Gruplarınızı Görmek İçin Üye Girişi Yapın
GÜLÜSTAN
II Hissə
İSTİQLAL
1
Zə rurə t görmə dim tə sadüf qə də r
Mə qsə də yönə lir bu başsız axın.
Mə ndə n rica etdi bir və tə nsevə r
Yazım davammı mə n 'Gülüstan'ın.
Yazmışdım mə n onu düz qırx il qabaq.
O vaxtdan bu yana çox sular axdı.
Arazın suyunda enib qalxaraq
Ürə kdə bə slə nə n arzular axdı.
Torpağa düşmə di, apardı yellə r
Arzu toxumları sulara düsdü.
Yandı, pörşə lə ndi hə srə t könüllə r
Yenə bu minvalla illə r ötüşdü...
'Gülüstan' adicə haraydı, haydı
Qulaqlar kar olur biz qışqıranda.
Mə n onu yazanda şah zamanıydı,
Başqa bir zamandır indi İranda.
Millə t qarşılaşdı basqa yasaqla
Cə kdi imtahana böcə k, quşları
Üsullar də yişdi, gedə n bıçaqla
Gə lə n, pambıq ilə kə sdi başları.
Dünya çalxalandı, sular dıruldu
Tə rsinə dolandı ə srin mə hvə ri.
Zaman hökm elə di, vaxt hakim oldu
Ayağa qaldırdı qul millə tlə ri.
Qullar silahlandı qə zə bdə n, kində n
Ayıra bildilə r dumandan sisi.
Qovdu ağasını mə mlə kə tində n
Kölə Afrikanın kölə zə ncisi.
Göyə dirə k oldu amanım, ahım,
Halalca haqqımız bizdə n yan qaçar.
Zə ncinin bə xtini açan Allahım
Bə s mə nim bə xtimi nə zaman açar?
Yaman uzun çə kdi hökmü bu qə sdin,
Ayrılıb ikiyə döndü bir Və tə n.
'Gülüstan' adlanan bu ifritə nin
Kağızı, qə lə mi nə də nmiş görə n?
O kağız, o yazı yumdu gözlə ri
Yanan ürə klə rdə od külə döndü.
Bizim aramızda o gündə n bə ri
'Gülüstan' tikanlı mə ftilə döndü.
Baş idik, ayağa indi yol olmaq
Bizi də rdimizə bu gün yad eylə r.
Bir vaxt hakim ikə n dönüb qul olmaq
Bizim bə xtimizə yazılmış mə gə r?
Bir vahid millə tə , iki hakimin
Dili doğmalaşdı... Bu lap ağ oldu.
Dogma anamızın şə kə rdə n şirin
Bizə öyrə tdiyi dil yasaq oldu.
Hakimlə r özü də bilirdi aşkar
Mə nim öz dilim var, öz tarixim var.
Siz haqqın üzünü boyalayırkə n
Hə qiqə t də aydın, yalan da aydın.
Yüz min ermə ninin mə ktə bi varkə n,
Yirmi milyon türkə onu qıymadın.
Dinində , törə ndə bizimlə birkə n
Yasandan sə n mə nim haqqımı sildin.
Dininə düşmə ni ə zizlə yirkə n,
Sə n öz dindaşına düşmə n kə sildin.
Özündə n, sözündə n qaçaq dilimiz
İslanıb üşüdü qarda, çisə kdə .
Yüksə k mə qamlarda yasaq dilimiz
Qovulub yaşadı kə nddə , kə sə kdə .
Insan olmaq üçün uşaq dil açar
Yasaqlar önündə biz dilsiz olduq.
Dil varsa, xalq da var, şan-şöhrə t də var
Dil yoxsa, millə t yox, heç varlıq da yox.
Soruşduq: - Dilimiz yoxsa, biz kimik?
- Farsdan dönmə siniz - dedilə r bizə .
Baxıb gözümüzün Içinə dimdik,
Onlar qə sd elə di mə nliyimizə .
Belə 'tarixçilə r', belə nadanlar
Sizdə də , bizdə də dürə kdir ancaq.
Düşmə n olsalar da millə tə onlar
Hakimi-mütlə qə dirə kdir ancaq.
Firdovsin söz açdı türk oğlu kimi
Ə frasiyab adlı Alpə r-Tunqadan.
Mə gə r fars idimi sizin
Rüstə mi Döyüşə çağıran o böyük xaqan?
Rüstə m Zal - İransa,
ə frasiyab - Turan,
Belə ysə , fars olub
Turk nə zamandan?
Mə gə r türk deyildi mə nim şahlarım
Ə srlə r boyunca mülki-İranda?
Bə s sə ni tutmazmı nalə m, ahlarım
Mə ni 'farsdan dönmə ' adlandıranda?
Türkün zatındadır kişilik, mə rdlik
O, öz düşmə nini vurmaz arxadan.
Türkə , Türk dilinə bu düşmə nçilik
Sizdə bir adə tdir qalü-bə ladan.
Tarixə baş vuraq: Bu ağ, bu qara
Mə rdlik mayasıyla yoğrulmuş babam.
Haqqını tanıdıb çox haqsızlara
Amma haqsıza da mə rd olmuş babam.
Bə zə n özümüzü bə yə nmə dik biz
Dedik, filankə sə gə rə k oxşayaq.
Yandı öz bağımız... fikir çeşmə miz
Özgə bağlarını suladı ancaq.
Heç kə s incimə sin, dedik qoy bizdə n
Yandıq yad evində bir çıraq kimi.
'Buyur' deyə -deyə hörmə timizdə n
Qonağı elə dik evin sahibi.
Bizim böyük-böyük ustadlarımız
'Xə msə 'lə r bağladı özgə dilində .
Dönüb yadın oldu bizim varımız
Babam talan oldu öz mə nzilində .
Yada abidə lə r ucaldıb dedik:
Fə hlə lik bizimdir, ustalıq sə nin.
Çox zaman özgə yə qulluq elə dik
Beyin bizim oldu, ə sə r özgə nin.
Nadir də , Qacar da ölkə lə r aldı
Və tə n ucalmadı, taxtı ucaldı.
Oz dogma elini ayağa saldı
Şahlar bizim oldu, zə fə r özgə nin.
Saldıq özümüzü özümüz gözdə n
Kül ilə oytıadıq, ə l çə kib közdə n.
Ölkə lə r nur aldı şə fə qimizdə n
Günə ş bizim oldu, sə hə r özgə nin.
Mə nim sə rvə timə cahan göz dikdi
Sə rvə tim, dövlə tim ona gə rə kdi.
Babam yer şumladı, babam yer ə kdi
Zə hmə t bizim oldu, bə hə r özgə nin.
Açdı sinə sini bizə bu torpaq
Alə mi bə zə yib lüt olduq ancaq.
Cıdırda çapsaq da hamıdan qabaq
Hünə r bizim oldu, nə mə r özgə nin,
Qızıl bizim oldu, kə mə r özgə nin.
Meydan oxusaq da çə rxi-dövrana
Bə zə n özümüzlə üzbə üz olduq.
Düşmə ni ə zsə k də mə rdü-mə rdana,
Bə zə n düşmə nimiz özümüz olduq.
Zamanın külə yi de ə sdi hardan?
Uduza-uduza axır udulduq.
Vaxtın axarında gə ldi bir zaman
Biz iki hakimə dönüb qul olduq.
Ayılın hakimlə r, dönür bu dövran
Qorxun haqqı görə n Allahınızdan.
Tarixi gerçə yi danmayın barı
Sizin çörə yiniz diziniz üstdə .
Tarixi ə zmiylə yaradanları
Niyə çökdürdünüz bu gün diz üstə ?
Sə di də rs də verdi sizə ə də bdə n
Sizsə başqasını bə yə nmə diniz.
Möhtə şə m bir dini alıb
Ə rə bdə n ə rə bə 'çə yirtkə yeyə n' dediniz.
2
Quzeydə ayağa qalxdı mə mlə kə t
Bir tə pə bir dağla üz-üzə gə ldi
Millə tin qə lbində boy atan nifrə t
Köksün hə mlə siylə o dağı də ldi.
Yaman acıq gə ldi bu nifrə t ona
Tankların altında ə zdi millə ti.
Sığdıra bilmə di dağ qüruruna
Tə pə önündə ki mə ğlubiyyə ti.
Millə t millə t olur, arzu, niyyə ti,
İnamı, inadı,
öz imanıyla,
Də rk edib bu haqqı, bu hə qiqə ti,
Suvardıq torpağı şə hid qanıyla.
Eşidib qə lbimin üsyan sə sini,
Yazdım 'Şə hidlə r'in faciə sini:
'Dilə k bir çiçə k də bitirə bilmə z
Bu gündə n sabaha körpü olmasa.
Azadlıq ağacı bar verə bilmə z
Şə hidlə r qanıyla suvarılmasa.
...O şə nbə gecə si gecikdi sə hə r
Zaman itirmişdi o gün sağ-solu.
Ömürdə n keçə rə k, keçdi şə hidlə r
Bir qanlı gecə də min illik yolu.
O şə nbə gecə si ölüb-dirildik
Şə rə f papaq oldu, başlara qondu.
O qə tl gecə si xalqın min illik
Şücaə t tarixi tə krar olundu.
Qatil güllə sinə qurban gedirkə n
Gözünü sabaha dikdi şə hidlə r.
Üçrə ngli bayrağı öz qanlarıyla
Və tə n göylə rinə çə kdi şə hidlə r.
O şə nbə gecə si, o qə tl günü
Mümkünə döndə rdik çox namümkünü.
Xalqın qə lbində ki qorxu mülkünu
O gecə dağıdıb sökdü ə hidlə r.'
3
'Gülüstan' yarandı duz qırx il ə vvə l
'Şə hidlə r' nə ticə , 'Gülüslan' tə mə l.
Azadlıq verilmə z bilə k bir kə rə
Azadlıq alınar, budur doğru yol.
Axı 'Gülüstan'dan ta 'Şə hidlə r'ə
Gedə n uzun yoldu keçilə n bu yol'
Daş körpü - və hdə tim, daş Xudafə rin!
Gə rə ksiz daşların qalağı oldu.
Üstündə n bir kimsə keçmə di... min-min
Könül hə srə tinin göz dağı oldu.
Gə ldi başımıza nə lə r, ay nə lə r,
Goramı aparaq bu də rdi qardaş?
Bütün bu bə lalar, bu faciə lə r
Hə mə n 'Gülüstan'dan göyə rdi, qardaş.
Quzeydə yerini göstə rdik yada,
Zorun tə mə lini haqq deşə bildi.
Gördük, bizdə n başqa bu gen dünyada
Bütün ayrılanlar birlə şə bildi.
Biriykə n ikiyik, bu halımızla
Biri-birimizə hə srə t qalmışıq.
Biz hə lə bu gün də xə yalımızla
Hə srə tin üstündə n körpü salmışıq.
Buna da şükr edib, 'tə və kkül' - dedik,
İmdadçün hə mişə üz tutduq göyə .
Elə zaman gə ldi, keçmə k istə dik
Xə yali körpüdə n biz, daş körpüyə .
Daş körpü - və hdə tim, daş Xudafə rin!
Gə rə ksiz daşların qalağı oldu.
Üstündə n bir kimsə keçə bilmə di
Bölünə n bir xalqın göz dağı oldu.
Biri-birimizə gendə n 'gə l' - dedik
Tanrı üz çevirdi elə bil bizdə n.
O qə də r üstündə n keçə bilmə dik
Körpünü ot basdı qə hə rimizdə n.
İki ə srdir ki, o daş körpünün
Bu tayında mə nə m, o tayında sə n.
Sökülüb-dağılır daşlar günbə gün
Sə rhə d dirə klə ri xə bə rsiz oldu
Bizim qə lbimizdə n keçə n körpüdə n.
Qə sbkar qə sdini ə bə di sanmış
İki başda duran tağlara bir bax.
Çoxu dağılsa da dimdik dayanmış
Birinci tağ ilə axırıncı tağ.
O tağın biri mə n, o biri sə nsə n
Onlar ə srlə rlə dözüb sellə rə .
Selin zə rbə sinə tağlar dözübsə ,
Nə gə lib arzusu bir könüllə rə ?
Bu gün qismə timiz qə m-kə də rdisə ,
Dünə nki birliyim heç unudulmaz.
Çayın altındakı torpaq birdisə ,
O tayı bu taydan ayırmaq olmaz.
Neçə il ə vvə lə qayıdaq yenə
Dilə klə r dikə ldi, 'mə n varam' - dedi.
Bu böyük dilə yin zə rbə lə rinə
Sə rhə d dirə klə ri tab gə tirmə di.
Bu taydan o taya haray qaldırıb,
Özünə güvə ndi bu millə t yenə .
Də mir mə ftillə ri dişiylə qınb
Oğullar doladı bilə klə rinə .
Araz öz yoluyla yenə axırdı
Hə srə t divarını o gün asdılar.
Qardaşlar qollardan zə nciri qırdı
Çayın ortasında qııcaqlaşdılar.
Də rdi boğazlayıb o gün sevincdə n
Onlar hönkür-hönkür hey ağlaşdılar.
Qardaşlar ağladı o gün doyunca
Soldatlar, sə rbazlar də hsə tə gə ldi.
O günün ertə si Araz boyunca
Tikanlı dirə klə r yenə dikə ldi.
Qovuşdu bir günlük bu lay o layla
Bir günlük sevincdə n çaş-baş oldular.
Qardaşı qardaşdan ayırmasıyla
Soldatla sə rbaz da qardaş oldular.
Ölmə di, o günü gördü Bə xtiyar
Dedi: - Haqq önündə zor bə rbad olsun.
Dedi: - Mə n o günü gördüm, Şə hriyar,
Qabaqda işıq var, ruhun şad olsun.
Bu yerdə ustadla neçə il ə vvə l
Telefon söhbə ti yadıma düşdü:
Mə n ona 'gə l' - dedim, o mə nə 'gə l-gə l'
ə llə r görüşmə di, sə slə r görüsdü.
'Mə ndə n xə bə r aldı:
- Neçə yaşın var?
Yaşımı söylə dim, dedi:
- Min alqış!
Dedim:
- Nə yə alqış, ustad Şə hriyar?
Dedi ki, cavansan, sə n mə nə baxmış.
Arzum göyə rmə di, keçibdir yaşım,
O vüsal gününü sə n gör, qardaşım'.
Getmə z ağzımızdan o günün dadı
Mə n gördüm o günü bircə gün ancaq.
Başımız üstündə yenə oynadı
Bu tayda 'dubinka', o tayda şallaq.
Biz bunu bacardıq...
Ancaq nə fayda?
Verdik ə limizdə n yelə fürsə ti.
Allah bir də nə vaxt, hansı dolayda
Bizə verə cə kdir elə fürsə ti?
Tarixdə neçə yol uduzduq nə də n?
Zirvə yə qalxmışdıq, biz niyə endik?
Sə brlə , tə dbirlə , ölçüb-biçmə də n
Ağla güvə nmə dik, hissə güvə ndik.
Sə ttarxan, Bağırxan və Pişə və ri
Bizimçün hə r biri diridə n diri.
Onlar qə hrə mandı, qə hrə man, fə qə t
Tə kcə igidliklə kar aşmır indi.
Uzağı görmə də n, tə kcə cə sarə t
Arzuya, istə yə yol açmır indi.
Onlar ölçmə dilə r uzunu, eni
Tə dbir tökmə dilə r, ə zab çə kdilə r.
Tuta bilsə ydilə r günün nə bzini
Arzu güllə rini də rə cə kdilə r.
Qırx il hə srə t qaldı almana alman
Dövrana baxdılar, vaxta baxdılar.
Onlar qanadlanan arzularından
Zamanın çiyninə qanad taxdılar.
Düşündük də rdimiz artdı ilbə il
Vaxtin damarını tuta bilmə dik.
Siz: ' zaman başqadır, vaxt o vaxt deyil',
Bizsə o arzuyla şerlə r dedik.
İstiqlal qazandı quzeydə ölkə
Bunu gözlə mişdi millə t yetmiş il.
Bu gün aldığımız azadlıq bə lkə
Bizi biz edə cə k istiqlal deyil?
İstiqlal qazandıq, kim 'oxay' dedi?
Tə zə bə lalara biz sinə gə rdik.
İstiqlal millə ti sevindirmə di
İstiqlal qazanıb, torpaq itirdik.
Çə kdi bu millə ti hə rə bir yerə
Mə qsə d - kürsü eşqi, amal - mə nfə ə t.
O qə də r çə kişdik, hə m firqə lə rə
Hə m də bölgə lə rə bölündü millə t.
Umdu, nə sə umdu Və tə ndə n hamı
Amma unuduldu mə mlə kə t də rdi.
Kürsüyə çatmaqçün biri Ağdamı
Biri də Şuşanı güdaza verdi.
Bunlar hə qiqə tdir, ay bə dbə xt, sə nin
Hansı amal ilə qə lbin döyündü?
Unudub də rdini bütöv Və tə nin
Kürsü hə risliyi amala döndü.
4
İslam bayrağıyla başqası gə ldi
Hamı düsündü ki, dünya düzə ldi.
Solub-saralırdı sahibsiz tə ki
Bizim viran olmuş könlümüzdə ki
Arzu çiçə klə ri...
o gün suladıq.
Biri-birimizi muştuluqladıq.
Bizim Söhrab Tahir, Balaş, Mə dinə
Bayram libasları geydi ə yninə .
Ertə si eşitdik möhtə rə m imam
Yaratdı ölkə də 'cümhuri-islam'.
Çox gözə l, cümhura nə irad, nə söz?
Mə gə r bu deyilmi istə diyimiz?
Şahlıq diyarında, şah ölkə sində
'Döndü hə qiqə tə ' yüz illik xə yal.
Türkün öz dilində , öz lə hcə sində
Qə zetlə r, də rgilə r çıxdı dalbadal.
Nə oldu sonrası? Keçdi bir qə də r
Boyalar silindi, bozardı üzlə r.
Gördük və dlə rdə n tə kcə söz qalıb
Zulm qah-qah çə kir, haqsa hönkürür.
Şahlıq devrilsə də , başqa rə ng alıb
Yaşayır ə vvə lki zülm başqa cür.
Adını də yişib, ə hdini danıb
Yenə hə mə n zülm, hə mə n ə sarə t.
Qarmağa taxılan ə tə aldanıb,
Tə lə ni görmə di zavallı millə t.
Zülm nə din bildi, nə dil, nə
Və tə n, Cə halə t uydurdu İslam adına.
Açıq fikirlilə r qaçdı ölkə də n,
Dözmə yib cahilin xurafatına.
Düşünə n başları qovdu ölkə də n
Farsı da, kürdü də , türkü də qə sdə n.
Deyə n tapılmadı, otur yerində
Mə n qafil deyilə m sözə aldanam.
De, hanı bə s sə nin ə mə llə rində
Şə ri boğazlayan müqə ddə s İslam?
Mə gə r yuvasından didə rgin düşə n
O bə dbə xt kimsə lə r müsə lman deyil?
İslamda insanlıq lə yaqə tində n
Nitqlə r söylə din minbə rlə rdə sə n,
Yurddan qovduqların bə s insan deyil?
Minbə rdə n bağırdı söz gövşə yə nlə r:
'İslama hə r yerdə dayağıq' - deyə .
Bizi darda qoyüb 'İslam' deyə nlə r
Niyə dayaq oldu bə s ermə niyə ?
Dandın hə qiqə ti sə n bilə -bilə
Sübutun uydurma, də lilin ə bə s.
Ermə ni qə sbinə kirimə yinlə
Xoruzun quyruğu görünmürmü bə s?
Qorxuram bu yerdə belimiz sına
Adını qoymusan 'İslam dövlə ti'.
Özün de, budurmu din qardaşına
İslam dövlə tinin xə tri, hörmə ti?
Bunıın da kökünü bilirik nə dir?
Sə ninçin 'arilik' dində n öndə dir.
İslama 'vay' dedi, dinə 'vay' dedi
Arxaya çə kildi din qohumluğu.
Sizi ermə niyə dayaq eylə di
ə cdadda birlə şə n qan qohumluğu.
Tapıldı bizdə də cə halə tində n
Dinin cövhə rini anlamayanlar.
Atıldı meydana, yapışıb dində n
Onu ciblə rinə qazanc sayanlar.
Kə bə yə getdilə r hə r il dalbadal
Ziyarə t deyildi, ticarə tdi bu.
Bə s hanı haqq yolu? Bu sə fə r,
bu yol Hacılıq adıyla tacirlik oldu.
Dedilə r: 'Də rdlə rə son qoymaq üçün
'İslam partiyası' gə rə kmiş bu gün.
Bir deyə n olmadı amma onlara
'A qardaş, din hara, siyasə t hara? '
Nə dir bu partiya? Mə n anlamıram
Firqə , dar çə rçivə , firqə bir qə fə s!
O boyda ucalıq, o boyda İslam
Firqə qə fə sinə sığışarmı bə s?
Din ilə ucalır ruhumuz göyə
Göylə r bir qiyasa, ölçüyə gə lmə z.
O böyük din ilə bircə firqə yə
Bə şə rin yarısı sığışa bilmə z.
Sökülür dan yeri, görmürsə nmi sə n
Zamanın özündə n, vaxtın özündə n?
Bu nə boş xə yaldır, nə şirin röya?
Közə rir çınqa od külün içində .
Dünyanı titrə də n qoca Rusiya
Bölünüb söküldü bir gün içində .
Köksünə dağ üstdə n dağ çə kilə n xalq
Bir gün dağ çə kə cə k dağın köksünə .
Mə ftil çə pə rlə ri qıra bilə n xalq
Bir il gec, bir il tez - qıracaq yenə .
Torpağı yoğurur vaxt özü qanla
Vaxt gə ldi, bircə söz min düyün açar.
Artıq anlamışıq ahla, amanla
Nə mə ftil ə riyə r, nə sə rhə d uçar.
Zulm öz-özünə kə silir qə nim
Baxın öz yönünü də yişə n çarxa.
Suyun gə lmə sinə şübhə m yox mə nim
Bir vaxt şırıl-şırıl su gə lə n arxa.
Salaq yadımıza bu gün, cahanın
Rə nglə ri də yişə n xə ritə sini.
Biz də görə cə yik Azə rbaycanın
Güneyli-qüzeyli xə ritə sini.
Noyabr, 1999
