Şiire Doğru Şiiri - Ali Tekmil

Kuşatan gerçekliğin işlenilip, yorumlanarak yeni ve daha farklı, daha güzel ve daha çarpıcı bir gerçeklik olarak yaratılması girişiminde en başat hamle çıkarsama / soyutlama ve imgelem kıvraklığıdır. Bu konuda başarı ya da başarısızlık yeni gerçekliğin kaderini de belirler.

Hepimiz şiire yeni başladığımızda günlük dilin; oradaki anlatımcılığın ve sıradanlığın eteklerine asılı kalmışızdır. Yeni ve farklı şiirler okudukça ve daha çok şiir yaptıkça, ağır ve görünür biçimde söylemimizi özelleştirmeye ve biricik / bize aitlik yerine yerleştirmeye başlamışızdır. Ama bu, zorlu bir süreçtir ve sancılı, çilelidir. Çok şiir ve şiir üzerine okumayı, nesnel dünyayı yansıtma, yeni bir “ dünya oluşturma” çabamızda bize yaşamsal yardımlar sunan bilimleri araştırıp, az- çok öğrenmeyi zorunlu kılar. Hele de felsefe, tarih, doğa bilimleri, insani bilimler vb. Yoksa bizi kucaklayan gerçeklik içindeki renkleri, kokuları, sesleri, biçimleri, ilişkileri …nasıl soyutlayıp, onlara yeni giysilerini giydirebilir ve yeni bebeler olarak sokağa salabiliriz! Üstelik de herbir niteliğin, yeni güzellik içinde, dengeli ve yerli- yerindeliğini sağlamış olarak…Dengeli, uyumlu ve ölçülü; daslı- darımlı olmasının ona, yeni yaşamında ne büyük avantajlar sağlayacağını bilmiyor muyuz!

Elbet, bazı durumlarda da bu denge; bir nitelik öne çıkarılarak, baş üstü yapılarak, bozulur. Bu da; dış gerçekliğin , bizi sıkan ve ona saldırıp yeni bir “ durum “ olarak yaratmamız için kılıçlarımızı alınlarından kaşıyan habis urlarının desibel ölçütlerine bağlıdır. “İnsan içlerinden” sökülüp atılması gereken bölgeler kalemimizin cerrahi marifetleriyle kaygılarından sonsuza dek kurtarılır. Burada, praksisin dayattığı öncelik şairin duygu ve çağrışım evrenini doldurur. Yine, insani iyilik ve güzellik için, yaratma sürecinde şairin bazı kaygıları ön alır ve sanat ürününde de bir, ya da birkaç yön öne çıkarılır. Belli bir ideolojik görüşe, felsefi inanca “ fazlaca bağlı “ şairlerde rastlanan bir durumdur ve başarısı da ulaşabildiği hedef kitlesindeki düşünce ve yorumlayış /davranış değişikliğindeki başarıyla ölçülür. Nazım Hikmet, Hasan Hüseyin Korkmazgil, Enver Gökçe, Ahmed Arif, Vladimir Mayakovski … gibi şairlerin bazı şiirleri böyledir. Belki onlar içinde devindikleri nesnel durumun ivedi zorunluluklarını şiiri de aşan bir “gerçek “ ve dayatma olarak gördüler ve sanatçı ıralarının kendilerine yüklediği “görevi” yerine getirdiler. Zaten sanat da her yönüyle insan için değil mi!

Bugün şairler gezegeninin tersine döndüğünü söyleyebilir miyiz? Hani, insani yoksulluğun ve yoksunluğun bu denli dayanılmaz boyutlara ulaştığı, insan ağrı ve acılarının öteki galaksilerden bile duyulabildiği bir dünyasal gidişte şair nereye, ne yöne? İçine, daha daha içine gittikçe oradaki bireyliğin / bireycileşmenin kendini daha derinde yutacağını bilmiyor mu! Yoksa derinde boğulmanın bambaşka bir tadı mı var! Verili gerçekliğin eşitsizliğine, adaletsizliğine, çıkışsızlığına ve çürümüşlüğüne eklemlenen şair, bu umarsızlığın bir parçası olarak “yitikliğin” labirentlerinde kaybolmaz mı? Bir adım önde yörünge oluşturmanın ne zorluğu olabilir ki!

Diyorum ki: Ya, yeni dünya şairle birlikte kurulur , ya da şairin kalemi uçlarından kırılır!

Ali Tekmil / 12.07.2007 – Kocadağ.