© Copyright Antoloji.Com 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Antoloji.Com'a aittir. Sitemizde yer alan şiirlerin telif hakları şairlerin kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
sosyoloji
07.04.2005 - 21:32Sosyolojinin kurucusu olarak Auguste Comte gösterirler bazıları ise Saint Simon’u... Esas İbn-i Haldun, sosyolojinin kurucusu sayılır. Zamanına gelinceye kadar hikâye gözüyle bakılan tarihi bir ilim haline getirmiştir...
sibernet
07.04.2005 - 21:25Sibernetiğin kurucusu N. Wiener olarak bilinir ama Cezeri, günümüzden 9 asır önce su ve basınç gücünden faydalanarak otomatik saatler, robotlar icat etmiştir. Dolayısıyla sibernetiğin ilk kurucularından sayılır.
ölüm anı
07.04.2005 - 21:21arghhhh! ! !
bkz. son sözler
bitkiler
07.04.2005 - 21:20Dinavari, bitkilerin dunyasina yuzyillar once pencere acmis ve geriye kalan eserleri bugunku incelemelere ve arastirmalara ilham olmustur ama bunlar hicbir zaman Dinewarinin calismalariyla olculemez. Geriye kalan eserleriyle bile hala soz sahibi olan bilginimiz... Eger eserlerinin cogu gunumuze ulassaydi cozumu olmayan hastaliklarin sifasi olsun, botanik gibi bitkileri ilgilendiren her konuda isik tutardi. Bugunun teknolojisiyle bile zor edinilen cogu bilgiyi bir daha bastan bulunmasina gerek kalmazdi...
bkz. dinavari (dineveri)
kimya
07.04.2005 - 21:08modern kimyanın babası Robert Boyle diye bilinir ya da Lavosier fakat esas kimyanin en büyük ismi ve babasi bir Turk bilginidir: Cabir Bin Hayyan.
''Tarih boyunca bir çok bilgin meşhur olabilmek için kitaplarında hep ona atıfta bulunmuşlardır.''
''Cabir Bin Hayyan’ın irili ufaklı yaklaşık 2000 tane eseri olduğu rivayet edilmektedir.''
küçük kan dolaşımı
07.04.2005 - 20:48Avrupalılardan üç asır önce küçük kan dolaşımını keşfeden müslüman bilgin İbn-i Nefis 'dir.
cebir
07.04.2005 - 20:38Cebirin gelişmesinde ve Fibonacci'nin kitablarının oluşmasında da temel rol oynayan 'hesap makinası' lakaplı kisi Ebu Kamil Suca'dir.
diferansiyel hesabı
07.04.2005 - 20:34''Newton, diferansiyel integral hesabı bulmuştur'' derler, fakat gercekte Newton’dan önce diferansiyel hesabını keşfeden, cebir ilmini geometriye ilk uygulayan, dünyanın çapını ve iki meridyen arasını doğru olarak hesaplayan müslüman bilgin Sabit Bin Kurra'dir.
mikrop
07.04.2005 - 17:17Akşemseddin Hazretleri, hastalıkların mikroplardan meydana geldiğini ispat eden Pasteur’dan 400 sene önce mikroplardan söz etmiştir.
ses
07.04.2005 - 17:11Farabî, havanın titreşimlerinden ibaret olan sesin fizikî ilk açıklamasını yapmıştır.
atom bombası
07.04.2005 - 17:10Cabir bin Hayyan, modern kimyanın babası sayılır. Bundan 1200 yıl önce atom bombası fikrini ortaya atmıştır. “Atom parçalanabilir. Parçalanınca da öylesine bir güç meydana gelir ki, Bağdat’ın altını üstüne getirebilir. Bu, Allah’ın kudret nişanıdır.” demiştir.
matematik
07.04.2005 - 16:59dahasi var:
NASIRÜDDİN-I TUSİ
(Horasan 1201 - Bağdat 1274) :
“Türk Öklit’i” unvanıl büyük Doğu bilgini. Aritmetik, geometri, trigonometri, astronomi, optik, mineraloji, coğrafya, tıp mantık, felsefe, ahlak, müzik ve edebiyat alanlarında eserler verdi. Düzlem ve küre trigonemetrilerini sistemli biçimde inceledi. Kitabı Şeklül Kutta eserinde küre üzerindeki büyük dairelerin oluşturdukları üçgen ve dörtgenlerin topolojik sentezinde o kadar ayrıntılı bir analiz yapmıştır ki, kendinden sonra modern analitik yöntemlerin bunlar aracılığıyla kolayca çıkarılması olanaklı olmuştur. Öklit’in 5.(paraleller) aksiyomunu ikna edici bulmayarak, yerine yeni bir aksiyom denedi. Tusi, bu aksiyomla bir üçgenin iç açılarının toplamının 180 derece olduğunu kanıtladı ve buna dayanarak Öklit aksiyomunu çıkardı. Bu konuda yaptığı çalışmalarla modern Öklit-dışı geometrilerin oldukça erken bir öncüsü olmuştur.
Tusi’nin geometri alanındaki gücü Tahrir-i Usul-ül Öklidis ‘de Oklidis’in ünlü Elements adlı kitabının tanıtımı niteliğinde olup, Yunanca aslından yapılmış çeviriye ekler suretiyle genişletilmiştir.
Yunan veBatı matematik dünyası sınırının en parlak yıldızı olan aksiyometrik düşünceleri ile modern geometrinin cesaretli bir önderi olmuştur.
ŞEMSEDDİN SAMÂRKANDİ:
1276’da en parlak devrini yaşamış Arap astronomu, matematikçisi ve mantıkçısı. Öklit aksiyomlarıyla uğraştı. Yıldız takvimi de ünlüdür.
GIYASEDDIN CEMŞİD
(? - Semerkant 1436) :
14. yüzyılın özellikle Semerkand’ da çalışmalar ve araştırmalarla tanınan en ünlü astronom ve matematikçisidir. Matematik tarihlerinde ondalık sistemin kaşifi sayılır. Yüksek dereceden sayısal denklemlerin yaklaşık çözümlerine ilişkin bulduğu yöntemlerle de ünlüdür. 1 derecenin sinüsünü 18 ondalığa kadar, pi sayısını da 12 ondalığa kadar doğru olarak bulmuştur. En önemli eseri Risalet-ül Muhitiyye ve Miftah-ül Hitap’tır.
BURSALI KADIZADE RUMİ:
(Bursa 1337 – Semerkant 1449)
Semerkant’ta yetişerek ün kazanmiş büyük Türk matematikçi ve astronomudur. Semerkant Medresesi ve Semerkantmedresesinde görev ve hizmetlerde bulunmuştur. Başkıca eserleri Risale fi’l – Hesab adlı aritmetik kitabı, geometri ile ilgili EşKalü’t-te’sis, trigonometri ile ilgili bir derecelik yayın sinüsünün hesaplama yöntemine ilişkin Risaletü’l –Ceyb (sinüs üzerine monografi) dir.
ULUĞ BEY:
(Sultaniye 1394 – Semerkant 1449)
Bilim tarihinde 15. Yüzyıl Astronomu olarak tanınır.Timur’un torunu, Şahruh’un oğlu Maveraünnehir’in Genel Valisi ve Timurlu devletinin İmparatorudur. Semerkant’ta medreseler yaptırdı. Semerkant Rasthanesini kurdu. Bilim ve fenle uğraşarak ününü siyasetten çok bilim ve kültür alanında yaptı. Döneminde ünlü bilginleri toparlıyarak Semerkant’ı uygarlığın başlıca merkezi durumuna getirdi.Bunda Kadızade Rumi ve
Gıyaseddin Cemşid ‘in büyük etkisi olmuştur. Kendisini de Tarihçi,matematikçi ve gökbilimçiydi.Kurduğu Gözlemevinde yapılan gözlemler sonucu hazırladığı Uluğ Bey Ziyci adlı eseri Doğu ve Batı Bilim dünyasında bir kaç yüzyıl boyunca kullanılmıştır. 1841 ve 1853 de ingilizceye tercüme edilmiş ve bu eser hakkında son makale 1917 yılında Müşteşrik E.D.Knobel tarafından yazıldığı düşünülürse eserin yazıldığı tarihtan beş yüzyıl geçmesine rağmen etkinliğini sürdürmüştür.
ALİ KUŞÇU
(Semerkant? – İstanbul 1474)
Türk-İslam Dünyasının büyük matematik ve astronomi bilgini. Doğum yeri kesin olarak bilinmemekte; 15 yy.'ın başlarında 'ta doğduğu kabul edilmektedir..
matematik
07.04.2005 - 16:54Daha da var:
ŞÖN-HÜO
(1011-1075)
Astronomi ve geometrideki çalışmalarıyla ünlü Çinli bilim adamı. Seri toplamına ilişkin bazı problemleri çözdüğü ve dairesel bir yayın uzunluğunun yarıçapa bağlı ifadesini verdiği biliniyor.
EBU SALT
(1067-1133)
İspanya’da ün kazanmış İslam matematikçisi. Geometri ve astronomiye ilişkin eserler vermiş olan Ebu Salt aynı zamanda bir fizikçiydi.
İBNİ BACE
(? -1138)
Batılıların Avenpace dedikleri Endülüs’ün yetiştirdiği en büyük matematikçi ve filozoflardan biri. Eserlerinden çoğu felsefe, tıp ve fizik konusundadır. Matematik alanında iki eseri biliniyor.
İBRAHİM BİN EZRA
(Toledo 1096 – Roma 1167)
Toledo’da doğan İbrani matematikçi. Sayılar teorisi, takvimler, karekökler, astronomi üzerine eserleri vardır. Matematik tarihi açısından önemi olan ve aritmetik eğlenceleri kitaplarında yer alan Josephus problemi ünlüdür. Problem şöyledir: 15 beyaz ve 15 siyah yuvarlak, bir daire çevresi üzerine öyle sıralanmak isteniyor ki, herhangi bir renkten itibaren 9’ar 9’ar sayılmak suretiyle her dokuzuncu yuvarlak, ilk seçilenle aksi renkte olsun.
CABİR İBN-EFLAH:
Latinlerin Geber dedikleri Doğu astronom ve matematikçisi. En ünlü eseri Kitab-ül Hey’dir. Küresel trigonometri ve transfer teoremleriyle uğraştı. Hipotenüsü c olan küresel bir ABC dik üçgeninde cos A = cos a sin B formülünü buldu. 1140-1150 civarında öldü.
Batı’da kendisindenYaman Matematikçi anlamında Calculorum Osor olarak bahsedilir.
EL ESFEZARİ:
Ömer Hayyam’ın çalışma arkadaşı, dönemin ünlü matematik ve fizik bilgini. Hayyam’dan önce öldüğü bilinmiyor, ama doğum tarihine ilişkin bir bilgi yok. Öklit geometrisine ilişkin çalışmalar yaptı ve eserler verdi.
EL BAĞDADİ:
Hayyam’ın bir diğer çalışma arkadaşı. Arap matematikçisi. Öklit geometrisi ile uğraştı. Sayısal örnekleri içeren popüler bir kitabı Latince’ye çevrildi ve büyük etki yaptı. 1100’lerde parlayan bu matematikçinin doğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor
matematik
07.04.2005 - 16:51daha var:
İBN-İ SINA
(Afşana 980 –Hemedan 1037) :
Batıda Avicenna adıyla bilinen büyük fizikçi, filozof, matematikçi ve hekim. Matematikte sayılar kuramını Diophantus yöntemleri üzerine kurarak, bu teoremlere önemli ekler yaptı. Bir tam sayının 9’la bölümünden kalan artıkları bilindiğinde, bu sayının karesinin ve kübünün 9’la bölümünden kalan artıkları bulmak üzerine geliştirdiği yöntem meşhurdur. Esas ününü, felsefe ve tıp alanında yapmıştır.
EL HEYSEM
(Basra 960 –Kahire 1039) :
Latinlerin Alhazen dedikleri büyük Mısırlı bilgin. Optik üzerine yazdığı Kitab-ül Menazır adlı eseri Batı fiziğine başlangıç teşkil etmiştir.Bu eser 1270 yılında Latinceye çevrilmiştir ve 16. yüzyılın sonlarına kadar Avrupa’da önemini kaybetmemiştir. Astronomi ve matematiğe ilişkin eserlerinin sayısı 60’tan fazladır. Bilardo veya küresel ayna problemini geometrik olarak çözdü. Geometri, cebir, sayılar kuramı, pratik hesap, konikler, pozisyon astronomisi, ağırlık merkezi problemleri vb. üzerine eserleri vardır.
EL BİRUNİ
(Ebu’l Reyhan-ı Beyrunî)
(Ket 973 – Gezne 1048) :
11. yüzyılın ilk yarısının en ünlü astronom ve matematikçisi. Felsefe ve coğrafya alanlarında da çalışmalar yaptı. Sayılar kuramı, Hint hesabı, ay ve güneş tutulmaları, matematik coğrafya, enlem ve boylam tayini, kuyruklu yıldızlar, küre geometrisi gibi konularda yazılmış 113 kadar eseri (toplam sayfası 13.000 ‘u geçer) bilinir. Geometride, açıyı üçe bölme problemini de içeren cetvel ve pergel ile çözülemeyen bir grup problem vardır ki, bunlar matematik tarihinde “Biruni problemleri” olarak bilinir. Daire içine çizilmiş 9 kenarlı düzgün poligonun bir kenarının uzunluğunu özgün bir yöntemle hesapladı. Pi sayısının hesabı üzerine çalıştı, sinüsler teoremini kendine özgü bir yöntemle kanıtladı.
Trigonometriye sekant, cosecant ve cotangent fonksiyonlarını eklemiştir.
KÜŞYAR BIN LEBBAN
(971-1029) :
Dönemin ünlü Türk kökenli matematikçisi. Aritmetik, trigonometri ve astronomi alanlarında eserler verdi. Menelaos teoremi ve sinüsler teoremi üzerine çalışmaları biliniyor. Ziyci el-Cami ve Zeyci el-Balığ adlı eserleri tanınır.
İBN-İ SAMAH
(Grenata? - Grenata 1035) :
İspanya-İslam ekolünden matematikçi ve mühendis. Sayılar kuramı, geometri ve takvim oluşturmaya ilişkin çalışmalarıyla ün kazandı.
EL ZARKALİ:
(1029? –1087?)
Latinlerin Arzachel dedikleri İspanya-İslam ekolünün en ünlü astronom ve matematikçisi. İlk kez evrensel bir usturlab imal etti. Küresel trigonometri üzerine çalıştı.
matematik
07.04.2005 - 16:47daha:
EB-ÜL CÛD:
(Muhammed ibn-i Leyt)
O da Ebü’l Vefa ekolünden yetişti. 7 ve 9 kenarlı düzgün polinomların çizimi ve triseksiyon meselesine ilişkin buluşlarıyla ün kazandı. Cebir denklemlerini tasnif etti. 1000 yılında yaşadığı bilinir.
Müsteşrik M.Contor, O’nun için “Usta Bir Matematikçi ifadesini kullanmıştır.
EMIR EBÜ NASR:
El Biruni’nin hocasıdır. 1007 yılında en parlak devrini yaşayan bu matematikçinin ünlü eseri El Mıcısti Eş-Şahi’dir. Nasireddin Tusi’nin çok övdüğü Ebü Nasr’ın 1035 yılından önce öldüğü biliniyor.
İBN-I YUNUS:
(950-1009)
Tam adı; Ali İbn-i Ebu Şaid Abdurrahman İbn-i Ahmet İbn-i Yunus Ebu'l Hasan el-Sedefi olan ve bilim tarihinde, Aben Jonis ülkemizde İbn-i Yunus olarak tanınan bu bilgin; Matematik ve Astronomi konularında hazırladığı eserlerle birlikte adını zamanımıza kadar ulaştırmıştır.Ebü’l Vefa ile aynı dönemde yaşamış astronom ve matematikçi.
Cebeli Mokattam rasathanesinde rasatlar yaptı ve ünlü Zîc-i Hakimî adlı eseri ile 18 yıldızın koordinatlarını içeren bir katalog düzenledi. Zîc-i Hakimî adlı eserinde kendisinden sonra gelenlere bir çok astronomi trigonometri ve fizik bilgisi bırakmıştır.
Trigonometriye dair ileri bilgiler vardır.
Cos a cos b = ½ [cos (a-b) + cos (a+b) ] formülünde benzer bir formül bulmuştur.
EL KERHÎ:
(? – 1029)
Batılılar’ın “Arap Diophantus’u” adını verdikleri Bağdatlı matematikçi. 1010-1016 yıllarında yazdığı tahmin edilen El Fahri adlı cebir kitabında, cebirsel miktarlara ilişin rasyonel çözümler, kökler, birinci ve ikinci dereceden denklemler, belirsiz denklem sistemleri ve bunlara ait problemlerle, sayısal ve katsayılı bikuvadratik denklemler yer alır. El Kerhi şu belirsiz denklemlerin tam çözümlerini verdi: x3+y3=z2, x2 y3=z2, x2-y2=z3, x3+ax2=y3, x3-bx2=y3. Aynı tarihlerde yazdığı ve hesap üzerine olan El Kâfi Fi’l Hisap adlı eseri de meşhurdur.
EL NESEVÎ:
Horasanlı matematikçi. Hint aritmetiğine ve Arşimet’in eserlerine ilişkin çalışmalar yaptı. 1013-1019 tarihleri arasında yazdığı ünlü eseri El Mukni’ de doğal sayıların kare ve küp köklerini veren yaklaşık formüller geliştirdi. Açıyı üçe bölme meselesini yeni bir yöntemle çözdü. Doğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor.
matematik
07.04.2005 - 16:44Türk-İslâm âlimleri de matematik alanında önemli çalışmalar yapanlardan daha:
EL HAREZMÎ:
(Ebu Abdullah Muhammed bin Musa el Harezmi) (Harizm 780 – Bağdat 850)
Türk kökenli Matematik veAstronomi bilginidir. Cebir ve Astronomi bilimlerinde önemli eserler yazmıştır. Harizmi'nin Ahmed, Muhammed ve Hasan adlı üç çocuğu olup, hepsi de Matematik bilimi üzerinde ciddi çalışmalarıyla tanınır
SABIT BIN KURRA:
(Harran,Urfa,821-Bağdat 901)
Sabit bin Kurra'nın, bu Arapça şerhinde sinüs teoreminin tanımının yapıldığı ve astronomi ile ilgili konularda teoremin uygulanmasında gösterilmiştir.
Trigonometrinin, Batı’da yaygınlaşmasını sağlıyan, aynı zamanda dacebiri geometriye uygulayanlarınönderlerindendir. Arapça ve Farsça'dan Latince'ye tercüme etmede üne kavuşan Gerard (1114-1185) , Batlamyus'un ünlü eserini 1136 yılında Sabit bin Kurra'nın Arapça eserinden Latince'ye tercüme etmiştir. Bu Latince tercüme, 1515 yılında ikinci kez yayınlanmıştır. Sabit bin Kurra'nın matematik ve astronomiye ilşkin yapmış olduğu eserlerin sayısı 60 yakındır.
EBÜ’L VEFA:
(Buzcan 940 – Bağdat 998)
Matematik tarihinde önemli yeri olan,Türk İslam dünyasının önde gelen matematik astronomi bilginidir.Özellikle bugün Trigonometride görülen pek çok, temel tanım, kavram ve formülleri bilim dünyasına ilk sunan bilgindir.Objektif olarak yazılmış matematik ve astronomi tarihi kitaplarında adını görmek mümkündür.
Trigonometri,geometri ve astronomi ile ilgili çok sayıda eseri vardır. Bu eserleri Batı dünyasında uzun yıllar incelenmiş, tercümeleri yapılmış ve hakkında çok sayıda eser ve makale yayınlanmıştır.
EBÜL KASIM EL MACRÎTÎ:
(? – 1007 /8)
Tarihinde ilk ciddi yüzey hesaplarını yapan kişidir. Yıldızların hareketini izlemiş ve Batlamyus'un ünlü Almagest üzerinde çalışmıştır. Makriti, İslam Ülkelerini dolaşmış Arapça ve Yunanca birçok eseri toplamıştır. Bu eserleri inceleyip, Astronomi üzerine eserler yazmış ve Endülüs'de astronomi bilimini en yüksek düzeye getirmiştir.
harita
07.04.2005 - 16:22tabii ki Piri Reis
karikatür
07.04.2005 - 16:16bkz. selçuk erdem
karikatür
07.04.2005 - 16:11''Türk karikatürist Necdet Yılmaz, Amerikan İllüstratörler Derneği tarafından bu yıl 47'ncisi düzenlenen sergi kapsamında yapılan yarışmada, karikatür ve grafik dalında altın madalyaya değer görül''mus...
Güncel
07.04.2005 - 14:49Gecmis gunceldir cunku tarih tekerrur eder..
gidenler
07.04.2005 - 14:43''o güzel insanlar, o güzel atlara binip gitti''
Yaşar Kemal
Ağlama Duvarı
07.04.2005 - 14:33Kudus' e atanan bir Amerikali gazeteci, Aglama Duvari'nin onunden gelip gecerken, bir musevinin her gun duvarin onunde diz cokup dua ettigini farketmis. Haftalarca ayni manzarayi gorunce dayanamamis ve sonunda adamla bir roportaj yapmaya karar vermis. Adamdan izin aldiktan sonra teybini acmis ve konusmaya baslamis:
- 'Isminiz? '
- 'David. Polonya yahudisiyim. 65 yasindayim.Smalla'da bir manav dukkanim var. Evliyim. Iki cocugum TelAviv'de bir cicek serasinda calisiyorlar...'
- 'Sizi her gun burada, Aglama Duvari'nda, dua ederken goruyorum.'
- 'Evet, her sabah dukkanimi acmadan once buraya gelir, dunya barisi ve uluslarin kardesligi icin dua ederim...Ogle tatilinde yine gelir; bu kez yeryuzundeki acilarin ortadan kalkmasi ve butun insanlarin refaha kavusmasi icin dilekte bulunurum... Aksam da eve donmeden once yine ugrar; bu kez iyi ve durust insanlarin esenligi icin dua ederim... Cumartesi gunlerimin tamamini da burada geciririm, ayni seyler icin dua ederek...'
- ' Cok guzel.... Ne kadardir suruyor bu? '
- ' Israil kurulup da buraya goc ettigimden bu yana... Yani 40 yildan fazla oldu...' Gazeteci etkilenmistir. Duygulu bir ses tonuyla sorar:
- ' 40 yildir burada dua ediyorsunuz... Bunca yil sonra nasil bir duygu var icinizde? Nasil hissediyorsunuz? ...'
Yasli musevi; umitsiz, bikkin ve uzgun bir ifadeyle duvara bakar ve kirgin bir ifadeyle cevap verir: - ' Bilmiyorum. Sanki, duvara konusuyormusum gibi bir duygu var icimde...'
orhan pamuk
06.04.2005 - 20:21bu ulke adami vezir de eder rezil de; iplerin cekilmesi yeterli.
türk-kürt kardeştir
06.04.2005 - 20:15kurtlere karsi olusmus cok kotu on yargilar var, kurt kardeslerim umarim bu on yarglari besleyecek davranislarda bulunmazlar. On yargi en buyuk dusmanimiz, dikkatli olmak en iyisi...
Toplam 2591 mesaj bulundu