Şiirde Dize ya da Denge Şiiri - Ali Tekmil

Söz’ün gücü önemlidir. Bu nedenle şiirsel söylemin gücü.

Şiirde dize önemlidir. Bu nedenle dizeyi bütüncül yapıya giden ; dolayısıyla “şiire giriş” olarak ve yapıya açılan eşik olarak alan “ davranış “ önemlidir. Bu davranış, öznesine, daha işin başında, sondaki vurucu ve çarpıcı “etki”yi garanti eder. Tasarlanan son ve kalıcı etkinin başlangıçtan itibaren aşama aşama yapılandırılacağı unutulmamalıdır.

Demem şu ki: Bence dize, şiirin yapı taşıdır ve bu nedenle de yaşamsaldır. Çürük malzemeyle sağlam bir yapı kurmak elbette olanaklı değildir. Ancak, dizenin, şiirin bütüncül kompozisyonuna kendi ırasıyla katılan bir “öğe” olduğu da gözden kaçırılmamalıdır. Böylece de “salt” dizenin bütüncül yapıya katacağı ses, anlam, tını- müzikalite, çağrışım, sezgi ve öteki dilsel etkilere geliyoruz. Bu nedenle de elbet dize, bütün’ün bir öğesidir. Bütün’e aittir ve onunla etkileşimlidir. En azından ben, böyle düşünüyorum.

Diyeceğim: Şiirimde herhangi bir dizenin, şiirin bütüncül kompozisyonundan ayrı, başka bir “baş çekmesi “ ne izin vermemeye çalışırım, ben. Teker teker bütün notalar birbiriyle uyumlu bir biçimde “yapıt”ın sonundaki o, “olası” ve olanaklı etkiyi yaratıyorsa ve her bir nota ve iniş-çıkışsal notalar diyalektiği kendilerince bir kakafoni oluşturmuyorsa bunun maksada ne zararı olabilir? Ha, yapıtın bas ya da tiz notalardan oluşması kalıyor ki geriye, bırakalım da yaratan öznenin elinde bu kadarcık bir özgürlük olsun!

İzleğin ve “an”ın sarsıcılığı ve yakıcılığı önemlidir. Şairi kuşatan verili “şu an” da şairin, kendini anlatımcı, öykülemeci, iç dökmeci, nehirsel ve göreceli olarak “kolay” bir ateşin içine mi atacağı, yoksa daha kızgın ve cehennemi ateşleri mi deneyeceği biraz da çağın ve an’ın ırasıyla ilgilidir. Bu ateşten geriye kalan, alımlayıcıya (okuyucuya) bir “ay taşı “ gibi görünüyorsa bu, alımlayıcının kapsama alanıyla ilgili bir ayrıntıdır. Şair özneyi fazla ilgilendirmez, ilgilendirmemelidir.

Kapalı şiir yazmadığımı düşünmekteyim. Ama şiirim kapalı, ya da “sık dokulu “ görülüyorsa bu da “yazan” ın kabahati değildir, olmamalıdır. Her yiğidin bir denge jimnastiği vardır ve benimki de budur.

Ali Tekmil / 11.04.09 - Kara Köy.