// Gülce - Buluşma // Ya Baki Ente’l-Baki

Rahman ve Rahim olan Allah’ın adı ile.

'Her şey helâk olup gidicidir- O’na bakan yüzü müstesna.
Hüküm O’na aittir; siz de döndürüleceksiniz O’na.'
…………………………………..(Kasas Sûresi: 28:88)

…… Ayetinin meâlini ifade eden;

Ya Baki ente’l-baki. Ya Baki ente’l-baki.
(Ey Baki olan Allah! Ancak Sensin baki.)

(Ey Baki olan Allah’ım. Ancak Sensin baki olan.
Ezeli – ebedi hayat sahibisin hep daim an.)

………………………… İki cümlesi,

Önemli iki gerçeği ediyor onlar ifade.
Nakşîlerden de bir kısım reisler kendilerine,
Bu cümlelerle bir özel hatme yapıp, öz ve kısa
Bir Nakşiye hatimesi hükmünde tutarlar hala.

Madem o büyük ayetin mealini sadece bu
İki cümlecik ifade ediyor. Öyleyse biz bu
İki cümlenin ifade ettiği iki önemli
Hakikatten birkaç nükte beyan edeceğiz şimdi.

Birinci Nükte

Birinci defa, “Ey Sonsuz Allah! Ancak ki Sensindir
Sonsuz” demek bir cerrahi ameliyat hükmündedir
Kalbi mâsivâdan tecrit edip, kesiyor. Şöyle ki:
İnsan, bütün mahiyeti, yapısı bakımından ki,
Mevcudatın birçok nevi, yani hemen ekserisi
İle ilgilidir. Çok an onlara yönelir hissi.
Hem de insanın manevi içyapısına sınırsız
Bir muhabbet istidadı yerleştirilmiş, ayarsız.
Onun içindir, insan da bütün mevcudata ilgi
Bir muhabbet besliyor ve bu dünyayı bir hanesi
Gibi seviyor. Ebedî Cennete bahçesi gibi
Muhabbet ediyor hepten. Oysa sevgi beslediği
Mevcudat durmuyorlar ki, gidiyorlar. O daimi
Azap çekiyor firaktan. Ve o sınırsız sevgisi,
Onda oldurur sınırsız bir azab-ı manevîyi.

O azabı çekmekte ki kabahat ona aittir.
Çünkü kalbindeki hadsiz istidad-ı muhabbettir
Ki, sınırsız ve sonsuz bir cemale sahip bir Zata
Yöneltmek için verilmiş. O insan ederek hata
Kötüye kullanarak o sevgiyi kaybolup giden
Mevcudata sarf ettiği cihet ile de gerçekten
Kusur ediyor, sonra da kusurunun cezasını
Ayrılığın azabıyla çeker, dinmez sızısını.

İşte böyle bir kusurdan temizlenerek o fâni
Sevgilileri bırakmak, o sevgililer kendini
Terk etmeden o onları terk edip geçmek yönüyle
“Sonsuz Mahbub”a aşkını iletmeyi sonsuz şevkle,
İfade eden “Ey Sonsuz olan Allah! Ancak Sensin
Sonsuz.” olan şeklindeki o birinci cümlesinin;

“Hakiki Sonsuz” ki yalnız Sensin. Mâsivâ geçici.
Geçici olan, sonsuz bir muhabbete ve ezelî
Ve ebedî bir aşka ve ebed için halk edilen
Bir kalbin alâkasına medar olamaz katiyen.'

………………………. Manasını ifade ediyor.

'Sevgililer fânidirler madem o sayısız olan,
Beni koyup gidiyorlar. Onlar beni bırakmadan,
Evvel onları; “Ey Sonsuz olan Allah! Ancak Sensin
Sonsuz.” deyip bırakırım. Çünkü yalnız Sen bakisin
Ve Senin bakileştirmen ile mevcudat bekaya
Gidebildiğini bilip itikat ederim buna.
Öyleyse, Senin sevginle onlar ki ancak sevilir.
Yoksa kalbin ilgisine lâyık değiller' demektir.

Hadsiz sevgililerinden kalp işte bu keyfiyette de
Vazgeçiyor. Güzellik ve cemalleri üstünde de
Fânilik damgası görür, kalp ilgi keser. Kesmezse;
Manen yaralar oluyor mahbupları adedince.

İkinci cümle olan “Ey Sonsuz olan Allah! Ancak
Sensin Sonsuz” o sayısız tüm yaralara hem tiryak
Hem merhem, oluyor. Yani,'Ya Sonsuz”, madem sonsuzsun,
Yeter. Her şeye bedelsin. Her şey var, madem Sen varsın.'

Evet, mevcudatta sevgi sebebi olan güzellik,
İhsan, kemal, genellikle “Gerçek Sonsuz’un” güzellik,
İhsan ve kemâlatının işârâtı, çok perdeden
Geçmiş zayıf gölgeleri, hatta daha ötelerden
Belki Allah’ın tüm güzel esması cilvelerinin;
Revnakdar gölgeleridir onların gölgelerinin.

İkinci Nükte

İnsanın şu fıtratında sonsuzluğa karşı hem de
Gayet şiddetli bir aşk var. Hatta her sevdiği şeyde,
Vehim gücü sebebiyle o, bir nevi sonsuzluğu
Var zanneder, sonra sever. Ne zaman son bulduğunu
Düşünse ve yahut görse, içten içe eder nalân.
Bütün firaklardan gelen feryatlar, aşk-ı bekadan
Gelen tüm ağlamaların tercümanlarıdır. Eğer
Sonsuzluk zannı olmazsa muhabbet edemez, küser.
Hatta denilebilir ki, o sonsuzluk a’lamının
Ve ebedî Cennetin bir vücud sebebi, insanın
İçindeki o şiddetli sonsuzluk aşkından çıkan
Gayet kuvvetli sonsuzluk istek ve hasreti olan
Beka için fıtrî, genel duadır ki, o şiddetli,
Sarsılmaz, fıtrî arzuyu, o tesirli ve kuvvetli,
Genel duayı “Baki-i Zülcelâl” kabul etmiş ki,
Fâni insanlar için halk etmiş bir âlem-i baki.

Hem hiç mümkün mü, “Fâtır-ı Kerim”, “Hâlık-ı Rahîmin”
O azıcık arzusunu ki bir küçücük midenin,
Geçici bir beka için hal diliyle duasını,
Hadsiz ve leziz yiyecek çeşitleri olmasını
İcadıyla kabul etsin de, tüm insanlığın belli
Pek büyük bir ihtiyac-ı fıtrîden gelen şiddetli
Bir arzusunu ve haklı ve de daimî ve küllî
Hakikatli, sözlü, halli, bekaya dair kuvvetli,
Gayet güçlü duasını kabul etmeyip döndürsün?
Hâşâ, yüz bin defa hâşâ! Kabul etmemek hiç mümkün
Değildir. Hem hikmetine, rahmet ve adaletine
Hiçbir cihetle yakışmaz hem de sonsuz kudretine.

Madem insan sonsuzluğa âşıktır; elbette her bir
Olgunluğu, lezzetleri, o sonsuzluğa tâbidir.
Ve madem sonsuzluk “Baki-i Zülcelâl”e mahsustur.
Ve madem “Sonsuz Allah”ın isimleri de sonsuzdur
Ve madem “Sonsuz Allah”ın aynası O’nun rengini,
Hükmünü alır, bir nevi sonsuzda bulur kendini.
Elbet insana en lâzım iş, en mühim vazife de,
O “Sonsuz”a karşı ilgi peyda etmektir ve hem de
Esmasına yapışmaktır. Çünkü “Sonsuz”un yoluna
Harcanan her şey bir nevi mazhar olur sonsuzluğa.

İşte ikinci “Ya Baki Ente'l-Baki” (nin Türkçesi) :
“Ey Sonsuz olan! Ancak Sensin Sonsuz” şu cümlesi
Bu hakikati ifade ediyor. İnsanın hadsiz
Manevî yaralarını tedavi eder merhemsiz
Hem fıtratında gayet şiddetli sonsuzluk olan
İsteğini de onunla tatmin ediyor daiman.

Üçüncü Nükte

Şu dünyadaki zamanın, eşyanın yok oluş ve de
Sona ermekte etkisi çok çeşitlidir gerçekte.
Ve mevcudatsa, iç içe daireler gibi olup
Biri birleri içinde iken, hükümleri bitip
Gitme noktasında ayrı ayrı oluyorlar, o an.
Nasıldır ki bir saatin saniyelerini sayan
Dairesi, dakikayı ve saati ve günleri
Sayan tüm daireleri aynı gibidir zahirî,
Fakat süratte benzemez muhaliftir birbirine.
İnsandaki ten, nefs, kalp, ruh daireleri de öyle
Farklıdır. Meselâ, tenin beka, hayat ve vücudu,
Bulunduğu bir gün veya belki bir saat olduğu
Ve geçmiş ve geleceği ölü ve varlığı hiç yok
Olduğu halde, kalbin bu günden çok gün önce ve çok
Günden sonraki gelecek zamana kadarki beden
Dairesi ve hayatı geniştir. Ruhun bu günden
Yıllar önce ve de yıllar sonraki büyük daire,
İçine dâhildir hayat ve vücut dairesine.

İşte bu kabiliyete binaen kalp hayatına
Ve ruh hayatına medar olan Allah’ı tanıma
Ve “Rabban”ı sevme ve de hem “Subhan”ın kulluğuna
Varma ve hem de “Rahman”ın rızasına mazhar olma
Yönüyle, bu dünyadaki geçici ömür, sonsuz bir
Ömrü ihtiva eder ve bitmeyecek ve sonsuz bir
Ömrü netice verir hem sınırsız ve hem devamlı
Bir ömür hükmüne geçer, şaşalı ve harikalı.

Evet, “Hakikî Sonsuz”un marifet, rıza, sevgisi
Yolundaki bir saniye, bir senedir. Eğer tersi;
O’nun yolunda olmazsa, bir sene bir saniyedir.
Belki O’nun yolundaki bir saniye daimidir,
Çok senelerdir. Ve dünya cihetinde gaflet ehli
Olanların bir saniye hükmündedir yüz senesi.

Meşhur şöyle bir söz var ki, Yani, 'Şu ayrılığın bir
Saniyesi bir yıl kadar uzundur, kavuşmanın bir
Yılı bir saniye kadar kısadır.' Ben diyorum ki
Bu fıkranın bütün bütün aksinedir: Visal, yani,
“Celal sahibi Sonsuz”un rızası dairesinde
Allah rızası ile bir saniye kavuşma, böyle
Değil yalnız bir yıl, belki daimî bir kavuşmanın
Penceresidir. Gaflet ve dalâlet ayrılığının
İçinde değil bir sene, bir saniye hükmündedir
Belki bin yıl. O sözden de daha meşhuru şu sözdür.

“Düşmanla beraber sahra bir fincan kadar dar,
Ahbapla beraber iğne deliği bir meydan kadar geniştir. “

………………………. Hükmümüzü teyit ediyor.

Meşhur evvelki sözün bir sahih manası şudur ki:
“Fâni varlığın visali fânidir öyle mademki;
Yine kısa hükmündedir ne kadar uzun da olsa.
Yılı bir saniye gibi geçer, esefli bir rüya
Hasretli bir hayat olur.” Bekayı isteyen insan
Kalbi bir yıl kavuşmakta, sadece bir kısacık an
Ancak zerre gibi bir zevk alabilir. Ayrılıksa,
Saniyesi bir yıl değil, çok yıllardır. Çünkü oysa
Ayrılığın meydanları geniştir. Sonsuzu arzu
Eden bir kalbe, ayrılık, gerçi bir an da olsa bu,
Birçok seneler kadar bir tahribat yapar da geçer.
Çünkü bu halde sayısız firakları ihtar eder.
Maddî ve adi sevgiler için bütün zamanlarla
Geçmiş ve de tüm gelecek, doludur ayrılıklarla.

Şu mesele sebebiyle diyoruz ki: Ey insanlar!
Fâni, kısa ve faydasız ömrünüzü sonsuz kadar,
İster misiniz hem uzun, faydalı, meyvedar etmek?
İnsaniyetin gereği madem istemektir; “Gerçek
Sonsuz”un yoluna hep sarf ediniz. Çünkü Baki’ye
Dönük olan şey, bekanın mazhar olur cilvesine.

Mademki her insan gayet şiddetli surette uzun
Bir ömür ister, sonsuza âşık. Ve madem bu mahzun,
Fâni ömrü baki ömre bir çare var çevirecek
Ve manevî çok uzun bir ömür hükmüne geçirmek
Olabilirdir, mümkündür. Elbette, insaniyeti
Sukut etmemiş bir insan, arayacak o çareyi
Ve o imkânı kullanıp çevirmeye çalışacak
Bilfiile ve de uygun olan hareket yapacak.

İşte o çare budur ki: Allah için işleyiniz,
Allah için görüşünüz, Allah için çalışınız.
O zaman ki sizin bütün ömür dakikalarınız,
Seneler hükmüne geçer. Cennet olur her anınız.

….. “Lillâh”,
………... “Livechillâh” ve
…………..................... “Lieclillâh”
……………Rızası dairesinde hareket ediniz.

(Allah için) . (Allah namına) . (Allah rızası için) .

Bu gerçeği işareten, Kadir Gecesi gibi bir
Tek gece ki, seksen küsur yıldan ibaret olan bir
Bin ay hükmünde olduğu, kesin hükmüyle Kur'ân’ın,
Görünür. Hem bu gerçeğe işaret eden zevatın;
Evliyalar ve hak yolda olanların arasında
Bir kesin prensip olan kısa ve dar bir zamanda
Uzun bir zaman yaşamak sırrıyla, çok yıllar sürer
Birkaç dakikalık Miraç zamanı, hem ispat eder
Bu gerçeğin vücudunu ve fiilen de meydana
Geldiğinin ispatıdır. Bir dakikalık Miraca
Gidip gelme zamanı da, binler yılları aştırır
Genişliği, ihatası ve de uzunluğu vardır.
Çünkü o, Miraç yolunda sonsuzluk tabir edilen
Beka âlemine girdi. Beka âlemi denilen
Âlemde birkaç dakika, şu dünyada uzun geçer
Nice binlerce seneler içinde kaybolur gider.

Hem şu gerçeğe binaen evliyalar arasında
Sıklıkla meydana gelmiş olan kısa bir zamanda
Uzun bir zaman yaşamak hadiseleridir bunlar.
Bazısı bir dakikada bir günlük iş görmüş onlar,
Bazıları bir saatte bir yıllık görev bitirmiş,
Bazısı bir dakikada bir Kur’an hatimi etmiş
Olduklarını rivayet edip ihbar ediyorlar.
Böyle doğruluk ve de hak yolda olan evliyalar,
Bilerek yalana elbet onlar tenezzül etmezler.
Hem o derece sınırsız ve kesretli tevatürler
Kısa zamanda uzun bir zaman yaşam* gerçeğini
Aynen gördükleri, şüphe götürür olamaz, şe’ni.

* 'İçlerinden söze başlayan biri, 'Bu halde ne kadar
kaldık? ' diye sordu. 'Bir gün, yahut daha da az' dediler.'
………………………… (Kehf Sûresi: 18:19) âyetiyle

['Onlar mağaralarında üç yüz yıl kaldılar,
buna dokuz yıl daha kattılar.'
………………………… (Kehf Sûresi: 18:25)

………….. Âyetleri tayy-ı zamanı gösterdiği gibi,
(Tayy-ı zaman: Zamanı atlamak, zamanın üstüne çıkmak.)

['Rabbinin katında bir gün,
Hesabınıza göre bin yıl gibidir.'
………………………… (Hac Sûresi: 22:47)

………………. Âyeti de bast-ı zamanı gösterir.
(Bast-ı zaman: Kısa zamanda uzun zaman yaşamak.)

Şu kısa bir zamanda uzun bir zaman yaşamak,
Herkesçe doğrulanan bir nevi,
Rüyada görünüyor.
Bazen bir dakikada insanın gördüğü rüyayı,
Geçirdiği halleri,
Konuştuğu sözleri,
Gördüğü tüm lezzetleri veya
Çektiği elemleri görmek için,
Uyanıklık âleminde bir gün,
Belki günler lâzımdır.

Elhasıl:
İnsan gerçi fâni; fakat beka için halk edilmiş,
Baki bir Zatın aynası olaraktan yaratılmış
Ve baki meyveleri de verecek işler görmekle
Görevlendirilmiş ve de baki bir Zatın tümüyle
Baki olan esmasının nakış ve akislerine
Medar olacak bir suret verilmiş. Öyleyse, böyle
Bir insanın en hakikî görev ve saadetiyse,
Bütün cihazatı ve hem bütün kabiliyetiyle
O “Baki-i Sermedî”nin rızası dairesinde
Esmasına yapışarak, ebed yolda O “Bakiye”
Yönelip gitmektir. Dili de “Ya Baki Ente'l-Baki”
Dediği gibi ve kalbi, ruhu, aklı, tüm hisleri;

“O'dur Baki”, “O'dur Ezeli ve Ebedi”,
“O'dur daim”, “O'dur Sermedi”,
“O'dur Matlup”, “O'dur Mahbub”,
“O'dur Maksud”, “O'dur Ma'bud”
……………………………... demeli.

'Seni her türlü noksandan tenzih ederiz.
Senin bize öğrettiğinden başka yoktur bilgimiz.
Muhakkak ki Sen, ilmi ve hikmeti
Her şeyi kuşatan Alîm-i Hakîmsin.'
………………………… (Bakara Sûresi: 2:32.)

Ey Rabbimiz! Unutur veya hataya düşer de
Bir kusur işlersek bizi onunla hesaba çekme.
………………………… (Bakara Sûresi: 2:286)

5. Eylül. 2010 – İzmir