Maide Sûresi 38. Ayet ve Hırsızlıkta Ada ...

Kur’an-ı Kerim, insanlığın rehberi olan ve hak ile batılı ayıran bir kitaptır. Bu kutsal kitapta yer alan her hüküm ve bu hükümlerin arka planındaki hikmetler, adaletin sağlanması ve toplumsal düzenin korunması içindir. Maide Suresi 38. ayeti, hırsızlık yapanlar için belirlenen bir ceza düzenlemesidir. Ancak bu ayetin anlamı, tarih boyunca farklı şekillerde yorumlanmıştır.
Maide Suresi 38. ayeti meallerde şu şekilde geçmektedir:
"Hırsızlık yapan erkek ve kadının, yaptıklarına karşılık olarak ellerini kesin. Bu, Allah tarafından bir cezadır. Allah azizdir, hakimdir."
Bu ayeti yüzeysel bir şekilde ele aldığımızda, fiziksel olarak el kesme cezası ön plana çıkmaktadır. Ancak ayetin Arapça orijinal metni ve kelimelerin bağlamsal kullanımı incelendiğinde, bu cezanın mecazi bir anlam taşıdığı ortaya çıkmaktadır. Ayette geçen “eydiyehume” kelimesi, “eller” anlamına gelen “eyd” kelimesinden türemiştir. Arapça’da “eyd”, hem fiziksel elleri hem de mecazi anlamda bir gücü ifade edebilir. Kur’an’ın diğer ayetlerine baktığımızda, “eyd” kelimesinin farklı anlamlarda kullanıldığını görmekteyiz. Örneğin:
"Şüphesiz biz göğü kuvvet (eyd) ile bina ettik ve biz genişleticiyiz."(Zariyat Suresi, 47. Ayet)
Bu ayette geçen “eyd” kelimesi, göğü inşa etmekte kullanılan güç ve kudret anlamında kullanılmıştır. Buradan hareketle, Maide Suresi 38. ayetinde geçen “eydiyehume” ifadesinin de hırsızların gücünü veya toplumsal bağlantılarını kesmek anlamına gelebileceği yorumlanabilir.
Ayette geçen “kataA” fiili, kesmek anlamına gelir. Ancak bu fiilin her zaman fiziksel bir kesme anlamında kullanılmadığı da bilinmektedir. Kur’an’da “kataA” kelimesi, ilişkiyi kesmek, gücü sınırlamak veya bir bağlantıyı koparmak anlamında da kullanılmıştır. Örneğin:
"Ellerinizi ve ayaklarınızı çaprazlama keseceğim, sonra da hepinizi asacağım."(Araf Suresi, 124. Ayet)
Bu ayette Firavun’un tehditlerinden bahsedilirken kullanılan “kataA”, bağlam gereği fiziksel kesme anlamında kullanılmıştır. Ancak Kur’an’ın diğer ayetlerinde bu kelime genellikle mecazi anlamlar taşır. Bu durum, Maide Suresi 38. ayetindeki cezanın da gücü kesmek, toplumsal bağlantıyı koparmak gibi anlamlar taşıyabileceğini göstermektedir.
Kur’an’da hırsızlık suçu ile ilgili başka bir örnek Yusuf Suresi’nde yer alır. Bu surede Yusuf’un kardeşlerinin hırsızlıkla suçlanması ve buna verilen ceza şu şekilde anlatılır:
"Onun cezası, kimin torbasında bulunursa o kişi alıkonur. Biz zalimleri böyle cezalandırırız."(Yusuf Suresi, 75. Ayet)
Burada fiziksel bir el kesme cezası uygulanmadığı, aksine hırsızlık yapan kişinin alıkonularak gücünün sınırlanması yönteminin benimsendiği görülmektedir. Bu da hırsızlık cezasının toplumsal düzeni koruma amacı taşıdığını ve caydırıcılığın esas olduğunu ortaya koymaktadır.
Kur’an’ın birçok yerinde Allah’ın “el-Adl” (adaletli) ismi vurgulanır. Adalet, Kur’an’da her zaman ölçülü ve dengeli bir ceza düzenini ifade eder. Maide Suresi 38. ayetindeki cezayı da bu bağlamda değerlendirdiğimizde, hırsızlık yapan kişinin gücünün, toplumsal bağlantılarının veya hareket alanının kısıtlanması şeklinde bir yaptırımın daha adil olacağı sonucuna varılabilir.
Hırsızlık, yalnızca bireysel bir suç değil, aynı zamanda toplumsal bir sorundur. Aile bağlarının zayıflığı, sosyal yardımlaşmanın eksikliği ve ekonomik eşitsizlikler, hırsızlık gibi suçların artmasına neden olabilir. Bu nedenle Kur’an, sadece bireysel cezaları değil, toplumsal düzenlemeleri ve yardımlaşmayı da teşvik eder.
Doğru Meal Önerisi
"Hırsızlık yapan erkek ve kadının yaptıklarına karşılık olarak, Allah’ın öngördüğü caydırma yöntemi ile güçlerini kesin. Allah güçlüdür ve hâkimdir."(Maide Suresi, 38. Ayet)
Adaletin tam anlamıyla sağlanabilmesi için, bu ayeti doğru anlamak ve uygulamak, hırsızlık suçunun kökenlerini analiz ederek toplumun yapısını güçlendirmek gereklidir.
Sonuç olarak, Maide Suresi 38. ayetinin doğru anlaşılması için kelimelerin bağlamsal anlamları, Kur’an’ın genel mesajı ve adalet ilkesi dikkate alınmalıdır. Bu ayet, hırsızlık yapan kişilere fiziksel olarak el kesme cezasını değil, yaptıklarına uygun şekilde güçlerini ve toplumsal bağlantılarını kısıtlayarak caydırıcılığı sağlamayı ifade etmektedir.
Adaletin tam anlamıyla sağlanabilmesi için, bu ayeti doğru anlamak ve uygulamak, hırsızlık suçunun kökenlerini analiz ederek toplumun yapısını güçlendirmek gereklidir.