Gruplarınızı Görmek İçin Üye Girişi Yapın
İslâm Beytullah ERDİ’nin Kitabı (BİSERTİ’YE HİÇ GİTTİNİZ Mİ?)
Yazar,1940 yılında Bulgaristan’ın Nasrettin Köyünde doğdu. İlk ve ortaokulu aynı yerde tamamladı. Razgart pedagoji okulunu bitirdi. Zvanartsi Ortaokulu’nda coğrafya ve biyoloji dersleri verdi. Askerlik dönüşü Filaretova İlköğretim Okulu Türk Dili Dersleri Öğretmeni olarak atandı. Doğancılar Okulu Müdürü olarak görev yaptı. 1968’de gazeteciliğe başladı. Sliven ve Burgas sancakları muhabiri olarak on altı yıl görev yaptı. Özel Muhabir sıfatıyla Almanya, Eski Sovyetler Birliği, Yugoslavya, Polonya, Macaristan, Romanya gibi bir çok ülkeyi gezerek bilgi ve tecrübelerinin ışığında yeni yazılar yazdı.
1976-1980 yılları arasında Bulgaristan Gazeteciler Cemiyeti Sliven Şubesi Genel Sekreterliği Görevinde bulundu.
1985’te Bulgaristan’da Türk adlarının değiştirilmesine karşı çıktığı için tutuklandı. Buradan Belene Ceza Kampı’na sürgün edildi. Acı,eziyet, ve vatandan ayrılışın hasretiyle yaralı iken oradan da Sofya Genel Tahkikat Dairesi’ne nakledilerek sorgulandı. Burada da rahat bırakılmayan İslâm Beytullah ERDİ, Montana’nın bir köyüne sürgüne gönderildi.
1989’da sınır dışı edilince Türkiye’ye yerleşti. Hikâyeleri Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya, Azarbaycan, Yugoslavya gibi ülkelerde yayınlandı. Uluslararası bir çok sempozyumlarda, Bulgaristan Türkleri Edebiyatı üzerine bildiriler sundu. Bir çok ödüller aldı.
Bulgaraca, Rusça, İngilizce ve Türkçe bilen İslâm Beytullah ERDİ, İLESAM, TÜRKSAV, KİBATEK, gibi kuruluşlarda görev aldı.
(NASRETTİN’E (BİSERTİ’YE) HİÇ GİTTİNİZ Mİ? Kitabı Hakkında:
Yazar, Kitabını şu başlıklar altında toplanmış: “Ön Söz Yerine Yazdığı… Anıların Kanatlarında, Coğrafî Konumu, Kısaca Tarihi, Ahali, Nufus Hareketleri, İdarî Yapılanma, Bayındırlık, Ekonomi, Eğitim, Kültür ve Sanat, Sipor, Ecdat Tutkusu Güreş, Zirvedekiler, Futbol, Son Söz.”
Yazar, İslâm Beytullah ERDİ’nin zevkle ve duygulanarak okuduğum bu kitabında doğup büyüdüğü ve; fakat 1912 Balkan Savaşlarıyla terketmeye başladığımız vatan topraklarında yaşanan olay ve durumları belgesel güzelliğinde ve hatırat tarzında anlatıyor.
Mavi Tuna, Rusçuk, Silistre, Karvan, Slivopole, Üper, Bojurova,Teleorman(Deliorman) , Dobruca, Terter(Kovancılar) , Mıdreva(Mesimahalle) , Savin(Caferova) , Zadruga(Kışlaköy) , Bojurova(Yenimahalle) , Zavanartsi(Güvece) , Senova, Kubrat, İsperih(Kemaller) , Obanlık, Aşağıekinlik, Yıldırım, Sığırcık, Bağlama Gölcüğü, Karapetlik, Kargalık kulağı, Karadurak, Aliş’in Çeşmesi, Güvece Ormanı, Çakmaklıki Aligöz, Değirmensırtı, Üücek, Kocahöyük, Yücetepe, Düzçalı,Ürküş, Türbeler, Mezarlığı, Kocamezarlık, Oluklu Baba Tekkesi, Kazcılar Mahallesi, Gaziler Köyü, Külahlı Çeşmesi, Nasrettin Köyü, Külahlı Çeşmesi, Külleme, Kataloy Kalesi, Ümmet, Pireler, Çavuşlar, Karaağaç, Dobruca, Sarı Saltuk, Şamanlar, Nöbetli(Bekçi) , Eşkinci(Süvarı) Yamak(Yardımcı) , Evlâd-ı Fatihan, (Rumeli Fatihleri’nin Çocukları) , Terter, Beşevli, İsperih, Zavet, Nastrettinli, Varna, Hemus Dağı(Kocabalkan) , Kubrat Han(Kurt) , Asparuh(İşbara) Han, Şeyh Bedreddin, Saru Saltuk Baba, … gibi kulaklarımızın pasını açan kelimelerle sarsılıyorsunuz.
Uzun zamandır hasretliğini yaşadığımız topraklar, iklimler, nehir ve gölller gözlerinizin önünde bir film şeridi gibi gelip gidiyor. Gurbet, özlem, hüzün dolu, hatıra yüklü bir yığın karmaşık duygular içinizi kaplayıp gözleriniz kubbesinde nem yüklü bulutlar dolaşıyor. Sonra sebebi bilinmeyen bir sağanak yağmur yüzünüzü dolduruyor… Yanaklarınızdan düşen damlalar yakanızı gömleğinizi ıslatıyor.
Bir oh, çekerek içinde bulunduğunuz ortamdan, başka diyarlara, Baltık Denizi, Balkanlar, Batı Trakya’ya Tuna, Tunca, Sarısu, Isıkgöl, Aral, Hazar, Karadeniz, Akdeniz’in bir Türk Gölü olduğu zamanlara yolculuk başlıyor!
Ad değiştirme, kişi adları, köy adlarının değiştirilmesi, gibi Bulgar Hükümetlerinin yanlış uygulanan politikalar; ve baskı yıldırma politikalarını,n zaman zaman tekrar edilmesi sadece Müslüman Bulgar vatandaşlarını değil, oradaki Hıristiyan Bulgar vatandaşlarını da tedirgin ediyor.
1280 li yıllarda Saru Saltuk Baba buralara geldiğinde buralara daha önce gelip yerleşmiş Müslüman Türk nufusu vardı ki Saru Saltuk Baba bunları irşad edip aydınlatsın ve yola getirsin. Buralardaki bir kısım mezar taşlarının üstündeki tarihler 1320, 1323, 1440, 1450, 1616, 1619 yazdığına göre bize bu tarihleden öncesinde ve sonrasında Müslüman Türk nufus varlığını haber vermektedir.
Yazarın görevi, örf, âdet, gelenek, görenek, hayat tarzı, türkü, mânî, ninni, bilmece, bulmaca, fıkra, halk hikâyesi, masal, halk oyunları, piyesler, tiyatrolar, … gibi kültür miraslarımızı tespit etmek, yaşatmak ve gelecek kuşaklara bozulup yozlaşmadan taşınmasına vesile olabilmektir. İslâm Beytullah ERDİ, bunu çok güzel başarmıştır.” Saz ustaları, kılarnetçiler, folklorcular, yazarın tesbitleriyle Türk kültürüne yeniden katılmıştır. Yazar İslâm Beytullah ERDİ, bu eseri ile geçmişimizdeki bilgileri kayıt altına almak, onları Müslüman Türk kültür ve mührü ile mühürlemekle kalmıyor, bu köklü kültürü gelecek kuşaklara taşıma gibi zor bir görevi de yerine getiriyor.
Yazarın yaptığı en büyük hata ise bölgenin Türkçe isimlerini birinci olarak kullanmak yerine bazılarını parantez içerisinde verirken bazılarının Türkçe isimlerini ise hiç kullanmıyor; veya değiştirilen şekli ile yazıya dökmesi bu güzel tesbitlerive amacı gölgeliyor. Örneğin: Nasrettin(Bisertsi) , Karvab(Stanbolovo): Caferova(Savin) , Güvece(Zvanartsi) , …vb gibi adlar bir defaya mahsus olmak üzere parantez içinde diğer kullanışlarda sadece Türkçesi verilmeliydi. Kitabın içerisinde yer alan kısa hikeyeleri şu başlıklar altında veriliyor: Veysel ve Çocukları(Hikâye) , Aşkı Arayanlar, Bir Demet
Gül(Hikâye) ,
ESERLERİ:
1) PoHorizentite na Kapitalistiçekiye, Svyat(Röportajlar) , Sliven,1982
2) Güneşi Ararken(Belgesel) Ankara 1997
3) İnsanı Düşündüren İnsan(Denemeler) Ankara 1997
4) Gelinuçtu(Hikâyeler) İstanbul İstanbul
5) Tutuklunun Sevgilisi(Hikâyeler) Ankara,1988
ÇEVİRİLERİ:
1) Pıt Kım Stastiye(Türkçe’den Bul Türkçe’den Bulgarca’ya) Ankara 2002
2) Kratko Sıdırjaniye na İslâma(Türkçe’den Bulgarca’ya) Ankara 2002
3) Vivedeniye Kim İzuçavenoto na Korona (Türkçe’den Bulgarca’ya) Ankara 2002 TY:ya
4) Osviniva İslâm (T.Y:ya-2004)
5) Özüne Dön Halkım(Azericeden Türkçeye) Anç.2004
6) Balkan Ülkelerinden Masallar.(Bulgarca’dan Maslalar(Bulgarcadan Türkçeye) İst.2003
YABANCI DİLE ÇEVİRİLEN ESERLERİ
1) Vicdanın İsyanı, Bakü 2001
2) Beleg Ot Roza, Bulgarca, Sofya 2004
3) Yaşamak Hakkı, Azerice Bakü 2005
İLESAM’ın Yönetim Kurulu Üyelerinden olan İslâm Beytullah ERDİ’nin Toplam 172.s.’danibaret olan
kitabı NASRETTİN’E (BİSERTİ’YE) HİÇ GİTTİNİZ Mİ? 2006 ‘da Elagöz Ofset tarafından Ankara’da
basılıyor. Cep Tel:0535 315 49 94 iletişim adresi verilen kitap 11. Sok.No:11/9 06200
Demetgül/Ankara adresinden temin edilebilir. KAYNAKLAR:
1) PoHorizentite na Kapitalistiçekiye, Svyat(Röportajlar) , Sliven,1982
2) Güneşi Ararken(Belgesel) Ankara 1997
3) İnsanı Düşündüren İnsan(Denemeler) Ankara 1997
4) Gelinuçtu(Hikâyeler) İstanbul İstanbul
5) Tutuklunun Sevgilisi(Hikâyeler) Ankara,1988
6) Pıt Kım Stastiye(Türkçe’den Bul Türkçe’den Bulgarca’ya) Ankara 2002
7) Kratko Sıdırjaniye na İslâma(Türkçe’den Bulgarca’ya) Ankara 2002
8) Vivedeniye Kim İzuçavenoto na Korona (Türkçe’den Bulgarca’ya) Ankara 2002 TY:ya
9) Osviniva İslâm (T.Y:ya-2004)
10) Özüne Dön Halkım(Azericeden Türkçeye) Anç.2004
11) Balkan Ülkelerinden Masallar.(Bulgarca’dan Maslalar(Bulgarcadan Türkçeye) İst.2003
KAYNAKÇA:
1. Mimar Nihat KIYAT, Edebî Âbideler: Altıncı Kısım, II.Baskı, İstanbul-1937.
2. Mehmet Behçet YAZAR, Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı, İstanbul- 1938
3. Mehmet KAPLAN, Cumhuriyet Devri Türk Şiiri, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları:7, İstanbul-1973, s.5-8
4. İlhan GEÇER, Cumhuriyet Döneminde Türk Şiiri, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. 785, Ankara-1987, s. 140-143
5. Mehmet KAPLAN, Tevfik Fikret ve Şiiri, Türkiye Yayınevi, İstanbul-1946, s.149
6. Abdullah Çağrı ELGÜN, 'Türk Dili”, (Genişletilmiş İkinci Baskı) Laçin Yayın Dağıtım, Kayseri 2001;
7 (Edebiyat Üzerine Düşünceler (Çev. Sevim Kantarcıoğlu) , Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara-1983, s.145)
8.(KAFİYE, Edebiyâta Dâir, Yahya Kemal Enstitüsü Yayınları, İstanbul-1971, s.135)
9. Abdullah Çağrı ELGÜN, 'Edebî Sanatlar”, (Laçin Yayın Dağıtım, Kayseri 2000):
10. Murat DUMAN, AŞKIN DÜĞÜMÜ, 1. Baskı, Kültür Ajans Yayınları Yay. Nu.37,Ankara,2008
11Abdullah SATOĞLU, “ Edebiyat Dünyamızdan Hoş Sedalar”, Akçağ Yayınları Yay.Nu 897, 1.Baskı Ankara, 2008,
12.Şakir SUSUZ, “Leylakların Gölgesinde”, Kültür Ajans, BRC Ofset, Ankara, 2008
Mediha UZAR, “Uzak Kıyılar”, Gündüz Yayınevi, Birinci Baskı, Ankara, 2008
Abdullah Çağrı ELGÜN
[email protected]
