Düşünce Devinimindeki Mutluluklar 16 Şii ...

Bu şu demek geçici olarak tanımlanan doğru, 1789'da da doğru oluyordu. Genel olarak bir grup eğilimleri de doğru oluyordu. Hiç bir şey doğru değildi. Hiçbir şey de saçma değildi! Yani bütün düşünmeler değerliydi. Bütün fikirler anlayışlar değerli değildi. Bu durum bir iflasın anlatımı değil, aksine süren ve sürecek bir daima kavganın savaşın dinamikleşmesi idi.

Yani sürekli oluşun değişmenin kendisi idi. Zaman mekân ve verili koşullarla gözlenip gerçekleniyordu bu da o doğrunun referans koşulları idi. Birbirine karşı devinen sistemlerin doğruları farklı oluyordu. Doğrular İnançlar gibi değişmemenin değil. Aksine, eş deyişle, değişmemeyi esas alan bir inanır, ben bilimsel ve akılcı tutumdan yanayım diyerekten değişmeyi savunamazdı. Savunursa, maazallah dinden çıkardı. Bunun lamı cimi yoktu!

Bilimsel kavrayış olan doğruya, değişme, dönüşme, gelişmeye kim karşı çıkardı? Tek bir cevap verilir alışkanlığın rahatlık ve tekdüze yalınç kavrarlığı. Bütün sosyal ve grupsal toplumsal travmaların temelinde olan bir ruhsal zorunluluk, toplumsal bazda da, yobazlık gericiliktir. Değişememenin direnişidir.

Şunlarda tarihsel ve evrimsel bir gerçektir. Mutlak yani saltçı anlayışlar dünya insanlarını Hiçbir zaman bir araya getirememişlerdir. Defalarca bu böyle anlaşılmış ve gerçek olarak görülmüştür. Belli bir din, Ya da felsefesel bakışla; yeryüzü ve evren kavranamıyordu. Bir kere zıtlanmayan bir düşünce, bir din, bir inanış bile, öbür sistemle; kilise kilise ile cami cami ile tarikat tarikatla; mezhepler birbiri ile çatışmaya giriyordu. Siz istediğiniz kadar birlik olalım deyiniz, bir türlü birlik olunamıyor da, biz nerede hata yaptık diye, derin derin düşünülüyordu!