Felek Kavramı(Makale) Şiiri - Sinan Karakaş

F E L E K

Değerli arkadaşlar Felek kavramını irdelemek istiyorum. Daha çok Şairlerin yazarların kullanageldikleri Felek kavramı, gerçekte Yıldızların hareket ettikleri (döndükleri) gökyüzüdür,bunu çoğulu da eflâk’dır. Rağıb, müfredatında aynı kelimeyi yıldızların cereyan ettikleri (aktıkları) yer olarak tarif etmiştir; fakat asıl anlatılmak istenen, yıldızların yörüngesi demek olan göktür. Felek kelimesinin kendisi de yıldızları deveran eden gök için kullanılır.

Felek, astronomi ile ilgili bir terim olup, yuvarlak hareketlerle akan dünya küresi ve bu kürenin mıntıkası, ay ve güneşle beraber gezegenlerden her birinin hareket ettiği yörüngesi anlamına gelir (Mehmet Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, I/596) .

Felek kelimesi Kur’an-ı Kerîm’de iki yerde geçmektedir. Bunlardan birincisi

'O, geceyi, gündüzü, güneşi, ayı... yaratandir. Her biri bir yörüngede yüzmektedir’ (el-Enbiyâ, 21/33) .

İkincisi de
'Ne güneş aya yetişebilir, ne de gece gündüzü geçebilir. Bunların her biri belli bir yörüngede yüzmeğe (akıp gitmeğe) devam ederler' (Yâsin, 36/40) şeklinde zikredilmektedir.

Füzuli bir şiirinde felekten bahsederken Kuranın yüklediği anlamla kullanır.

'Felekler yandı ahımdan muradım şem-i yanmaz mı'

ne kadar isabetli bir kullanım.Çoğunlukla Felek arkasında kader ve Allah kastedilmektedir bilinçli veya bilinçsiz.
Çünkü yükledikleri anlamdaki ok orayı işaret ediyor,Yoksa yörüngenin kendisi muharrike muhtaç,bu kadar işi becermesi mümkün mü?
Bilmeliyiz ki her atomun bir yörüngesi diğer bir anlamla bir feleği vardır.

Gerek Türk edebiyatı olsun gerekse doğu kültürlerinde olsun bu kavram kaçak dövüşmek isteyenlerin kullanageldikleri bir kavrama dönüşmüş. Örneğin;
Felek vurmuş taş ile,bölemedim felek ile kozumu,haşa kahpe felek sana nettim neyledim,saymakla bitmez bir çok şarkıda bir çok türküde ve bir çok şiirde felekle savaş var mücadele var isyan var.Yazımı okuyan arkadaşlarımın sorgulamasını istiyorum, Ben bu konuya özellikle dikkat etmekteyim ve bu anlamda kullanan arkadaşlarımı da uyarmak istiyorum.Kendi şiirlerimde felek kavramını bu şekilde kullanmamışımdır.Arkadaşlarımın da bu konuda duyarlı olması dileklerimle.Sürçü lisan ettiysem af ola.Saygı ve Selamlarımla

FELEK

Bir felekte döner,kainatta her zerre

Bilsen dönüşünü onun,günde kaç kere

Yerde her bir nesne,gökte ise her küre

Bilsen dönüşünü onun,günde kaç kere

Felekle problemin ne söyleyebilsen

Felekten kastını keşke anlayabilsen

Bir felek içresin onu farkedebilsen

Günde kaç kere döndüğünü bilebilsen

Sinan Karakaş