İmam ı Gazali den Altın Öğütler Makale

Ogullarim! Allah'a, O'nun huzurunda veya huzuru dışında baglılık ve hasyetten ayrılmayın! Ahirete yaklaşma ve dünyadan uzaklaşma duygusunu kaybetmeyin! Dünya kayiplarindan kedere düsmeyin ve daima hayr islemeye bakin!
Zalime düsmanlik ve mazluma dostluk gösterin! Öfke ve yumusaklik halinizde daima hakk kelimesi üzerinde olun! Genislik ve darlikta dogru yoldan sapmayin! Dost ve düsmaniniza adaletle muamele edin! Sevinçli ve gamli anlarinizda iyi iş ve ölçülere baglilik suurunu kaybetmeyin; ve şiddette, mülayemette, sevinçte kederde Allah'tan razi olun!
Ogullarim! Bir iş ki dışı serli ve kerih görünür, fakat sonu cennettir; siz o fiili isleyin! Bir is ki dışı güzel ve cazibeli durur, fakat sonu cehennemdir; siz o fiilden kaçinin! Cennet nimetinin asagisinda olan her sey hakir ve kiymetsizdir. Ahiret azabinin asagisinda olan her belâ ise afiyettir.
Ogullarim! Bir insan kendi nefsinin ayibini görür ve bilirse baskasinin ayibini göremez ve ondan haberi olmaz. Bir insan Allah'in takdir ve taksimine riza gösterirse, kayip ve eksikliklere esef etmez. Bir insan nefs ve hirs kilicini çekip havale edecek olursa, akibet o kiliçla kendi maktul düser. Mümin kardesi yuvarlansin diye kuyu kazan, akibet o kuyuya kendi düser.
Mizah ve latifeye düskün olan hafife alinir. Kendi fiilleri, sözleri ve amelleri ile magrur olan, nefsi tarafindan magdur olur. Çok söz söyleyen çok hata eder. Hatasi çok olanda edep ve haya azalir. Edep ve hayasi az olanda takva fakirlesir. Takvasi fakirlesenin ise kalbi ölür.
Edep mizandir. iyi ahlak en iyi arkadastir. Afiyet on kisimdir ve bunun dokuz kismi, Allah'in zikri disinda sadece susmak, sükut etmektir. Bir kismi ise sefihlerle düsüp kalkmayi birakmak... Ogullarim!
Fakirligin süsü sabır, zenginligin de sükürdür Islâm'dan üstün seref olamaz. Zühd ve takvadan üstün keramet olmadigi gibi... Tövbe ve istigfardan yükseksefaatçi yoktur. Vücut afiyetinden güzel elbise olmadigi gibi... Hirs ve tamah, yorgunluk ve mesakkatin anahtaridir. Bu ögütler, nefs tedbirinde, malda ve ahlakta, Kitap ve sünnete tam uygun birer ölçü belirtir.
Hz. Ali (R.A.) bu ögütleri verdikten iki gün sonra aldigi yara yüzünden ruhunu teslim etmis, cennet alemine kanat açmistir. Nurlu kabirleri, ogullarinin emirleriyle gizlenmistir. Bu sebeple, nerede medfun bulunduklari, ihtilafli bir meseledir. Necef taraflarinda oldugu rivayeti vardir. Esseyyid Abdulhakim Arvasi [Rabita-i Serife, s. 94-96. (Editörü, Necip Fazil) ]
Kendin için susmayı ve az hareketi âdet edesin. Böylece sabır ve sebatını herkes bilsin. İnsanlar içerisinde Allah-û Teâlâ’yı çok an ki, O’nu senden öğrensinler. Beş vakit namazın arkasından kendin için öyle vird kabul et ki, onda Kur’an okuyup, zikr ile şükrünü yapasin. Her ayda birkaç gün oruç tut. Nefsini murakabe edip, ilmi muhafazaya alasin. Böylece amelinle iki dünyada menfaatlenesin. Insanlarla olan işlerini o görsün.
Elinde bulunan dünya devletine ve bedenin sıhhatine itibar ve itimad etmeyesin. Böylece hepsinden sorguya çekildikte ümidsizliğe düşmeyesin. Sultan seni kendi yakınlarından ederse de, sen bu yakınlığını insanlara duyurmayasın. Zira sultana yakınlığı izhar edince, insanların ihtiyac ve işlerinin yeri olursun. Hepsinin işlerini görmeyi boynuna alırsan, sultanın gözünden düşüp hakaret bulursun. Yapmazsan ayıblanır, insanları darıltmak sıkıntısında kalırsın.
Halkın hâtâsını örtüp, doğruluğuna uyasın. Kötü bildiğin kimseyi, kötülüğü ile anmayıp bir iyiliğini bulup, onunla söyleyesin. kötülüğü din hakkında ise, onu insanlara söyleyesin ve ona uymaktan onları koruyasın.
Hak Teâlâ bu din-i mübinin yardımcısıdır. O halde sen, makam sahiblerinin dininde gördüğün sakatlıkları bir kere söylersen Allah-û Teâlâ yardımcın olur. İnsanlar senden elbette çekinir. Ne kimse dinde bir bid’at çıkarabilir, ne de bozukluğu o halde kalır.
you are an angel to me You are the Angel who I cherish, So dearly in this heart of mine; The one who makes my day brighter, By making my whole world shine. During all the darkest moments, When my skies turn cloudy and gray, You're the one who touches my heart, And makes everything seem okay. I count my blessings that I have, An Angel like you, so close at hand; A friend who always watches over me, Someone who can always understand. If I need someone who I can turn to, You are always
Hak Teâlâ bu din-i mübinin yardımcısıdır. O halde sen, makam sahiblerinin dininde gördüğün sakatlıkları bir kere söylersen Allah-û Teâlâ yardımcın olur. İnsanlar senden elbette çekinir. Ne kimse dinde bir bid’at çıkarabilir, ne de bozukluğu o halde kalır.
Sultanından ilme uymayan amel görürsen, ona saygılı tatlı dille söyleyesin. Çünkü onun eli, senin elinden kuvvetlidir. Bir sözü bir kere demekle yetinesin. O makam sahibi, o bozukluğu gıyabında söylemekle senden çekinmediyse, yine işleyip terk etmediyse, sarayına gidip, yalnız olarak tatlı dille nasihat edesin. Bid’at sahibi ise, münazara ile Kitab ve sünnetten hatırına geleni söyleyesin. Kabul ederse ne âla, yoksa onu kızdırmaktan çekinesin. Sakın ölümü unutmayıp, Hak Teâlâ’dan üstadların için mağfiret ve rahmet dileyesin
Kur’an-ı Kerim okumaya devam edip, kabir ziyaretlerine ve meşayıhı görmeye ve kıymetli yerlere çok gidesin. Avamın sana arzettikleri enbiya ve salihleri, mescid, menzil ve mezarlar hakkında gördükleri rüyaları kabul edesin. Küfr ve bid’at ehlinden bir kimse ile oturup konuşmayasin. Mümkünse dine davet edesin. Yoksa oyun meclislerine gitmeyesin.
Müezzin ezan okuyunca, hazir olasin. Böylece avamdan önce mescide gelesin. Hakimin evine yakin evde oturmayasin. Komşundan gördügün ayb, emanettir; saklayip, kimsenin sirrini kimseye söylemeyesin. Bir iş için seninle meşveret edene dogruyu söyleyesin. Seni Mevlâ’ya yakın eden işleri O’na gösteresin
Sikişik ve rahat zamanlarda beyaz elbise giyip, kalben kimseye muhtac olmadigini gösteresin. Fakirsen kimseden bir şey istemeyesin. Dünya ehline hirs ve ragbet etmeyesin. Himmetini yüksek yapip, alçakta kalmayasin. Yolda giderken sagina soluna bakmayip, önüne topraga bakasin.
Hamama giderken, hamam ücretini pazarlık etmeden insanlardan daha çok veresin. Hamam ehli arasında mürüvvetin zahir olup, onlardan tazim ve hürmet bulursun. İlim sahibleri yanında alçak olan dünyayı aşağı tutasın. Hak Teâlâ’nın katında dünyadan yüksek olan devlete kavuşasın. Dünya işleri için sadık bir vekil bulasın. İşlerini o görüp, sen ilim ve amele dönesin.
Ilim ehlinden hüccet ve münazara bilmeyenlerle ve makam kazanmak için olan bahis ve konuşmalara katilmayasin. Zira onlar senden kaçinmayip, seni mahcub etmeye çalişirlar. Senin hakli oldugunu bilseler de, aykiri giderler. Ayan ve ekâbir meclisine vardiginda onlar seni yüksekte oturtmayinca, sen yukarda oturmayasin.
Bir cemaat içinde iken, onlar seni tazim ile ileri geçirip imam yapmayınca, önlerine geçmeyesin. Kadınların, kızların, gençlerin toplandıkları mesire (piknik) yerlerine gitmeyesin.
Fisk, çalgi, şarki ve haram bulunan meclislere girmeyesin. Onlarla ortak olup, ihanet görmeyesin. Ilim meclisinde sakin kizmayasin. Halka, inanilmamaya yakin olan hikâyeleri söylemeyesin. İlim ehlinden biri için bir meclis kurmak istersen, eğer fıkıh meclisi ise, kendin gidersin, orada bildiğin gerçekleri takrir edersin. Böylece halk onu âlim sanıp, ona aldanmasınlar. Senin huzurunla şübhede kalmasınlar. Sözü fetvaya salih ise, onu ondan zikretmeli, yoksa senin huzurunda ders görmüş olmaması için kalkıp gidesin. Belki onun yanında talebenden birini bulundurup, sözünün durumunu, ilminin derecesini öğrenirsin.
Bid’atle karışık zikr meclisine gitmeyesin. Evlenme işlerini, cenaze, bayram namazlarını ve Cum’a hutbesini üzerine almayasın. Anneni, babanı, üstadını hayır duadan unutmayasın. Bu nasihatimizi, bizden can-ü gönülden kabul edesin. Zira bunu senin ve herkesin iyiliği için vasiyyet eyledim. Bu yolda gidesin ve halkı da Hak yola getiresin.
istedigin kadar yasa. Nasil olsa bir gün öleceksin; diledigini sev, nasil olsa bir gün ayrilacaksin; istedigini yap, nasil olsa bir gün hesabini vereceksin.Hak yoluna girmek isteyene dört sey vacibtir: a- Içinde hurafe ve bid'at olmayan dogru ve saglam bir inanç. b- Bir daha kusur islememek ve günaha girmemek hususunda nasuh tevbesi etmek.
Hak sahiplerinin senin üzerindeki haklarini onlar hosnut oluncaya ve üzerinde haklari kalmayincaya kadar ödemek. d- Allahlin emir ve yasaklarini bilecek kadar din bilgisini, dünyada kendini kurtaracak kadar da diger ilimleri okuyup, ögrenmek.
Yapilmamasi gereken seyler: 'Mümkün mertebe kimse ile herhangi. bir hususta münakasa ve münazara etme! Cünkü bunda büyük zararlar vardir. Münakasa; haset, riya, kibir, düsmanlik, kin, benlik (ego) ve benzeri kötü huylarin kaynagidir. Nasihat etmek ve vaizlik taslamaktir. Bu isi ancak iki sartla yapabilirsin. Birinci sarti: Söyleyecegin nasihatlari evvela kendin tutacaksin. Ondan sonra baskalarina ögüt vereceksin.
Simdi su birkaç sözümü de can kulagi ile dinle: Kurtulusun için bu nasihatimi dinle ve üzerinde önemle dur Eger hafta sonuna kadar büyük bir insanin seni ziyaret edecegini haber alsan, iyi biliyorum ki, her isini birakip hemen bu zaman içinde evine çeki düzen verir; ev, yatak, beden ve elbise ile benzeri seylerin temizligiyle ugrasirsin. O halde isaret edecegim seyi iyi düsün, çünkü sen anlayisli bir kimsesin. Akilli olan bir kimseye tek bir söz kafidir. Peygamber (S.A) Efendimiz: ' Muhakkak ki Allah sizin dis görünüsünüze bakmaz. Fakat kalblerinize ve niyetlerinize bakar.' buyurmustur. Ne mutlu bu sözleri hayatlarina aksettirenlere.
BIR AN EVVEL TEVBE VE NEDAMET EDIP, ISLAM'IN YOLUNA DON.
NAMAZINI KIL, CEMAATE DEVAM ET VE NASIHAT DINLE. 'BEN ONDAN DAHA IYI BILIRIM ' DEME.
ZEKATINI FAZLASIYLA VER, YARDIMLARDAN VE SADAKALARDAN SAKIN KAÇMA

İMAM I GAZALİNİN KIRK HADİS ADLI KİTABINDAN ALINMIŞTIR.