Hasan Koca - Hakkında Yazdığı Tanıtım Yazısı


Hasan Koca HASAN KOCA ŞİİRİ: BİÇİM VE ANLATI NOTLARI

1. BİÇİMSEL ÖZELLİKLER
Hasan Koca’nın şiiri, modern Türk şiiri içinde biçimsel cesareti, duygu ile biçim arasındaki dengeyi ve zamansal kırılmaları ustalıkla taşıyan özgün bir şiir evreni sunar. Şiirlerinde geleneksel nazım biçimlerinden serbest yapıta, düz yazı şiirden tipografik şiire kadar uzanan bir çeşitlilik yer alırken; bu çeşitliliği bir şair kimliğiyle tutarlı kılan yapısal unsurlar belirgindir.

— Em Dash (—) Kullanımı:
Hasan Koca, şiirlerinde em dash işaretini anlamı askıya almak, duyguyu bölmek, içsel çalkantıyı dışavurmak ve bilinç akışı benzeri bir geçiş yaratmak için yoğun biçimde kullanır. Bu işaret, şiirde bir tür nefes boşluğu ya da iç konuşma olarak işler.

— Boşluk ve Sessizlik:
Bazı dizelerin yalnız bırakılması, sözcükler arası boşlukların artırılması ya da söylenmeyenin söylenenden fazla olması, Hasan Koca şiirinde önemli bir anlatım aracıdır. Bu durum, okuru şiirin boşluklarında gezinmeye zorlar.

— Tipografik Yapılar:
Bazı kelimelerin alt alta, kimi zaman sayfanın ortasında ya da kenarında yer alması; harflerin ya da sözcüklerin vurgu için biçim değiştirmesi, şiirde görsel bir yapı kurar. Bu hem görsel şiirle hem de dramatik şiir geleneğiyle ilişkilidir.

— Zamanlar Arası Geçiş:
Hasan Koca’nın şiirlerinde zaman, düz bir çizgide akmaz. Geçmiş ile şimdi aynı dizede karşılaşabilir, kipler arasında geçiş yapılabilir. Bu durum, şiirde bir ‘anı’ değil bir ‘zaman yarığı’ yaratır.

— Tarih Düşülmüş Şiirler:
Şiirlerin sonunda yer alan tarih bilgisi, yalnızca yazıldığı anı değil, şiirin içindeki zamanı da belirler. Bu tarih hem bir tanıklık hem de edebi hafıza işlevi görür. Hasan Koca’nın şiir takvimi, şiirin metin dışı bağlamıyla birleşmesini sağlar.

— Sahneleme Etkisi:
Şairin tiyatro geçmişinden gelen alışkanlıkla, bazı şiirlerde dramatik monolog ya da karşılıklı konuşma izlenimi veren yapılar yer alır. Bu da şiire bir sahne havası katar, okuru izleyiciye dönüştürür.

Bu biçimsel öğeler, Hasan Koca şiirinin tanınabilirliğini artırmakta ve onu çağdaş Türk şiirinde özgün bir yere yerleştirmektedir.

2. TEMATİK KATMANLAR
Hasan Koca’nın şiiri, yalnızca biçimiyle değil, tematik derinliğiyle de kendine has bir şiirsel evren kurar. Bu evrende zaman, kimlik, aidiyet, terk edilme ve içsel yalnızlık gibi temalar öne çıkar. Temalar, birbirine paralel katmanlar halinde ilerler ve okuru sadece bir anlamın değil, çoklu anlam kümelerinin içine çeker.

— Geçmişe Bugünden Bakış:
Hasan Koca şiiri, geçmişe özlemle değil, bugünün mesafesiyle yaklaşır. Bu yaklaşımda nostalji değil; hatırlama, hesaplaşma ve bazen de kabulleniş vardır. Doksanlar şiirleri ve onlara bugünden yazılan şiirler bu temanın güçlü örnekleridir.

— Melankoli ve Sessizlik:
Şiirin ruhunu çoğunlukla bir içe kapanış, bir suskunluk hali belirler. Melankoli, şiirin arka plan sesi gibidir; her dizeye nüfuz eder ama asla bağırmaz. Bu duygu, romantik değil varoluşsal bir yalnızlıktan doğar.

— Konuşan-Ben ve İç-Ben:
Hasan Koca’nın şiirlerinde birden fazla özne olabilir. Bazı şiirlerde "ben" konuşur gibi görünürken, başka bir iç-ben ona karşılık verir. Bu durum, şiire diyalojik bir yapı kazandırır. Okur, şiiri sadece okumaz, aynı zamanda dinler.

— Gizli Kimlik Temsilleri:
Cinsiyet ve yönelim temaları, Hasan Koca şiirinde doğrudan açığa vurulmaz. Ancak satır aralarında hissedilen bastırılmış arzular, karşılıksız sevgiler ve isimsiz aşklar, queer bir okuma katmanını mümkün kılar. Bu, Maurice filmindeki karakter gibi gizli ama hissedilir bir şiirsel kimliktir.

— Metinlerarasılık ve Edebi Bellek:
Şiirlerde yer yer Edip Cansever, Beckett, Calvino gibi yazarlara göndermeler yer alır. Bu göndermeler yalnızca alıntı değil, şiirin ruhuyla etkileşen birer bileşene dönüşür. “Hamm” ya da “Çağrılmayan Yakup” gibi imgeler bu belleğin parçalarıdır.

— Zamanın Kırılganlığı:
Zaman, Hasan Koca şiirinde düz bir akış değil, kırık bir aynadır. Geçmiş, şimdi ve gelecek birbirine karışır; çoğu zaman şiir, zamanı tanımlamaz — onu parçalar. Bu durum şiirde hem anlatıyı hem de duyguyu derinleştirir.

Hasan Koca’nın şiiri, temalarında kişisel olanı evrensele taşır. Okur, şiirde kendi sessizliğini, kendi kaybını ve kendi kırılmalarını bulur. Bu, şiirin en sahici katmanıdır.