Rıza Tevfik Bölükbaşı (1869, Mustafapaşa - 31 Aralık 1949, İstanbul) , Türk şair, filozof ve devlet adamı.
Hece vezninde yazdığı şiirlerle tanınan Rıza Tevfik Bölükbaşı, felsefeye merakı nedeniyle Feylesof Rıza olarak anılırdı. Tıp eğitimi gören Rıza Tevfik, Osmanlı döneminde milletvekilliği, Millî Eğitim Bakanlığı da yapan çok yönlü bir kişilikti. Politikadaki tutarsızlıkları ve ateşli kişilik yapısı nedeniyle olaylarla dolu bir ömür sürdü. Sevr Antlaşması’nı imzalayan Osmanlı delegesi olarak Yüzellilikler arasında yer aldığı için uzun yıllar sürgünde yaşadı; gurbet acısını, şiirlerinde dile getirdi. Sürgünde iken yazdığı "Uçun Kuşlar" isimli şiirinde yer alan,
"Uçun kuşlar uçun! Burda vefa yok!
Öyle akar sular, öyle hava yok!
Feryadıma karşı aks-i sedâ yok!
Bu yangın yerinde soğuk kül vardır."
kıt'ası, o zamanki sıla özlemini dile getirir.
Eserleri
Anadolu
Dilek
Gel, Daha Yakına Gel
Göz Âşinâlığı
Gözlerin
Yunus Emre'ye Armağan
Uçun Kuşlar
Serzeniş
Humma-yı Aşk
sevmek gibi gidiyordu kadın
adının anlattığı,canın teni yakmasıydı,
bir bulut evet ama aslolan
bulutun suyu yağmasaydı...
(Üstadımız Rıza Tevfik Bölükbaşı'nı rahmetle yad ediyorum)
***
SENDEDİR
Gel gönül seninle girelim bağa
Sabır melikesi cânan sendedir
Hayat lambasıyla çıkıp kaf dağa
Hay Allah ille hû! yanan sendedir
*
Lâfı güzâfını san'attır sanma
Horozda teleği ka ...
Sendedir
Gel derviş gel hele yabana gitme
Her ne arar isen inan sendedir
Beyhude nefsine eziyet etme
Kabeyse maksudun rahman sendedir
Çöllerde dolaşıp seraba bakma
Allah Allah deyü havaya bakma
Talibi hak isen kitaba bakma
Okumak bilirsen Kuran sende ...
Filozof Rıza Tevfik'i Okurken / Yağmur -
Sayı: 4 Temmuz - Agustos - Eylül 1999
Rıza Tevfik Bölükbaşı; 1868'de Rumeli'nin Cisr-i Mustafa Paşa kasabasında Arnavut baba ve Çerkes bir annenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir.
'Babam Arnavuttu, anam Çerkes
Bilmeyen varsa öğrensin he ...