Değilse byramlarlan kavuştuğunuz, kavuşacağınız pek bir şey yoktur. Bir sarhoşun ayılmasıyla yüz yüze geldiği gerçek ne ise; ayakları yerden kesilmiş olarak, bayram sevinç eşmesinden çıkan bir bayram zedenin de, bayram ertesindeki karşılaşmaslarının; sarhoş ayılmasından pek bir farkı yoktur. Her şeyiyle, eski tas, eski hamam olduğunu görmenin, giderekten umursanmaz, kanıksanmasıdır bu.
Birisi alkolün coşturma etkisinden çıkmıştır. Birisi de, olmazın umut yaratılmasıyla girilen, coşkuların beklentiler yaratan etkisinden ayıkmıştır. Temel sağlayışları gerektiği kadar olmayan durumların sonrasındadır ki insan ruhunda kırılmalar oluşur. insanların bayrama değin beklentice sevinç eşmesi, bayram sonrasında da, heveslerinin yarıda kalması ile insanlar; bu tür acı nesnel gerçeklerle yüz yüze olmalarının, bir çarpılma travması oluşturmasından, öteye gidemiyorlar.
On bin yıl önceden beri insanlar, bolluğun bereketin bayramını yaparlardı. Sözün gelimi baharın gelişi ile duyulan doğa coşkusu şenlikleri, ürün mevsimlerinin başlaması ve ürün hasadı mevsimleri gibi. Şimdi bile bir ceviz festivali, bir kiraz festivali, ya da Fransa'da olduğu gibi şarap festivali. İspanya'daki gibi domates festivali, yerelce özellikli olan bolluk bereket taşması sevinç eşmeleri kutlamalarıdırlar.
Bahar coşkusu herkesin ortakça duyup katılabileceği bir katılımcılıktır. Sosyal toplumsal çelişkilerden ötürü, sınıfsal ayrılıkların karşıtlaşmasının gerilimi henüz keskin olaraktan var olması ortada yoktur. Kutuplaşmış sınıflar arası hasetçi duyguların pek pek olmadığı, kendisinin de dahili olduğu üretim tüketim dâhiliyesi vardı. Bu kapsanırla, istediği gibi bir katılışla; içinde bulunduğu ortak duygularla, en kitlesel rezonansa gelişin; sosyal doruk sevinç eşmelerinin; en yoğun olabildiği, coşku taşmalarıdır.
Tamamını Oku
