Devlet ve Millet Üzerine

Tarihte nice devletler kuruldu…
Nice devletler yıkıldı.
Ama o devletleri kuran millet yaşadığı sürece…
yeniden bir düzen kurmayı bildi.
Çünkü aslolan devlet değil, millettir.
Devlet, millete hizmet ettiği sürece anlam taşır.
Milletine yabancılaşmış, halkından kopmuş bir devlet,
kâğıt üzerinde var olsa da ruhen ölüdür.

Devlet dediğin şey;
kâğıttır, yasadır, binadır, makamdır.
Ama millet candır, kültürdür, bellektir, ruhtur.
Devlet yıkılır, yeniden kurulur…
Ama millet yok olursa, bir daha geri gelmez.

Devlet, milletin güvenliği için vardır.
Ama eğer milletin özgürlüğünü kısıtlıyorsa,
adalet yerine korku ve çıkar düzenini hâkim kılıyorsa,
o artık kendi varlığını korumaya çalışan bir yapıdır.
Çünkü kutsal olan adaletin kendisidir.
Adaleti olmayan hiçbir yapı, hiçbir düzen…
kutsal olamaz!

Devlet bir araçtır.
Millet bir kaynaktır.
Benim inancıma göre, kutsal olan insandır.
İnsandan doğan millettir.
Ve milletin hizmetinde olan devlettir.
Eğer bu sırayı karıştırırsan…
Her şey tersine döner:
Devlet büyür, millet küçülür!

Devleti kutsallaştırmak, insanı küçültmektir.
Milleti kutsallaştırmak ise, devleti doğru konuma koymaktır.

Çünkü devletin görevi;
milletin özgürlüğünü,
milletin refahını,
milletin adaletini sağlamaktır.

Devlet, milletin efendisi değildir.
Devlet, milletin aracıdır.