Nesillerin Ruhu Şiiri - Durdu Şahin

'Bîr fikrin basmakalıp hale gelmesi onun ölümü demektir' (s. 9) .

'Batının ideal bir medeniyet olduğu yalanını bir tarafa atarsak; tenkidin gelişme sebebi olduğu doğrudur. Plano'ın deyimiyle 'ilim şüpheyle başlar'. Atalar 'Barikat-i hakikat müsedamari efkardan doğar' demişlerdir' (s. 21) .

“Bir millet ruhunu kaybettiği zaman milli istiklalini ve vatanını da kaybeder' (s. 33) .

'Hakikate tekabül etmeyen her düşünce, tatbikat e geçince iflas etmeye mahkûmdur' (s. 65) .

'Büyük fikirler milletlerin ruhlarında fışkırırlar' (s. 69) .

'Taassup, dinsizlikten fazla dinin aleyhindedir. Zira kendini din gibi gösterir. Taassuptan yüksek bir dine varılacağını zannetmek hatadır. Belki dinsizlikten bir dine varmak daha kolaydır' (s. 70) .

'Maddesiz sanat eseri yoktur. fakat hiçbir sanat eseri de sırf maddeden ibaret değildir. Sanat eserinde ruh ile madde, şekil ile mana, üslup İle muhteva birbirine kaynaşmış olarak bulunur' (s. 74) .

'İlimsiz hareket zora ve zorbalığa müncer olur ve bunlardan hiç bir müspet netice çıkmaz' (s. 78) .

'İdeala ulaşmak için realiteyi kavramak gerekir' (s. 82) .

'Osmanlı İmparatorluğu gibi insanı esaslara dayanan bir imparatorluğu yeryüzü bir daha göremez' (s. 102) .

'Şark maddeyi inkar ettiği için çökmüş, Garp ruhu inkar ettiği İçin insanlığı bugünkü korkunç duruma düşürmüştür'1 (s. 106) .

'Akıl, zeka, irade, ruh adını verdiğimiz kuvvetler maddenin üstünde, maddeye hakim ve maddeyi değiştiren kuvvetlerdir' (s. 112) .

'insanı müdafaa etmek için yapılacak en iyi şey ise hürriyeti istemek olmalıdır. Hürriyeti istemek demek, insanın kendi şahsiyetini istemesi demektir' (s. 120) .

'Türkiye'de İslamiyet'in incelenmesi ve aydınlatılması demek aynı zamanda Türk halkının yükseltilmesi demektir' (s. 127) .

'İtiraf edelim ki, biz kendi dinimizi, mazimizi garplının bizi bildiği kadar da bilmiyoruz. Avrupa'da İslamiyet ve Türkoloji sahasında çalışanların sayısı İslam alemindekinden daha fazladır' (s. 127) .

'Biz henüz ne kendi kültürümüzün ne de Garp kültürünün derinliğine ulaşmış değiliz' (s. 128) .

'İnançlar üzerinde baskının müspet bir tesiri yoktur. Dikta rejimlerinin hatası, medeni fikirler manzumesi olan inkılâpları, gayri medeni usullerle halka kabul ettirmeğe çalışmalarıdır' (s. 130) .

'Bizi atıl yapan şey, belki de ideallerimizin çok yüksek, irademizin ise çok zayıf olmasıdır' (s. 159) .

'Tarih dönüşü olmayan bir nehirdir' (s. 168) .

'Kelime, düşünce ve mefhuma götüren bir vasıtadır' (s. 72) .

'Kitap, düşünceleri hemen hemen hiç bozmadan saklayan ve ebedi olarak tekrarlayan bir plaktır' (s. 175) .

'Tarih, boşlukta cereyan etmez. Tarihi anlamak için coğrafyaya başvurmak zaruridir' (s. 186) .

'Edebiyatın ilimden farkı, sadece kafaya değil, kalbe tesir etmesidir' (s. 203) .

'Edebiyatsız bir millet, dilsiz insan gibidir' (s. 215) .

'Üslup, şahsiyetin ta kendisidir' (s. 216) .

'Sanat ruhun ifadesidir, şahsiyetin tezahürüdür' (s. 217) .

'Zorla sevgi olmaz, gerçek sevgi daima hürdür' (s. 229) .

'Şiirin içinde fikir, meyvenin içinde gıda gibi olmalıdır' (s. 239) .

Mehmet Kaplan, Nesillerin Ruhu. Dergah Yayınları, 4. Baskı, Şubat 1978