşısında. ‘’ Bu çocuğu ben başkasından almadım, baba mısın nesin? Çocuğunun bir ödevine yardımcı olmaktan acizsin. Oldu olacak bilmiyorum de kurtul.’’
Baba, Tv’ elle kanal arama mücadelesinde.
Can tekarlıyor ‘’ Baba ödevim var! ’’ Anne tekrarlyor ‘’ Çocuğun ödevi yapılmadan sofraya oturmak yok! .’’
Baba yakaladı kanalı.
‘’ Maçın son dakikaları. Beraberliği Semih’in atacağı şut belirleyecek. Semih aldı topu. Semih Şut! ’’ Televizyonun fişi yine çıktı.
Baba saçını başını yolmada. Anne tekrarda ‘’ Çocuk bekliyor! ’’ Can tekrarda ‘’ Şu soru baba.’’
Baba aldı defteri. Baktı probleme. Problem yaş poblemi ‘’ Babanın yaşı senin yaşınının iki katının 10 fazlasıdır. Annenin yaşı babanın yaşından5 eksiktir. Annenin yaşı kaçtır? ’’
Baba yazdı deftere,
‘’’Annemin bağırması babamın bağırmasından yüz fazladır. Annemin bağırması kaçtır? ‘’
Can ertesi gün hiç bakmadan defterini götürdü. Ödev kontrolünde gönül rahatlığı ile açtı. Ödev kontrolü kendine geldiğinde öğretmen dikkatlice okudu. Can’a ‘’ Bu ödevi kim yaptı? Can ‘’’ Babam yaptı öğretmenim.’’ Öğretmen ‘’ Tahmin etmiştim.’’ Can ‘’ Babam yüksek mimardır öğretmenim. Öğretmen ‘’ Belli oluyor, bak bakalım baban nasıl çözmüş? ’’
Can probleme baktı. Problemde ’ ‘Babanın yaşı senin yaşınının iki katının 10 fazlasıdır. Annenin yaşı babanın yaşından5 eksiktir. Annenin yaşı kaçtır? ’’
Öğretmen’’ Bu problemi babana söyle, annene çözdürsün.’’ Can atıldı devreye ‘’ O problemi çözmede ne var ki? ’’ dedi. Öğretmen ‘’ Tamam, o zaman kalk tahtaya çöz de görelim.
Can tahtaya kalktı.
Öğretmenim, ‘’ Babam bağırdığında annem bağırmaya başlamışsa babam susar. Bu durumda babamın bağırmasına 1 dersek annemin bağırması da 100 ise 1+100=101 olur.
Öğretmen Can’ın defterine yeni bir ev ödevisi sorusu yazdı ‘’ Babanın bağırma kat sayısı+ Annenin bağırma katsayısı x Can’nın yaşadığı korku: 100=?
Bu problem problemlerin yutanı olmuştu. Kalem yazmaz, dil söylemez olmuştu.
Can okulu bitirmişti. Anne baba problemi çözmeye çalışıyordu.
ŞEHİDİN İLK DAMLASI VATANINA SON DAMLASI OCAĞINA DÜŞER
Salih’in evi alışıla gelmiş günlerden farklı bir gün yaşıyordu. Salih’in büyük oğlu, küçük oğlu Can’nı öpmüyor, Can’la oynamıyordu. Abisi Can’nın tanıdığı tanımadığı büyüklerin elini öpüyordu, abisini büyükler öpüyordu. Abisini annesi öptü. Annesi hıçkıra hıçkıra ağlıyor, dönüp dönüp abisine sarılıyor. abisi, annesinin elini öpüyor. Abisi, babasının elini öpüyor, babası abisini…
Abisi Can’ı öpüyor. Can şaşkın.. Abisi, ‘’Hoşcakalın.’’ diyor. El sallıyor. Abisi gözden kayboluyor. Anne, ağlamaya devam ediyor. Baba sesizliğe bürünmüş, bakışlar durgun. Eş dost akraba,’’ Allah kavuştursun.’’ diyor. ‘’Sayılı gün tez biter.’’ diyor. ‘’Allah sağ salim dönüşünü nasip etsin.’’ diyor. Annesi soruyor, ‘’Kınalı kuzum sağ salim döner mi? diyor. Eş- dost, ‘’ İnşallah.’’ diyor. Can, olan biteni anlamaya calışıyor. Kulaklarında büyüklerin sözleri yankılanıyor. Sözler peş peşe, ‘’ İnşallah, şaş Allah, sağ sağ, salim, salime, selim’, ’Kınalı kuzu’’ İyi de evde kuzu yok. Bir tek Can’nın bildiği ‘’ Miyav’’’ var.
Evde bir sessizilik bir sessizlik… Salih gitmiş, eş dost dağılmış. İçin için ağlayan bir anne, duvarla bütünleşmiş bir baba… Babanın kucağında Can. Can şaşkın… Babaya bakıyor, baba evin yedek duvarı. Can bilse nabız atışını yoklayacak. Nefes alıp verdiği, nabızlarının attığı kuşkulu.. Anneye bakıyor, anne gök gürültüsüz yağışta, Gözyaşı, sel. Dökülen gözyaşları şalvarının oluşturduğu vadide toplanıyor. Şükür eşyalar güvende. Can anlıyor, üzücü bir durum var. Başlıyor sorulara,
- Baba, anne niye ağliyi?
- Oğlum, abini askere yolladık.
- Asgerlik kötü bi şey?
- İyi bir şey oğlum.
- Anne niye ağliyi?
- Oğlum annen sevinçten ağlıyor.
- Abi ev garanlik olince geliy?
- Gelmeyecek oğlum.
- Ev şavk olunca geliy?
- Ev aydınlık olunca da gelmeyecek oğlum.
Can, fırlıyor babanın kucağından, oyuncağı elinden alınmışçasına basıyor çığlığı. Çığlık sesi bastırdı annenin çığlığını. Çığlık sesi, durdurdu annenin göyaşlarını… Anne, adı üstünde anne… Anne hemen aldı Can’ı kucağına, öptü, okşadı. Gözlerinin içine baktı, ‘’Niye ağlıyormuş benim bir tek yavrum? ‘’ Bir tek’’ sözü sevgi göstergesi mi, yoksa gerçekten tekliğin ifadesi mi? Can’da gözyaşları yerini titremeye iç çekişlere bırakır. Can annesinin sorusuna cevabı verir,
- Abi getdi, getdi.. Beni payka kim götüycek, kim oyuncak aliycak? Ben kime abiy diycem?
- Gelecek oğlum, gelecek?
- Ne zaman?
- Askerliği bitince gelecek oğlum.
Can yüzünde kalan son gözyaşı damlaları gömleğinin kolu ile siler. İç çekişler, titremeler bitmiştir. Şaşkınlık devam ediyor. Can, babaya döner. Hecelenen sorular peş peşe;
- AA- as-kee-ker-lik ney?
- Oğlum, askerlik bir çocuğun büyümesi. Büyümesi erkek olmasıdır. Bak, abin büyüdü, erkek oldu, asker oldu. Sen de büyüyeceksin.
- Ben erkek olcem mi?
- Olacaksın oğlum?
- Asger olcem?
- Olacaksın oğlum.
- Ben mama yiyecek, mama çok yiyecek, büyecek erkek olacak, asger olcek, abiye gidecek.
Anne devreye girer:
- Ben sana mama yedireyim çabuk büyü.
Can’nın mama yeyişi; mama yeyiş yarışmasından daha hızlı… Mama yeyiş Can’a bütün üzüntüyü unutturmuştur.
Can uykuda. Can, yüzüyor derin rüyalarda. Can asker elbisesi giyor. Can’ın eli silahta. Can çığlık atıyor, ‘’ Silah, boyumdan büyük, silah agir, galdiremiyem! ’’ Çığlık annenin uykularını böler. Anne yüreği….. Anne Can’ı öper, okşar. ‘’ Oğlum büyecek, oğlum asker olacak.’’ Can derin uykuda. Can koşuyor rüyadan rüyaya. Can koşuyor düşman peşinde. Can’da çığlık,’’Düşman gaçma! ’’
Sabah Can kahvaltıda. Bu can başka Can. Can sofrada ne var ne yoksa hepsinden yiyor. Mama devri bitti. Can büyüme yolunda. Kaşık elde. Kaşık dalıyor her tabağa. İki kaşık dökülüyor ele yüze. Bir kaşık buluşuyor ağızla. Lokmanın biri yutulmadan biri daha. Anne,
- Yavaş ye oğlum, boğazına tıkılacak.
- Çok yiyiycem, yiyiycem, böyiycem, böyiycem, asger oliycem.
Can bahçede…
Can sokakta. Can tek başına oyun aynuyor. Can’nın tek oyunu askercilik. Can koşuyor, can yakalıyor. Yakaladığı çoğu kes bir ağaç dalı, bir odun parçası, bir taş, bahçeye atılmış bir eşya parçası; her biri can için bir düşman.
Can, ola ki bir yaşıtını bulursa ‘’ Benle askercilik oyniy min? ’’ Derse ki arkadaşı ‘’Oynayalım.’’ Can, ‘’ Sen düşman ol, ben asger, sen gaç, ben seni yakaleyim.’’ Arkadaşı derse ki’’ Sen düşman ol.’’ Can kabul ediyor. Amaç askercilik oynamak.
Can düşman, arkadaşı asker. Can koşar, bahçe bahçe, sokak sokak. Can düşer, can kalkar, arkadaşı kovalar, arkadaşı yakalar. Can düşer, can kalkar. Can savaş kaçkını... Elbisesinde yırtılmadık yer, vücütta çizilmedik yer kalmaz. Can’ da üzülme yok, can’da ağlama yok. ‘’ ‘’Asker ağlamaz.’’
‘’Can asker olacak. ‘’ Askercilik, Can’ın oyunu,, askercilik Can’ın rüyası. ‘’ Can asker olacak.’’ Canın babası Can’a asker elbisesi alıyor. Can’daki sevinç asker olmadan da öte. Can giyiyor elbisesini. Elbiseye bakma sevini saman alevi… Can’dan ilk soru gelir:
-Hani silagim? Silagsiz asger oliy mi?
Baba biliyor silahsız asker olmaz., Baba biliyor silah ölüm.. Baba Can’ın dünyasında oyuncak da olsa silah olsun istemiyor.
Can, tekrar sorar,
- Bana silag alcan mi?
- Oğlun silah düşmana kullanılır, burda düşman yok, bir ben var, bir annen. Silahı sen asker olunca verecekler. O silahla düşmanın peşinden gidersin.
- Çok yemek yiycem, yiycem, çabucak büyiycem, asger oliycem.
- Tamam oğlum, sen büyü, büyü asker ol.
Günler geçiyor, Can oynuyor, Can yiyor, Can büyüyor. Can soruyor, baba cevaplıyor.
Can oyun oynuyor, annenin gözü televizyonda, kulağı şehit haberlerinde. Her şehit haberinde gözünün önüne kınalı kuzusu gelir. Her şehit haberinde kendisini yatak odasına atar, gözyaşlarını yanaklarında süzer.
Anne TV karşısında.Anne yerinden fırlar, ‘’ Allah kahretsin, yine şehit, yine şehit.’’ Can,
- Şehit nediy?
Baba çaresiz, sözcükler boğazında düğümlenir.Can sorar,
- Şehit kim diy?
Baba tane tane anlatır’’ Askerde vatan uğruna.. ‘’ (Bir türlü ölen sözcüğü çıkmaz ağzından.)
Can,’’ Her asker şehit miy? ’’ diye sorar. Baba,
- Değildir oğlum. Sadece ölene şehit denir.
Artık her şehit haberinde bir asker öldüğünü Can da anlamaya başlamıştır. Her şehit haberinde babasının bakışlarındaki değişiklik, annenin gözyaşları Can’ın yüreğine de absinin ölüm korku tohumlarını serpmeye başlamıştır.
Can’ın ‘’ Asker olacağım.’’ Sözüne bir yenisi eklenmiştir. ‘’ Ben asker olacağım, abiyi ben koruyacağım.’’
Can’ın soruları değişmiştir. ‘’ Abim ne zaman gelecek?
- Az kaldı, oğlum.
- Günler geçmiş ‘’ Ne zaman’’ sorularının yerini ‘’ Kaç gün’’ soruları almıştır.
Günler azalmış azalmış son bir rakamına düşmüştür. Her çalan kapı zilinde, her açılan kapıda abi geldi beklentisi son çalan telofanla birlikte uçup gitti. Çalan telefonda abi ‘’ Teskere bıraktım, onbaşı oldum.’’ diyordu. Babanın yalvarmaları, annenin çığlıkları fayda etmedi, verilen karara.
Anne dövünüyor, anne hıçkırıyor. Can soruyor,
- Abi şehit mi oldu?
Baba cevaplıyor:
Şehit olmadı, onbaşı oldu.
- On başlı mı oldu, başı mı kesildi?
- Oğlum onbaşı; komutan. Abin askerliğini bitirdi, komutan oldu.
- Ben asker olunca on başlı olacağım
- Oğlum sen binbaşı olacaksın.
- On başlı on kişinin komutanı, bin başlı bin kişinin komutanı.
Can artık oyun oynamıyor. ‘’ Komutan oyun oynamaz.’’ diyor.
Annenin gözü televizyonda, kulağı şehit haberlerinde. Can’da bitmeyen teselliler. ‘’ Ben komutan olacağım, abimi ben koruyacağım.’’
Can okulda. Can artık ‘’ Binbaşı’’ diyebiliyor. ‘’ Ben okuyup binbaşı olacağım.’’ diyebiliyor.
Can’ın okulda ‘’ Binbaşı olacağım.’’ deyişi bir gün sürdü. Ağşam eve geldiğinde evde ilk defa görülmemiş bir kalabalık, görülmemiş bir ağlama kargaşası görüyordu. Can annesinin ağladığını her gün görmüştü babasını ilk. Baba ağlıyor baba ‘’ Ben öldüm.’’ diyor. Can ‘’ Baba ölen abim.’’ diyor. Baba,‘’Oğlum, şehidin ilk damlası vatanına, son damlası ocağına düşer. O damla beni, anneni her gün öldürür.’’ dedi.
Can kendi kendine ‘’ Abi öldü, baba, öldü, anne öldü, ben yaşıyor muyum? ’’ diyordu.
Sahi, Can yaşıyor mu? Sahi, yaşayan bedenler kaç ölü beden taşır can bedende?
SİFONU ÇEKTİM
Her anne bir Karatay… ‘’Çocuğuma ne yeddireceğimi, nasıl yedireceğimi en iyi ben bilirim! ’’ diyor. ‘’ Tabağına ne koyarsam onu yer, hele bir yemesin! .. Açarsın ağzını, tıkarsın lokmayı ağzına, kaşığın sapı ile tulum peyniri basar gibi basarsın. Lokma nimettir, çocuğum yemedi diye lokmayı çöpe döken kadınlar var ya kadınlar hiç mi hiç Allah korkusu yok. Afrika’da, Somali ‘de milyonlarca çocuk açlıktan ölürken biz de milyonlarca ton yiyecek çöpe gidiyor. Yazık, Yazık! ’’ Allah sizi inandırsın daha tek lokmayı çöpe atmadım, kurban olduğum Allahım attırmasın.’’ diyor.
Her anne- baba bir Cüceloğlu… Kimi baba ‘’ Çocuğa nasıl yaklaşılır en iyi ben bilirim, testten başını kaldırdı mı basarsın sopayı. Bak bakayım bir daha kaldırabiliyor mu?
Kimi anne ‘’ Çocuk çalışırken işi gücü bırakacaksın. Çamaşır, bulaşık bekler. Çocuk beklemeye gelmez. Çocuğun başında nöbet tutacaksın, elin ensesinde olacak. Başını kaldırdı mı elin ensesinde olacak. Nefes aldırmayacaksın. Nefes aldırmayacaksın ki okuduğunu sindirsin. Bir nefes aldı mı bütün okudukları uçar gider. Çocuk öküzün trene baktığı gibi bakar kalır ardından…’’ diyor.
Oldum olası derslerden anlamam. Testlerden hiç mi hiç anlamam. Tek tutkum futbol. Bir de vurdulu kırdılı filmler, az da olsa polisiye romanlar… Bunları annene gel de anlat. Anlatamadım tabi ki. Bir anlaşma imzaladım annemle. Anlaşmayı rızamla imzaladım dersem hâşâ, yukarda Allah var, çarpar. Anlaşmayı mecburiyetten imzaladım. On teste karşılık bir sayfa roman okuyabilecek, yüz testte karşı bir saat top oynayabilecektim. On test, yüz test kolay. Topu topu topu yüz harfi yuvarlak içerisine alacaksın. Gel gelelim topu nasıl oynayacaksın? Diyeceksiniz, tutkusu olan biri top oynamayı niye dert edinir? Okuldan 3.00’te çıkıyorsun, eve gelişin 3.30. Üzerini değiştirdin, yemeğini yedin saat oldu 4.30. Yüz test çözdün oldu saat 6.30.. 6.30’da hava kararmış, sokaklar boşalmış, topu kiminle oynayacaksın.
Kendi kendime dedim ki ‘’ Testi, fazlası ile çöz, top oynamayı hafta sonuna kaydır, hafta içi haklarını da ekle üstüne, hafta sonu iki gün doya doya top oyna.’’
Okuldan eve geliyorum, geçiyorum testin başına. Dikiliyor annem başıma. Sorulara bakıyorum, sorular bana bakıyor. İşin garibi ben soruları görüyorum, sorular beni görmüyor.
Önce soruyu okurmuş gibi yapıyorum, sonra başlıyorum düşünmeye, bir yandan düşünüyorum, bir yandan her satırın altını iyicene çiziyorum. Arkadaşlar öyle yapıyordu. İyi kötü sekiz senede sekiz harf öğrenmiştim. A, B, C, D, öğrendiğim harfler arasındaydı. Düşünmeyi sindirdikten sonra gözüme kestirdiğim harfi dairenin içine alıyorum. Annem başlıyor saymaya, ‘’ Bir’’ Ben daire içine alıyorum annem ‘’ İki’’, ben daire içine alıyorum annem sayıyor ‘’ Üç, dört…….., doksan dokuz…’’ Çoğu kez yüz demeden uyumuş kalmıştır.
Ben test çözdükçe daha doğrusu çözer gibi yaptıkça annem kendini kaptırıyor. Test çözer gibi yaptıkça dedim, ben asla yalan söylemem, yalan söyleyenden hoşlanmam. Bu huyumdan değil mi sınıfta çok az arkadaşım oluşu.
Ben test çözer gibi yapıyorum annem coşuyor. Ben test çözer gibi yapıyorum annem coşuyor. Her daire içine aldığım cevap şıkkı annemde rakip takımın kalesine atılan bir gol sevinci. Test çözme oyunu nerdeyse bana top oynamayı unutturdu unuttururacak. Ben çözdükçe annem gaza geliyor ‘’Yatmadan önce on test daha çöz, aklında kalır.’’ Sabah kalkıyorum ‘’ Dur, yüzünü yıkamadan on soru çöz! ‘’ Sofraya oturacağım ‘’Oturma, on test çöz, iştahın açılır! Sıkışmışım tuvalete gideceğim ‘’Dur, sık dişini, on test çöz, dirayetini arttırır! ’’ Tuvaletten çıkıyorum ‘’ Ara verme, araya soğukluk girmesin hemen on test çöz! ’’
On test; yatak duam, on test, iştah açıcım, on test; isal sökücüm, on test yemek üstü sindirim kolaylaştırıcı meşrubatım, bol köpük ayranım. On test hayatım.
On test annemin sevinci. Annemin övünç kaynağı. Komşularımıza nasıl hava atar bir bilseniz ‘’ Benim oğlan var ya, benim oğlan, on test çözmeden yatağa girmez, benim oğlan var ya benim oğlan, on test çözmeden sofraya oturmaz. Benim oğlan var ya, benim oğlan on test çözmeden tuvalete gitmez. Benim oğlan on test çözmeden tuvaletten çıkmaz.
Annemin test sevinci birinci TEOG sınavına kadar katlayarak sürdü. Allahtan TEOG sınavı çabuk geliyor yoksa annemin mahallede tek dostu kalmayacaktı, anemi yolda sokakta kim görse yolunu değiştirirdi. ‘’ Şimdi yine başlayacak, oğlum var ya oğlum, diye.’’ diyerek.
TEOG sınavında annemin yerini kafesinden fırlayacak bir aslan aldı. Annelik dürtüsü olmasa beni tek pençede parçalayacaktı, ben TEOG’ta sıfır almıştım. Annemin ilk sözü ‘’ Bunu bana nasıl yaparsın? ’’ Beni derin bir düşünce aldı TEOG’a niçin girmiştim, anneme bir şey yapmak için mi? Cevabını bulamadım, anneme verilecek cevabı buldum. Bülbül gibi şakıdım’’ Canım annem, cicim annem, vallah billâh sınav başlamadan öncede yüz test çözmüştüm, hepsi de doğru idi. Sınav başlamadan önce bir sıkıştım bir sıkıştım, koşa koşa tuvalete gittim. Tuvalete zor yetiştim. Sınava geç kalmamak için bir yandan pantolonumu çektim bir yandan sifonu. Sifonu çektim, bütün cevaplar uçup itmiş. Sınava girdiğimde hiçbir şık gözükmüyordu, soruda A, B, C, D var, cevap anahtarında küçük küçük kutucuklar var, o koca soruları ben küçücük kutucuklara nasıl sığdırılacağını bilemedim. Söz, yarın ben o sifonu kırarım.’’dedim. Annem ‘’ Sen sifonu kırmadan ben kafanı kracağım.’’ dedi demesine. Tabi ki kırmadı, kırsaydı ikinci TEOG sınavından nasıl sıfır alacaktım?
Kayıt Tarihi : 23.1.2016 19:08:00
Şiiri Değerlendir
© Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve / veya temsilcilerine aittir.
Bu şiire henüz hiç kimse yorum yapmadı. İlk yorum yapan sen ol!