Gruplarınızı Görmek İçin Üye Girişi Yapın
Çin’in İ.Ö. beşinci yüzyıldan üçüncü yüzyıla dek süren savaşan eyaletler döneminde Taocu ahlak esaslarına göre belirlenen ilkeleri, yaklaşık iki bin yıl önce esrarengiz bir savaşçı-filozof olarak nitelendirilen Sun Tzu derlemişti.
Yıllar evvel şöyle bir bakıp geçtiğim kitabı bu kez bambaşka bir gözle okudum. Çinli bilgelerin aforizmaları, insana kibrinden daha güçlü bir düşman olamayacağına ve bunun yol açtığı toplumsal yıkımlara işaret ediyordu. İç ve dış politikamızda yetkililerce dile getirilen büyük iddiaların neden fos çıktığını daha iyi anlamıştım. Bakın Çinli filozoflar neler söylüyordu:
Du Mu: Kendi kendine sor: Hangi siyasal önderlik dalkavukları bir kenara itip, akıllı insanlara yanaşabiliyor. Seninki mi, düşmanınki mi?
Mei Yaochen: Birisi ödülü hak etmişse, ondan nefret etsen bile hakkını vereceksin. Birisi cezayı hak etmişse yakının olsa bile cezadan vazgeçmeyeceksin.
Li Quan: Kâr ve zarar karşılıklı olarak bağımlıdır. Önce zararını kestirirsen sonra kârını öğrenirsin.
Zhang Yu: Herkesin bildiği bir şey zaten olup bitmiş, su yüzüne çıkmış bir olaydır. Sağduyulu bir kişi ise daha ortaya çıkmamış şeyleri bilir. Savaşla kazanılan zafer iyidir denilse de esas makbul olan gizli olanı görüp belli olmayanı fark ederek yenmektir.
Du You: Önemli bir geçidi tutarken düşmanını içeriye sokmazsan, sana kimse yaklaşamaz. Deliğin ağzında bir kedi varsa, on bin fare de olsa dışarı çıkmaya cüret edemez. Vadide bir kaplan varsa on bin geyik olsa bile oradan geçemez.
Wang Xi: Güçlüyken zayıf, cesurken korkak, düzenliyken dağınık, doluyken boş, zekiyken aptal, çokken az, ileriyken geri, hızlıyken yavaş, alıcıyken terk edici, bir yerdeyken başka yerde görün.
Sun Usta: Başkasını ve kendini bilirsen yüz kere savaşsan da tehlikeye düşmezsin. Başkasını bilmeyip kendini bilirsen bir kazanır, bir kaybedersin. Ne kendini ne de başkasını bilirsen, girdiğin her savaşta tehlikedesin demektir. Girdiği her savaşı kazananlar aslında usta değildirler. Başka orduları savaşmadan çaresiz bırakanlar, işte onlar en iyileridir.
Cao Cao: En iyi zafer, ortada çatışma olmaksızın, düşmanın kendi rızasıyla teslim olmasıdır.
Du Mu: Düşmanın dahili şartları, harici saflaşmasından bellidir. Şekilsizlerin hali anlaşılmaz. Kendine şekil bulanların ise durumları açıktır. Sır vermeyen kazanır, açık olan yitirir.
Mei Yaochen: Sakinsen ve göze çarpmıyorsan, diğerleri senin gücünü hesaplayamazlar. Doğru ve düzenliysen seni rahatsız etmezler. Büyük bilgelik görülmez, büyük ustalık belli edilmez. İncelikli olanı fark edersen kazanırsın. Cesaret ya da zekâyla ne ilgisi var bunun?
Görüldüğü gibi kadim Çin’in fikir babaları, ülkeleri ve orduları yönetenlere, özetle “kendini fazla öne çıkarma, gücünü abartarak ortaya koymak yerine gizlen, sonradan dövüneceğine tehlikeyi önceden sez, tedbir al, dalkavuklara yüz verme” gibi altın tavsiyelerde bulunuyorlardı.
