Sevgiliye Sone Şiiri - Mavi Umay Şükran Ay

Temmuz cevherli eylül yakardı senin gibi
Gerçeğin insafından payeydi yaşanan an
Gözlerini kıskanan o deniz şimdi talan
Sevi aksiyle coşup akandı dem nehiri

Halâ o demde saklı muhâl biçtiğin sevdam
Nefesime sebeptir ona ümit bağlamak
Susar mı sanırsın ki şiirlerimde sedâm
Kolay mı süveydâyı kanatarak dağlamak

Damlanın hükmü olmaz bilirim okyanusa
Hayâlin gücü yetmez gerçeğe yol almaya
Esirdir hem bedenim hem de ruhum solmaya

Ey yokluk kucağından, varlığa mezar biçen
Gönlümün kadehinden Elifçe aşkı içen
Sarhoş yemini midir bıkmadın can almaya

*********************************************************************************************

…Sone…
(Nazım Biçimleri)

İlk iki bendi dörtlük, son iki bendi üçlük on dört mısradan oluşan nazım şekli. Önce İtalyan edebiyatında kullanılmış, sonra Fransız edebiyatına, oradan da diğer Avrupa edebiyatlarına geçmiştir. Edebiyatımızda ilk Cenab Şahabeddin’in sone şeklinde şiir yazdığını görüyoruz. Servet-i Fünûn şairlerinin hemen hepsi bu nazım şeklini benimser.
Sone kafiye sistemi üçe ayrılır:
1. İtalyan tipi: Kafiye şeması abba, abba, ccd, ede
2. Fransız tipi: Kafiye şeması abba, abba, ccd, eed (İtalyan ve Fransız tipi sone arasındaki tek fark son üçlüğün düzenindedir.)
3. İngiliz tipi: Mısra sayısı değişmemekle beraber ilk on iki mısra tek bir bend, son iki mısra da ayrı bir bend halinde yazılırlar.
Özellikleri:
1. Genel olarak kısa şiir, türkü demektir.
2. 14 mısradan oluşan ve daha çok lirik konuların işlendiği bir nazım şeklidir.
3. İlk iki bent dörder, son iki bent üçer mısradır.
4. Kafiye örgüsü şöyledir. abba abba ccd ede
5. Türk şairleri sonenin kafiye örgüsünde serbest hareket etmişlerdir.
6. Edebiyatımıza Servet-i Fünun döneminde Fransız Edebiyatı etkisiyle geçmiştir.
7. Tevfik Fikret ve Cenap Şehabettin bu türün örneklerini çok vermişlerdir.

************

Dörtlüklerde iki, üçlüklerde üç ayak kullanılması zorunluğu bulunduğu için; şairler, uyakların örgüsünde kimi zaman bazı değişiklikler yapmışlardır.

Dörtlüklerin uyak örgüsünde yapılan değişiklikler:

abab abab...
abba cddc...

Üçlüklerin uyak örgüsünde yapılan değişiklikler:

eff ggf
eff egg
eff gge
efg efg... vb

Ben orjinal İtalyan yada İngiliz sonelerini değil Servet-i Fünun şairlerimizin uyguladığı tekniksel yapıyla uygulamaya çalıştım.

Tüm dostlara sevgi ve saygılarımla.