Azerbaycanı sevenler Mesaj Detayi Antoloji.com

GÜLÜSTAN

Azə rbaycanın birliyi və istiqlaliyyə ti
uğrunda çarpışan Sə ttar xan,
Şeyx Mə hə mmə d Xiyabani
və Pişə və rinin ə ziz xatirə sinə

I-ci Hissə

İpə k yaylığıyla o, asta-asta
Silib eynə yini gözünə taxdı.
ə yilib yavaşca masanın üstə
Bir möhürə baxdı, bir qola baxdı.

Kağıza hə və slə o da qol atdı,
Dodağı altından gülümsə yə rə k.
Bir qə lə m ə srlik hicran yaratdı,
Bir xalqı yarıya böldü qılınc tə k.

Öz sivri ucuyla bu lə lə k qə lə m
Də ldi sinə sini Azə rbaycanın.
Başını qaldırdı,
Ancaq də mbə də m
Kə sdilə r sə sini Azə rbaycanın.

O güldü kağıza qol çə kə n zaman,
Qıydı ürə klə rin hicran sə sinə .
O güldü haqq üçün daim çarpışan
Bir xalqın tarixi faciə sinə .

Ə ylə şib kə narda topsaqqal ağa,
Hə rdə n mütə rcimə suallar verir.
Çevrilir gah sola, baxır gah sağa,
Başını yellə dib tə sbeh çevirir.
Qoyulan sə rtlə rə razıyıq deyə ,
Tə rə flə r qol çə kdi müahidə yə ...
Tə rə flə r kim idi? Hə r ikisi yad!
Yadlarmı edə cə k bu xalqa imdad? !

Qoy qalxsın ayağa ruhu Tomrisin,
Babə kin qılıncı parlasın yenə .
Onlar bu şə rtlə rə sözünü desin,
Zə nciri kim vurdu şir bilə yinə ?

Hanı bu ellə rin mə rd oğulları?
Açın bə rə lə ri, açın yolları.
Bə s hanı bu ə srin öz Koroğlusu-
Qılınc Koroğlusu, söz Koroğlusu?

Babaların şə ni, şə rə fi, ə lbə t,
Bizə ə manə tdir, böyük ə manə t...
Yoxmu qanımızda xalqın qeyrə ti?
Belə saxlayarlar bə s ə manə ti?
Qoy ildırım çaxsın, titrə sin cahan!
Ürə klə r qə zə bdə n
coşsun, partlasın.
Daim haqq yolunda qılınc qaldıran
İgid babaların goru çatlasın.

Qoy ə ysin başını vüqarlı dağlar,
Matə mi başlandı böyük bir elin.
Mə rsiyə söylə sin axar bulaqlar,
Ağılar çağırsın bu gün qız, gə lin! ..

Tə rə flə r sakitdir, qə zə bli deyil,
Mə hv olan qoy olsun, onlara nə var.
İmzalar atılır bir-bir, elə bil,
Sevgi mə ktubuna qol çə kir onlar.

Atıb imzasını hə r kə s varağa,
ə ylə şir sakitcə keçib yerinə .
Eynə kli cə nabla, tə sbehli ağa,
Qalxıb ə l də verir biri-birinə .

Onların birlə şə n bu ə llə rilə
Ayrılır ikiyə bir el, bir Və tə n.
Axıdıb gözündə n yaş gilə -gilə ,
Bu də hşə tli hala nə deyir Və tə n?

Bir deyə n olmadı, durun ağalar!
Axı, bu ölkə nin öz sahibi var.
Siz nə yazırsınız bayaqdan bə ri,-
Bə s hanı bu yurdun öz sahiblə ri?

Bə s hanı hə qiqə t, bə s hanı qanun?
Qocadır bu yurdun tarixi, yaşı.
Bə s hanı köksünə sə rhə d qoyduğun,
Bir vahid ölkə nin iki qardaşı?

Görə k bu hicrana, bu müsibə tə ,
Onların sözü nə , qə rə zi nə dir?
Bu xalq ə zə l gündə n düşüb zillə tə ,
Öz dogma yurdunda yoxsa kölə dir?

Necə ayırdınız dırnağı ə tdə n-
Ürə yi bə də ndə n, canı cə sə ddə n?
Axı, kim bu haqqı vermişdir Sizə ,
Sizi kim çağırmış Və tə nimizə ?

Neçə vaxt sə ngə rdə hey ulaşdılar,
Gülüstan kə ndində sövdalaşdılar.
Bir ölkə ikiyə
Ayrılsın deyə ! ..

Göy də guruldamış deyirlə r o gün,
Çöllə ri, düzlə ri buludlar sarmış.
O göy gurultusu ulu Babə kin Ruhuymuş,
hönkürüb fə ryad qoparmış.

Gülüstan kə ndinin gül-çiçə klə ri
Bir günün içində soldu-saraldı.
'Gülüstan' bağlandı, o gündə n bə ri,
Bu kə ndin alnında bir lə kə qaldı.

Bağrı köz-köz oldu 'Yanıq Kə rə min'
Tellə r inildə di, yandı, nə yandı.
Aşığın sazında daha bir hə zin,
Daha bir yanıqlı pə rdə yarandı.

Hə min gün ölkə ni apardı sel, su,
Tutuldu çöhrə si günün, ayın da.
Qoca Nə batinin eşqi, arzusu,
O gün batmadımı Arpa çayında?

Ağlayıb dağlardan ə sə n külə klə r,
Bu mə şum xə bə ri alə mə yaydı.
Sanki dilə gə ldi güllə r, çiçə klə r:
'Bu isə qol qoyan qollar sınaydı'.

Arazın suları qə zə bli, daşqın,
Sirin nə ğmə lə ri ahdır, haraydır.
Və tə n quşa bə nzə r, qanadlarının
Biri bu taydırsa, biri o taydır.

Quş iki qanadla uçar, yüksə lə r,
Mə n necə yüksə lim tə k qanadımla?
Ürə klə r bu də rddə n tüğyana gə lə r,
Axar gözümüzdə n yaş damla-damla.

Cə nablar, bir anlıq düşündünüzmü?
Verdiyiniz hökmün ağırlığını?
Bu hökmün də hşə ti ə llimi, yüzmü?
Biz necə götürə k bu göz dağını? ..

Başı kə silə ndə bu mə ğrur elin
Qə lbin ağrısını hiss etdinizmi -
Qoca Füzulinin, igid Babə kin
Etiraz sə sini eşitdinizmi?
Cə nablar, bir damcı mürə kkə blə siz
Düsünün, nə lə rə qol çə kmişsiniz?

Bir damcı mürə kkə b, bir və tə ndaşı
Qanına bulayıb ikiyə böldü.
Bir damcı mürə kkə b olub göz yaşı
İllə rlə gözlə rdə n axdı, töküldü.

Min lə kə vurdular şə rə fimizə
Verdik, sahibimiz yenə 'ver' - dedi.
Lap yaxsı elə yib doğrudan, bizə
Biri 'baran' - dedi, biri 'xə r' - dedi.
Bizi hə m yedilə r, hə m də mindilə r,
Amma dalımızca gileylə ndilə r.

Hökmü gör nə qə də r böyükmüş anın
Möhür də basdılar varağa tə krar.
Yox, varağın deyil, Azə rbaycanın
Köksünə dağ boyda dağ basdı onlar.

İmzalı, möhürlü ey cansız varaq,
Nə qə də r böyükmüs qüvvə tin, gücün.
Ə srlə r boyunca vuruşduq, ancaq
Sarsıda bilmə dik hökmünü bir gün.

Ey kağız parçası, ə vvə l heç ikə n,
Yazılıb, qollanıb yoxdan var oldun.
Böyük bir millə tin başını kə sə n,
Qolunu bağlayan hökmdar oldun.

Bir eli ikiyə paraladın sə n
Özün kağız İkə n paralanmadın.
Köksünə yazılan qə lb atə şində n,
Niyə alıçmadın, niyə yanmadın?

Araz sə rhə d oldu, ə sdi külə klə r,
Sular yatağında qalxdı, köpürdü.
Üstü dama-dama taxta dirə klə r,
Çayın kə narında sə f çə kib durdu.

Sular, sizdə n tə miz nə var dünyada?
Lə kə də n xalidir axı qə lbiniz.
Bağrınız alışıb niyə yanmadı
Bu çirkin ə mə lə qol qoyanda siz?

Ey Araz, sə pirsə n göz yaşı sə n də ,
Keçdikcə üstündə n çölün, çə mə nin.
Sə ni arzulara sə dd eylə yə ndə ,
Niyə qurumadı suların sə nin?

Dayanıb Arazın bu tayında mə n
'Can qardaş' deyirə m, o da 'can' deyir.
Ey zaman, sorğuma cavab ver, nə də n
Sə sim yetə n yerə , ə lim yetmə yir? ..

Qarışıb gözümdə , qarışıb alə m
Də rd-də rdi doğrayır, qə m-qə mdə n keçir.
Arazın üstündə n keçə bilmirə m,
Araz də rdim olub sinə mdə n keçir.

Taxta dirə klə ri torpağa deyil,
Qoydular Füzuli divanı üstə .
Yarıya bölündü yüz, yüz ə lli il
Gə raylı, bayatı, muğam, şikə stə .

Də mir çə pə rlə ri eşqim, dilə yim,
Tarixim, ə nə nə m üstə qoydular.
Yarıya bölündü canım, ürə yim,
Yarıya bölündü Arazda sular.

Taxta dirə klə ri qoydular ax, ax!
Qə lbimin, ruhumun, dilimin üstə .
Biz güldük, ağladıq, yenə də ancaq
Bir sazın, bir telin, bir simin üstə .

Ürə kdə n ürə yə körpü? Bir dayan!
Də rdimiz dinirsə , bir sazın üstə
Şə hriyar yaralı misralarından
Körpü salmadımı Arazın üstə ? !

Bu taydan o taya axışdı sel tə k
Gözə görünmə yə n könül tellə ri.
Bu selin önünü nə çay, nə dirə k
Kə sə bilmə mişdir yüz ildə n bə ri.

Ağalar bilmə di birdir bu torpaq
Tə briz də , Bakı da Azə rbaycandır.
Bir elin ruhunu, dilini ancaq
Kağızlar üstündə bölmə k asandır.

Böl, kağız üstündə , böl, gecə -gündüz,
Torpağın üstünə dirə klə r də düz,
Gücünü, ə zmini tök də meydana,
Qosundan, silahdan sə dd çə k hə r yana.
Torpağı ikiyə bölə rsə n, ancaq
Çə tindir bə də ni candan ayırmaq!

Ayırmaq kimsə yə gə lmə sin asan
Bir xalqın bir olan də rdi-sə rini.
O taydan bu taya Mustafa Payan
Oxuyur Vahidin qə zə llə rini.

Dolandı zə manə , döndü qə rinə ,
Şairlə r od tökdü yenə dilində n.
Vurğunun o hə srə t nə ğmə lə rinə
Şə hriyar sə s verdi Tə briz elində n:

'Heydə r baba, göylə r qara dumandı,
Günlə rimiz bir-birində n yamandı.
Bir-birində n ayrılmayın, amandır,
Yaxşılığı ə limizdə n aldılar,
Yaxşı bizi yaman günə saldılar.

Bir uçaydım bu çırpınan yelinə n,
Qovuşaydım dağdan aşan selinə n,
Ağlaşaydım uzaq düşə n elinə n.
Bir görə ydim ayrılığı kim saldı,
Ölkə mizdə kim qırıldı, kim qaldı'.

1959