Mersiye Şiiri - İsmail Aksoy

Mersiye

Çıkış noktasında. Sis ve buhar arasındaki
bir bataklıkta düşmüş bir ejderha gibi, uzanır
çam ormanlarıyla giyinmiş kıyılarımız. Çok uzaklarda:
sisteki bir düşten çağıran

iki vapur. Aşağıdaki dünyadır bu.
Kımıltısız orman, kımıltısız su yüzeyi
ve topraktan uzatılan orkidenin eli.
Öbür tarafta, ötesinde bu suların

fakat aynı yansıtmaya bağlı bölgede: ağırlıksızca
bulutun kendi boşluğunda asıldığı o gemi.
Ve bodoslaması etrafındaki su kımıltısızdır,
eklenmiştir dinginlikte. Ve gene de fırtına vardır!

ve deniz taşıtının dumanı esiyor yatay bir şekilde –
ve kavrayışında çırpınıyor güneş – ve rüzgâr
sertçe çarpıyor gemiye binenin yüzüne karşı.
Ölümün iskele tarafına tırmanmak.

Ânlık bir hava akımı ve uçuşur perde.
Bir çalar saat misali zil çalıyor sessizlik.
Ânlık bir hava akımı ve uçuşur perde.
İşitilene dek uzaklardaki bir kapıya vurulduğu

çok uzaklardaki başka bir yılda.

Ey Bocksten adamının pelerini misali boz tarlalar!
Ve sudaki siste karanlık salınan ada.
Radarın terk edilmişlikte çevrim çevrim
dönmesi misali hüküm sürer sessizlik.

Bir kavşak vardır bir ânın içinde.
Uzaklıkların müziği birlikte çağıldayıp geldi.
Her şey birlikte büyüyüp gür bir ağaç oldu.
Kayıp şehirler parıldıyor yeşilliklerinde.

Her yerden ve hiçbir yerden duyulur sesi
Ağustos karanlığındaki bir çekirge misali. Yayılmış
marangoz tezgâhı gibi, uyuklar burada gecede
turba bataklığın öldürülmüş gezgini. Özsu yükseltir

adamın düşüncelerini yıldızlara doğru. Ve dağda
derinliklerde: burada yarasaların mağarası vardır.
Burada asılıdır yıllar, sıktır eylemler.
Burada uyur onlar katlanmış kanatlarla.

Bir gün uçup gidecekler. Bir izdiham!
(Uzaktan bakınca mağara ağzından çıkan bir duman gibi.)
Fakat gene de hüküm sürer yaz-kışının uykusu.
Uzaktan bakınca suyun çağlaması. Karanlık ağaçta

döndürür kendisini bir yaprak.

Bir yaz sabahı yapışır çiftçinin tırmığı
ölü kemiklere ve giysi paçavralarına. Adam yatıyordu
yani hâlâ burada turba bataklık kurutulduğunda
ve şimdi kalkmış ayağa ve gidiyor kendi yoluna ışık içinde.

Her bir mıntıkada dönenir altın tohumlar
o eski kusur dolaylarında. O panzer giyimli kafatası
tarım toprağında. Yolda bir gezgin
ve dağ izliyor adamı bakışlarıyla.

Her bir mıntıkada şangırdar avcının borusu
gece yarısı zamanı açılıp yayılırken kanatlar
ve geçmiş büyür kendi düşüşünde
ve daha da karanlıktır yüreğin meteor taşından.

Bir ruhun sırt dönüşü yazıyı açgözlü yapar.
Bir bayrak başlar dalgalanmaya. Kanatlar
açılır avın dolaylarında. Şu mağrur gidiş!
ki orada yaşlanınca bulut olur albatros

açılmış ağzında Zaman’ın. Kültür bir balina avlama
istasyonudur, ki orada gezinti halindedir bir yabancı
evlerin beyaz dış duvarları ve oynayan çocuklar arasında
ancak her bir nefes alış hissettirir

öldürülmüş devlerin mevcudiyetini.

Gök katmanlarının kadim oyunu yankılanır hafifçe.
Müzik, masumdur gölgemizde, tıpkı fıskiyenin suyu
yükselir gibi vahşi hayvanların arasında,
sanatsal olarak taşlaşmışlar su damlaları etrafında.

Yaylarla kuşanıp bir orman olmuşlar.
Bir sağanak yağmur hışırtısı misali yaylarla –
boşaltılır kamara sağanak yağmurun toynakları altında –
ve en iç tarafta, dengeleme halkasında, sevinç.

Bu akşam yankılanır dünyanın dinginliği,
yaylar yerine konulduğunda fakat dokunulmadığında.
Kımıltısızdır siste ormanın ağaçları
ve su tundralarında yansıtırlar kendi kendilerini.

Müziğin dilsiz yarı parçası burada, yıldırımla hasarlanmış
çamlar etrafındaki reçinenin rayihası gibi.
Bir yeraltı yazı her birinde.
Orada özgürleştirir kendini, kavşakta, bir gölge

ve patlayıp yok olur Bach trompetlerinin yönünde.
Merhametten dolayı birden bir güven verilir. Bırakmak
kendi ben-kuşanmışlığını bu enlemlerde dursun diye,
ki orada vurur dalgalar ve batırır, vurur

ve batırır.

[“17 ŞİİR”den, (1954)]

Tomas Tranströmer (1931-2015, İsveç)
Çeviren: İsmail Haydar Aksoy

NOT: Bocksten adamı, 1936 yazında İsveç’in güney bölgesindeki Halland’da, Bocksten bataklığında bulunmuş, 1300lü yılların ortalarında öldürülmüş bir adamın cesedidir. Tekrar ayağa kalkmasın diye adam öldürüldükten sonra, cesedine iki tane kazık çakılmış durumda idi. Bataklıktaki kimyasal dengeden ötürü, ceset üstündeki kıyafetler tümüyle korunmuş durumdaydı.