Kurban Bayramı Şiiri - İbrahim Çelikli

Kurban Bayramı

bir telaş bir aceleyle
evlere dönülür odadan
her şey hazır kapılarda beklenir
evzinilir
masum bakışlarla inayet hocadan
kösüre taşında satır-bıçak
çoktan bilenmiştir.

hoca acele-acele, büyük adımlarla
'-Selamün aleyküm' le gelir.
Kurban;
'-kimin adına
kesilecek' öğrenir.

ayakkabısında,
paçasında
çemrenmiş yenlerinde
bıçak tutan sağ elinde
koca bıçağının çeliğinde
kan lekesi,
kan kokusu

içinden kısa bir dua
'-vekilin ola(yı) n kurbanını
kesivereyi(m) n mi,
diye üç defa icazet alır
arkasından tekbir getirilir

'-Allah-û Ekber,
Allah û ekber
La İlahe İllalahû
Vallahû Ekber
Alla-û Ekber
Velillahül hamd'

kan çukuru açmak için kazma
bıçak sürtmek için biley taşı,
pufurmak için kamış, ip, oklava
son bir yem, son bir-kaç yudum su
ayakları bağlanan hayvanda
bir debelenme

ve besmele
'-bismillah-u Allah-u Ekber'
….
“-bıhhh ”
kemiği buldurana kadar keserler
kıpkırmızı,
buğulu bir sıcaklık dizgirir
kan akması kesilene
kurbanın debelenmesi bitene
kadar bıçak kurbanın üstünde bekler
imam '-Allah kabûl etsin' der
bıçaklarını kaptığı gibi
sıradaki kurbanı kesmeye gider

kelle ayrılır bedeninden
pufrulup,
yüzmeye arka ayaklardan başlanır
maharet sergilenir, tez elden
tuluk çıkarılacaksa ona göre,
ve illa deri tuzlanır.

akciğer şişirilir,
kurban eti üçe pay edilir
bir payı şuna, bir payı buna
bir payı da ehliyala

**
ilk önce kuyrukyağıyla kızartılmakta ciğer
böbrekleri en sevilen-kollanan oğlan yerdi
domates, kırmızı-karabiber
yeni toprak testiden buz gibi su iyi giderdi
“mubarek bayram olmaycağdıdaa
çay sovanını dayancağdık çomaca”

'-ne demiş atalarımız' derler
ve kendileri devam ederler
'-ye tatlıyı içme suyu
yanarsa-yansın,
ye etliyi hürplet suyu,
donarsa donsun.'
hem muhabbet ederler
hem yerler,
sofradan kalkarken
'-Allah bereket versin' derler
çocuklar
'üstünü sofraya silker'ler

öğleye doğru tavsır
bayram koşuşturmacası
bu defa da çocuklarda
şeker sayma yarışı
ve saklama telaşı.

“-oluvucağı bu üç-beş haneli köyde
şeherde iki akraba zeyaretine
ğetsen bi uşdan bi uca
ağşama ğadar varılıp dönülmez bile
araban da yoğusa;
bekle bobam bekle”

uzun bir ayrılıktan sonra gençler
kahvede buluşma-yer kapma yarışı
dışarıdan gelenlerle uzun sohbetler,
ve herkeste kendi yakınını
öne çıkarma telaşı

evzinmek: sabırsızca-huzursuzca aynı yerde dönüp-dolaşıp kalmak
kösüre: bileği taşı, kesici aletleri daha da keskinşeştirmek için kullanılan bileme aracı
icazet: izin
bıh: (çocukça) kan akıtmak, bıçak kesmek
bıh etmek: bıçakla kesmek, bıçaklamak, örn. Kurbanın kanının akıtılması
dizgirmek: fışkırmak,
ehliyal: evlad-ü ıyal yani eş ve çocuklar, aile kasdediliyor ise de
ehliyalın tam anlamı yal ehli, yani köpek demek oluyor
donyağı: iç (sakatat) yağlar kavrularak, dondurulup saklanır, daha sonra kullanılır
kösme: ince uzunca çörek, genellikle taze iken yenmesi için, bolca katkı konulan çörekcik
tavsamak: tavı kaçmak, önceki gibi kalabalık olmamak, dağılmak
bahçe içinde caddeye cepheli
tenezzül: alçak gönüllülük