Hozan Aydin Antoloji.com

dengbej

29.04.2009 - 03:15

DENGBÊJ lik

Dengbêj lik Kurd halkının en eski, kültürünün temel alt yapısı ve onun için toplum bilimi, Filozofluk, sözlü edebiyat vede siyasi ve tarihi bir misyondur. Büyük bir el ve iş birliği ile Kurd lerin ülkeleri işgal altına alınmış ve Kurd ler kendi toprakları üzerinde yalnızlaştırılmıştır.! Kurd lerin dili yasaklanmıştır.! Özellikle kuzey Kurdistan da Kurdler, kendi dili ile okumamış ve yazmamıştır vs. Fakat Kurd kültürü, söz (Klam) , şarkı (stran) , hikaye, folklor ve kılık kıyafet yönü ile çok zengin vede çok güçlü bir temel taştır. Kurd ler bu temel taş niteliğindeki kültürlerini, Dengbêj ler sayesinde omuzlayıp büyük bir itina ile koruyup günümüze taşıyabilmişlerdir. Dolayısıyla hiç kimsenin, Kurd lerin bu yönünü yok etmeye gücü yetememiştir.! Kurd Dengbêj leri Kurd ler içiınde, köşk-saray, köy-kasaba, dağ-taş, ova-yayla demeden çok gezmişlerdir. Kurd lerin yaşamlarını çok yakından görmüş, çok iyi tahlil etmiş, cok iyi tanımış vede birlikte paylaşmıştır. Baştan başa doğayı, gülü-çiçeği, konuşmayı-sohbeti, insanların içinde kalmış söyleyecekleri, acı-tatlı, hikayeleri, gizli sevdaları, kavgaları-ihanetleri, yiğitlik-kahramanlıkları vs. Kurd lerin yaşamlarını her yönü ile sözlerinde (Klam) larında cok açık-berrak ve büyük bir özenle dile getirmişlerdir. Dengbêj ler, doğanın, ovaların-yaylaların, özelliklerini, güzelliklerini, bazen yarin gerdanında işlemişlerdir. Bazen bir Dilber den bir buse alabilmek için, falakaya yatıp, ayağının altına yüzbir sopa, zindanlarda yüzbir yıl idam cezasına razı olmuşlardır. Bazen türlü-çeşit kumaş olup, kendilerini bir güzelin endamından, boyundan, aşağı salıvermiştir. Bazen bir yiğidin elinde kalkan olup zulme karşı durmuşlardır vs. Dengbêj odalarında, dinleti ahengi içerisindeki topluluktada çok iyi bir kültürel eğitim vede örgütlülük yönüde cok ciddi anlamda ortaya çıkıyor.

Bugün Kurd halkı, dilinin, kültürünün tarihi gerçekliğinin çağımıza taşınmasında, Dengbêj lerine borçludurlar.