Yardan ayrı gönül mülkü durur sultanı yo ...

Yardan ayrı gönül mülkü durur sultanı yok
Mülk ki sultanı yok cismi durur ki canı yok
Ali Şir NEVAİ
Gönül soyut bir kavramdır,soyut bir kavramla somut olan mülk kelimesi birleştirilerek tecahül-ü arif sanatı yapılmıştır.Gönül mülkü kelimesini Yunus EMRE de şiirlerinde sıkça kullanmıştır.
Gönül bir derya-ummandır kimi kez kimi kez de şarkta ve garpta eşi benzeri varlığı olmayan bir Zümrüd-ü anka,bir Hüma…Kaf dağının ardındaki sevgilisine uçmaktadır gece gündüz.
Bu yolda engel tanımaz,uçsuz bucaksız sonsuz denecek mesafeleri bir kanat çırpışında geçer gider.
Gönül öyle bir saraydır ki yere göğe sığmayan yüce Mevla kulun kalbine sığar.Çünkü; mü’min kulun kalbi sonsuzluğun sırrına ermiş,Kur’anda belirtildiği gibi iki yay misali birleşmiştir.İki ok yayını birleştirdiğiniz zaman ortaya bir daire çıkar işte mü’min kulun kalbi bir dairenin eksik olan parçası gibi