Kadını Hayattan Dışlayan Gelenekçi Yakla ...

İslam dini, kadını insan onuruyla tanımlayan ve eşit haklar tanıyan bir dindir. Ancak tarih boyunca geleneksel ve ataerkil anlayışlar, Kur’an'ın evrensel mesajını tahrif ederek kadınları hayatın dışına itmiştir. Kadınları sadece nefes alıp veren cenazeler gibi gören bu yaklaşımlar, hem dinin özünden sapmaya hem de toplumsal adaletsizliğe yol açmıştır. Bu makalede, kadını hayattan dışlayan anlayışların kaynakları ve Kur’an’ın bu anlayışlara karşı duruşu ele alınacaktır. Kur’an, kadın ve erkeği eşit kılarak onların insanlık onurunu yüceltmiştir:
> “İman etmiş olan hangi erkek ya da kadın, eğer iyi amel işlerse, ona dünyada mutlu bir hayat yaşatırız, böylelerini ahirette de yaptıkları iyiliklerin en güzel karşılığı ile ödüllendiririz.” (Nahl Suresi 97)
Ancak, Yahudi ve Hristiyan öğretilerinden etkilenmiş olan bazı geleneksel yorumlar, kadınları aşağılamak için uydurma hadis ve mezhep hükümleri oluşturmuştur. Örneğin, kadının adet döneminde “manevi olarak pis” olduğu, ibadetlerden men edilmesi gerektiği, dini ve akli olarak eksik olduğu gibi hükümler, Yahudi kaynaklı rivayetlerin İslam’a eklemlenmesiyle yayılmıştır. Tevrat’ta kadının ilk günahın kaynağı olarak gösterilmesi bu zihniyetin temel dayanağıdır:
> “Kadın ağacın güzel, meyvesinin yemek için uygun ve bilgelik kazanmak için çekici olduğunu gördü. Meyveyi koparıp yedi. Yanındaki kocasına verdi, o da yedi.” (Tevrat, Yar.3:6-7)
Bu yaklaşım, İslam’a zıt bir anlayış olan ataerkil bir dini sistem yaratmıştır. Gelenekçi ulema ve şeyhlerin katkılarıyla hadisler üzerinden oluşturulan hükümler, kadınları ekonomik, sosyal ve manevi hayattan dışlamış; onları “nefes alıp veren cenazeler” haline getirmiştir.
Geleneksel anlayışın kadına uyguladığı baskı ve sınırlamalar, sadece bireysel özgürlükleri değil, toplumun gelişimini de baltalamıştır. Kadınların eğitime, iş hayatına ve toplumsal hayata katılımını engellemek, onların potansiyellerini yok saymak anlamına gelir. Bu anlayış, kadın intihar oranlarının artmasına neden olmuş, kadınları psikolojik ve toplumsal olarak karanlığa mahkûm etmiştir. Örneğin, Batman’da 2001-2006 yılları arasında 306 kadının intihar etmiş olması, bu durumun acı bir yansımasıdır. Kur’an, kadına atfedilen bu olumsuz yaklaşımların hiçbirini desteklemez. Aksine, kadının her türlü insan hakkına sahip olduğunu beyan eder. Kadının mahkeme şahitliği, boşanma hakkı ve ekonomik özgürlüğü gibi temel haklar, Kur’an’da açıkça tanınmıştır. Örneğin:
> “Allah’ın indirdikleriyle hükmetmeyenler kâfirlerin ta kendileridir.” (Maide 44)