-Nak Eki Şiiri - Gülhan Özkara

Yapılışını ve fonksiyonunu
Bilmiyoruz diyor bilim alemi
Hani şu bacanak'taki -nak eki
Sanki başka hiç yok da
Bilmiyormuş dil alimleri
Bir çırpıda aklına gelir
En az üç beş tane emsal
Dadanak mesela
Bir avı avlamak için
Onu oraya dadandırmaya yarar
Yem yiyecek demektir
Dadanak dökmek şeklinde kullanılır
Dakanak
Dokanak
Bu dokanak büyüklerimizin
Sohbetlerinde
"Dokanak daşı" diye
Biraz da espri katılarak
Baya kullanılırdı
İki anlam verdiklerini
Hayal meyal hatırlıyorum
Birincisi herkesle
Sorun çıkarabileceği
Hesap edilemeyen biriyle
Zıtlaşıp sıkıntıya düşmek
He gardaş sensin dememek veya
Herkesin düştüğü hata
Anlamına kullanılırdı
Herkese dokunur demektir
Meğer laf sokma, acı ve ağır söz demekmiş
Bir de çotanak var
Çok kadim bir kelime
Yenilerine benzemez
Ağacın dal ile birleşen
Yüksekçe bir yeri
Çat aslında
Biraz kabalık ile
Çatınak yerine çotanak denmiş
Eskiden aile reisleri
Bahçelerde yere düşen
İşe yarar şeyleri
Ağacın 'çot'una koyarlardı
Hala diri bir kelimedir
Daha neler vardır
Var olmasına da
İş arayıp soran da
Bir de ahşap terimi olarak
"Yartanak" var
Hızar motorlarının
Olmadığı devirlerden kalma
Yarılarak elde edilmiş
Enli, kalınca tahta
Hem diye dilbilimciler
-nak'ın yanına -nek'i de koymayıp
Yalnız ele alıyorlar
Yenisini yaparken ikisi de var
Tutanak-kesenek
Eskileri için bu mantıklılık
Niye geçersiz
Ermenek, börkenek
Hatta şu bizim ünlü türkümüzün
Meşhur mısrası
Oy göresim geldi, Berçenek seni
Nedir yani
Ses uyumu diye birşey var
Aslında 'parçanak'tır da
O taraflar birez gevşek söylerler kelimeleri
Tahra'ya dehre denmesi gibi
Çukurova'nın Oğuz obalarına inmeden
Çözemezsin
Bir de sokanak var
Belli bir çözüm gözeterek yapılan
Bir yere sokulan herşey
Tıkaç, pim, sikke, birer sokanaktır
İstersen camdaki bir deliğe
Bir kağıdı kıvırıp sok
O da bir sokanaktır
Bu en genel ve kaba ismidir
Detaylar sonradan gelişir
2015