Azerbaycanı sevenler Mesaj Detayi Antoloji.com

Gönderen: Afiq Ağdami
Alan:   Grup:Azerbaycanı sevenler
Tarih: 11.06.2008 11:46
Konu: Çingiz Aytmatov vefat etdi

Tanınmış qırğız yazıçısı Çingiz Aytmatov vefat edib. Bu barede melumatı Almaniyanın DPA agentliyi, 79 yaşlı yazıçının müalice olunduğu Nürenberq klinikasına istinaden yayıb. Çingiz Aytmatovun ölüm sebebi böyreklerin keskin iltihabı ve neticede böyreklerin fealiyyetinin itirilmesi ile elaqelendirilir.
Kederli xeberi Qırğızıstan prezidentinin metbuat xidmeti de tesdiqleyib.Çingiz Aytmatovun müalice olunduğu klinikanın hekimleri, onun sehhetini kritik hesab edirdi. Qeyd edek ki, o, Almaniyaya mayın 19-da böyreklerin iltihabı ve böyrek çatışmazlığı diaqnozu ile aparılmışdı. Xeste intensiv terapiya palatasına yerleşdirilmiş ve süni koma veziyyetine salınmışdı.

Dünya şöhretli yazıçı, görkemli ictimai-siyasi xadim Çingiz Aytmatov 1928-ci il dekabrın 12-de Qırğızıstanın Talas eyaletinin Şeker kendinde anadan olub. 1948-ci ilde o, Frunzedeki (indiki Bişkek) Kend Teserrüfatı İnstitutunun baytarlıq fakültesini bitirib. 1952-ci ilden başlayaraq qırğız dilinde kiçik hekayeleri çap olunmağa başlayıb. 1956-cı ilde Moskvadakı Ali Edebiyyat kurslarına daxil olub. Kursu qurtardığı illerde onun 'Üz-üze' hekayesi 'Oktyabr' jurnalında çap olunub. Hemin dövrde bir sıra hekayeleri, hemçinin, ona dünya şöhreti getiren 'Cemile' povesti işıq üzü görüb.

Çingiz Aytmatovun bir sıra meşhur roman ve povestleri dünya edebiyyatı kitabxanasına daxil olub. Bu eserlerden 'Gün var, esre beraber', 'Ana torpaq', 'Elvida, Gülsarı', 'Cellad kötüyü', 'Deniz kenarı ile qaçan Alabaş' ve başqa eserlerin adını çekmek olar.
Mehsuldar edebi fealiyyeti ile yanaşı, Çingiz Aytmatov hem de görkemli ictimai xadim kimi de fealiyyet gösterib. O, 1990-94-cü illerde SSRİ ve Rusiyanın Benilüks ölkelerinde sefiri işleyib. İndi ise Qırğızıstanın Belçikadakı sefiridir. Çingiz Aytmatov bir sıra mükafatlara, o cümleden 1963-cü ilde Lenin mükafatına layiq görülüb, bir sıra yaradıcı teşkilatlara rehberlik edib.
2008-ci il Qırğızıstanda 'Çingiz Aytmatov ili' elan edilib. Bu, onun 80 illik yubileyi ile bağlıdır. İl çerçivesinde yazıçı ile bağlı beynelxalq sergi ve simpoziumlar teşkil olunması, kitablarının yeniden neşr olunaraq kitabxanalara paylanması, hemçinin diger medeni tedbirlerin de teşkili nezerde tutulurdu.
Çingiz Aytmatov Azerbaycanın yaxın dostlarından sayılırdı. O, defelerle ölkemizde olub. İki ölke arasında, o cümleden türkdilli ölkeler arasında medeni, edebi elaqelerin vacibliyini dile getirib. Yazıçının Azerbaycana son seferi 2008-ci ilin fevralında olub. Bişkekdeki Türkdilli Ölkelerin Siyasetine Destek İctimai Fondu ve Dünya Azerbaycanlıları Konqresinin Bakı nümayendeliyinin teşebbüsü ile reallaşan sefer çerçivesinde bir sıra merasimlere qatılıb, görüşlerde iştirak edib. Hemçinin o, Bakıda azerbaycanlıların ve diger türk xalqlarının Emekdaşlıq Merkezinin açılışında iştirak edib.
Azerbaycan Yazıçılar Birliyi ve Azerbaycandakı Atatürk Merkezi Çingiz Aytmatovun edebiyyat üzre Nobel mükafatına namizedliyini ireli sürüb.
Azerbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Eliyev 2008-ci il fevralın 25-de Çingiz Aytmatovu Azerbaycanın yüksek ordeni olan 'Dostluq' ordeni ile teltif edib. Prezdent hemçinin qeyd edib ki, Çingiz Aytmatov Azerbaycanda bu ordene layiq görülen ilk şexsdir. /ANS PRESS/